InfoHub Logo

Isataı handy shappaq bolyp elden qol jınap, jeti myń nókermen Jasqus qumynda jatady. Sol mezgilde hanmen tabystyrmaq bolyp araǵa Shyman tóre, taǵy basqa adamdar túsedi. Biraq shyn mánisinde bul ýaqyttan utý áreketi bolyp shyǵady. Sol arada oraldan bes júz saldat kelip qalady. Qarýly saldattar zeńbirek pen myltyqtyń oǵyn jaýdyrady.

Qarýsyz ergen Isataıdyń nókerleri jaýǵa qatty toıtarys bere almaıdy. Qoryqqan qarýsyz adamdardyń arasynda qobaljý paıda bolady. Keıbireýler óz betimen qashyp ketedi. Narynnyń «Qýanysh qoryǵy» degen jerde qýyp jetedi. Sol jerde ısataıdyń Aqboz aty oqqa ushyp óledi. Osy shaıqasta rysaly, Qaldybaı degen ısataıdyń eki batyry da qaza tabady. Sodan keıin onyń qoly bytyraıdy. Isataı men Mahambet qasynda qalǵan az ǵana qosshylarymen Jaıyqtyń arǵy betine ótedi. Ol bettegi Sultansıyqtyń batyrlarynan kómek suraıdy. Onyń ishinde Kótibar, Jumyr, Sasyq, Sarbópe, Sataı degender bolypty. Olar otyz batyr, eki myń kisi qol daıarlap beredi. Kótibar batyr ısataıdy shyǵaryp salyp turyp:

— Mynaý kúreń at — júırik, qýsa, jetedi, qashsa, qutylady, tek sapary jolsyz. Mynaý kúreń at tosańdaı shabady, biraq sapary joldy, bireýin minip ket, — deıdi. Sonda Isataı:

— Jylqy ıttiń joly, jolsyzyna qaraǵan sapar bar ma? Júırigin minemin, — deıdi. Kótibar:

— Anaý taý basyndaǵy bıik tam — atań Aǵataıdyń tamy. «Óli jibermeı, tiri baıymaıdy» degen, basyna baryp zıarat etip ket, — deıdi. Isataı turyp:

— Aı, batyr-aı, sol mineziń bar bolsyn-aý. Áldeqashan qýrap qalǵan súıekte ne bar? — deıdi. Isataıdyń bul sózine Kótibar ishinen renjip, sol jerde qoshtasyp qalady. Isataı otyz batyr, eki myń kisimen eki kúnshilik shóleıtten ótip, sýǵa jetemiz dep júredi. İshinde han jaqty jansyzdar álde qashan habar berip, Orynbordan shyqqan saldattar ol sýǵa bulardan buryn baryp, kútip jatady. Isataı tús kezinde otyz batyrymen sýǵa kelip qulaıdy. Ásker keıindeý qalǵan eken. Orys saldattary tus-tustan dúrse qoıa beredi. Qarýly áskerden Isataılar qashyp, keıin áskerge qaraı sheginedi. Saldattar jeter bolǵan soń, Jolsyz júırik kúreńmen sadaqtap oq atyp, áskerdi bógeıdi. Ózi sol mezgilde jalǵyz qalady. Ásker áli keıinde, qasyndaǵy batyrlary keıin shegine beredi. Sol ýaqytta bir atty adam shaýyp kelip, atynan túsip atqanda, Jolsyz kúreńniń ókpesinen oq ótip, jyǵylady. Atynan túsip atqan orys saldattarynyń mergeni bolady. Sol boıda Isataıdy qorshap alady. Ony kórip turǵan Mahambet pen Isataıdyń úlken balasy ospan qorshap turǵan qoldy qaq jaryp qaıta kelse, Isataı qubylaǵa qarsy qarap otyr eken. Aqtaban atty jetelep kelip:

— Min myna atqa! — degende, Isataı:

— Jáńgirdi jeti myń kisimen shabamyn dep edim, saqyrǵa kelip otyz batyr eki myń kisimen qarsylasqan dushpanǵa qaırat kórsetem dep edi. «Qysańshylyq kelgende bir taıǵa mińgesip qashty» dep dosym da, dushpanym da aıtar. Maǵan kelgen ýaqyt bolar, joldaryńnan qalmańdar, shyraqtarym! — deıdi. Sonda Mahambet renjip:

— Bul boılaı osylaı etedi ǵoı, qosh bol! — dep qorshap turǵan áskerdi qaq jaryp shyǵyp ketipti. Sodan keıin áskerler ısataıdyń basyn kesip, naızaǵa shanshyp joǵary kóteredi. Orynbordan shyqqan ásker isin bitirip keri qaıtady. Isataıdyń áskeri taraıdy. Mahambettiń sol jaqta júrip han adamdarynyń óltirgeni belgili. Al Isataıdyń balasy ospan úrgenishke baryp, onyń hanyna joldas bola júrip, sol jaqtan áıel alyp, eki balaly bolǵan soń aýyryp, óz jastyǵynan qaıtys bolypty deıdi.

Isataıdyń Dúıin-Baıan degen balasy elde ornynda qalady. Onan Ótepqalı týady. Ótepqalı 1916 jylǵy patshaǵa jigit bermeı halyqtyń qobaljýyna qatysqany úshin ustalyp, Astrahannyń túrmesinde jatqan adamnyń biri.

Oqýǵa keńes beremiz:

Jylqynyń torysy kóp pe, tóbeli kóp pe? (İ nusqa)

Syrymnyń Nuraly handy shabýy (İİ nusqa)

Baımaǵambet sultan men Syrym batyr

---