InfoHub Logo

Sabaq taqyryby: Saıası qýǵyn súrgin jáne halyqtar deportasıasy (prezentasıasymen)
Sabaqtyń maqsaty:
Bilimdik: Keńestik dáýirdegi saıası zobalańnyń zardaptary jáne deportasıanyń demografıaǵa tıgizgen áserine toqtalý;
Damytýshylyq: Oqýshylardyń ashyq, júıeli sóıleı bilý, oı - pikirin, kózqarasyn dáleldeý, este saqtaý qabiletin damytý;
Tárbıelik: Oqýshylarǵa saıası, azamattyq, patrıottyq dáris berý. Otanyna, jerine, halyqtar dostyǵyna degen súıispenshiligin arttyrý;

Sabaqtyń kórnekiligi: Interaktıvti taqta, kesteler, test.
Sabaqtyń ádisi: Suraq - jaýap, tirek - syzba, túsindirme
Sabaqtyń túri: Aralas sabaǵy.

Sabaq barysy: I. Uıymdastyrý.
Oqýshylardyń zeıinin sabaqqa aýdaryp,
sabaqtyń maqsatymen tanystyrý.
«Mán bermeppin jer atyna buryn men,
Kezderim kóp mán bermeýden súringen»
J. Nájimedenov

20 - 30 jj etnodemografıalyq ahýal
Patsha úkimetiniń qonystandyrý saıasaty
1868j «Jetisýda sharýalardy qonystandyrý týraly»
1886j «Túrkistan ólkesin basqarý jáne jer, salyq ózgeristerin engizý týraly»
1883 j «Shyǵys Túrkistannan Jetisýǵa qonys aýdarǵan uıǵyrlar men dúngenderdi ornalastyrý týraly»
1889 j «Selo turyndary men meshandarynyń qazynalyq jerlerge óz erkimen qonys aýdarýy»
1891j «Aqmola, Semeı, Jetisý, Oral, Torǵaı oblystaryn basqarý týraly»

Saıası qýǵyn – súrgin jáne halyqtar deportasıasy
• Deportasıa
• Uly Otan soǵysy kezindegi jer aýdarý saıasaty
• Tyń jáne tyńaıǵan jerlerdi ıgerýdiń demografıalyq jaǵdaıǵa áseri

1920 - 1950 jyldary kúshtep qonystandyrylǵan halyqtar
♦ Poláktar, kárister, nemister –
1936j 28 sáýir Soltústik Qazaqstanǵa KHK qaýlysy boıynsha 15 myń polák;
1937j Qıyr Shyǵystan 95 903 káris;
1941 j 28 tamyzda 361 myń nemis jer aýdaryldy.
♦ sheshender, ıngýshter - 1944j aqpanda Ingýshetıadan sheshender men ıngýshtar jer aýdarylyp, bir bóligi Qazaqstanǵa qonystandyryldy.
♦ Kúrdter, túrikter, 1944j qarashada Azerbaıjannan, Grýzıadan, Armenıadan kúrdter;
Grýzıadan túrikter Qazaqstanǵa kúshtep qonystandyryldy.

Reseıdiń qonystandyrý saıasatynyń jáne deportasıanyń saldarynan bizde qandaı problemalar týyndady?
P r o b l e m a l a r
1. Qazaqtar baıyrǵy atameken jerlerinen aıyrylyp qaldy.
2. Qazaqtar óz jerlerinde rezervasıaǵa ushyrady.
3. Qazaqtar óz Otanynda azshylyqqa aınaldy.
4. Qazaqtar máńgúrtterge aınaldy.
5. Margınaldar paıda boldy.
6. Etnotoponımıkalyq ataýlar ózgeriske ushyrady
7. Qazaq tiliniń mártebesi tómendedi.
8. Qazaq mektepteri jabyldy.
9. Ekologıalyq problema boldy.
10. Polıgondardyń adam densaýlyǵyna áseri.
11. Mal sharýashylyǵynyń jaǵdaıy.

Problemalardy sheshý joldary qarastyryldy ma?
Problemalardy sheshý
1989j 22 qyrkúıek - «Til týraly» zań qabyldandy. Qazaq tili memlekettik til mártebesine ıe boldy.
1992j - Dúnıejúzi qazaqtarynyń İ quryltaıy boldy.
1992j - «QR kóshi - qon týraly» Zańy qabyldandy.
1995j – «QR turatyn shetel azamattarynyń quqyqtary týraly» Zań qabyldandy.
1995 j - Qazaqstan Halyqtar Assambleıasy quryldy
1997j - «Kóshi - qon jáne demografıa agenttigi» quryldy.
Qazaqstan oralmandar odaǵy quryldy.
Jer, sý ataýlary qaıta qalpyna kele bastady.
Elbasynyń 2008j 6 aqpandaǵy joldaýynda birqatar áleýmettik máseleler sheshildi.
2010 j prezıdent Joldaýy: 2020 jylǵa qaraı halyq sany 10 % ósýi úshin memleket barlyq múmkindikti jasaıdy.