InfoHub Logo

Tabıǵat taǵdyry – adam taǵdyry

Maqsaty: bilimdilik – oqýshylardyń tabıǵat týraly bilimderin molaıtý, tabıǵatty qorǵaý ár adamnyń mindeti ekenin uǵyndyrý;
damytýshylyq – týǵan jer tabıǵatyna degen súıispenshiligin arttyrý, ekologıalyq tárbıe negizin qalyptastyrý;
tárbıelik – tabıǵatty qorǵaı alatyn, aıalaı biletin adamgershiligi mol, izgilikti ekologıalyq bilimi men mádenıeti joǵary jańa urpaq tárbıeleý.
Kórnekiligi: Qazaqstan kartasy, globýs, sýretter, beınetaspa.
Barysy: 1. Uıymdastyrý kezeńi

Muǵalim: Adam men tabıǵat árqashanda egiz. Tabıǵatty qorǵaýshyń, asyraýshyń deýge bolady. Ata-babamyz «Jer – qazyna, sý – altyn, mal – baılyq» dep ósıet aıtyp kelgeni tegin emes.
Búgingi kórsetiler jumysymyz da tabıǵatty qorǵaýdy jetildirý maqsatynda bolyp otyr.
1 – júrgizýshi: Ekologıa – búkil adamzat balasynyń shalys basqan is-áreketine keleshekte shek qoıatyn, onyń tynys-tirshiligine tikeleı atsalysatyn ǵylymnyń jańa salasy.

2 – júrgizýshi: Tabıǵat, Jer Ana, Otan, Týǵan jer, Atameken degen qulaqqa jyly estilip, júrekke shattyq sezim uıalatatyn uly da qasıetti, bir-birimen maǵynalyq mazmuny baı sózder. Tabıǵat pen Jer Anany súıe bilý, ony aıalaý adamnyń azamattyq boryshy.
1 – oqýshy : Jer ana men óz anań egiz eken,
Meıirimderi meılinshe teńiz eken.
Anam týdy, jer ana jetildirdi,
Osyny ózim ómirge negiz etem.
2 – oqýshy: Jaratylys jan ana
Qaryq qyp sýǵa, aýaǵa
Topyraǵymen asyrap,
Sáýlesin quıǵan sanaǵa.
Kórinis kórsetý.
1 – júrgizýshi: Jer betinde alashubar daqtar kóp. Adamzat balasynyń kóz aldynda taýsylyp, quryp bara jatqan Aral, Balqash, Semeı, Chernobyl qasireti t.b. Sonyń bári adam qolymen salynǵan tańbalar. Alpysynshy jyldary kemerinen asa shalqyǵan qaıran teńiz qazir qurdymǵa aınaldy. Aral turǵyndary arasynda aýrý-syrqaý, ólim-jitim kóbeıdi.

2 – júrgizýshi: Ózimiz kúnde kórip júrgen salaqtyq pen nemkettilik te tabıǵatty búldiredi eken. Saıahatqa shyqqanda nemese demalyp otyrǵan jerge qaldyra salatyn ár túrli qaldyqtar sýdy lastaıdy. Sóıtip, tabıǵatty búldiretin ózimiz ekenbiz.
Adam tabıǵatsyz ómir súre almaıdy. Eldi meken mańyndaǵy aǵashtardyń kesilýi, bulaq kózderi men ózenderdiń lastanýy, keıbir ańdar men qustardyń joıylýy bul ekologıalyq másele.

1 – júrgizýshi: Tabıǵat – búkil tirshilik ataýynyń altyn uıasy jáne aıaly besigi, qutty qonysy men ósip-óner mekeni.
2 – júrgizýshi: Tabıǵat – adamǵa qajet baǵa jetpes baılyq, yrys pen mol qazynanyń qaınar kózi sondyqtan halqymyz «Tabıǵat – adamzattyń ómir nári, qajetiniń tabylar sodan bári» dep dáriptegen. Tabıǵat – adam boıyna adamgershilik abzal qasıetterdi qalyptastyratyn ulaǵatty ustaz.
3 – oqýshy: Tabıǵat adam ómiriniń barlyq qajetin tolyq óteı alý úshin ol mindetti túrde eshteńemen bylǵanyp ýlanbaýy tıis. Adam óziniń de, tabıǵattyń da dosy, sanasyz is-áreket jasasa, jaýy bola alady. Adam balasy tabıǵattyń eń uly perzenti bolýmen birge eń uly qamqorshysy ekenin eshqashan esten shyǵarmaýymyz kerek.

4 – oqýshy: Tabıǵattyń taryltpaıyq móldir taza tynysyń
Pák tabıǵat ár júrektiń tamyljyǵan jyrysyń
Eı, adamzat, aqylǵa sal, qatigezdik jasama
Óziń daǵy sodan týdyń, tabıǵattyń ulysyń.
5 – oqýshy: Tabıǵat tynysy keń, tili baı
Aýasynyń shárbatyn-aı, tunyǵy-aı.
Bulbul bolyp saırap ketse, al birde
Adamdarsha sóıleıdi eken, kúnim-aı!
6 – oqýshy: Tabıǵat ta áke bolyp eńirep,
Tabıǵat ta ana bolyp jylaǵan.
Aıta almaımyn qasıetin múlde men,
Tabıǵattan jaratylǵam, gúldegem.
1 – júrgizýshi: Tabıǵat - ásemdiktiń tórkinisiń
Án salamyn bir seniń kórkiń úshin
Búkil adam tabynyp bir ózińe
Senen alyp turǵandaı bar tynysyn - degendeı kezekti bıge beremiz.
7 – oqýshy: Tabıǵatty qorǵaý úshin bárimiz
Kúreseıik, bir-bir aǵash egeıik
Tekke otyrmaı jasymyz ben kárimiz
Taza aýa úshin terimizdi tógeıik.
8 – oqýshy: Tabıǵattyń tynysy keń, tili baı,
Aýasynyń shárbatyn-aı, tunyǵy-aı
Bulbul bolyp saırap ketse, al birde
Adamdarsha sóıleıdi eken, kúnim-aı!
Tabıǵattyń qushaǵy keń shýaqty
Kórgenim joq oǵan teńdes qýatty
Kúıip-pisip tabıǵat ta keıde bir
Adamdarsha kúńirenetin sıaqty.
9 – oqýshy: Tabıǵatty tarıh talaı synaǵan
Biraq oǵan qaımyqpaǵan, shydaǵan
Tabıǵat ta áke bolyp eńirep
Tabıǵat ta ana bolyp jylap
Aıta almaımyn qasıetin múlde men,
Tabıǵattan jaratylǵam, gúldegem.

1 – júrgizýshi: Tabıǵat adam boıyna shabyt, kóńiline qýat, sezimine sulýlyq pen saǵynysh uıalatady. Adam boıyna adamgershilik qasıetterdi qalyptastyratyn mol tárbıe kózi.
2 – júrgizýshi: Adam tabıǵatqa meıirimdilikpen, súıispenshilikpen, qamqorlyqpen qarap, úılesimdilik saqtalǵanda, adamzat balasy úshin
tabıǵat – keń saraı máńgi tozbas qutty qonys bolatynyn eshqashan umytpaıyq!
Muǵalim: «Taza bolsa, tabıǵat
Aman bolar adamzat!» degen F. Ońǵarsynovanyń sózimen búgingi synyptan tys jumysymyzdy aıaqtaımyz.

Baıqońyr qalasy,
№2 K. E. Sıalkovskıı atyndaǵy jalpy bilim beretin
orta mekteptiń I sanatty bastaýysh synyp muǵalimi
Jakýpova Almagýl Baıdýllaevna