Tús jáne sımvol
Cýret jáne syzý páni muǵalimi Seralıeva Aıgerım Kýanyshbaevna
Sabaqtyń taqyryby: Tús jáne sımvol
Sabaqtyń maqsat - mindetteri:
A) bilimdilik: Oqýshylardyń tústanýdaǵy bilimin júıelendirý, tústerdiń qoldanylý tehnologıasy týraly túsindirý.
Á) damytýshylyq: teorıalyq bilimderin is júzinde shyǵarmashylyq - pen kórsetýge yqpal etý, praktıkalyq is - áreketterin qalyptastyrý. Sabaqqa qyzyǵýshylyǵyn jáne ózdiginen oılaý qabiletin damytý.
B) tárbıelik: shyǵarmashylyq jumystar arqyly estetıkalyq talǵamdaryn arttyrý, uqyptylyqqa, ásemdikke, sheberlikke tárbıeleý.
Sabaqta qoldanylatyn pedagogıkalyq tehnologıa: Damyta oqytý.
Sabaqtyń tıpi: Jańa materıaldy meńgerý.
Sabaqtyń túri: Damytpaly sabaq.
Sabaqtyń ádisteri: Túsindirmeli, suraq - jaýap ádisi, praktıkalyq ádis.
Sabaqtyń oqytý quraldary jáne kórnekiligi: Interaktıvti taqta, plakattar, oqýlyqtar, akvarelder, palıtra, kıstochka, gýash t. b
Sabaqtyń pánaralyq baılanysy: Syzý, matematıka, tarıh, eńbek t. b
Sabaq barysy:
İ. Uıymdastyrý bólimi
- amandasý;
- túgeldeý;
- oqýshynyń
nazaryn sabaqqa
aýdarý;
- oqý
quraldarynyń
daıyndyǵyn
tekserý
İİ. Úı tapsyrmasyn tekserý
Úı jumysyna «Kim jyldam?» oıynymen suraqtar arqyly jaýap beredi.
1 Portret degenimiz ne?
2 Avtoportret degenimiz ne?
3 Natúrmort degenimiz ne?
4 Bataldy janr degenimiz ne?
5 Kompozısıa degenimiz ne?
6 Perspektıva degenimiz ne?
Oqýshylar suraqtarǵa jaýap berý arqyly oıyndaǵy gúldi kúltelerimen tolyqtyrady.
İİİ. Jańa materıaldy qabyldaý
Jalpy túster negizgi úsh túske bólinedi. Olar: qyzyl, sary, kók. Al qalǵan tústerdiń barlyǵy osy tústerdiń qospasy. Mysaly, qyzyl túspen sary tústi aralastyrǵanda qońyrqaı sary tús shyǵady. Kók pen qyzyl túster aralasqanda kúlgin tús paıda bolady. Al sary jáne kók tústerdi aralastyrý arqyly jasyl tús alynady. Osy qospa tústerden paıda bolǵan tústerdi jyly túster, sýyq túster dep bólemiz. Jyly tústerge: qyzyl, sary, sarǵysh jatady. Sýyq tústerge: kók, kógildir, kúlgin jatady.
Al sımvol degenimiz – bul kez - kelgen bir túsinikti, qubylysty bildiretin shartty belgi. Árbir halyqtyń, adamdar tobynyń óz sımvoldary bolady. Beıneleý ónerinde de, ómirde de túster sımvol retinde jıi qoldanylady. Qazaqstannyń resmı sımvoly – eltańba. Túrli elderdiń mádenıetin tereńirek zertteı tússe, kez - kelgen sımvoldyń túpki tamyr Qyzyl, qara, aq túster sımvol retinde jıi kezdesedi.
Qyzyl tús – mahabbattyń, sulýlyqtyń, qýanyshtyń, baılyqtyń, jeńistiń, jastyqtyń belgisi. Qytaıda baı, aýqatty adamdar úıleriniń qaqpalaryn qyzylmen boıaǵan
Qyzyl, qara, aq túster sımvol retinde jıi kezdesedi.
Qyzyl tús – mahabbattyń, sulýlyqtyń, qýanyshtyń, baılyqtyń, jeńistiń, jastyqtyń belgisi. Qytaıda baı, aýqatty adamdar úıleriniń qaqpalaryn qyzylmen boıaǵan. Ejelgi qudaılardyń ústemdigin, tabıǵattan tys erekshelikterin kórsetý úshin qyzyl kıimde beıneleıtin bolǵan.
Kóptegen halyqtarda aq tús jaryqty, ómirdi, tazalyqty, beıbitshilikti bildiredi. Ejelgi Rımde aqboz attar, al Ońtústik - shyǵys Azıa elderinde aq pilder qasıetti sanalǵan. Aq kógershin – beıbitshiliktiń belgisi.
Al qara tús zulymdyqty, túndi bildiredi. Kóp elderde ol qaıǵy qasirettiń túsi.
Qazaqtyń dekoratıvtik shyǵarmashylyǵynda kógildir tús – aspannyń sımvoly, jasyl tús – ósimdikterdiń, ómirdiń belgisi, aq tús – tazalyqtyń, qudiretti aspan kúshteriniń sımvoly, al sary keń dalany, danalyqty bildiredi.
İV. Jańa materıaldy túsindirý
A) jańa uǵymǵa baılanysty jumys
Oqýshylar formattaryńa plakatqa salynǵan peızajdy beıneleısińder. Peızaj degenimiz – tabıǵat kórinisi.
Peızajdyń salyný kezeńderin aıtyp, taqtaǵa salyp kórsetem.
Oqýshylar formattaryna peızajdy ár kezeńderimen, ramka syza otyryp akvarelmen beıneleıdi.
Á) Tanymdyq qabiletterin arttyrýǵa arnalǵan jumys túrleri men tapsyrma
- Oqýshylardyń tanymdyq qabiletterin arttyrý úshin partaǵa túrli tústerdi qoıyp qoıam.
- men tańdaǵan tústerine qaraı ár balaǵa minezdeme berem.
Oqýshylar osy tústerden qalaǵanyn tańdaıdy da ár qaısysy ár topqa bólinip turady.
V. Jańa bilimdi bekitý
Oqýshylar palıtra betine tústerdi jınaý arqyly boıaýlardaǵy suraqtarǵa jaýap berýi kerek
1. Negizgi úsh tústi ata?
2. Sýyq tústerdi ata?
3. Jyly túske de sýyq túske de jatatyn tús?
4. Jyly tústerdi ata?
5. Qyzyl tús qandaı maǵyna bildiredi.
6. Kók tús qandaı maǵyna bildiredi.
Oqýshylar suraqtarǵa jaýap bere otyryp palıtra betin tústerge toltyrylady.
Vİ. Úıge tapsyrma. Qorytyndylaý
Ahromatıkalyq tústerge - tússiz túster jatady.
Hromatıkalyq tústerge - ár túrli túster jatady.
Oqýshylar úıden tekemetti formattaryna beınelep keledi.
Vİİ. Baǵalaý
Jaqsy jumystardy yntalandyrý. Smaılıkter arqyly baǵalaımyn.
Tolyq nusqasyn júkteý
Sabaqtyń taqyryby: Tús jáne sımvol
Sabaqtyń maqsat - mindetteri:
A) bilimdilik: Oqýshylardyń tústanýdaǵy bilimin júıelendirý, tústerdiń qoldanylý tehnologıasy týraly túsindirý.
Á) damytýshylyq: teorıalyq bilimderin is júzinde shyǵarmashylyq - pen kórsetýge yqpal etý, praktıkalyq is - áreketterin qalyptastyrý. Sabaqqa qyzyǵýshylyǵyn jáne ózdiginen oılaý qabiletin damytý.
B) tárbıelik: shyǵarmashylyq jumystar arqyly estetıkalyq talǵamdaryn arttyrý, uqyptylyqqa, ásemdikke, sheberlikke tárbıeleý.
Sabaqta qoldanylatyn pedagogıkalyq tehnologıa: Damyta oqytý.
Sabaqtyń tıpi: Jańa materıaldy meńgerý.
Sabaqtyń túri: Damytpaly sabaq.
Sabaqtyń ádisteri: Túsindirmeli, suraq - jaýap ádisi, praktıkalyq ádis.
Sabaqtyń oqytý quraldary jáne kórnekiligi: Interaktıvti taqta, plakattar, oqýlyqtar, akvarelder, palıtra, kıstochka, gýash t. b
Sabaqtyń pánaralyq baılanysy: Syzý, matematıka, tarıh, eńbek t. b
Sabaq barysy:
İ. Uıymdastyrý bólimi
- amandasý;
- túgeldeý;
- oqýshynyń
nazaryn sabaqqa
aýdarý;
- oqý
quraldarynyń
daıyndyǵyn
tekserý
İİ. Úı tapsyrmasyn tekserý
Úı jumysyna «Kim jyldam?» oıynymen suraqtar arqyly jaýap beredi.
1 Portret degenimiz ne?
2 Avtoportret degenimiz ne?
3 Natúrmort degenimiz ne?
4 Bataldy janr degenimiz ne?
5 Kompozısıa degenimiz ne?
6 Perspektıva degenimiz ne?
Oqýshylar suraqtarǵa jaýap berý arqyly oıyndaǵy gúldi kúltelerimen tolyqtyrady.
İİİ. Jańa materıaldy qabyldaý
Jalpy túster negizgi úsh túske bólinedi. Olar: qyzyl, sary, kók. Al qalǵan tústerdiń barlyǵy osy tústerdiń qospasy. Mysaly, qyzyl túspen sary tústi aralastyrǵanda qońyrqaı sary tús shyǵady. Kók pen qyzyl túster aralasqanda kúlgin tús paıda bolady. Al sary jáne kók tústerdi aralastyrý arqyly jasyl tús alynady. Osy qospa tústerden paıda bolǵan tústerdi jyly túster, sýyq túster dep bólemiz. Jyly tústerge: qyzyl, sary, sarǵysh jatady. Sýyq tústerge: kók, kógildir, kúlgin jatady.
Al sımvol degenimiz – bul kez - kelgen bir túsinikti, qubylysty bildiretin shartty belgi. Árbir halyqtyń, adamdar tobynyń óz sımvoldary bolady. Beıneleý ónerinde de, ómirde de túster sımvol retinde jıi qoldanylady. Qazaqstannyń resmı sımvoly – eltańba. Túrli elderdiń mádenıetin tereńirek zertteı tússe, kez - kelgen sımvoldyń túpki tamyr Qyzyl, qara, aq túster sımvol retinde jıi kezdesedi.
Qyzyl tús – mahabbattyń, sulýlyqtyń, qýanyshtyń, baılyqtyń, jeńistiń, jastyqtyń belgisi. Qytaıda baı, aýqatty adamdar úıleriniń qaqpalaryn qyzylmen boıaǵan
Qyzyl, qara, aq túster sımvol retinde jıi kezdesedi.
Qyzyl tús – mahabbattyń, sulýlyqtyń, qýanyshtyń, baılyqtyń, jeńistiń, jastyqtyń belgisi. Qytaıda baı, aýqatty adamdar úıleriniń qaqpalaryn qyzylmen boıaǵan. Ejelgi qudaılardyń ústemdigin, tabıǵattan tys erekshelikterin kórsetý úshin qyzyl kıimde beıneleıtin bolǵan.
Kóptegen halyqtarda aq tús jaryqty, ómirdi, tazalyqty, beıbitshilikti bildiredi. Ejelgi Rımde aqboz attar, al Ońtústik - shyǵys Azıa elderinde aq pilder qasıetti sanalǵan. Aq kógershin – beıbitshiliktiń belgisi.
Al qara tús zulymdyqty, túndi bildiredi. Kóp elderde ol qaıǵy qasirettiń túsi.
Qazaqtyń dekoratıvtik shyǵarmashylyǵynda kógildir tús – aspannyń sımvoly, jasyl tús – ósimdikterdiń, ómirdiń belgisi, aq tús – tazalyqtyń, qudiretti aspan kúshteriniń sımvoly, al sary keń dalany, danalyqty bildiredi.
İV. Jańa materıaldy túsindirý
A) jańa uǵymǵa baılanysty jumys
Oqýshylar formattaryńa plakatqa salynǵan peızajdy beıneleısińder. Peızaj degenimiz – tabıǵat kórinisi.
Peızajdyń salyný kezeńderin aıtyp, taqtaǵa salyp kórsetem.
Oqýshylar formattaryna peızajdy ár kezeńderimen, ramka syza otyryp akvarelmen beıneleıdi.
Á) Tanymdyq qabiletterin arttyrýǵa arnalǵan jumys túrleri men tapsyrma
- Oqýshylardyń tanymdyq qabiletterin arttyrý úshin partaǵa túrli tústerdi qoıyp qoıam.
- men tańdaǵan tústerine qaraı ár balaǵa minezdeme berem.
Oqýshylar osy tústerden qalaǵanyn tańdaıdy da ár qaısysy ár topqa bólinip turady.
V. Jańa bilimdi bekitý
Oqýshylar palıtra betine tústerdi jınaý arqyly boıaýlardaǵy suraqtarǵa jaýap berýi kerek
1. Negizgi úsh tústi ata?
2. Sýyq tústerdi ata?
3. Jyly túske de sýyq túske de jatatyn tús?
4. Jyly tústerdi ata?
5. Qyzyl tús qandaı maǵyna bildiredi.
6. Kók tús qandaı maǵyna bildiredi.
Oqýshylar suraqtarǵa jaýap bere otyryp palıtra betin tústerge toltyrylady.
Vİ. Úıge tapsyrma. Qorytyndylaý
Ahromatıkalyq tústerge - tússiz túster jatady.
Hromatıkalyq tústerge - ár túrli túster jatady.
Oqýshylar úıden tekemetti formattaryna beınelep keledi.
Vİİ. Baǵalaý
Jaqsy jumystardy yntalandyrý. Smaılıkter arqyly baǵalaımyn.
Tolyq nusqasyn júkteý