- 19 maý. 2022 00:00
- 301
Zaıyrly Memleket jáne Din
Búgingi tańda memleket din salasyndaǵy turaqtylyqty saqtaý, qoǵamdaǵy konfesıaaralyq kelisim men toleranttylyqty nyǵaıtý, sondaı-aq halyqtyń dinı ekstremızm ıdeologıasyna, onyń kez kelgen nysandary men kórinisterine ımýnıtetin qalyptastyrý boıynsha barlyq qajetti sharalardy qabyldaýda. Qazaqstan Respýblıkasynyń Konstıtýsıasy 1 - bólimniń 1-babynda - "Jalpy erejeler" "Qazaqstan Respýblıkasy ózin demokratıalyq, zaıyrly, quqyqtyq jáne áleýmettik memleket retinde ornyqtyrady, onyń eń qymbat qazynasy-adam jáne adamnyń ómiri, quqyqtary men bostandyqtary"dep tikeleı belgileıdi. Qazirgi zamannyń jańa syn-tegeýrinderi men qaýip-qaterlerine qarsy turý búkil qoǵam men árbir adamnyń tolyq qaýipsizdigin qamtamasyz etý arqyly ǵana múmkin bolady. Qoǵamdyq qaýipsizdikti qamtamasyz etý boıynsha qoıylǵan maqsattarǵa qol jetkizý úshin eldegi dinı salany retteıtin, zańsyz dinı qyzmettiń jolyn kesýge baǵyttalǵan negizgi zańǵa ózgerister engiziledi. Búgingi tańda bizdiń memleketimiz úshin dástúrli emes protestanttyq dinı aǵymdar men patrıottyq sezimderden alys nasıhattaıtyn jalǵan dinı mádenıetter máselesi ótkir turǵanyn umytpaǵan jón. Qazirgi ýaqytta dástúrli emes dinı birlestikterdiń qyzmetine qarsy kúresti uıymdastyrý jáne jastardyń olarǵa degen qyzyǵýshylyǵy ózekti bolyp otyr. Bilim jastardy ártúrli mádenıetterge degen qyzyǵýshylyqtan qorǵaý úshin qajet, munda "muǵalimniń" bedeli olardy qoǵamǵa qarsy qaýipti áreketter jasaýǵa májbúr etedi jáne Otanǵa degen súıispenshilikti mádenıetke degen mahabbatpen almastyrady. Jańa baǵyttaǵy keıbir uıymdarda qýatty komersıalyq negiz bar. Dinı isikterdiń paıda bolýy men taralýy qazirdiń ózinde daýsyz fakt. Mundaı qurylymdardy uıymdastyrýshylar ózderiniń jas izbasarlaryna toptyń ıdeologıasy men tártibine tolyqtaı baǵynbaý jáne onyń kóshbasshysyna tabyný úshin rýhanı, áleýmettik, materıaldyq baılyqty ýáde etedi. Dástúrli emes dinı uıymdar ózderiniń senimine kirýge tyrysqandardyń azamattyq quqyqtaryn túbegeıli buzady. Zertteýler kórsetkendeı, mundaı uıymǵa kirgenderdiń barlyǵyna aıtarlyqtaı zıan keledi. Adam áli de uıymnan ketýdi sheshken kezde, onyń aldynda táýelsiz ómirdi úırený máselesi paıda bolady, jáne, ókinishke oraı, ol bul máseleni árqashan óz betinshe sheshe almaıdy. Din,árıne, kez-kelgen qoǵamnyń rýhanı ómiriniń mańyzdy komponentteriniń biri bolyp tabylady. Bul adamǵa Ómirdiń maǵynasyn beredi, ony Qudaımen nemese joǵary rýhanı kúshtermen baılanystyrady. Qazaqstan búginde-kópkonfessıaly memleket, onda din qoǵamdyq ómirde mańyzdy oryndardyń birin aldy. Dindarlyq, dúnıetanymnyń bir túri retinde, órkenıettiń basynan bastap adamzatqa tán jáne órkenıettiń búkil tarıhynda onymen birge júredi. Dinniń qoǵamdaǵy róli onda ýsılıvalas, joǵarlaý arnalǵan nedoságaemye shyńdary bılik bolsa, kelip saıady mınımýmy jyldary ıslam úreılendirýge. Din eshqashan kez-kelgen qoǵamdyq qoǵamda bolyp jatqan jaǵdaıdan tys bolǵan emes. Sonymen qatar, ol árqashan kez-kelgen qoǵamǵa óz múddelerine áser etti. Sondyqtan dinı jáne konfesıaaralyq kelisimdi qamtamasyz etý úshin memlekettiń dindarlarmen, eń aldymen jastarmen qalypty syndarly qarym-qatynasy óte mańyzdy. Dinı jańǵyrýdyń kórinisi memleketimizdiń qoǵamdyq-saıası ómirindegi konfesıalyq faktordyń ósýi boldy. Búgingi tańda Din áleýmettik shoǵyrlaný jáne saıası jumyldyrý quraly retinde qyzmet ete alady.
Omarbekov. D jáne Muqan . N