Tilikter týraly jalpy túsinik (syzýdan kúndelikti sabaq jospary)
Kúndelikti sabaq jospary, syzý 9 synyp
Taqyryptar:
16. Tilikter týraly jalpy túsinik.
17. Qarapaıym tilikter.
18. Tilik pen qımanyń arasyndaǵy aıyrmashylyq.
19. Qarapaıym tilikter. Gorızontal tilik, vertıkal tilik jáne kólbeý tilik.
20. Kúrdeli tilikter.
Sabaq: №49
Sabaqtyń taqyryby:
Tilikter týraly jalpy túsinik.
Sabaqtyń maqsaty:
a) Bilimdilik: Nárseniń tilikterin oryndap, syzbaǵa ornalastyrýǵa úıretý, óz betterimen izdenip jumys jasaýǵa daǵdylandyrý, ózderinshe oı qoryta bilýge, tanym múmkindigin anyqtap, saýatty, syzbalardy kórkem túsire bilýge úıretý.
á) Damytýshylyq: Shyǵarmashylyq jumysty izdený barysynda bilimderin tereńdetip, oı - qıaldaryn, óz betimen sheshim qabyldaý, belsendiligin, tanymdyq qabiletin damytý.
b) Tárbıelilik: Ózindik jáne logıkalyq oılaý qabiletterin arttyrý, oqýshylardy óz betinshe jumys isteýge, jetekshilik qasıetin darytýǵa, estetıkalyq ásemdikti tanı bilýge úıretý.
Sabaqtyń kórnekiligi: A4 pishimindegi qaǵaz, qaryndashtar, syzǵysh, óshirgish, sheńbersyzar jáne t. b.
Sabaqtyń ótý barysy:
1. Uıymdastyrý kezeńi.
2. Úıge berilgen tapsyrmany tekserý.
3. Jańa taqyrypty túsindirý.
4. Tapsyrmalardy oryndaý.
5. Sabaqty bekitý.
6. Úıge tapsyrma.
Sabaqtyń barysy:
Nárseniń ishki kórinbeıtin betteriniń nusqalaryn syzbada úzilme syzyqpen júrgizip kórsetýge bolady. Biraq mundaı úzilme syzyqtar syzbany oqýdy qıyndatyp jiberedi. Kórinbeıtin syzyqtardyń proeksıalary kórinetin syzyqtardyń proeksıalarymen birigip túsýi múmkin. İshki qurylysy kúrdeli tetikbólshek kórinisterine qarap, onyń pishinin túsinýge bolmaıdy. Onyń ústine kórinbeıtin syzyqtarǵa ólshemderdi jáne basqa da túrlishe shartty belgilerdi túsirýge bolmaıdy. Sondyqtan qımamen qatar tilik dep atalatyn taǵy da bir shartty keskin qoldanylady. Tilik nárseniń ishki qurylysyn syzbada anyq jáne túsinikti etip kórsetýge múmkindik beredi. 133, a - sýrette ishki pishinin kórsetý úshin tilikti kerek etetin tetikbólshektiń kórinisteri berilgen. Berilgen tetikbólshekti frontal ornalasqan jazyqtyǵy boıynsha oısha qıyp, teń ekige bóleıik. Ekige bólingen tetikbólshektiń aksonometrıasy 133, á - sýrette syzyp kórsetilgen. Tetikbólshektiń oń jaqtaǵy bóligin (ıaǵnı, qıýshy jazyqtyqpen qaraýshynyń arasyndaǵy bóligin) oısha alyp tastaıyq. Onyń qalǵan bóligin frontal jazyqtyqqa tik buryshtap proeksıalaıyq. Osylaısha alynǵan keskin tilik bolady. Bir nemese birneshe jazyqtyqpen oısha qıylǵan tetikbólshektiń keskinin tilik dep ataıdy. Tilikte nárseniń qıýshy jazyqtyqtyń ózinde (qıma fıgýrasy) jáne onyń ar jaǵynda jatqan bólikteri keskindelip kórsetiledi. Bizder qarastyryp otyrǵan tetikbólshektiń syzbasy, ádette, 133, b - sýrettegideı bolyp syzylady. Munda da biz úsh keskin kórip turmyz. Olardyń ekeýi - ústinen jáne sol jaqtan qaraǵandaǵy kórinister de, al úshinshisi - tilik. Qıýshy jazyqtyqtyń orny syzbada qımadaǵydaı jýan úzik syzyqpen kórsetiledi. Osy úzik syzyqqa perpendıkýlár eki nusqama salynady. Nusqamalar qıma syzyǵynyń syrtqy shetinen 2 - 3 mm qashyqtyqta ornalasýlary tıis. Nusqamalardyń syrt jaǵyna orys alfavıtiniń bas árpi eki ret jazylady. Tiliktiń joǵarǵy jaǵyna bul áripter syzyqsha arqyly jazylady. Eger qıýshy jazyqtyq tetikbólshek sımmetrıa jazyqtyǵymen dál kelse, tilikti sáıkes kórinistiń ornyna ornalastyrady. Mundaıda qıýshy jazyqtyqtyń orny syzbada kórsetilmeıdi, al tilik belgilenbeıdi. Tilik pen qımany shatastyrmaý kerek. Olardyń arasyndaǵy aıyrmashylyqty jaqsy túsinip alǵan durys. Qımany salǵanda tek qıýshy jazyqtyqtyń tikeleı ózinde jatqan fıgýra ǵana kórsetiletindigin bilesińder. Al tilikti salǵanda qıma fıgýrasyna qıýshy jazyqtyqtyń ar jaǵynda jatqandardy da qosý kerek. 134 - sýretten eki keskinniń (qıma men tiliktiń) arasyndaǵy aıyrmashylyq anyq kórinip tur.
Úıge tapsyrma berý: Frontal jáne gorızontal proeksıalary 135 - sýrette kórsetilgen tetikbólshektiń profıl proeksıasyn salyp, onyń frontal proeksıasyn tilikpen almastyr.
16, 17, 18, 19, 20 sabaqty júkteý
Tolyq nusqasyn qaraý
Taqyryptar:
16. Tilikter týraly jalpy túsinik.
17. Qarapaıym tilikter.
18. Tilik pen qımanyń arasyndaǵy aıyrmashylyq.
19. Qarapaıym tilikter. Gorızontal tilik, vertıkal tilik jáne kólbeý tilik.
20. Kúrdeli tilikter.
Sabaq: №49
Sabaqtyń taqyryby:
Tilikter týraly jalpy túsinik.
Sabaqtyń maqsaty:
a) Bilimdilik: Nárseniń tilikterin oryndap, syzbaǵa ornalastyrýǵa úıretý, óz betterimen izdenip jumys jasaýǵa daǵdylandyrý, ózderinshe oı qoryta bilýge, tanym múmkindigin anyqtap, saýatty, syzbalardy kórkem túsire bilýge úıretý.
á) Damytýshylyq: Shyǵarmashylyq jumysty izdený barysynda bilimderin tereńdetip, oı - qıaldaryn, óz betimen sheshim qabyldaý, belsendiligin, tanymdyq qabiletin damytý.
b) Tárbıelilik: Ózindik jáne logıkalyq oılaý qabiletterin arttyrý, oqýshylardy óz betinshe jumys isteýge, jetekshilik qasıetin darytýǵa, estetıkalyq ásemdikti tanı bilýge úıretý.
Sabaqtyń kórnekiligi: A4 pishimindegi qaǵaz, qaryndashtar, syzǵysh, óshirgish, sheńbersyzar jáne t. b.
Sabaqtyń ótý barysy:
1. Uıymdastyrý kezeńi.
2. Úıge berilgen tapsyrmany tekserý.
3. Jańa taqyrypty túsindirý.
4. Tapsyrmalardy oryndaý.
5. Sabaqty bekitý.
6. Úıge tapsyrma.
Sabaqtyń barysy:
Nárseniń ishki kórinbeıtin betteriniń nusqalaryn syzbada úzilme syzyqpen júrgizip kórsetýge bolady. Biraq mundaı úzilme syzyqtar syzbany oqýdy qıyndatyp jiberedi. Kórinbeıtin syzyqtardyń proeksıalary kórinetin syzyqtardyń proeksıalarymen birigip túsýi múmkin. İshki qurylysy kúrdeli tetikbólshek kórinisterine qarap, onyń pishinin túsinýge bolmaıdy. Onyń ústine kórinbeıtin syzyqtarǵa ólshemderdi jáne basqa da túrlishe shartty belgilerdi túsirýge bolmaıdy. Sondyqtan qımamen qatar tilik dep atalatyn taǵy da bir shartty keskin qoldanylady. Tilik nárseniń ishki qurylysyn syzbada anyq jáne túsinikti etip kórsetýge múmkindik beredi. 133, a - sýrette ishki pishinin kórsetý úshin tilikti kerek etetin tetikbólshektiń kórinisteri berilgen. Berilgen tetikbólshekti frontal ornalasqan jazyqtyǵy boıynsha oısha qıyp, teń ekige bóleıik. Ekige bólingen tetikbólshektiń aksonometrıasy 133, á - sýrette syzyp kórsetilgen. Tetikbólshektiń oń jaqtaǵy bóligin (ıaǵnı, qıýshy jazyqtyqpen qaraýshynyń arasyndaǵy bóligin) oısha alyp tastaıyq. Onyń qalǵan bóligin frontal jazyqtyqqa tik buryshtap proeksıalaıyq. Osylaısha alynǵan keskin tilik bolady. Bir nemese birneshe jazyqtyqpen oısha qıylǵan tetikbólshektiń keskinin tilik dep ataıdy. Tilikte nárseniń qıýshy jazyqtyqtyń ózinde (qıma fıgýrasy) jáne onyń ar jaǵynda jatqan bólikteri keskindelip kórsetiledi. Bizder qarastyryp otyrǵan tetikbólshektiń syzbasy, ádette, 133, b - sýrettegideı bolyp syzylady. Munda da biz úsh keskin kórip turmyz. Olardyń ekeýi - ústinen jáne sol jaqtan qaraǵandaǵy kórinister de, al úshinshisi - tilik. Qıýshy jazyqtyqtyń orny syzbada qımadaǵydaı jýan úzik syzyqpen kórsetiledi. Osy úzik syzyqqa perpendıkýlár eki nusqama salynady. Nusqamalar qıma syzyǵynyń syrtqy shetinen 2 - 3 mm qashyqtyqta ornalasýlary tıis. Nusqamalardyń syrt jaǵyna orys alfavıtiniń bas árpi eki ret jazylady. Tiliktiń joǵarǵy jaǵyna bul áripter syzyqsha arqyly jazylady. Eger qıýshy jazyqtyq tetikbólshek sımmetrıa jazyqtyǵymen dál kelse, tilikti sáıkes kórinistiń ornyna ornalastyrady. Mundaıda qıýshy jazyqtyqtyń orny syzbada kórsetilmeıdi, al tilik belgilenbeıdi. Tilik pen qımany shatastyrmaý kerek. Olardyń arasyndaǵy aıyrmashylyqty jaqsy túsinip alǵan durys. Qımany salǵanda tek qıýshy jazyqtyqtyń tikeleı ózinde jatqan fıgýra ǵana kórsetiletindigin bilesińder. Al tilikti salǵanda qıma fıgýrasyna qıýshy jazyqtyqtyń ar jaǵynda jatqandardy da qosý kerek. 134 - sýretten eki keskinniń (qıma men tiliktiń) arasyndaǵy aıyrmashylyq anyq kórinip tur.
Úıge tapsyrma berý: Frontal jáne gorızontal proeksıalary 135 - sýrette kórsetilgen tetikbólshektiń profıl proeksıasyn salyp, onyń frontal proeksıasyn tilikpen almastyr.
16, 17, 18, 19, 20 sabaqty júkteý
Tolyq nusqasyn qaraý
You Might Also Like
-
Kúndelikti sabaq jospary, qazaq tili 5 synyp.Taqyryptar:6. Qosymsha jáne jergilikti kórinister7. Nárseniń negizgi eki kórinisi boıynsha onyń úshinshi negizgi kórinisin salý.8. Nárseniń negizgi eki kóri...
-
Syzýdan qosymsha praktıkalyq sabaq josparlary, syzý 9 synypTaqyryptar:1. Kórinisterdi syzbalarda salý.2. Syzý jáne tehnıka.3. Nárseniń negizgi eki kórinisi boıynsha onyń úshinshi negizgi kórinisin salý...
