InfoHub Logo

Mýzeı – el tarıhy, ulttyń mádenıetinen habar beretin tarıhtyń  qaınar kózi bolyp tabylady.  Mýzeıde saqtalǵan árbir qundylyqtan sol jeke mura tarıhyn ǵana emes, sol muraǵa baılanysty kezeńdi, ony jasaǵan halyqtyń mádenı deńgeıin, tarıhyn kórýge bolady. Qazaqstan Respýblıkasynyń Prezıdenti N.Á. Nazarbaevtyń: «Egemen elimizdiń mádenı ómirinde mýzeılerdiń orny aıryqsha. Tarıhymyzdy tereń zerttep, onyń tájirıbesinen taǵlym alý – Qazaqstanda patrıotızmdi qalyptastyrýdyń, Otannyń laıyqty azamattaryn tárbıeleýdiń basty sharttarynyń biri...»– degen sózderi qazirgi otandyq mýzeı isiniń baǵytyn anyqtaýy kerek.Murajaı  isi  –  qoǵamdaǵy  ózgeristermen,   qoǵam   damýymen   tyǵyzbaılanystaǵy erekshe sala. Mýzeı – ǵylymnyń, bilimniń, mádenıettiń  qalyptasýynatikeleı  áser  etetin  ǵylymı  mekeme.Búgingi tańda«Mýzeı isi jáne eskertkishterdi qorǵaý» mamandyǵyna túsýshiler sany jyl saıyn arta túsýde.

Qazaqstanda bul mamandyq boıynsha kadrlardy daıyndaıtyn joǵarǵy oqý oryndary sany - úsheý.Sonyń biri Ál-Farabı atyndaǵy Qazaq ulttyq ýnıversıteti Tarıh arheologıa jáne etnologıa fakúltetiniń arheologıa, etnologıa jáne mýzeologıa kafedrasy. Tarıh arheologıa jáne etnologıa fakúlteti óz tarıhynda kóptegen bilimdi,básekege qabiletti mamandardy daıyndaǵan,irge tasy erte qalanǵan ardager fakýltterimizdiń biri. Qazaqstandaǵy murajaı isi jas mamandyq bolǵandyqtan qajyrly eńbek pen bilikti mamandarǵa zárý. Bul oraıda,óz eliniń tarıhyna beı-jáı qaramaıtyn, rýhanı-mádenı qundylyqtaryn, jádigerlerin dáripteýge, qorǵaýǵa talpynatyn jas mamandardyń kún sanap artýy qýandyratyn jáıt. El basymyzdyń bastamasymen «Mádenı mura», «Rýhanı jańǵyrý»baǵdarlamalary aıasynda mádenıetimizdi tanyp-bilýge jol ashýda. Sońǵy jyldarda Qazaqstan boıynsha  jańa tehnologıamen jabdyqtalǵan,iri mýzeıler ashylyp,eskileri jańa qolaıly oryndarǵa kóshirilýde. Murajaılar artefaktilerdi saqtaý qoımasynan ǵylymı-zertteýshilik,áleýmettik qyzmet formasyn biriktiretin mádenı ortalyqtarǵa aınalýda.Bul rette «Murajaı isi jáne eskertkishterdi qorǵaý» mamandyǵyn aıaqtaǵan jas mamandar tolqynyna úlken múmkindikter esigi ashylmaq. Mine sondyqtan da arheologıa, etnologıa jáne mýzeologıa kafedrasy mádenı muralarymyzdy qorǵaý men saqtaý, olardy qoldanýǵa baılanysty zańdyq-quqyqtyq negizder týraly bilim bere otyryp, Qazaqstandaǵy mýzeı isiniń bilikti mamandaryn daıarlap shyǵarady. Munda stýdentter óndiristik tájirıbelerin QR MOM, Á. Qasteev atyndaǵy óner mýzeıi, Yqylas atyndaǵy saz aspaptar mýzeıi, «Esik» mrajaı-qoryǵy sıaqty Qazaqstannyń iri mýzeılerinde ótedi. Aǵylshyn tilin jetik meńgergen stýdentterge akademıalyq utqyrlyq jáne qos dıplom alý baǵyttary boıynsha shetelde bilim alýǵa múmkindik jasalǵan. 

Taǵy bir qýanarlyq jaǵdaı, atalmysh mamandyq boıynsha osy ýaqytqa deıin bakalavrıat jáne magıstratýra deńgeıleri boıynsha oqytylsa, 2017 jyldan bastap «Mýzeı isi jáne eskertkishterdi qorǵaý» mamandyǵy boıynsha kafedrada doktorantýra ashyldy. 

Osyǵan baılanysty órkenıettiliktiń máni mádenıet pen bilim berýdiń ózara tyǵyz qarym-qatynasynda dep aıtsaq bolady. Mýzeı bir jaǵynan qoǵamnyń suranysyna qaraı mádenıet pen ónerdi ıgerýdiń deldaly jáne quraly bolsa, ekinshi jaǵynan ol tájirbıelik daǵdysy bar mamandy daıarlaýdy talap etedi. Osy oraıda, ál-Farabı atyndaǵy Qazaq Qlttyq ýnıversıtetiniń arheologıa, etnologıa jáne mýzeologıa kafedrasynyń atqaryp otyrǵan qyzmetiniń mańyzy orasan zor.

Maqala jetekshisi: M.Q.Egizbaeva – ál-Farabı atyndaǵy  Qazaq Ulttyq ýnıversıteti, arheologıa, etnologıa jáne mýzeologıa kafedrasynyń   dosenti, tarıh ǵylymdarynyń kandıdaty

Kýrmangazyev Dıas Tarıh, arheologıa jáne  etnologıa fakúlteti «5V020800 - Arheologıa jáne etnologıa» mamandyǵynyń  4-kýrs stýdenti

---