InfoHub Logo

(II nusqa)

Bir top jolaýshy Syrymdy izdep kele jatsa, aldarynan bir áıel shyǵady. Jón surasyp, áıel jolaýshylardyń Syrymǵa bara jatqanyn bilip, berip jiberetin amanaty bar ekenin aıtyp, ony Syrymǵa jetkizýdi ótinedi.

— Ol ne amanat, jeńil me, aýyr ma? — dep suraıdy jolaýshylar.

— Qadirin bilseńiz, jeńil de emes, alyp júrýge aýyr da emes, — deıdi de áıel basyndaǵy oramalyn kóterip bir tal shashty jelkesinen, bir tal shashty tóbesinen, endi bir tal shashty mańdaıynan julyp alyp jolaýshylarǵa beredi. Sodan keıin oń jaq qoltyǵynan bir japyraq shúberek jyrtyp beredi. Tezek terip júrgen qabynyń bir julymyn jyrtyp alyp, ony da Syrymǵa jetkizińiz dep beredi. Jolaýshylar «muny kim berdi dep aıtamyz» degende, áıel «Syrymnyń ózi biledi» dep jaýap qaıtarady. Jolaýshylar Syrym aýylyna kelip, bolǵan mán- jaıdy aıtyp, amanatyn tapsyrady.

— Sender muny ne dep sheshtińder? — deıdi Syrym. Jolaýshylar sheshe almaǵandaryn aıtady.

— Bul áıel baıbaqty kórinedi, elden erte ketken eken. Jelkeden shash alǵany — týǵan jerim, týysqan elim artymda qaldy degeni. Tóbeden shash alǵany — sodan beri myna bastan birtalaı ýaqyt ótti degeni. Mańdaıynan shash alǵany — áli jaspyn, aldaǵy ómirden úmitim bar degeni. Kóılektiń oń jaq qoltyǵynan shúberek jyrtyp bergeni — qoltyqta baýyr bar. Men seniń baýyryńmyn degeni. Baıbaqtynyń balasy ekenin osydan bildim. Qaptyń julymyn bergeni — úıge tezekpen kirip, kúlmen shyǵyp kúń bolyp júrmin degeni, — deıdi Syrym sonda.

Biraz kún ótken soń Syrym izdep áıeldiń aýlyna keledi. Mundaǵylar Syrymdy qonaq etip biraz jatqan soń aýyldyń bir úlken aqsaqaly:

— Ne jumyspen keldiń? — dep suraıdy. Sonda Syrym:

— Saǵan arzan, maǵan qymbat, seniń qolyńda meniń bir súıegim-qaryndasym júr eken. Pulyn alyp beresiń be, qunyn alyp beresiń be? — deıdi.

— Buryn sen ol qaryndasyńdy kórip pe ediń? — deıdi aqsaqal.

— Joq, kórgenim joq! — deıdi Syrym.

— Endeshe, — deıdi aqsaqal, — bir tústi kıingen qyryq áıel, qyryq erkek qarama-qarsy júrip, sol ýaqytta bir-birińdi tanysańdar birge aýyldaryńa qaıtyńdar, tanymasańdar, osynda qalady. Sóıtip, qyryq erkek pen qyryq áıel qarama-qarsy júrgende, kóp áıeldiń ortasynda kele jatqan baıbaqtynyń qyzy qasynda kele jatqan áıeldiń qulaǵyna:

— Anaý qyryq adamdy bastap qyryq birinshi bolyp kele jatqan meniń aǵam Syrym, — dep sybyrlaıdy. Syrym da Baıbaqtynyń qyzyn tanı ketedi. Sonda aqsaqal:

— Bir-birińdi qalaı tanydyńdar? — dep suraǵanda, Syrym:

— Qyryq áıeldiń ishindegi otyz toǵyzy ótip bara jatqan erkektiń báriniń betine qarap sanap shyqty, al myna áıel qatarymnan asyp ketkenshe menen kózin aýdarmady. Sodan taptym, — deıdi.

Aqsaqal áıelden:

— Syrymdy qalaı tanydyń? — dep suraǵanda, áıel:

— Men Syrymda erekshe úsh qasıet bar: birinshi — batyrǵa bitken tulǵasy, ekinshi — ójet minezi, úshinshi — asqan danalyǵy bar dep estıtin edim. Qyryq jigittiń ishinde Syrym maǵan qyran topshyly, tolyq deneli, keń keýdeli, jalpaq tósti, jolbarys betti bolyp kórindi. Basy da elden erek, torsyq shekeli eken. Men Syrym aǵamdy osydan bildim, — depti.

Sóıtip, Syrym baıbaqtynyń qyzyn kúńdikten qutqaryp aýylyna alyp qaıtqan.

Oqýǵa keńes beremiz:

Jylqynyń torysy kóp pe, tóbeli kóp pe? (İ nusqa)

Syrymnyń Nuraly handy shabýy (İİ nusqa)

Baımaǵambet sultan men Syrym batyr

---