Súıem seni, týǵan elim!
Tárbıe saǵatynyń taqyryby: Súıem seni, týǵan elim!
Maqsaty: Óz Otanyna degen súıispenshilikke tárbıeleý. Oqýshylardyń alǵan bilimderin ómirde paıdalana bilýge baýlý.
Túri: Saıahat sabaq
Kórnekiligi: Qazaqstannyń jalaýy, rámizder, danalyq sózder, proektor, batyrlardyń portretteri.
Sabaqtyń barysy:
Uıymdastyrý kezeńi:
- Qurmetti qonaqtar, kelgen qadamdaryńyz sátti bolsyn! Biz sizderge shyn júregimizden shýaqty kún, ashyq aspan, beıbitshilik pen amandyq, yrys tileımiz!
- Qazaqstan – bizdiń súıikti Otanymyz. Kórseń kóz toımas asqar shyńdy taýlary, aıdyn shalqar kólderi, syldyraı aqqan ózenderi, ormandary bar. Osynyń bári Altaı men Atyraý, Aqjaıyq pen Altaıdyń aıasynda qulash jaıyp, jaınaı túrlenip jasanyp, jasaryp jatyr. «Otan otbasynan bastalady!» - dep halqymyz aıtqandaı Otan keń maǵynaly qasıetti uǵym. Árbir adamnyń otbasy, turǵan mekeni, ósken ortasy, aımaǵy, memleketi onyń jaryq dúnıedegi jan saıasy, ómir órisi, ottaı jandyrǵan Otany. Otanymyzdy súıip, aıalaý úshin elimiz, týǵan jerimiz onyń tarıhyn, ótkeni men búgini jaıly jaqsy bilýimiz qajet.
Negizgi bólim:
1 - oqýshy:
- Men qazaqpyn, bıikpin, baıtaq elmin.
Qaıta týdym, ómirge qaıta keldim.
Men myńda bir tirildim máńgi ólmeske.
Aıta bergim keledi, aıta bergim.
2 - oqýshy
- Dúrkirete elinen jaýdy qýǵan batyrlarymyz Qarakereı Qabanbaı, Qanjyǵaly Bógenbaı, Shapyrashty Naýryzbaı, Shaǵataı, Qarasaı, Raıymbek, Mahambet, Isataı t. b. babalarymyzdyń erlikteri úlgi – ónege.
3 - oqýshy
- Óz eliniń bostandyǵyn, teńdigin ańsaǵan Maǵjan, Sáken, Ahmet, Shákárim, Beıimbet, İlıas syndy aǵalarymyz jazyqsyz qurban bolyp ketti. Tarıhta óshpesteı izderin qaldyrdy.
4 - oqýshy:
- XXI ǵasyr – bilim ǵasyry. Bizdiń alǵa qoıǵan maqsatymyz ótkendi biletin, búgindi túsinetin, erteńimizge senimmen qaraıtyn azamat bolý.
5 - oqýshy:
- Týǵan jer altyn bosaǵam,
Attandym senen qıaǵa
Anam men Otan qos anań
Qondyrǵan meni uıama.
Týǵan jer altyn mekenim,
Baqytym sensiń ańsaǵan.
Máńgi de baqı ótemin,
Qaryzdar bolyp men saǵan.
6 - oqýshy:
Otan deımiz – ot jaqqan jerimizdi,
Otan deımiz – ósirgen elimizdi,
Otan deımiz – týǵan jer – Atameken.
Bıik taý, orman toǵaı, kólimizdi.
Otan deımiz – keń baıtaq Astanany.
Jasyl jaılaý, jańa jol jas qalany
Otannyń sheti de joq, shegi de joq,
Ol biraq, óz úıińnen bastalady.
7 - oqýshy:
Elimniń bári esimde,
Ýaqyt bolsa kóshýde.
Tyńda ıgerip qazaǵym,
Qıyrsyz dala tósińde.
Ómirdiń myna jaıyn - aı
Shyǵady kimder arymaı.
Qazaǵym qaırat tanytyp,
Naryqqa keldi moıymaı.
Táýelsizdigim – namysym
Alysqa tartar ar úshin.
Qıaǵa kózin tigedi,
Qazaqstanym – barysym.
8 - oqýshy:
- Búginde Qazaqstan álem nazarynda. Óziniń bolashaǵynan úlken úmit kúttirgen, jeri baı, halqy beıbit el. Biz – Qazaqpyz! Biz ony júregimiz toly maqtanyshpen, qurmetpen aıtamyz!
9 - oqýshy:
- Úsh kemeńger dúldúlim, saqtaǵan el birligin! Qazaqta qara qyldy qaq bólgen Tóle bı, Qazybek bı, Áıteke bılerdiń sózderine zer salaıyq!
Kórinis: «Qazaqtyń úsh bıi».
- Tárbıe saǵatymyzdyń ekinshi bólimi saıys túrinde ótedi. Myna kórsetilgen beketterdiń kómegimen biz elimizge sapar shegip, Otanymyzdyń tarıhy, óneri, salt - dástúri, tabıǵaty jaıly qosymsha maǵlumattar alamyz. Ol úshin bizge tórt top kómekke keledi.
- Toptar kezekpen kelip beketterdiń ret sany kórsetilgen sandyqshalardan suraqtaryn alyp, oryndaıdy. Toptar jaýap bere almaǵan jaǵdaıda kórermender jaýap beredi.
Birinshi «Tarıh» beketi:
1. Qazaqtyń úsh bıi? (Tóle bı, Qazybek bı, Áıteke bı)
2. Qazaq halqynyń ataqty úsh batyry? (Qarakereı Qabanbaı, Qanjyǵaly Bógenbaı, Shapyrashty Naýryzbaı)
3. Altyn adam tabylǵan jer? (Esik qorǵany)
4. Qazaqstannyń eń alǵashqy astanasy? (Orynbor)
Ekinshi «Taý men dala» beketi:
1. Zaısan kóli Qazaqstannyń qaı oblysynda ornalasqan? (Shyǵys Qazaqstan oblysy)
2. Qazaqtar qandaı dala ósimdigin Otannyń sımvoly dep esepteıdi? (Jýsan)
3. Qazaqstannyń eń bıik núktesi? (Han - Táńiri)
4. Qazaqstannyń taýlary? (Alataý, Altaı, Tarbaǵataı, Qarataý t. b.)
Úshinshi «Ádebıet» beketi:
1. Qazaq halqynyń uly aqyndaryn ata? (a. Qunanbaev, J. Jabaev, M. Jumabaev, M. Maqataev, Sh. Qudaıberdıev)
2. Qazaq halqynyń ertegilerin atańdar? («Er Tóstik», «Altyn saqa», «Tazsha bala», «Kerqula atty Kendebaı», «Jyl basy» t. b.)
3. Otan, týǵan jerge baılanysta maqal - mátelderdi jalǵastyryp aıtyńdar:
Otansyz adam (ormansyz bulbul)
Otan ottan da (ystyq)
Týǵan jerge (týyn tik)
Týǵan jerdeı jer bolmas, (Týǵan eldeı el bolmas)
4. Jumbaqtardy sheshińder:
Iininde qulaǵy,
İshinde bulaǵy.
Kómeıine ot salsań
Yzyndap turady
(Samaýryn)
Mal tólder ár aýyl, pisiredi aq baýyr. (Ýyz)
Basy qudyq, saby syryq. (Ojaý)
Tórtinshi «Án - kúı» beketi:
1. Qazaqtyń áıgili kompozıtorlaryn atańdar? (N. Tilendıev, Sh. Qaldaıaqov, Á. Beıseýov, A. Jubanov t. b.)
2. Qazaq halqynyń ataqty kúıshileri? (Qurmanǵazy, Táttimbet, Yqylas, Dına)
3. Qandaı halyq ánderin bilesińder? («Elim - aı», «Áı - áı bópem», «Bir bala», «Besik jyry» )
4. Ulttyq aspaptardy atańdar? ( Dombyra, jetigen, shańqobyz, daýylpaz t. b.)
Besinshi «Salt – dástúr» beketi:
1. Qazaq halqynyń ejelgi meıramdaryn atańdar? (Naýryz, Aıt meıramdary)
2. Qazaq halqynyń ulttyq taǵamdary? (Besbarmaq, qazy - qarta, qymyz, jal - jaıa, qurt t. b.)
3. Qazaq halqynyń ulttyq kıimderin atańdar? (Aıyr qalpaq, sáýkele, shapan, tymaq, ishik, kımeshek, kamzol, mási, bórik, kebis t. b.)
4. Qazaq halqynyń ulttyq sývenırleri? (Túıe, dombyra, kıiz úı t. b.)
Altynshy «Geografıa» beketi:
1. Qazaqstannyń kórshi elderi? (Reseı, Qytaı, Qyrǵyzstan, Ózbekstan)
2. Qazaqstannyń shekarasynyń uzyndyǵy?
3. Qazaqstandaǵy saıası mańyzy bar qala? (Baıqońyr)
4. Qazaqstanda neshe oblys bar? (14)
Qorytyndy:
- Tildesip kókpen taýlaryń,
Jaıqaldy jasyl ormanyń.
Alataý, Qarataýlarym,
Eldikti bizge mura etip,
Erliktiń kúıin tolǵadyń.
Saltanatpenen sán qurǵan,
Elim bar búgin jańǵyrǵan
Baqytym, ata mekenim!
- Qazaqstanym, mekenim
Yntymaqpenen dostyqtyń,
Keńdik pen kemeldikterdiń,
Dalamdy babam mura etken.
Jaıqaltar sony túlek men.
Qalalar jaıyp qanatyn.
Aýylymdy araı nur etken.
Qazaqstanymdy qasıetti
Súıemin alaı júrekpen! – deı otyryp búgingi tárbıe saǵatymyzdy aıaqtaıyq.
Hormen: «Atameken» ánin aıtý.
Maqsaty: Óz Otanyna degen súıispenshilikke tárbıeleý. Oqýshylardyń alǵan bilimderin ómirde paıdalana bilýge baýlý.
Túri: Saıahat sabaq
Kórnekiligi: Qazaqstannyń jalaýy, rámizder, danalyq sózder, proektor, batyrlardyń portretteri.
Sabaqtyń barysy:
Uıymdastyrý kezeńi:
- Qurmetti qonaqtar, kelgen qadamdaryńyz sátti bolsyn! Biz sizderge shyn júregimizden shýaqty kún, ashyq aspan, beıbitshilik pen amandyq, yrys tileımiz!
- Qazaqstan – bizdiń súıikti Otanymyz. Kórseń kóz toımas asqar shyńdy taýlary, aıdyn shalqar kólderi, syldyraı aqqan ózenderi, ormandary bar. Osynyń bári Altaı men Atyraý, Aqjaıyq pen Altaıdyń aıasynda qulash jaıyp, jaınaı túrlenip jasanyp, jasaryp jatyr. «Otan otbasynan bastalady!» - dep halqymyz aıtqandaı Otan keń maǵynaly qasıetti uǵym. Árbir adamnyń otbasy, turǵan mekeni, ósken ortasy, aımaǵy, memleketi onyń jaryq dúnıedegi jan saıasy, ómir órisi, ottaı jandyrǵan Otany. Otanymyzdy súıip, aıalaý úshin elimiz, týǵan jerimiz onyń tarıhyn, ótkeni men búgini jaıly jaqsy bilýimiz qajet.
Negizgi bólim:
1 - oqýshy:
- Men qazaqpyn, bıikpin, baıtaq elmin.
Qaıta týdym, ómirge qaıta keldim.
Men myńda bir tirildim máńgi ólmeske.
Aıta bergim keledi, aıta bergim.
2 - oqýshy
- Dúrkirete elinen jaýdy qýǵan batyrlarymyz Qarakereı Qabanbaı, Qanjyǵaly Bógenbaı, Shapyrashty Naýryzbaı, Shaǵataı, Qarasaı, Raıymbek, Mahambet, Isataı t. b. babalarymyzdyń erlikteri úlgi – ónege.
3 - oqýshy
- Óz eliniń bostandyǵyn, teńdigin ańsaǵan Maǵjan, Sáken, Ahmet, Shákárim, Beıimbet, İlıas syndy aǵalarymyz jazyqsyz qurban bolyp ketti. Tarıhta óshpesteı izderin qaldyrdy.
4 - oqýshy:
- XXI ǵasyr – bilim ǵasyry. Bizdiń alǵa qoıǵan maqsatymyz ótkendi biletin, búgindi túsinetin, erteńimizge senimmen qaraıtyn azamat bolý.
5 - oqýshy:
- Týǵan jer altyn bosaǵam,
Attandym senen qıaǵa
Anam men Otan qos anań
Qondyrǵan meni uıama.
Týǵan jer altyn mekenim,
Baqytym sensiń ańsaǵan.
Máńgi de baqı ótemin,
Qaryzdar bolyp men saǵan.
6 - oqýshy:
Otan deımiz – ot jaqqan jerimizdi,
Otan deımiz – ósirgen elimizdi,
Otan deımiz – týǵan jer – Atameken.
Bıik taý, orman toǵaı, kólimizdi.
Otan deımiz – keń baıtaq Astanany.
Jasyl jaılaý, jańa jol jas qalany
Otannyń sheti de joq, shegi de joq,
Ol biraq, óz úıińnen bastalady.
7 - oqýshy:
Elimniń bári esimde,
Ýaqyt bolsa kóshýde.
Tyńda ıgerip qazaǵym,
Qıyrsyz dala tósińde.
Ómirdiń myna jaıyn - aı
Shyǵady kimder arymaı.
Qazaǵym qaırat tanytyp,
Naryqqa keldi moıymaı.
Táýelsizdigim – namysym
Alysqa tartar ar úshin.
Qıaǵa kózin tigedi,
Qazaqstanym – barysym.
8 - oqýshy:
- Búginde Qazaqstan álem nazarynda. Óziniń bolashaǵynan úlken úmit kúttirgen, jeri baı, halqy beıbit el. Biz – Qazaqpyz! Biz ony júregimiz toly maqtanyshpen, qurmetpen aıtamyz!
9 - oqýshy:
- Úsh kemeńger dúldúlim, saqtaǵan el birligin! Qazaqta qara qyldy qaq bólgen Tóle bı, Qazybek bı, Áıteke bılerdiń sózderine zer salaıyq!
Kórinis: «Qazaqtyń úsh bıi».
- Tárbıe saǵatymyzdyń ekinshi bólimi saıys túrinde ótedi. Myna kórsetilgen beketterdiń kómegimen biz elimizge sapar shegip, Otanymyzdyń tarıhy, óneri, salt - dástúri, tabıǵaty jaıly qosymsha maǵlumattar alamyz. Ol úshin bizge tórt top kómekke keledi.
- Toptar kezekpen kelip beketterdiń ret sany kórsetilgen sandyqshalardan suraqtaryn alyp, oryndaıdy. Toptar jaýap bere almaǵan jaǵdaıda kórermender jaýap beredi.
Birinshi «Tarıh» beketi:
1. Qazaqtyń úsh bıi? (Tóle bı, Qazybek bı, Áıteke bı)
2. Qazaq halqynyń ataqty úsh batyry? (Qarakereı Qabanbaı, Qanjyǵaly Bógenbaı, Shapyrashty Naýryzbaı)
3. Altyn adam tabylǵan jer? (Esik qorǵany)
4. Qazaqstannyń eń alǵashqy astanasy? (Orynbor)
Ekinshi «Taý men dala» beketi:
1. Zaısan kóli Qazaqstannyń qaı oblysynda ornalasqan? (Shyǵys Qazaqstan oblysy)
2. Qazaqtar qandaı dala ósimdigin Otannyń sımvoly dep esepteıdi? (Jýsan)
3. Qazaqstannyń eń bıik núktesi? (Han - Táńiri)
4. Qazaqstannyń taýlary? (Alataý, Altaı, Tarbaǵataı, Qarataý t. b.)
Úshinshi «Ádebıet» beketi:
1. Qazaq halqynyń uly aqyndaryn ata? (a. Qunanbaev, J. Jabaev, M. Jumabaev, M. Maqataev, Sh. Qudaıberdıev)
2. Qazaq halqynyń ertegilerin atańdar? («Er Tóstik», «Altyn saqa», «Tazsha bala», «Kerqula atty Kendebaı», «Jyl basy» t. b.)
3. Otan, týǵan jerge baılanysta maqal - mátelderdi jalǵastyryp aıtyńdar:
Otansyz adam (ormansyz bulbul)
Otan ottan da (ystyq)
Týǵan jerge (týyn tik)
Týǵan jerdeı jer bolmas, (Týǵan eldeı el bolmas)
4. Jumbaqtardy sheshińder:
Iininde qulaǵy,
İshinde bulaǵy.
Kómeıine ot salsań
Yzyndap turady
(Samaýryn)
Mal tólder ár aýyl, pisiredi aq baýyr. (Ýyz)
Basy qudyq, saby syryq. (Ojaý)
Tórtinshi «Án - kúı» beketi:
1. Qazaqtyń áıgili kompozıtorlaryn atańdar? (N. Tilendıev, Sh. Qaldaıaqov, Á. Beıseýov, A. Jubanov t. b.)
2. Qazaq halqynyń ataqty kúıshileri? (Qurmanǵazy, Táttimbet, Yqylas, Dına)
3. Qandaı halyq ánderin bilesińder? («Elim - aı», «Áı - áı bópem», «Bir bala», «Besik jyry» )
4. Ulttyq aspaptardy atańdar? ( Dombyra, jetigen, shańqobyz, daýylpaz t. b.)
Besinshi «Salt – dástúr» beketi:
1. Qazaq halqynyń ejelgi meıramdaryn atańdar? (Naýryz, Aıt meıramdary)
2. Qazaq halqynyń ulttyq taǵamdary? (Besbarmaq, qazy - qarta, qymyz, jal - jaıa, qurt t. b.)
3. Qazaq halqynyń ulttyq kıimderin atańdar? (Aıyr qalpaq, sáýkele, shapan, tymaq, ishik, kımeshek, kamzol, mási, bórik, kebis t. b.)
4. Qazaq halqynyń ulttyq sývenırleri? (Túıe, dombyra, kıiz úı t. b.)
Altynshy «Geografıa» beketi:
1. Qazaqstannyń kórshi elderi? (Reseı, Qytaı, Qyrǵyzstan, Ózbekstan)
2. Qazaqstannyń shekarasynyń uzyndyǵy?
3. Qazaqstandaǵy saıası mańyzy bar qala? (Baıqońyr)
4. Qazaqstanda neshe oblys bar? (14)
Qorytyndy:
- Tildesip kókpen taýlaryń,
Jaıqaldy jasyl ormanyń.
Alataý, Qarataýlarym,
Eldikti bizge mura etip,
Erliktiń kúıin tolǵadyń.
Saltanatpenen sán qurǵan,
Elim bar búgin jańǵyrǵan
Baqytym, ata mekenim!
- Qazaqstanym, mekenim
Yntymaqpenen dostyqtyń,
Keńdik pen kemeldikterdiń,
Dalamdy babam mura etken.
Jaıqaltar sony túlek men.
Qalalar jaıyp qanatyn.
Aýylymdy araı nur etken.
Qazaqstanymdy qasıetti
Súıemin alaı júrekpen! – deı otyryp búgingi tárbıe saǵatymyzdy aıaqtaıyq.
Hormen: «Atameken» ánin aıtý.
You Might Also Like
-
Sabaqtyń taqyryby: «Abaı jáne onyń on jetinshi qarasózi»
