InfoHub Logo

اباي– قازاق حالقىنىڭ ۇلتتىق ماقتانىشى. تەك قانا اباي ولەڭدەرىنەن قازاق دالاسىنىڭ تابيعاتى، قازاق ءومىرىنىڭ شىندىعى، قازاق حالقىنىڭ سەزىم-سىرى، ارمان-تىلەگى، ۇلتتىق ەرەكشەلىك قاسيەتتەرى تۇگەل كورىنىپ، سەزىلەدى. ۇلى اقىن "ابايدىڭ قازاق ادەبيەتىنە XIX عاسىردا جانە XX عاسىردا ەتكەن اسەرى اسا مول. ابايدىڭ ءوزىن كورمەي، ءسوزىن وقۋ ارقىلى، ەستىپ ۇعىنۋ ارقىلى، سول ابايدىڭ ولەڭدەرىنىڭ ۇلگىسىندە الەۋمەتتىك ماسەلەگە، ادامگەرشىلىك جايعا، اعارتۋشىلىق تۋراسىنا ارناپ كوپ-كوپ ولەڭدەر جازعان تالاي اقىندار بار. اسىرەسە، بۇلاردىڭ سانى، اباي شىعارمالارى قازاق ساحاراسىنا جايىلا باستاعان سايىن مولايا تۇسكەن"، - دەيدى مۇحتار اۋەزوۆ. ابايدىڭ قازاق ادەبيەتى الدىنداعى ۇلى قىزمەتى ونىڭ ۇلتتىق ادەبيەتتە شىندىق دەگەننىڭ نە ەكەنىنە بىرنەشە رەت كوڭىل اۋدارىپ، ونى تۇڭعىش اشا ءبىلۋى دەۋگە بولادى. ول - قازاق ادەبيەتىندە ايەلدەردىڭ تاعدىرىنا ءبىرىنشى كوڭىل بولگەن اقىن. ونىڭ كىرشىكسىز، تازا، تەرەڭ سەزىمىنە ءۇڭىلدى، انانى، دانالىقتى، دوستىققا بەرىك ادال سەزىمدى جىرلادى. اباي كەدەي اقىنداردىڭ كۇنكورىس كاسىبىنە اينالىپ، باعاسى تۇسكەن ولەڭ ءسوزدى ءوز بيىگىنە قويىپ، وقىرماننىڭ، تىڭداۋشىنىڭ تالعامىن تاربيەلەۋگە بەلسەندى ارالاستى. اقىننىڭ بۇل سالاداعى ۇلى قىزمەتى ورىستىڭ كلاسسيكالىق ادەبيەتى ەستەتيكاسىمەن، بەلينسكيي، چەرنىشيەۆسكيي كوزقاراستارىمەن ۇشتاسىپ جاتاتىنى عىلىمدا الدەقاشان دالەلدەنگەن.

اباي –حالقىمىزدىڭ ماقتانىشى عانا ەمەس، ءبىزدىڭ ۇلتتىق ۇرانىمىز، ۇلتتىق يدەولوگيامىز، ونىڭ ولمەس مۇراسىن الدىمەن ءوزىمىز تانىپ، سوسىن الەمگە تانىتۋ –ءبىزدىڭ عۇمىرلىق پارىزىمىز.

ابايدىڭ تۋعانىنا 175 جىل ۋاقىت وتسە دە، ونىڭ ەڭبەكتەرى حالىق جادىندا سايراپ، وعان نۇرلى ومىرگە جول كورسەتىپ تۇر.

اباي ەسىمى ماڭگى ۇمىتىلمايدى. اباي سەپكەن ۇرىق، وسكەن داندەر ءبىر عاسىردان اسا ۋاقىت بويى ءوسىپ –ءونىپ، ۇلتتىق ادەبيەتىمىزدى، مادەنيەتىمىزدى، بۇكىل رۋحاني ءومىرىمىزدى كوركەيتۋدە. ابايدىڭ تاماشا اقىندىق داستۇرلەرى ءقازىر جاڭا مازمۇنعا يە بولىپ، كەيىنگى تولقىن جازۋشىلاردىڭ ونەگە ەتىپ، ىلگەرى دامىتۋى ارقىلى تولىسىپ كەلەدى.

اباي مۇراسى - ادامدى ادام ەتىپ تاربيەلەۋدىڭ، جان - جاقتى دامىعان زياتكەر تۇلعا قالىپتاستىرۋدىڭ قاينارى. اقىننىڭ تولىق ادام تۋرالى ايتقاندارى – جاس وسكىندى ادامدى ءسۇيۋ، قۇرمەتتەۋ، ەلجاندىلىق، بيىك ادامگەرشىلىككە باستايتىن جول. سونداي – اق، الەمدىك دەڭگەيدەگى ءبىلىم تالاپتارىنا قول سوزىپ قانا قويماي، سونىڭ ۇشار باسىنان كورىنە ءبىلۋ - بۇگىنگى تاڭداعى ۇلتتىق بولمىسىمىزدىڭ، ادامي ماقسات - مىندەتتەرىمىزدىڭ بۇلتارتپاس باعىت، باعدارى.

 ەلباسىمىز ن. نازاربايەۆ حالىققا جولداۋىندا: «ءبىز قازاق حالقىنىڭ سان عاسىرلىق ءداستۇرىن، ءتىلى مەن مادەنيەتىن ساقتاپ، تۇلەتە بەرەمىز»،- دەدى. بۇل اتالى ءسوزدىڭ تەرەڭ مانىنە ۇڭىلسەك، ۇلىلار ۇلگىسى ارقىلى جاس ۇرپاقتى تاربيەلەپ، ەگەمەن ەلىمىزدىڭ ىلگەرى دامىتۋ ماسەلەسى دە الدىعا شىعاتىنى ءسوزسىز. ۇلى دانانىڭ قاي ەڭبەگىن وقىمايىق، ول اقىل - ناقىلعا، تاعىلىمعا تولى. اسىرەسە، ءقازىر كۇن تارتىبىندە جان - جاقتى دامىعان تۇلعا قالىپتاستىرۋ ماسەلەسى تۇرعاندا ونى جۇزەگە اسىرۋدىڭ ءبىر جولى رەتىندە اباي مۇراسىنا بەت بۇرىس جاساۋ وتە قۇپتارلىق ءىس بولعاندىعىنا قۋانىشتىمىن.

---