- 19 naý. 2022 00:00
- 194
Ulttyq qundylyqtardy saqtaý men nasıhattaý - jarqyn bolashaq kepili!
Elimizdiń eń qundy baılyǵy – ol bizdiń tarıhymyz, salt-dástúrimiz, tilimiz jáne dinimiz. Óz dástúrleri men qundylyqtaryn joǵaltpaı, únemi jańarýǵa, jetilýge, básekeles basymdyqtardy kúsheıtýge umtylǵandardyń óz bolashaǵyna úmiti bar.
Qundylyqtar júıesinde bilimdi bárinen bıik qoıatyn ult qana tabysqa jetedi. Ulttyq qundylyqtar el, jeke adam boıynan kórinetin rýhanı tereńdik, sezimtaldyq, atamekenge, qoǵamǵa jaqyndyq, janashyrlyq, qanaǵat, ádep pen tózim, ımandylyq, tarıhty bilý, dinı saýattylyq, dástúr sheńberindegi ádepke baǵyný, ádiletti, shynaıy bolý, eńbekqorlyq, tabandylyq, er minezdi bolý aıasynda ulttyq sanany quraıdy. Ulttyq sanany ıelený úshin adamda aldymenen tarıhı sana bolýy qajet. Qazaq qoǵamynda tarıhı sana urpaqtyń tanymynda tarıh taǵylymynyń nasıhattalýy arqyly qalyptasyp otyrǵan.
Qazaqtyń ómir súrý tájirıbesi Otanǵa degen súıispenshilikti, eldegi yntymaqtyń túp-tamyryn quraıdy. Qazaq halqy jarasymdy dástúr-saltymen rýhanı birlik pen urpaqtar arasyndaǵy sabaqtastyq jáne ulttyq sana-sezimmen jańa qazaqstandyq patrıotızmdi qalyptastyrady.
Halyq batyry Baýyrjan Momyshuly bylaı degen eken: «Bizdiń tarıhymyz batyrǵa baı tarıh, halqymyz batyrlyqty bıik dáriptep, azamattyq pen kisiliktiń sımvoly, úlgisi sanaǵan. Batyrlyq degen, erlik degen urpaqtan urpaqqa ata dástúr bolyp qala bermek. Ótkenin bilmegen, tálim – tárbıe, ǵıbrat almaǵan halyqtyń urpaǵy – tul, keleshegi turlaýsyz. Bizdiń qazaq halqy – batyr halyq». Adamgershilik baǵdarlardy qalyptastyrý jáne damytý, qoǵamnyń zıatkerlik áleýetin kúsheıtý, sonymen qatar keleshek urpaqqa ulttyq qundylyqtardy mura etip qaldyrý bizdiń mindetimiz. Rýhanı qundylyqtaryna, mádenı murasyna erekshe mán bergen eldiń irgeci berik, keleshegi kemel bolmaq.
Tarıhı turǵyda halyqtyń ulttyq ózindik sanasy ulttyq mádenıettiń tarıhı qundylyqtary jáne álemdik mádenıettiń damý baǵyttarynyń negizinde qalyptasady. Ony ulttyq shekara, mádenıet, til jáne ótken tarıh týraly kózqarastar men paıymdaýlar quraıdy. Tarıhı jady – ult qaýymdastyǵynyń jáne ulttyq jaýapkershiliktiń kózi. Ótken ómir sabaqtaryn este saqtaý, ata-babalardy úlgi tutý jáne urpaq aldynda jaýapkershilikti seziný – bular tarıhı jadynyń ultty biriktiretin mańyzdy qyzmetteri bolyp tabylady.
Rýhy bıik azamattary bar eldiń irgesi máńgilik. Ulttyq rýhy, rýhanıaty joǵary, mádenıeti ozyq el kóp nársege qol jetkizedi. Jahandaný dáýirinde, ult tarıhynyń mádenıeti men qundylyqtaryn bilý, ári saqtaý jáne ony nasıhattaý halqymyzdyń jarqyn bolashaǵyna jol ashady.
Ál-Farabı atyndaǵy Qazaq Ulttyq Ýnıversıtetiniń
1-kýrs magıstranty Tanash Saltanat