- 28 sáý. 2015 00:00
- 332
Túlki men qarashekpen
Túlkige tamaq izdep sapar shekken
Jolyǵyp, aıtty bir kún Qarashekpen:
«Kúniń az taýyq jemeı jaı júretin,
Urlyqqa qumar jansyń munsha netken?
Syr ashyp sóıleselik ońashada,
Eshkim joq ekeýimizden basqa shetten.
Ashıdy, ras, janym, Túlki, saǵan,
Oılama aıtady dep mekerlikpen.
Jaqsylyq tyrnaǵyńdaı bar ma, sirá,
Oılasań, kásibińde osy etken?
Urlyqtyń kiná, uıaty óz aldyna,
Júrgeniń qarǵys, sógis estip kópten.
Túlki kóp taýyq urlap qolǵa túsip,
Bir ǵana tamaǵy úshin ólip ketken.
Júrseń de bul ýaqytta ebin taýyp,
Ár jegen tamaǵyńda bar zor qaýip.
Turmaq joq dúnıede bir qalyppen,
Baq, bále almasatyn aýyq-aýyq.
Bir kúni qolǵa túsip, ólip ketseń,
Qunyńa turar ma sol jegen taýyq?».
Túlki aıtty tómen qarap, paqyrsynyp,
Aqpeıil sopylarsha kóńili synaq:
«Birde aldap, birde urlap shekken ǵumyr
Jaqsy-aq dep júrgenim joq kóńilim tynyp.
Qaıtersiń, joqshylyqtyń joly qıyn,
Áıtpese jyn uryp pa urlyq qylyp?!
Aǵardy aram ispen saqal-shashym,
Boıyma taramaıdy ishken asym.
Joqshylyq hám shıetteı jas balalar, -
Salǵan soń Qudaı basqa, ne qylasyń?
Kórmesten kúndiz damyl, túnde uıqy,
Qamy úshin qatyn-bala azdy basym.
Uıalyp, jurt betine qaraı almaı,
Ótip-aq bara jatyr ómir jasym.
Jáne de, bir jaǵynan, oılaıtynym,
Taýyqpen men be jalǵyz oınaıtuǵyn?
Amaldap kúneltpeseń, aýqatyń joq,
Jaıǵasyp aldy-artyńdy boljaıtuǵyn.
Bári sol joqshylyqtyń kesapaty,
Urlyqty nem bar deısiń qoımaıtuǵyn?!»
Sóıleıdi sonda turyp Qarashekpen:
«Jaıyńdy aıtsań edi maǵan kópten.
Kúnádan, áli de bolsa, qutqaraıyn,
Táýbaǵa qaıtsań, janym, shyn nıetpen.
Bereıin adal kósip saǵan taýyp,
Júrmeıdi qaıda adam dám-tuz aýyp?
Maǵan da, saǵan da onsha teris bolmas,
Dámdes bop, birge júrip baqsań taýyq.
Ádisin túlkilerdiń bilesiń sen,
Baqqan soń, taýyqtardy jegizbes eń.
Boıyńdy, tamaǵyńdy syıly etip,
Eshkimdi men de saǵan tıgizbes em!».
Taýysa alman sózderiniń bárin terip,
İs bitip, ýaǵdasyn myqtap berip,
Urlyǵyn qoıyp, taýyq baqpaqshy bop,
Aýylǵa Túlki keldi mujyqqa erip.
Mujyq baı, nársesi saı, qazany toq,
Semirdi Túlki ábden tulyptaı bop.
Baǵýǵa taýyqtardy jıhady zor,
Jalǵyz-aq nıet-qulqy túzelgen joq.
Qasqyrdan ońdyrar ma qoıshy salyp,
Taýyqshyń Túlki bolsa, sondaı qalyp.
Záredeı qaýip qylmaı Mujyq jazǵan,
Shynymen túzeldi dep júrdi nanyp.
Aqtady Túlki qalaı tuzyn deńiz, -
Bir túndi qarańǵyraq tańdap alyp,
«Mujyǵym, uıyqtaı ber!» - dep júrip ketti,
Jolyna bar taýyǵyn qurban shalyp.
Bul sózdiń maǵynasy kórnip tur,
Unaı ma sóıleı bergen bilimsip qur?
Týralap qysqasynan túsindirem,
Demeńder «baıandaýǵa erinip tur».
Adamdar uıaty bar, nıeti aq
Urlamas, ashtan óler bolsa da naq.
Sanap ber saf altynnan mıllıondy,
Urlyǵyn ury qoımas Túlkideı-aq.
Buzyqtyq - baı, jarlyǵa birdeı nárse,
Pıǵyldy túzetpeıdi dáýlet pen baq.
Jolyǵyp, aıtty bir kún Qarashekpen:
«Kúniń az taýyq jemeı jaı júretin,
Urlyqqa qumar jansyń munsha netken?
Syr ashyp sóıleselik ońashada,
Eshkim joq ekeýimizden basqa shetten.
Ashıdy, ras, janym, Túlki, saǵan,
Oılama aıtady dep mekerlikpen.
Jaqsylyq tyrnaǵyńdaı bar ma, sirá,
Oılasań, kásibińde osy etken?
Urlyqtyń kiná, uıaty óz aldyna,
Júrgeniń qarǵys, sógis estip kópten.
Túlki kóp taýyq urlap qolǵa túsip,
Bir ǵana tamaǵy úshin ólip ketken.
Júrseń de bul ýaqytta ebin taýyp,
Ár jegen tamaǵyńda bar zor qaýip.
Turmaq joq dúnıede bir qalyppen,
Baq, bále almasatyn aýyq-aýyq.
Bir kúni qolǵa túsip, ólip ketseń,
Qunyńa turar ma sol jegen taýyq?».
Túlki aıtty tómen qarap, paqyrsynyp,
Aqpeıil sopylarsha kóńili synaq:
«Birde aldap, birde urlap shekken ǵumyr
Jaqsy-aq dep júrgenim joq kóńilim tynyp.
Qaıtersiń, joqshylyqtyń joly qıyn,
Áıtpese jyn uryp pa urlyq qylyp?!
Aǵardy aram ispen saqal-shashym,
Boıyma taramaıdy ishken asym.
Joqshylyq hám shıetteı jas balalar, -
Salǵan soń Qudaı basqa, ne qylasyń?
Kórmesten kúndiz damyl, túnde uıqy,
Qamy úshin qatyn-bala azdy basym.
Uıalyp, jurt betine qaraı almaı,
Ótip-aq bara jatyr ómir jasym.
Jáne de, bir jaǵynan, oılaıtynym,
Taýyqpen men be jalǵyz oınaıtuǵyn?
Amaldap kúneltpeseń, aýqatyń joq,
Jaıǵasyp aldy-artyńdy boljaıtuǵyn.
Bári sol joqshylyqtyń kesapaty,
Urlyqty nem bar deısiń qoımaıtuǵyn?!»
Sóıleıdi sonda turyp Qarashekpen:
«Jaıyńdy aıtsań edi maǵan kópten.
Kúnádan, áli de bolsa, qutqaraıyn,
Táýbaǵa qaıtsań, janym, shyn nıetpen.
Bereıin adal kósip saǵan taýyp,
Júrmeıdi qaıda adam dám-tuz aýyp?
Maǵan da, saǵan da onsha teris bolmas,
Dámdes bop, birge júrip baqsań taýyq.
Ádisin túlkilerdiń bilesiń sen,
Baqqan soń, taýyqtardy jegizbes eń.
Boıyńdy, tamaǵyńdy syıly etip,
Eshkimdi men de saǵan tıgizbes em!».
Taýysa alman sózderiniń bárin terip,
İs bitip, ýaǵdasyn myqtap berip,
Urlyǵyn qoıyp, taýyq baqpaqshy bop,
Aýylǵa Túlki keldi mujyqqa erip.
Mujyq baı, nársesi saı, qazany toq,
Semirdi Túlki ábden tulyptaı bop.
Baǵýǵa taýyqtardy jıhady zor,
Jalǵyz-aq nıet-qulqy túzelgen joq.
Qasqyrdan ońdyrar ma qoıshy salyp,
Taýyqshyń Túlki bolsa, sondaı qalyp.
Záredeı qaýip qylmaı Mujyq jazǵan,
Shynymen túzeldi dep júrdi nanyp.
Aqtady Túlki qalaı tuzyn deńiz, -
Bir túndi qarańǵyraq tańdap alyp,
«Mujyǵym, uıyqtaı ber!» - dep júrip ketti,
Jolyna bar taýyǵyn qurban shalyp.
Bul sózdiń maǵynasy kórnip tur,
Unaı ma sóıleı bergen bilimsip qur?
Týralap qysqasynan túsindirem,
Demeńder «baıandaýǵa erinip tur».
Adamdar uıaty bar, nıeti aq
Urlamas, ashtan óler bolsa da naq.
Sanap ber saf altynnan mıllıondy,
Urlyǵyn ury qoımas Túlkideı-aq.
Buzyqtyq - baı, jarlyǵa birdeı nárse,
Pıǵyldy túzetpeıdi dáýlet pen baq.