InfoHub Logo

Zyǵyr maıynyń tússizden sarǵyshtaý maıǵa deıingi túrleri kezdesedi. Maı zyǵyrdyń ábden pisken ári keptirilgen dáninen syǵý arqyly alynady.

Zyǵyr maıynyń quramy

Zyǵyr maıy basqa da maı túrleri sekildi trıglıserıdten turady. Trıglıserıdterdi quraıtyn maıly qyshqyldardyń qasynda álfa-lınol qyshqylynyń kóp mólsherinen turatyn zyǵyr maıy óte erekshe bolyp keledi. Zyǵyr maıyndaǵy maıly qyshqyldardyń quramy kelesideı: úsh eselengen qanyqpaǵan álfa-lınol qyshqyldary (51,9%-55,2%); qanyqqan qyshqyldar: palmıtın qyshqyly (7 % jýyq) jáne stearın qyshqyly (3,4%-4,6%); monoqanyqpaǵan oleın qyshqyly (18,5%-22,6%); eki eselengen qanyqpaǵan lınol qyshqyly (14,2%-17,0%).

Zyǵyr maıy ásirese otteginiń áserin polımerleý reaksıasynda asa qabiletti. Polımerleý prosesiniń jylý shyǵaratyny sonshalyq, belgili bir kezeńde tipti órt týyndatýy da múmkin.

Zyǵyr maıyn qoldaný

Maıdy óńdeý jolyna qaraı zyǵyr maıyn ár túrli maqsatta qoldanýǵa bolady.

Zyǵyr maıyn taǵamdyq qospa retinde paıdalaný

Zyǵyr dániniń quramynda antıoksıdanttar bolyp keletin lıgnandar (fıtoestrogender) jetip artylady. Keıbir málimetter boıynsha, zyǵyr dáninen zyǵyr maıy bólinip shyqqan kezde lıgnandar da ajyratylyp, antıoksıdanttyq qasıeti bolmaǵanymen, óndirýshiler maıdy óndirý prosesi kezinde báribir lıgnandardy qosady.

Zyǵyr maıy totyqqannan keıin jaısyz ıispen birden kógerip shyǵa keledi. Tipti salqyn orynda saqtalǵanymen, onyń jaramdylyq merzimi bar-joǵy birneshe aptaǵa sozylýy múmkin. Kógerip ketpeý úshin komersıalyq turǵyda zyǵyr maıynyń quramyna antıoksıdanttar qosylady. Jaısyz ıisi bar kógerip ketken zyǵyr maıyn paıdalanýǵa bolmaıdy.

Ezý ekstraksıasynsyz salqyn jolmen syǵý arqyly alynǵan taǵamdyq zyǵyr maıy germetıkalyq qaptamada taǵamdyq zyǵyr maıy retinde saýda sórelerine túsedi. Jańa daıyndalǵan, óńdelmegen jáne salqyndatylǵan zyǵyr maıy taǵamdyq qospa retinde qoldanylady.

Tamaqty tek taǵamdyq maımen pisirgen abzal. Jylytylǵan jáne hımıalyq zattar arqyly óńdelgen maı tamaqqa paıdalanýǵa jaramaıdy.

Zyǵyr maıyn turmystyq salada qoldaný

Zyǵyr maıy kendir maı bolyp tabylady. Óziniń polımer qalypty quramynyń arqasynda maıdy taza túrde nemese basqa maılarmen keshendi túrde, eritkish nemese qara maı, sondaı-aq súrekti óńdeýge arnalǵan lak, boıaý, biteý kezinde plasıfıkator jáne qataıtqysh retinde, lınoleým óndirisi kezinde qoldanýǵa bolady. Sońǵy jyldary sıntetıkalyq alkıdti qara maı qoljetimdi bola túskendikten, zyǵyr maıyn qoldaný azaıyp ketti.

Zyǵyr maıyn kosmetologıada qoldaný

Kosmetologıada zyǵyr maıy burynnan qoldanylyp keledi. Shash bálzamy, teri men tyrnaq úshin jaramdy komponent retinde zyǵyr maıy óziniń paıdaly ekenin burynda-aq dáleldep qoıǵan. Taptyrmaıtyn maı qyshqyldary (TMQ) jazylýdyń eń basty komponetteriniń biri bolyp tabylady. Durys qyzmet atqarý úshin aǵza ony qajet etetindikten, TMQ-nyń baǵasy da arzan emes.

Bezeýden, qyshymadan, qotyrdan, kúnge kúıýden, rozaseadan emdelý

Zyǵyr maıy qabynýǵa qarsy qasıetke ıe. Sonymen qatar, ol adamdy tynyshtandyra alady. Kúnge kúıgennen keıin zyǵyr maıyn jaqsańyz teri jyldam jazylady.

Zyǵyr maıyn shash pen tyrnaqqa qoldaný

Shashqa arnalǵan zyǵyr maıy. Maı qyshqyldary shashtyń býyltyǵyn (túıinin) qunarlandyrady. Shashtyń uzyn ári saý ósýin qamtamasyz etip, berik bola túsedi. Al bul qyshqyldardyń tómen deńgeıi shashyńyzdyń qurǵaq ári kúńgirt bolyp ketýine alyp kelýi múmkin.

Zyǵyr maıy bas terisiniń qabynýynyń aldyn alyp, shashtyń túsýin jáne qaıyzǵaqtyń paıda bolýyn toqtatady.

Zyǵyr dániniń arshylmaǵan quramynda bolatyn E dárýmeni bas terisiniń jáne shash býyltyǵynyń qosymsha berik bola túsýine septigin tıgizedi.

Berik ári qulpyrǵan shashyńyzdyń bolýyna qol jetkizýdiń eki joly bar.

Bul baǵytta birinshi ári mańyzdy qadam – zyǵyr maıyn tutynýdyń rasıonyn engizý. Zyǵyr maıyn eń aldymen azdaǵan mólsherde tutynýdyń mańyzy zor. Eger aǵzańyz bir táýlikte maı qabyldaýdyń belgili bir mólsherine úırenip qalsa, zyǵyr maıyn birden kóp mólsherde tutyný úılesimsizdikke ákep soǵýy múmkin.

Eń aldymen, tańerteń tańǵy asty isher aldynda 1 gram jáne keshki as isher aldynda 1 gram (bul tolyp turǵan shaı qasyǵynyń tórtten bir bóligi) zyǵyr maıyn tutynýdan bastańyz. Maıdy osyndaı tártipte tutynýǵa qanshalyqty úırengenińizdi saraptap kórińiz. Eger jaıly deseńiz, kelesi aptadan bastap tańerteń tańǵy asty isher aldynda 2 gram jáne keshki as isher aldynda 2 gramnan zyǵyr maıyn ishińiz.

Al úshinshi aptada tutynatyn zyǵyr maıynyń mólsherin 4-5 gramǵa deıin (bir shaı qasyǵy) arttyryńyz. Eger maıdyń aǵzańyzǵa sińimdiligin sezseńiz, táýliktik tutyný mólsherin qoryqpaı 8 grama deıin arttyrýǵa bolady.

Esińizge saqtańyz, sizdiń shashyńyz kúnine shamamen jarty mıllımetrge ósedi. Osyny eskere otyryp, tilegen nátıjege jetý úshin birshama ýaqyttyń kerektigin túsinýge bolady.

Atalmysh baǵyttaǵy ekinshi qadam – zyǵyr maıyn shashqa maska nemese jeldetkish retinde qoldaný bolyp tabylady.

* alaqanyńyzǵa zyǵyr maıynyń azdaǵan mólsherin tamyzyp, bas terisin ýqalaýǵa bolady. Buny bas jýǵannan keıin shashtyń keppegen kezinde jasaǵan abzal.

* zyǵyr maıynyń azdaǵan mólsherin qurǵaq shashqa tamyzyp, basyńyzdy qurǵaq oramalmen orap qoıýǵa da bolady. Arada 15-20 mınýt ótkennen keıin sýsabyndy qoldana otyryp, basty jýǵan jón. Basty budan keıin jeldetýdiń qajeti shamaly. Zyǵyr maıy bul qyzmetti sizge ózi-aq kórsetip, shashyńyz jumsaq ári jyltyrap turady.

* alaqanǵa sýsabyn men zyǵyr maıyn aralastyra jaǵyp, atalmysh qospany qoldana otyryp, basqa jeńil massaj jasaýǵa bolady. Bul zyǵyr maıynan jasalǵan maskanyń áserindeı bolmasa da, siz basyńyzdy jýǵan kezde mundaı prosedýrany basyńyzdy jýǵan kez kelgen ýaqytta jasaı berýge bolady.

* eger siz tabıǵı kosmetıkaǵa den qoıǵan adam bolsańyz, sonymen birge birshama bos ýaqytyńyz bolsa, zyǵyr maıyn qoldaný arqyly tómende atalǵan gelderdiń resepti shashyńyzdy babynda ustaýǵa kómegin tıgize alady.

Shashqa arnalǵan úı zyǵyr maıy

Shashqa arnalǵan zyǵyr maıy asa qymbat bolmaıtyndaı ónimge jatady. Sonymen qatar, buıra jáne tolqyndy shashqa yńǵaıly keledi. Gel shashtyń ylǵaldanýyna áser etedi. Sizdiń shashyńyzdyń qajettiligine qaraı úıde jasalǵan zyǵyr maıynyń geline qosymsha komponetterdi de qosýǵa ábden bolady. Proses 10-12 mınýtty alady. Gel eki apta boıy salqyn jerde, tabıǵı qosyndylar qosylsa odan da kóp merzim saqtalady.

Zyǵyr maıyn daıyndaýdyń joly

1 qadam. Zyǵyr dánin túnimen sýlap qoıyńyz. Bul geldiń shyǵymyn jedeldetip, ony daıyndaýdyń ýaqytyn qysqartady. Biraq, bul qadam mindetti emes ekenin aıta ketý kerek.

2 qadam. Zyǵyrdyń sýlanǵan dánimen birge sýdy otqa shydamdy kastrolge aralastyryp, ony ystyq otqa salyp, aralastyryp otyryńyz. Dál osy kezeńde aǵylshyn tuzyn (kerek deseńiz) qosýǵa bolady.

3 qadam. Qospa qaınaı bastaǵan kezde qatty janǵan otty ortasha deńgeıde azaıtqan abzal. Qospanyń túri osy kezde ettiń kóbigine uqsap turýy kerek.

4 qadam. Dánder kóbiktengen kúıge jetken kezde otty óshirip, qospany súzgi arqyly ydysqa quıyńyz. Bul prosedýrany birden júzege asyrǵan abzal. Sebebi, birden quıylmasa keıin súzgi arqyly quıý ońaıǵa túspeıdi.

5 qadam. Qospa azdap salqyndaǵan kezde qajetti ıngredıentti (sizdiń shashyńyzdyń babyna qaraı) qosa berýge bolady. Dál osy kezeńde konservant (eger sizge geldiń uzaq saqtalǵany kerek bolsa) qosylady. Qosymsha komponentterdiń tizimi men olardyń qyzmeti budan keıin belgili bolady.

6 qadam. Alynǵan qospany blenderge quıyp, azdaǵan aınalymdy qosý arqyly qospany pastalyq dárejege deıin aınaldyrǵan jón.

7 qadam. Salqyndaǵan qospany konteınerge quıyp alyńyz. Sizdiń gelińiz qoldanýǵa daıar.

Óz qolyńyzben daıyndalǵan geldi saqtalýǵa bolatyn merzimge deıin tońazytqyshta ustańyz.

Zyǵyr gelin paıdalanýdyń ádisi

Zyǵyr gelin shashyńyzǵa jaǵyńyz. Ádettegiden góri kóbirek ónimdi qoldanyńyz. Sizdiń shashyńyz tolyǵymen qanyqqan bolýy kerek. Eger tym az geldi qoldanǵan bolsańyz, ónim asa paıdasyn kórsete almaıdy. Shashyńyzdy fensiz tolyq keptirip alyńyz.

Zyǵyr maıyn daıyndaýdyń reseptteri

Resept 1

Bir shyny-aıaqtyń úshten birin toltyratyn zyǵyr dáni; jarty qasyq bal; mandarın maıynyń 15 tamshysy; jarty qasyq lımon qyshqyly.

Resept 2

Eki as úı qasyǵyna toly zyǵyr dáni; súzgiden ótken bir shyny-aıaq sý; shaı qasyǵynyń 1/4 bóligindeı lımon qyshqyly (konservant), 5 tamshy efır maıy.

Resept 3

Jalbyztiken tamyrynda tunǵan sý; jarty qasyq avokado maıy, 10 tamshy ósimdik glıserıni; jarty qasyq agava nektary; shaı qasyǵynyń 1/4 bóligindeı greıpfrýt dáni ekstrakti.

Zyǵyr gelin daıyndaý úshin qoldanylatyn qosymsha komponentter

Siz shashyńyz úshin daıyndalǵan gelge ár túrli komponentterdi qosa alasyz. Ne qossańyz da, ol sizdiń shashyńyzǵa áser etetinin este saqtańyz. Tómende qosýǵa bolatyn birshama taralǵan komponenter men olardyń quramy týraly málimetti usynamyz. Siz ár túrli komponentterdi qoldana otyryp, qaısysy sizdiń shashyńyzǵa keletinin anyqtaı alasyz.

- geldiń saqtalý merzimin uzartý úshin: agava nektary, bal;

- geldiń tyǵyzdyǵyn arttyrý úshin: pektın, lesıtın, aılaýyq aǵashynyń shaıyry (taǵamdyq qospa úshin biriktirgish retinde qoldana alasyz);

- shashty ylǵaldandyrý úshin: (jojoba maıy, avakado maıy, shı maıy), glıserın. Balqý temperatýrasy tómen bolǵandyqtan, kokos maıyn qoldaný asa yńǵaıly emes;

- burym úshin: aǵylshyn tuzy, aloe vera sýsyny;

- hosh ıis úshin: qalaýyńyz boıynsha efır maıy. Myna efır maılary da konservantty bolyp keledi: lavanda, rozmarın, qalampyr, darshyn, lımon, raýshan. Qalampyr men darshynnyń maıy bas terisiniń qurǵaqtyǵyna alyp kelýi múmkin.

- konservanttar: greıpfrýt dániniń ekstrakti (6 tamshy), lımon qyshqyly, E dárýmeni, efır maılary (joǵaryda jazylǵandary).

Zyǵyr maıy jaıly qaıshy pikir

Teri men shashty babynda ustaý úshin qoldanylatyn ár túrli zattardy paıdalanbaı turyp, zyǵyr maıy negizinde onyń terige qalaı áser etetin bilip alǵan durys. Janama áser etýdiń aldyn alý úshin (eger ondaı bolsa) zyǵyr maıyn taǵamǵa qoldanbas buryn dárigermen mindetti túrde aqyldasyp alý kerek.

Kishkentaı balalar, aıaǵy aýyr áıelder mundaı qospalardy dárigerdiń ruqsatynsyz tutynbaýy kerek.

Zyǵyr maıynyń densaýlyqqa paıdaly tártipte tutyný úshin tabıǵı zyǵyr maıyn satyp alyńyz.

---