InfoHub Logo

Baıaǵyda Zerdeli deıtin sheshen, bilgir adam bolypty. Bir kúni Zerdeli bir top joldastarymen jıhan kezip kele jatyp, bir qarıaǵa kezdesipti. Sálemdesip, jón biliskennen keıin qarıa Zerdelige:

— Ákeń Qazaqbaıdy bilýshi edim. Úsh túrli bala týady: bir bala ákesinen óte týady, bir bala ákesine jete týady, endi bir bala bar, ol keri kete týady. Sen sonyń qaısysy bolasyń? – dep surapty.

— Ata, óte týǵan bala bolarymdy aldaǵy ómirim biler, keri kete týdym ǵoı dep bilem, – depti. Qarıa taǵy bir suraq beripti.

— Balam, ótirik pen shyndyqtyń arasyn ólshediń be? – depti.

— Ólshedim ótirik pen shynnyń arasy tórt-aq eli, – dep, bala oń qolynyń tórt saýsaǵymen kóz ben qulaqtyń aralyǵyn basypty. Qarıa:

— Balam, aqyl kimnen shyǵady, asyl neden shyǵady, qanat neden shyǵady, janat neden shyǵady, sanat neden shyǵady, oǵat neden shyǵady, sony bildiń be? – depti.

— Aqyl jastan shyǵady, asyl tastan shyǵady, tatý bolsa aǵaıyn biri quıryq, biri jal, qanat sodan shyǵady, qoı terisin qorlama janat sodan shyǵady, halqy úshin qarttar qam jese, sanat sodan shyǵady, ónersiz bolsa bozbala – oǵat sodan shyǵady – depti. Qarıa Zerdelige rıza bolyp, úıge túsip, dám tatýǵa shaqyrady. Qymyz iship otyryp, Zerdeli:

— Ata, ekeýińiz qalaı? – dep surapty.Qarıa:

— Ekeýim úsheý bolady, – depti.

— Alysyńyzben qalaısyz? Jaqynyńyzben qalaısyz?

— Jaqynymmen jaýsha jaǵalasyp, jamandarsha naızalasamyn. Alysym arazdasty.

— Táttińizben qalaısyz?

— Balam-aı, táttiniń de dámi azaıa bastady ǵoı, – depti.

— Nesıeńiz tıe me, ata? – depti, Zerdeli taǵy da. Sonda qarıa:

— Jasymda bergen nesıem, qartaıǵandaǵy nesibim eken, úı tigip, qymyz sapyryp otyrǵanym sonyń arqasy, – depti. Qarıamen qosh aıtysyp, atqa qonǵan soń, bylaı shyǵa, Zerdeliniń joldastary:

— Qarıamen ekeýińniń sońǵy sózderińdi biz uqpadyq sony túsindirshi, – dep ótinipti.

— «Ekeýińiz qalaı degenim, eki aıaǵyńyz qalaı ózdigińizben júre alasyz ba?» degenim edi. Qarıa: «Eki aıaqqa bir taıaq qosylyp, úsheý boldy», – dedi. Alysyńyzben qalaısyz degenim – alystaǵyny kóre alasyz ba? – degenim edi, qarıa alysty kórmeıtin boldym dedi. Jaqynyńyzben qalaısyz degenim – tamaq iship jeýińiz qalaı degenim edi, qarıa ár jerde birden ǵana tisim qaldy, sonymen arpalysyp kún kórem dedi. Men táttińizben qalaısyz degenim – uıqyńyz qalaı degenim edi, qarıa – uıqym azaıdy dep jaýap berdi. Nesıeń tıe me degenim – balalaryń kúte me, jasynda siz olardy baǵyp-qaǵyp ósirip edińiz, endi olar sol eńbegińizdi óteı me degenim edi. Qarıa: durys tárbıelep, jaqsy ósirgen bala adamǵa qartaıǵanda baqyt eken. Balalarymnyń qyzyǵyn kórip otyrmyn, – dedi. Zerdeliniń joldastary buǵan óte rıza bolypty da:

— Sen óziń bizben qurdassyń, qarıadan asyra bilim kórsetkenińe tań qalamyz, – depti. Sonda Zerdeli:

— Men ózim jas bolsam da, ákem Qazekeń kóp jasady ǵoı, – degen eken.

---