InfoHub Logo

Ómirde talaı aqyn, jazýshy, batyr ótken. Biraq solardyń barlyǵy ustazdan tálim alǵan. Ustaz oqýshyǵa bilim berip, úıretip jol nusqaýshy. Adam balasynyń birinshi úıi óz úıi, al ekinshi úıi mektep. Sol sıaqty balaǵa birinshi ata - anasy tárbıe berse, ekinshi ustaz tárbıeleıdi. Ońy men solyn kórsetedi, baǵyt - baǵdar beredi. Biraq sol ustazdyń qadir - qasıetin shyn máninde bilip júrmiz be?

Osy oraıda Boesıdiń myna bir sózin keltire ketsek：“Shákirt bolyp jarytpaǵan adam, ustaz bolyp ta jarytpaıdy”. Men buǵan tolyqtaı qosylamyn. Sebebi ózi myqty bilim almaǵan adam, ol eshkimdi de úırete almaıdy. Men qoǵamda oryn alyp júrgen birneshe máseleni aıta ketsem：
Birinshi másele：Kópshilik ustaz nashar túsindirgendikten balalar nashar bilim alady dep oılaıdy. Al men bylaı oılaımyn：bala ózi izdense, synyptan tys oqysa, al synypta ony qaıtalasa, ol bárin túsinedi. Ol úshin muǵalimdi kinalaýǵa bolmaıdy.

Ekinshi másele：muǵalimmen qarym - qatynas. Oqýshylar - muz sıaqty： qysyp ustasa synyp qalady, aıalap ustasa erip ketedi. Qaıtpek kerek? Muǵalim barlyq oqýshymen tyǵyz baılanysta bolýy qajet. Qateligin jaımen aıtyp, jaqsylyǵyn aıtyp qýantyp otyrýy qajet. “Úıretý úshin ursýdyń, paıdaly bolý úshin namysqa tıýdiń qajeti joq” dep Laroshfýkonyń aıtqan sózi osyǵan saıady.

Úshinshi másele：Muǵalimdi kóp kisiler tek jaqsy oqıtyndardy ǵana jaqsy kóredi dep oılaıdy. Taǵy da qate pikir. Sebebi muǵalimge oqýshylardyń bári birdeı. Tek oqýshylarǵa eńbektený jetispeıdi.
Tórtinshi másele：Baǵa qoıý kezindegi kelispeýshilik. Buny qalaı túsinemiz？Keı oqýshylar úshtik nemese ekilik alsa muǵalimge renjip jatady.
Besinshi másele：Joǵarydaǵy aıtylǵan áńgimege perpendıkýlár bir másele bar. Ol - sabaqta muqıat bolmaýshylyq, shýlaý. Ózińiz oılańyzshy muǵalim túnimen dápter tekserip sharshap otyrsa, myna jaqtan sonshama bala shýlap otyrsa ne bolady? Osynaý shýlaý men muqıat bolmaýshylyq kesirinen túsinispeýshilik oryn alady. Bul jerde muǵalim eńbegi elenbeıdi. Qarap otyrsaq túıitkildi máseleler óte kóp.

Osy máselelerge qarap tursaq muǵalimdi syılamaýshylyq baıqalady. Olaı bolsa, kópke topyraq shashýdan aýlaqpyn keıbir adamdar ustaz degen ulaǵatty uǵymnyń mán - maǵnasyn jete túsinip, uǵa almaı júr. Sonyń kesirinen qoǵamda jańsaq pikirler qalyptasyp jatyr. Biraq bul pikirlerdiń barlyǵy qudyqtyń ishinde jatyp dúnıe degen osy ǵana eken dep oılaıtyn baqa sıaqty, óz kózimen kórmeı, óz qulaǵymen estimeı jatyp asyǵys sheshim shyǵarý bolyp tabylady. Bundaı pikirlerdi týdyrmaý úshin, birinshiden asyǵys sheshim qabyldamaý kerek, ekinshiden muǵalimniń eńbegin eskere bilgen jón.

Men munymen ne aıtqym keledi? Men muǵalimniń qoǵamǵa tıgizetin áserin, mańyzdylyǵyn aıtqym keldi. Uzyn sózdiń qysqasy muǵalim - barlyq adam balasynyń úıretýshisi. Bolashaqty jaqsylyq ataýlynyń barlyǵy bilim arqyly keler bolsa, onda bilim úıretýshi - ustaz. Onyń eńbegin umytý múmkin emes. Sebebi adamǵa bilim degen qasıetti nárseni uqtyrýshy, bildirýshi - ustaz. Sondyqtan ustazdy umytpaý hám ulyqtaý bizdiń qasıetti paryzymyz dep bilemin.