Tymaq jáne bórik
Tymaq - erlerdiń qysqy bas kıimi. Ony ańnyń, maldyń terisinen tigedi. Tymaqtyń mynadaı túrleri bolady: túlki tymaq, eltiri tymaq, seńseń tymaq, pushpaq tymaq. Buryn qazaq eli qaı júzdiń, qaı rýdyń adamy ekenin tymaǵyna qarap ta tanyǵan, ıaǵnı arǵyn, jalaıyr men naıman tymaǵy nemese Torǵaı, Semeı tymaǵy degen úlgileri bolǵan.
Tymaq - bıik tóbeli, mańdaıy, eki qulaǵy bar, jelke, jotany jaýyp turatyn artqy etegi bar jyly bas kıim. Syrtyn berik, qymbat matalarmen tystaıdy. Eki qulaǵyna yzbaly baý taǵady. Etegin tóbege qaıyryp qoıý úshin, tymaqtyń artqy jaǵyna tobylǵydan nemese berik aǵashtan tıek (qurysqaq) jasap qadaıdy. "Eskilik" degen óleńinde danyshpan Abaı bylaı dep jyrlaǵan:
Kúlápara bastyrǵan, pushpaq tymaq,
İshki baýyn ótkizgen tesik qulaq.
Tobylǵydan kesip ap, jippen qadap,
Artyn belge qystyrǵan bar qurysqaq.
Tymaq - qasıetti bas kıim. Ony aıyrbastaýǵa bolmaıdy, oǵan aıaq tıgizbeıdi. Jaqsy kisilerdiń tymaǵy atadan balaǵa mura retinde qalyp otyrǵan. Burynǵy kezde qazaqtar shala týǵan balany neshe kúni kem bolsa, sonsha kún tymaqqa salyp, kerege basyna ilip qoıatyn bolǵan. Bul - tymaqtyń qadiri men qasıetin beıneleıtin kórinis.
Bórik. Ultymyzdyń bas kıimderiniń taǵy biri - bórik. Bóriktiń syrty maqpal, púlish, barqyt sıaqty qymbat matalardan tigiledi. Onyń jazǵy, qysqy túrleri de bolady. Jıegine qymbat baǵaly ań jáne mal terileri ustalady. Kómkerilgen teri túrlerine qaraı kámshát bórik, kúzen bórik dep atalady.
Bórik úsh, tórt nemese alty qıyqtan qurylady da, tıisinshe úsh saı, tórt saı, alty saı delinedi.
Bul bas kıimdi erler de, qyzdar da kıedi. Qyzdar kıetin bórik dóńgelek tóbeli nemese konýs tárizdi bıikteý bolyp keledi. Sándik úshin tóbesine úki, jıegine monshaq, shashaq, túrli asyl tastar, túıme, oqa, zer, kúmis taǵylady.
Jas jigitter men sal-seriler, aqyndar bórikterine úki taǵyp, zerlep, órnektep kıgen. Mysaly, Aqan seri, Birjan sal, Úkili Ybyraı, Máshhúr Júsip Kópeıuly bórikteriniń tóbesine úki taǵyp júrgen.
You Might Also Like
