
Windows 10 qoldanýshylar jaıly málimetterdi qalaı jınaıdy?
Windows 10 qoldanýshylar jaıly málimetterdi jınaıdy degen aqparat jańalyq emes. 2014 jyly Microsoft kompanıasy qupıalylyq jaıly málimdeme jarıalady, ol málimdemede olardyń serverine qoldanýshylar paıdalanǵan baǵdarlamalar, qurylǵylar men jeliler jaıly aqparat berilýi múmkin delingen. Bul málimetter qoldanýshynyń ıdentıfıkatorymen baılanysa alady (Microsoft esep jazbasy), sonymen qatar elektrondy adresi, qyzyǵýshylyqtary, baratyn jerleri jáne t.b. jınaqtalady.
Aeronet.cz cheh basylymy aty atalmaǵan aqparattyq tehnologıalar mamanynyń Windows 10 - nyń málimetterdi jınaýdaǵy belsendiligin baqylaǵan zertteýin jarıalady. Zertteý barysynda kelesideı qurylǵylar paıdalanylǵan: Microsoft serverlerine málimetterdiń berilýin buǵaýlaıtyn Destroy Windows 10 Spying, PRTG Network Monitor, Windows Resource Monitor jáne Wireshark baǵdarlamalary. Zertteýshiniń pikirinshe, Windows 10 — operasıalyq júıeden buryn málimetterdi jınaıtyn termınalǵa uqsaıdy.
Cortana qoldanýshy jaıly bárin bilgisi keledi.
Jańa OJ-de eń belsendi málimet jınaýshy Cortana dybys kómekshisi bolyp tabylady. Cheh zertteýshisiniń eksperımenti qurylǵynyń dınamıgine jiberilgen barlyq dybystardy Windows 10 kelesi serverlerge jiberetinin anyqtaǵan:
vortex.data.microsoft.com
vortex-win.data.microsoft.com
telecommand.telemetry.microsoft.com
telecommand.telemetry.microsoft.com.nsatc.net
oca.telemetry.microsoft.com
oca.telemetry.microsoft.com.nsatc.net
sqm.telemetry.microsoft.com
sqm.telemetry.microsoft.com.nsatc.net
watson.telemetry.microsoft.com
watson.telemetry.microsoft.com.nsatc.net
redir.metaservices.microsoft.com
choice.microsoft.com
choice.microsoft.com.nsatc.net
df.telemetry.microsoft.com
reports.wes.df.telemetry.microsoft.com
wes.df.telemetry.microsoft.com
services.wes.df.telemetry.microsoft.com
sqm.df.telemetry.microsoft.com
telemetry.microsoft.com
watson.ppe.telemetry.microsoft.com
telemetry.appex.bing.net
telemetry.urs.microsoft.com
telemetry.appex.bing.net:443
settings-sandbox.data.microsoft.com
vortex-sandbox.data.microsoft.com
survey.watson.microsoft.com
watson.live.com
watson.microsoft.com
statsfe2.ws.microsoft.com
corpext.msitadfs.glbdns2.microsoft.com
compatexchange.cloudapp.net
cs1.wpc.v0cdn.net
a-0001.a-msedge.net
statsfe2.update.microsoft.com.akadns.net
sls.update.microsoft.com.akadns.net
fe2.update.microsoft.com.akadns.net
diagnostics.support.microsoft.com
corp.sts.microsoft.com
statsfe1.ws.microsoft.com
pre.footprintpredict.com
i1.services.social.microsoft.com
i1.services.social.microsoft.com.nsatc.net
feedback.windows.com
feedback.microsoft-hohm.com
feedback.search.microsoft.com
rad.msn.com
preview.msn.com
ad.doubleclick.net
ads.msn.com
ads1.msads.net
ads1.msn.com
a.ads1.msn.com
a.ads2.msn.com
adnexus.net
adnxs.com
az361816.vo.msecnd.net
az512334.vo.msecnd.net
Sonymen qatar, zertteýshi aqparattyń serverlerge 15 mınýt saıyn bir ret jiberiletinin baıqaǵan (shamamen 80 megabaıttan). Bul metamálimetter úshin tym kóp, sondyqtan ol Cortana-nyń dybys jazbalardy aldymen mátinge aınaldyryp, oǵan qosa dybys jazylǵan wav-faıldardy (SIP arqyly áńgimeler jazbasyn qosqanda) Microsoft serverlerine jiberedi dep boljady. Jınaqtalǵan mátindik aqparat Cortana-nyń ishki bloknotynda saqtalady.
Eger joǵaryda keltirilgen serverlermen baılanysqa hosts faıldary arqyly tosqaýyl qoıylsa, keıin baǵdarlama qatelikter shyǵaryp otyrady.
Budan ózge, keıbir qoldanýshylar Cortana-ny óshirip qoısa da, belgili bir aıada jumys isteı beretinin aıtyp shaǵymdanyp úlgergen.
Sonymen qatar, Ars Technica basylymynyń tilshileri anyqtaǵandaı, eger qoldanýshy «Pýsk» mázirindegi ınternetten izdeý fýnksıasyn óshirip qoısa, mundaı izdeý júrgizilgennen keıin saýal báribir Bing serverine túsedi. Ol óz kezeginde qaıta qosylý kezinde saqtalyp qalatyn qurylǵynyń ID-men qosa Cortana-nyń qandaı da bir aqparaty saqtalǵan threshold.appcache faılyn qaıtarady.
Qazirgi tańda vırtýaldy kómekshi tek aǵylshyn tilin túsinedi, al Microsoft olar jınaqtaǵan aqparat nyq qorǵalǵan dep sendiredi. Alaıda Redmondtyq kompanıa memlekettik organdar ótinish jiberse, málimetter olarǵa berilýi múmkin degendi aıtady.
Jeke málimetter azyraq berilýi úshin qoldanýshy Windows 10-dy Microsoft esep jazbasymen baılanystyrmaýyna bolady. Mundaı jaǵdaıda Cortana jumys istemeıdi, biraq izdeý báribir istep turady.
Tipti shıfrli chat ta mátindi qorǵamaıdy.
Qoldanýshynyń qyzyǵýshylyqtary men jumys kestesin bilý úshin OJ qoldanýshynyń izdeý saýaldaryn baqylaıdy, poshtadaǵy habarlamalaryn da saralaıdy. Budan ózge, málimetter Bing izdeý qozǵaltqyshyna beriledi.
Taǵy sol cheh zertteýshisi anyqtaǵandaı, jınaqtalǵan mátindik aqparat ýaqytsha faıldarda saqtalady. Keıin olar ár 30 mınýt saıyn bir ret kelesi serverlerge jiberiledi:
oca.telemetry.microsoft.com.nsatc.net
pre.footprintpredict.com
reports.wes.df.telemetry.microsoft.com
Telemetrıa serveri geografıalyq meken-jaıy, IP-meken-jaıy jaıly málimetterdi jınaqtaıdy. Footprintpredict málimetterdi Bing qozǵaltqyshyna tasymaldaıdy. Oǵan qosa tikeleı braýzerge engizilgen málimet qana paıdalanylmaıdy, sonymen qatar, mysaly, chattardan alynǵan málimetter de — Windows 10 kez kelgen qondyrylǵan qosymshaǵa engizilgen aqparatty ilip ala alady. Osylaısha, eger qoldanýshy messendjerde demalysqa shyqqaly jatqanyn aıtsa, Edge braýzerinde soǵan sáıkes jarnamalar shyǵatyn bolady. Pernetaqtadan engizilgen málimet alynatyndyqtan, qorǵalǵan messendjerlermen sóılesken kúnniń ózinde, OJ qoldanýshy ne engizip jatqanyn biledi (biraq oǵan qandaı jaýap kelgenin kórmeıdi).
Zertteýshi Windows 10-nyń taǵy bir ereksheligin anyqtaı alǵan – eger OJ-nyń kez kelgen jerine tanymal amerıkalyq fılmniń atyn jazsa, onda júıe qatty dıskten soǵan sáıkes izdeý jasap, medıafaıldardy ındeksteıdi. Indekstik faıl keıin Microsoft serverlerine jiberiledi:
df.telemetry.microsoft.com
reports.wes.df.telemetry.microsoft.com
cs1.wpc.v0cdn.net
vortex-sandbox.data.microsoft.com
pre.footprintpredict.com
Telemetrıa serveri geografıalyq meken-jaıy, IP-meken-jaıy jaıly málimetterdi jınaqtaıdy. Footprintpredict málimetterdi Bing qozǵaltqyshyna tasymaldaıdy. Oǵan qosa tikeleı braýzerge engizilgen málimet qana paıdalanylmaıdy, sonymen qatar, mysaly, chattardan alynǵan málimetter de — Windows 10 kez kelgen qondyrylǵan qosymshaǵa engizilgen aqparatty ilip ala alady. Osylaısha, eger qoldanýshy messendjerde demalysqa shyqqaly jatqanyn aıtsa, Edge braýzerinde soǵan sáıkes jarnamalar shyǵatyn bolady. Pernetaqtadan engizilgen málimet alynatyndyqtan, qorǵalǵan messendjerlermen sóılesken kúnniń ózinde, OJ qoldanýshy ne engizip jatqanyn biledi (biraq oǵan qandaı jaýap kelgenin kórmeıdi).
Zertteýshi Windows 10-nyń taǵy bir ereksheligin anyqtaı alǵan – eger OJ-nyń kez kelgen jerine tanymal amerıkalyq fılmniń atyn jazsa, onda júıe qatty dıskten soǵan sáıkes izdeý jasap, medıafaıldardy ındeksteıdi. Indekstik faıl keıin Microsoft serverlerine jiberiledi:
Al shetel fılmderiniń ataýyn jazǵanda (mysaly, cheh) OJ mundaı belsendi bolmaıdy, sonymen qatar júıe faıldyń quramyn zerttemeıdi, sondyqtan eger fılm faılyn basqasha atasaq, ol ındekstelmeıtinin baıqaýǵa bolady. Zertteýshi óz maqalasynda, bul qabilettiń bolashaqta zańsyz kontentti anyqtaýǵa nemese fılmderdi satyp alýǵa negizdelgen jarnamalyq habarlamalar taratýǵa qoldanylýy múmkin degen boljam jasaýda.
Veb-kamera da málimetter taratady
Windows 10 men veb-kamera iske qosylǵannan keıin ol 35 megabaıtqa jýyq málimetterdi kelesi serverlerge jiberedi:
ca.telemetry.microsoft.com
oca.telemetry.microsoft.com.nsatc.net
vortex-sandbox.data.microsoft.com
i1.services.social.microsoft.com
i1.services.social.microsoft.com.nsatc.net
Zertteýshi veb-kameradan bir ret qana aqparat jiberilgenin baıqaǵan, biraq ol aqparatty araǵa uzaq ýaqyt salyp jiberýi múmkin deıdi (birneshe kúnnen keıin nemese birneshe aptadan soń). Óz maqalasynda ol veb-kameradan taralatyn málimet ne úshin paıdalanylýy múmkin ekenin bilmeıtinin, biraq Windows – bul kóptegen tipti halyqaralyq kompanıalarda paıdalanylatynyn eskersek, mundaı fýnksıonaldylyq mańyzdy málimetterdiń taralýyna ákelýi múmkin ekenin aıtady.
Microsoft serverlerine jiberiletin málimetterdiń barlyǵy shıfrlanǵan, sondyqtan shıfrleýdi buzyp túsinbese, júıe naqty ne jiberip jatqanyn bilý tipti múmkin emes.
Ars Technica tilshileri toptyq saıasat arqyly telemetrıany taratýdy óshirip tastady, biraq júıe ara-tura báribir ssw.live.com serverine málimet jiberip otyrǵan.
Windows ókilderi basylymǵa bergen jaýabynda, Windows 10 bolashaqta qoldanýshylardyń jumysyn jeńildetýge kómektesetin aqparattardy ǵana jınaqtaıtynyn aıtqan. Degenmen, qoldanýshylardyń shekteý qoısa da, málimetterdiń Microsoft serverine taralyp jatqanyna narazy, sol sebepti óz betinshe baǵdarlamalar jasap, máseleni sheshpekshi.