InfoHub Logo

مەكتەپ... شاكىرت... ۇستاز... وسى ءۇش ۇعىم ءبىر ارناعا توعىسقانداي. ءبىر قالامنىڭ باسى مەن ۇشى سياقتى ەگىز ۇعىمداردى توعىستىرعان مەنىڭ ءبىلىم الىپ شىققان مەكتەبىم بۇگىندە ەڭسەلى ءبىلىم ورداسىنا اينالىپ وتىر. وسەر ەل ءبىرىنشى كەزەكتە ۇرپاعىن ويلايدى. «كيەلى قارا شاڭىراقتان تۇلەپ ۇشقان جاس تۇلەكتىڭ ءبىرى – مەن. وسى كۇنگە دەيىنگى قول جەتكىزەگەن جەتىستىكتەرىم، ارينە ۇستازدارىمنىڭ ارقاسى. ءاربىر شاكىرتىنىڭ جانىن تۇسىنە بىلەتىن مەكتەپ ۇستازدارىنا العىسىم شەكسىز» - دەپ تەبىرەنەدى بۇگىنگى ستۋدەنت. سول سەبەپتى ءوز مەكتەبىم جايىندا ءبىراز مالىمەتتەر بەرۋدى ءجون كوردىم. وتكەن 2019 جىلى 9 قاراشادا ەلتاي اۋىلدىق وكرۋگىندەگى بەرەكە اۋىلىندا ءماسىمحان بەيسەبايەۆ اتىنداعى ورتا مەكتەپتىڭ 100 جىلدىعى كەڭىنەن اتالىپ ءوتتى. مەن 11 جىل بويى ءبىلىم الىپ شىققان ءماسىمحان بەيسەبايەۆ اتىنداعى ورتا  مەكتەپتىڭ مەرەيتويىنا ارنالعان سالتاناتتى مەرەكەگە مەكتەپ  ۇجىمى،  ارداگەر ۇستازدار، ءار جىلعى مەكتەپ تۇلەكتەرى جانە دە اۋىل تۇرعىندارى كەلگەن بولاتىن. مەن ءبىلىم نارىمەن سۋسىنداتقان مەكتەبىمنىڭ تاريحى تۋرالى قىسقاشا تانىستىرعىم كەلەدى.

1919 جىلدىڭ كوكتەمىندە الماتى وبلىسىنىڭ جينالىسىندا اۋىل ازاماتتارى بايتۇمانوۆ قويگەلدى  مەن ساندىقبايەۆ ءسۇيىنشىنىڭ ۇسىنىسى بويىنشا  ەكى ەلدى مەكەندە باستاۋىش مەكتەپتەر اشۋ تۋرالى قاۋلى  قابىلدانعان. ونىڭ ءبىرى – شيلىكەمىردە بولسا، (كەزىندە وستاشكينو دەپ اتالعان)، ەكىنشىسى №5 اۋىلدا (قازىرگى  ەلتاي اۋىلى)  مەكتەپتەر اشىلعان دەسەدى جەرگىلىكتى تۇرعىندار. 1919 جىلى قازان ايىنان باستاپ ءبىرىنشى سىنىپقا وقۋشىلار قابىلداۋ باستالعان. ال رەسمي تۇردە 1919 جىلدىڭ 1 قازان  كۇنى مەكتەپتىڭ اشىلۋ كۇنى بولىپ ەسەپتەلەدى. «سول كەزدە مەكتەپكە ارنالعان عيمارات بولماعاندىقتان، ءسالىپباي نازاروۆ دەگەن ازاماتتىڭ ءۇيىنىڭ ءۇش بولمەسى مەكتەپ سىنىپتارى ەسەبىندە پايدالانىلعان» - دەيدى اۋىل اقساقالدارى. مەكتەپ 1919 جىلدان 1936 جىلدارعا دەيىن - باستاۋىش، 1937 جىلدان 1957 جىلعا دەيىن - 7 جىلدىق، ال تەك 1957 جىلدان عانا ورتا ءبىلىم بەرۋگە باعىت العان. قازىرگى تاڭدا بۇل مەكتەپتىڭ 140 ۇستاز-مۇعالىمدەرى 1700 وقۋشىعا  ءبىلىم بەرۋ جولىندا ايانباي ەڭبەك ەگۋدە. مەكتەپتىڭ كوپتەگەن تۇلەكتەرى رەسپۋبليكاعا تانىمال ازاماتتار. اتاپ ايتساق: م. بەيسەبايەۆ - قازاق سسر مينيسترلەر كەڭەسىنىن ءتوراعاسى، ب. ءاشىموۆا - ق ر حالىق ءارتىسى، ب. يبرايىم - فيلولوگيا عىلىمىنىڭ دوكتورى جانە ت.ب. ەلىمىزگە بەلگىلى تۇلعالار

جينالعان قاۋىم الدىندا اۋداندىق ءبىلىم ءبولىمىنىڭ باسشىسى جارقىن نۇرعالىموۆ، اۋداندىق ارداگەرلەر كەڭەسىنىڭ ءتوراعاسى ەدىگە جۇنىسبەكوۆ، ەلتاي اۋىلدىق وكرۋگى ارداگەرلەر كەڭەسىنىڭ ءتوراعاسى كاليدا قوسشىعۇلوۆ، مەكتەپتىڭ اشىلۋىنىڭ باسىندا تۇرعان قويگەلدى بايتۇمانوۆتىڭ قىزى مارفۋعا اپاي، ءماسىمحان بەيسەبايەۆتىڭ بالاسى قايرات بەيسەبايەۆ، مەكتەپ تۇلەكتەرى – فيلولوگيا عىلىمدارىنىڭ دوكتورى، پروفەسسور بەكەن ىبىرايىم، تۇڭعىش التىن مەدال يەگەرى راۋشان توقسەيىتوۆا، كاسىپكەر  راسۋل ماحمۋدوۆ ت.ب. ءسوز سويلەپ، ىزگى تىلەكتەرىن ءبىلدىردى. مەكتەپ وقۋشىلارى ءان ايتىپ، كۇي تارتىپ، بي بيلەپ ءوز ونەرلەرىن كورسەتتى. سالتاناتتى شارا سوڭىندا مەكتەپ فويەسىندە مەملەكەت جانە قوعام قايراتكەرى ءماسىمحان بەيسەبايەۆتىڭ ءمۇسىنى (بيۋست) اشىلدى. مەرەيتوي باعدارلاماسى اياسىندا سپورت جارىستارى، كوكپار ۇيىمداستىرىلدى. مەن ءۇشىن م.بەيسەبايەۆ مەكتەبىنىڭ 100 جىلدىعى ەستە قالارلىقتاي دارەجەدە، تانىمدىق، عيبراتى مول ەستەلىكتەرىمەن ەستە قالدى. اسىرەسە، جاس قرپاققا تاربيەلىك ءمانى زور شاراعا اۋىل حالقى بەلسەنە قاتىستى. ادام ءبىلىپ تۋمايدى، وقىپ-جازىپ ساۋاتى اشىلادى. مەن بۇكىل رەسپۋبليكامىزعا بەلگىلى وقۋ ورداسى، التىن ءبىلىم ۇيامىز ءماسىمحان بەيسەبايەۆ مەكتەبىنىڭ شاكىرتى رەتىندە بىزگە ءبىلىم اتتى سارقىلماس بايلىق بەرىپ جاتقانىن ماقتان تۇتامىن!

ۋ.م.دجولدىبايەۆا ءال-فارابي اتىنداعى ءقازۇۋ-نىڭ قازاقستان تاريحى كافەدراسىنىڭ دوسەنتى
د.ا.كەسيك ءال-فارابي اتىنداعى ءقازۇۋ-نىڭ گەوگرافيا جانە تابيعاتتى پايدالانۋ فاكۋلتەتىنىڭ 1 كۋرس ستۋدەنتى

---