InfoHub Logo

Álemdegi barsha adamnyń shashy túsedi, tek birinde az, endi birinde kóp mólsherde túsip jatady. Sebebi, shashtyń da óz ómir súrý merzimi bar, sondyqtan shashtyń az mólsherde túsýi — zańdy úderis.

Adamnyń basynan kúnine 100 tal shashtyń túsip turýy qalypty jaǵdaı. Shashtyń ómirlik sıkli shartty túrde úsh kezeńge bólinedi: belsendi ósý kezeńi (anagen) ol — eki jyldan alty jylǵa deıin; demalys kezeńi (katagen) bar bolǵany 15-20 kúnge jáne joıylý kezeńi (telogen), 90-120 kúnge deıin jalǵasady. Alaıda, shash qalypty mólsherden tys túsetin kezder bolady. Sonymen, shashtyń túsýiniń sebebi nede?

Shashtyń túsý sebepteri

Shash túsýiniń eń qarapaıym sebebi — maýsymdyq ózgeristerden bolýy múmkin. Kóktemde jáne kúz mezgilderinde shashtyń qarqyndy túsýi — qalypty jaǵdaı bolyp sanalady. Durys tamaqtanbaý, aǵzaǵa aqýyzdyń, dárýmender men mıkroelementterdiń, ásirese, maýsymaralyq kezeńde myrysh pen temirdiń jetispeýi, nemese ár túrli dıetalardyń áseri shash saýlyǵynyń buzylýyna birden bir sebepshi. Osy mezgilde bolatyn ımýnıtettiń álsireýi de shashtyń túsýine ákep soǵady.

Sońǵy jyldary shash túsýiniń negizgi sebebteri: kúızelis, zıandy ádetter, uıqysyzdyq pen depressıa, qaljyraý — tek shashqa ǵana emes búkil aǵzaǵa teris áserin tıgizedi.

Kóp jaǵdaıda shash bas terisi aýrýlarynyń saldarynan túsedi. Tipti shashqa eshqandaı qatysy joq dep oılaıtyn aýrýlardyń áserinen de túsýi múmkin. Mysaly: qant dıabeti, pnevmonıa, temirtapshylyqty anemıa, ımýnıtettiń álsireýine ákeletin ınfeksıalyq aýrýlar, jáne t.b.  Sondaı-aq shashtyń mólsherden artyq túsýi antıbıotıkterdi, gormondyq preparattar men keıbir júktiliktiń aldyn alatyn dárilerdi qabyldaýdyń nátıjesi de bolýy múmkin. 

Shashqa sanaly túrde zıan jasaıtynymyz taǵy bar. Ystyq aýamen keptirý, hımıalyq buıralaý, shashty boıaý, shash túzetetin quraldy, bıgýdıdi kóp qoldaný, sonymen qatar, shashty jıi jýý, qarqyndy taraý, shash kútimine arnalǵan quraldardy durys tańdamaý — shashyńyzǵa saýlyq syılamasy anyq. Sonymen qatar shashty tabıǵı faktorlardan: qysta aıazdan, jazda kúnniń kózinen, jyldyń kez-kelgen mezgilindegi jaýyn-shashynynan qorǵaý asa mańyzdy.  Sondaı-aq qanaınalymdy buzatyn tar baskıimnen, jasandy shash (parıkterden) bas tartý kerek.

Biraq, biz is júzinde áser ete almaıtyn faktorlar da joq emes. Mysaly: tuqymqýalaýshylyq nemese aǵzadaǵy gormondardyń buzylýy áserinen shashtyń túsýi. Bul jaǵdaılarda shash kóp mólsherde emes, tipti tolyǵymen túsip qalýy múmkin. Ádette buǵan er adamdar beıim keledi, sebebi shashtyń tolyq túsýi erlerdegi jynys garmony — androgenderdiń shekten tys kóbeıýinen bolady. Degenmen bul jaǵdaı  áıelderde de kezdesý múmkin. Sondaı-aq qalqansha bezi qyzmetiniń buzylýynan da shash shamadan tys túsýi múmkin. Áıelderde kóbinese  bosanǵannan keıin shashtyń túsýi baıqalady. Degenmen bul — qalypty jaǵdaı.

Bul jaǵdaıda shashtyń túsýimen kúresý barysynda kosmetıkalyq rásimderdi tek arnaıy medısınalyq dári-dármekpen jáne mamandardyń baqylaýymen jasaý kerek. Sondyqtan shashtyń túsý sebepterin bilip alý óte mańyzdy.

---