InfoHub Logo

Til – halyqtyń eń negizgi baılyǵy. Qazirgi zaman talabyna saı úsh tuǵyrly til saıasatyn bárimiz de qoldaımyz. Búgingi kúni biz «ózge tildiń bárin bil, óz tilińdi qurmette» degen halyq danalyǵyn oıymyzdan shyǵarmaǵanymyz jón. «Álemde Qazaqstan halqy úsh tildi biletin, joǵary bilimdi el retinde tanylýy kerek. Bul: qazaq tili – memlekettik til, orys tili – ultaralyq til, qatynas tili jáne aǵylshyn tili – jahandyq ekonomıkamen sátti yqpaldasýdyń tili», - dese elbasymyz, sonyń ishinde «Qazaq tili úsh tildiń bireýi bolyp qalmaıdy. Úsh tildiń birinshisi, negizgisi, bastysy, mańyzdysy bola beredi» dep atap aıtqan edi. Solaı bolýy zańdy da.

Ana tilimiz – qazaq halqynyń jan dúnıesi, rýhanı negizi, el erkindigi men ultty tanytatyn basty belgi. Ana tili - ár adamǵa ananyń aq sútimen boıymyzǵa daryǵan, ananyń áldıimen, besik jyrymen qulaqqa sińip, atadan balaǵa jetip otyrǵan mıras, uly kúsh.

Al, úsh tildi bilý búgingi kúnniń basty talabyna aınalyp otyr. Álemniń alpaýyp memleketteri kóp tildi, ásirese halyqaralyq tilderdi meńgerýdi mańyzdy dep sanaıdy. Sondyqtan da biz de óz halqymyzdyń, elimizdiń qaryshtap damyp, órkenıetti, damyǵan elder qatarynan qalmaý úshin kóp tildi meńgerýimiz qajet. Bul zaman talabynan týyndap otyrǵan qajettilik. Óıtkeni, birneshe tilde erkin sóıleıtin, jaza biletin maman ǵana básekege qabiletti tulǵaǵa aınalatyny sózsiz. Elbasymyz N.Nazarbaev bilim jáne ǵylym mınıstrligi men mádenıet jáne sport mınıstrligine birlesip «Úsh tilde bilim berýdi damytý jol kartasyn» daıyndaýdy tapsyrǵan edi. Onda memleket basshysy «úsh tildi bilý oıdan shyǵarylǵan dúnıe emes, bul qajettilik» - degen bolatyn.

Úsh tuǵyrly til saıasatyn durys túsinbeı, búgingi kúni bul saıasatty qoldamaıtyndar da bar. «Úsh tuǵyrly tildiń» shyn máninde, memlekettik tilimizge esh zıany joq. Bulaı deıtin sebebimiz qazaq halyq barda, Nursultandaı dana kóshbasshymyz barda memlekettik tilimiz máńgi jasamaq.  «Úsh tuǵyrly tildi» bilý – erkindiktiń, búgil álem boıynsha júryp turýdyń kepili. Prezıdentimiz N.Nazarbaev «Qazaqstan – 2050» strategıasynda «úshtildilikti memlekettik deıgeıde yntalandyrý kerek» deıdi. Sonymen qatar, ol: «Orys tiline jáne kırılısaǵa biz qazaq tiline qandaı qamqorlyqpen qarasaq, sondaı qamqorlyqpen qaraýymyz kerek. Orys tilin bilý – bizdiń ultymyzdyń tarıhı artyqshylyǵy ekeni barshaǵa belgili. Dál osy orys tili arqyly qazaqstandyqtar birneshe ǵasyr boıy qosymsha bilim alyp, el ishinde de, shet jerlerde de óz dúnıetanymdary men aralasatyn ortasyn keieıtip kele jatqanyn joqqa shyǵarmaýǵa tıippiz. Biz aǵylshyn tilin ıgerýde serpilip jasaýymyz kerek. Qazirgi álemniń osy álıngva frankasyn» meńgerý bizdiń elimizdiń árbir azamatyna ómirdegi sheksiz jańa múmkindikter ashady» deıdi. Shynymen de, aǵylshyn tilin bilgen adam sheksiz múmkinshilikterge ıe bolady.

Aǵylshyn tili álemdegi eń keń tarǵan til bolyp tabylady. Shet tilderdiń arasynda aǵylshyn tili eshkimge shań juqtyrmaı, alǵashqy oryndy bermeı keledi. Týrızm, bıznes, ǵylym, bilim berý júıesi t.b. álemniń túrli salasynda dál osy aǵylshyn tili alǵashqy orynda.

«Úsh tuǵyrly til» baǵdarlamasynyń basty maqsaty – qazaq tilin orys jine aǵylshyn til direjesine deıin kóterý. Búginde aǵylshyn tili bastaýysh synyptardan bastap oqytyla bastady. Bul, óte durys nárse. Sebebi, bala jastaıynan tildi bazalyq deńgeıde bilse, bolashaqta kásibı deńgeıde úırenip alýyna múmkindik týady. Qazirgi kezde mektep baǵdarlamasynan aǵylshyn tilin erkin meńgergen kóptegen jastarymyz shet elderde bilimin damytyp, tájirıbe molaıtýda. Osy jastarymyzdan elimiz, elbasymyz úlken úmit kútedi. El bolashaǵy jastardyń qolynda.

SHQO, Óskemen qalasy
Shyǵys Qazaqstan gýmanıtarlyq koleji
«Shetel tili muǵalimi» mamandyǵynyń 2-kýrs stýdenti
Qajybaeva Janar Kenjehanqyzy
Jetekshisi: Jeksembınova Jubanysh Sarsembaevna

---