InfoHub Logo

Eger Orekeńde alpys kılo salmaq bar dep eseptesek, sonyń elý kılosy tap-taza júrek der edim, — degen sóz aıtty birde ataqty ánshi, óziniń tamasha zamandasy Kúrish Tasbolatov ol kisi týraly. Qandaı dál sýretteý! Qandaı tabıǵı teńeý! Ol kisi shyn máninde pendeshilik dertine urynbaǵan, qandaı zamandardy, qıyn kúnderdi basynan ótkerse de, jan-júregin kirshiksiz taza, sábı qalpynda saqtaı alǵan. Onymen bolǵan árbir kezdesýde bola júrip, túrli jıyndarda onyń sóılegen sózderin estı júrip, uıymdastyrǵan túrli sharalaryna qatysa júrip, jurtshylyqtyń ol týraly aıtqan tamasha sózderin kókiregime túıe júrip, meniń júregimde osynaý bir ańqyldaǵan aqkóńil jannyń beınesi ábden ornyqqan bolý kerek, kezekti bir keshten keıin ózinen-ózi bir óleń týdy:

Oryn aǵa ornyn tapqan ónerden,

ónerimen ósip-óngen, kógergen.

Kúımen birge kúmbirlese ol eger,

Shattyq taýyp, qol soǵady kórermen.

Oryn aǵa, jaqsylyqqa jarshysyń,

ózgelerge úlgi boldy qansha isiń...

Qanshama jyl ter tóktiń sen tatsyn dep,

ár kókirek sulýlyqtyń tamshysyn.

Tanylatyn sen oıatqan az ba áni...

Qanshama jyl ter tóktiń sen qalsyn dep,

ár júrekte sulýlyqtyń sazdary...

Alaıda kesh áserimen jazylǵanymen, ony jarıalaı qoıatyndaı mańyzdy sebep sol kezderi tabylmaǵan bolý kerek. Óıtkeni ádette mundaı óleń arnaıy bir tapsyrmamen nemese ataýly kúnderge baılanysty ǵana jazylady da, sol boıda jaryq kórip jatady. Al bul jatyp qalǵan, tipti onyń bar ekenin de umytyp bara jatyr ekenmin. Tek bir kúni kezdeısoq sol kisiniń alpys jyldyǵyna baılanysty berilip jatqan betke óleń qajet bolyp jatqanyn bilip, sodan oıyma túskeni. Sóıtip ol óleń birneshe jyldan keıin baryp jaryq kórgen... Kelesi kúni oblys ortalyǵynda shyǵarmashylyq kesh ótti. Bárimiz sonda barǵanbyz. Ne kerek, sol kúngi kesh osy óleń shýmaqtarymen bastalyp, osy óleń shýmaqtarymen aıaqtaldy. Sońynan birneshe adam ózderiniń arnaıy pikirlerin de bildirgen.

Olardyń aıtqany:

— Arnaý óleńniń osynshama sátti jazylýy óte sırek kezdesetin jaı. Myna óleń sondaı sátti óleńniń biri eken... Árıne, keıbireýlerine onyń tapsyrmamen jazylmaǵanyn alǵashynda aıtyp ta júrdim. Biraq másele onda emes qoı, ol shynymen, sátti shyqqan óleń edi, ózime de unaıtyn. Biraq men ol kezde endi bir jarty jyldan keıin ózimniń sol adamǵa ókil qyz bolatynymdy bilgen joq edim. Oǵan deıin aralas-quralasymyz joq bolatyn. Tek qana ol kisiniń ózimdi jýrnalıs retinde de baǵalaıtyn bolý kerek, qyzy Gúlnár Qulsarıevanyń keıbir ánderine sóz kerek bolǵanda maǵan jiberip júretin. Qazir óz aramyzda ylǵı oryndalyp jatatyn "Áke", "Apalarym" ánderi sol kezderi jazylǵan-dy. Keıinnen "Azıa daýsy" degen ánniń de sózin jazdym. Onyń ústine, meniń shyǵarmashylyq keshimde Qundyz mamanyń sahnaǵa birinshi bolyp kóterilip, maǵan alǵashqy gúl shoǵyn tapsyrýy, baǵdarlamada bolmasa da, óz ótinishterimen Gúlnár men kishkentaı Aıdananyń (Sátbaıdyń qyzy) "Áke" ánin oryndaýlary da sol syılaýdyń kórinisteri ekenin túsiný qıyn emes shyǵar... Sóıtip júrgende bir kúni olar ǵumyry ashpaǵan bizdiń úıdiń esigin ashty. Maǵan kútpegen usynys jasaldy. Jas balaǵa ókil ata-ana tabylyp, qýanysyp jatqandy talaılar kórgen shyǵar-aý. Al jasy elýden asyp bara jatqan adamǵa ókil ata-ana boldy degendi estigender az shyǵar. Men mundaı is tek qana Oryn Qulsarıev sıaqty adamnyń qolynan keletinin túsindim. Men muny óz basyma qonǵan baq dep qabyldadym. Tolqyǵannan, qýanǵannan san ret jyladym da. Osylaısha, kelin bolyp túsken Adaı eli meni qyzyna balap, baýyryna basty. Qazir Oryn ákemniń qaı úıine barsam da, eń tórdegi qurmetti oryn meniki. Al ulanǵaıyr Mańǵystaýda ol kisiniki emes deıtin úı az ekeni belgili.

Árıne, "Adaıǵa kelin bolyp kelsem-daǵy, Abaıdyń qyzy bolyp bulǵaqtadym", — dep júrgen meni bul aımaqta, qudaıǵa shúkir, qurmetti az kórip júr edi dep eshkim aıta almas edi. Aıtaıyn degenim: kóke men mama! Sender meniń bar baqytymdy eselep arttyrdyńdar, bar qýanyshymdy eki ettińder! Sender arqyly tapqan meniń on úsh baýyrym, olardyń jandaryndaǵy qudaı qosqan qosaqtary, olardyń órbigen úrim-butaq meniń syńsyǵan ormanym, aıdyn-shalqar kólderim, kózimniń aǵy men qarasyndaı Janarymnyń janyna dem berer máńgilik ortasy dep esepteımin... Seniń úlken júregińnen maǵan da bir qýys tabylypty, men de soǵan syıyppyn. Sol úshin máńgilik baqyttymyn jáne saǵan, kóke, máńgige qaryzdarmyn... Mamam ekeýińniń Altyn toılaryńda men sony aıtqym keledi. Seniń júregińniń úlken ekeni ras, salmaqty da shyǵar, biraq ol jaı ǵana salmaq emes, altynnan jaralǵandyqtan bolý kerek. Altyn degen de aýyr emes pe...

2002 jyl

---