«ءبىر جۇلدىز بوپ جانام مەن،...» (ز. شۇكىروۆتىڭ شىعارمالارىنان)
«ءبىر جۇلدىز بوپ جانام مەن،...» (زەينۋللا شۇكىروۆتىڭ شىعارمالارىنان)
ماقساتى: بىلىمدىلىك: اقىننىڭ ءومىرىن، ولەڭدەرىنىڭ وزىندىك تابيعاتىن دارالاي، سارالاي وتىرىپ، وزگەشەلىگىنە كوڭىل ءبولۋ.
دامىتۋشىلىق: وقۋشىنىڭ سويلەۋ ءتىلىن دامىتۋ، ءوز پىكىرى، ەتيكالىق تالعامى بار ساۋاتتى وقۋشىنى دايىنداۋ. اۋىزشا دا، جازباشا دا ەركىن، شەشەن، كوركەم سويلەۋگە ۇيرەتۋ؛
تاربيەلىك: جەرلەس اقىنىمىزدىڭ شىعارمالارىن جەتە بىلۋگە، وي قورىتىندىلاۋعا داعدىلاندىرۋ.
ءتۇرى: سايىس
كورنەكىلىگى: اقىن پورترەتى، بۇكتەمە، شىعارمالارى، كىتاپتارى.
بارىسى: 1. ۇيىمداستىرۋ
1. كىرىسپە. ءمۇعالىم تۇسىندىرمەسى:
ءبىر گۇلىن ماعان ەككىزبەي،
جايقالىپ ءوستى مىناۋ ب ا ق.
قولىمدى سوعان جەتكىزبەي،
قويدى عوي ناۋقاس بۇعاۋلاپ، - دەپ اقىننىڭ ءوزى ايتقانداي، اياۋلى ازاماتتىڭ تاعدىرى.
ول ەكىنشى سىنىپتا وقىپ جۇرگەندە جازاتايىم تۇيەدەن قۇلاپ، مايىپ بولىپ قالادى، ءوز اياعىمەن جەر باسىپ، تۋعان ەل توپىراعى جىلۋىن تابانىمەن سەزە الماس حالگە دۋشار بولادى.
ول جار سۇيگەن جوق، ول پەرزەنت سۇيگەن جوق... ەلۋ جاستان اسا بەرە قازا بولادى...
ول قازاقتىڭ كورچاگينى اتانعان قۇرىش قازاق تاعدىرى!
ەكى اياعىن ەركىن باسۋعا جاراماي، سەكسەۋىلشە سىرەسسە دە، ءجىپسىز بايلانىپ، ءۇي كۇشىك اتانعان جوق: تاشكەنتتى دە تاماشالادى، ومبىنىڭ ءدامىن تاتتى،
كوكشەتاۋ كوركىنە ءسۇيسىندى، اياگوزدى ارالادى، اياۋلى الماتىنى الۋان رەت اڭساپ كەلىپ، ىستىق كوڭىلمەن ايمالادى.
سىر بويىنداعى ەڭبەككەرلەردىڭ ساعىنا كۇتەر مەيمانىنا اينالدى.
كوپپەن كەزدەسۋدى ازاماتتىق پارىزىم دەپ ۇعىندى.
ز. شۇكىروۆ بوگەندە جاتىپ – اق ەلۋ تومدىق ۇلكەن كەڭەس ەنسيكلوپەدياسىنداعى مەديسينا، ادەبيەت جانە تاريح عىلىمدارىنا قاتىستى ماتەريالداردى ءسۇزىپ وقىعان.
«بورىشى كوپ جانمىن كەڭ دۇنيەگە، سونى ويلاسام، كەتەدى ءىشىم جانىپ»، - دەيدى ازامات اقىن. زەينوللا اقىن تۋرالى ايتا بەرسەك، ءسوز جەتپەس. ەندى ساباعىمىز سايىس بولعاندىقتان، سايىسكەرلەرىمىز اقىن تۋرالى كوپ ىزدەنىپ، كوپ وقىپ كەلگەن بولار دەپ ويلايمىن. سوندىقتان دا سايىس باستاماس بۇرىن سايىسكەرلەرىمىزدى ءۇش توپقا بولەمىن جانە ءار توپتىڭ توپ باسشىلارىن سايلاپ الامىز.
1 - توپ «ليريك اقىن»؛
2 – توپ «اۋدارماشى اقىن»؛
3 – توپ «ءبىرتۋار تالانت»
سايىس ءۇش كەزەڭنەن تۇرادى. ءار كەزەڭ سايىن توپ باسشىلارى «باعالاۋ كىتاپشا» ارقىلى ءوز مۇشەلەرىنىڭ جاۋاپتارىن ءادىل باعالاپ وتىرادى.
ءى كەزەڭ «اقىن تۋرالى نە بىلەمىن؟»
ءار توپ ءوز اتتارىن قورعايدى، ءوز اتتارىنا بايلانىستى «توپتاستىرۋ» ستراتەگياسىن قۇرادى. جاۋاپ بەرگەن توپتىڭ جاۋابىن توپ باسشىسى «باعالاۋ كىتاپشاسى» ارقىلى باعالاپ وتىرادى.
ءىى كەزەڭ «اقىن ەڭبەكتەرىن قالاي وقىدىم؟»
1 – توپقا سۇراق: اقىن ءومىرىنىڭ سوڭىنا دەيىن قانشا ولەڭ جازدى؟ ( 231)
2 – توپقا سۇراق: ول قانداي اقىننىڭ ولەڭدەرىن اۋداردى؟ ( ف. ي. تيۋچيەۆ)
3 – توپقا سۇراق: اقىننىڭ قانشا پوەماسى بار؟ ( الاۋ، وليمپيادا، كلەوپاترا)
بەرىلگەن جاۋاپتارىن توپ باسشىلارى «باعالاۋ كىتاپشاسى» ارقىلى باعالاپ وتىرادى.
ءىىى كەزەڭ «جاتقا وقۋ – ۇلكەن شەبەرلىك» تاپسىرما ءوز توپتارىنىڭ اتتارىنا سايكەس بەرىلەدى.
1 – توپقا اقىننىڭ ليريكالىق ولەڭدەرىنەن جاتقا ايتۋ؛
2 – توپقا اۋدارمالارىن جاتقا ايتۋ؛
3 – توپقا پوەماسىن جاتقا ايتۋ.
توپ باسشىلارى ءوز مۇشەلەرىنىڭ قانشا ولەڭ جانە قالاي كوركەم وقىدى، سونىڭ ءبارىن ەسكەرىپ، «باعالاۋ كىتاپشاسى» ارقىلى باعالاپ وتىردى.
سايىس سوڭىندا «باعالاۋ كىتاپشاسىنداعى» كورسەتىلگەن باعالار ەسەپتەلىپ، توپتاردىڭ قانشا ۇپاي جيناعانى شىعارىلىپ، قاي توپتىڭ جەڭىمپاز ەكەنى انىقتالىپ، سايىسكەرلەر ماقتاۋ قاعازدارمەن ماراپاتتالدى.
ءيا، دارىندى اقىن، جازۋشى، قاھارمان قىسقا ءومىرىنىڭ قىمبات ەسەبىن حالقىنا قالتقىسىز، قاپىسىز تاپسىرىپ ءوتتى. شيرەك عاسىرلىق شىعارماشىلىق ومىرىندە ول از جازعان جوق: ليريكا، پوۆەستەر مەن ءۇش رومان قالدىردى.
قازاق ادەبيەتى تاريحىندا زەينوللا شۇكىروۆتىڭ تالىمگەرلىك رۋحى جاساي بەرمەك!
ول جۇلدىز بولىپ جاندى دا،
ول جۇلدىز بولىپ قالدى دا! – دەپ اقىنىمىز م. الىمبايەۆ ايتقانداي، اقىنىمىز ماڭگى باقي حالىقتارىنىڭ جۇرەگىندە جۇلدىز بولىپ ساقتالادى.
ماقساتى: بىلىمدىلىك: اقىننىڭ ءومىرىن، ولەڭدەرىنىڭ وزىندىك تابيعاتىن دارالاي، سارالاي وتىرىپ، وزگەشەلىگىنە كوڭىل ءبولۋ.
دامىتۋشىلىق: وقۋشىنىڭ سويلەۋ ءتىلىن دامىتۋ، ءوز پىكىرى، ەتيكالىق تالعامى بار ساۋاتتى وقۋشىنى دايىنداۋ. اۋىزشا دا، جازباشا دا ەركىن، شەشەن، كوركەم سويلەۋگە ۇيرەتۋ؛
تاربيەلىك: جەرلەس اقىنىمىزدىڭ شىعارمالارىن جەتە بىلۋگە، وي قورىتىندىلاۋعا داعدىلاندىرۋ.
ءتۇرى: سايىس
كورنەكىلىگى: اقىن پورترەتى، بۇكتەمە، شىعارمالارى، كىتاپتارى.
بارىسى: 1. ۇيىمداستىرۋ
1. كىرىسپە. ءمۇعالىم تۇسىندىرمەسى:
ءبىر گۇلىن ماعان ەككىزبەي،
جايقالىپ ءوستى مىناۋ ب ا ق.
قولىمدى سوعان جەتكىزبەي،
قويدى عوي ناۋقاس بۇعاۋلاپ، - دەپ اقىننىڭ ءوزى ايتقانداي، اياۋلى ازاماتتىڭ تاعدىرى.
ول ەكىنشى سىنىپتا وقىپ جۇرگەندە جازاتايىم تۇيەدەن قۇلاپ، مايىپ بولىپ قالادى، ءوز اياعىمەن جەر باسىپ، تۋعان ەل توپىراعى جىلۋىن تابانىمەن سەزە الماس حالگە دۋشار بولادى.
ول جار سۇيگەن جوق، ول پەرزەنت سۇيگەن جوق... ەلۋ جاستان اسا بەرە قازا بولادى...
ول قازاقتىڭ كورچاگينى اتانعان قۇرىش قازاق تاعدىرى!
ەكى اياعىن ەركىن باسۋعا جاراماي، سەكسەۋىلشە سىرەسسە دە، ءجىپسىز بايلانىپ، ءۇي كۇشىك اتانعان جوق: تاشكەنتتى دە تاماشالادى، ومبىنىڭ ءدامىن تاتتى،
كوكشەتاۋ كوركىنە ءسۇيسىندى، اياگوزدى ارالادى، اياۋلى الماتىنى الۋان رەت اڭساپ كەلىپ، ىستىق كوڭىلمەن ايمالادى.
سىر بويىنداعى ەڭبەككەرلەردىڭ ساعىنا كۇتەر مەيمانىنا اينالدى.
كوپپەن كەزدەسۋدى ازاماتتىق پارىزىم دەپ ۇعىندى.
ز. شۇكىروۆ بوگەندە جاتىپ – اق ەلۋ تومدىق ۇلكەن كەڭەس ەنسيكلوپەدياسىنداعى مەديسينا، ادەبيەت جانە تاريح عىلىمدارىنا قاتىستى ماتەريالداردى ءسۇزىپ وقىعان.
«بورىشى كوپ جانمىن كەڭ دۇنيەگە، سونى ويلاسام، كەتەدى ءىشىم جانىپ»، - دەيدى ازامات اقىن. زەينوللا اقىن تۋرالى ايتا بەرسەك، ءسوز جەتپەس. ەندى ساباعىمىز سايىس بولعاندىقتان، سايىسكەرلەرىمىز اقىن تۋرالى كوپ ىزدەنىپ، كوپ وقىپ كەلگەن بولار دەپ ويلايمىن. سوندىقتان دا سايىس باستاماس بۇرىن سايىسكەرلەرىمىزدى ءۇش توپقا بولەمىن جانە ءار توپتىڭ توپ باسشىلارىن سايلاپ الامىز.
1 - توپ «ليريك اقىن»؛
2 – توپ «اۋدارماشى اقىن»؛
3 – توپ «ءبىرتۋار تالانت»
سايىس ءۇش كەزەڭنەن تۇرادى. ءار كەزەڭ سايىن توپ باسشىلارى «باعالاۋ كىتاپشا» ارقىلى ءوز مۇشەلەرىنىڭ جاۋاپتارىن ءادىل باعالاپ وتىرادى.
ءى كەزەڭ «اقىن تۋرالى نە بىلەمىن؟»
ءار توپ ءوز اتتارىن قورعايدى، ءوز اتتارىنا بايلانىستى «توپتاستىرۋ» ستراتەگياسىن قۇرادى. جاۋاپ بەرگەن توپتىڭ جاۋابىن توپ باسشىسى «باعالاۋ كىتاپشاسى» ارقىلى باعالاپ وتىرادى.
ءىى كەزەڭ «اقىن ەڭبەكتەرىن قالاي وقىدىم؟»
1 – توپقا سۇراق: اقىن ءومىرىنىڭ سوڭىنا دەيىن قانشا ولەڭ جازدى؟ ( 231)
2 – توپقا سۇراق: ول قانداي اقىننىڭ ولەڭدەرىن اۋداردى؟ ( ف. ي. تيۋچيەۆ)
3 – توپقا سۇراق: اقىننىڭ قانشا پوەماسى بار؟ ( الاۋ، وليمپيادا، كلەوپاترا)
بەرىلگەن جاۋاپتارىن توپ باسشىلارى «باعالاۋ كىتاپشاسى» ارقىلى باعالاپ وتىرادى.
ءىىى كەزەڭ «جاتقا وقۋ – ۇلكەن شەبەرلىك» تاپسىرما ءوز توپتارىنىڭ اتتارىنا سايكەس بەرىلەدى.
1 – توپقا اقىننىڭ ليريكالىق ولەڭدەرىنەن جاتقا ايتۋ؛
2 – توپقا اۋدارمالارىن جاتقا ايتۋ؛
3 – توپقا پوەماسىن جاتقا ايتۋ.
توپ باسشىلارى ءوز مۇشەلەرىنىڭ قانشا ولەڭ جانە قالاي كوركەم وقىدى، سونىڭ ءبارىن ەسكەرىپ، «باعالاۋ كىتاپشاسى» ارقىلى باعالاپ وتىردى.
سايىس سوڭىندا «باعالاۋ كىتاپشاسىنداعى» كورسەتىلگەن باعالار ەسەپتەلىپ، توپتاردىڭ قانشا ۇپاي جيناعانى شىعارىلىپ، قاي توپتىڭ جەڭىمپاز ەكەنى انىقتالىپ، سايىسكەرلەر ماقتاۋ قاعازدارمەن ماراپاتتالدى.
ءيا، دارىندى اقىن، جازۋشى، قاھارمان قىسقا ءومىرىنىڭ قىمبات ەسەبىن حالقىنا قالتقىسىز، قاپىسىز تاپسىرىپ ءوتتى. شيرەك عاسىرلىق شىعارماشىلىق ومىرىندە ول از جازعان جوق: ليريكا، پوۆەستەر مەن ءۇش رومان قالدىردى.
قازاق ادەبيەتى تاريحىندا زەينوللا شۇكىروۆتىڭ تالىمگەرلىك رۋحى جاساي بەرمەك!
ول جۇلدىز بولىپ جاندى دا،
ول جۇلدىز بولىپ قالدى دا! – دەپ اقىنىمىز م. الىمبايەۆ ايتقانداي، اقىنىمىز ماڭگى باقي حالىقتارىنىڭ جۇرەگىندە جۇلدىز بولىپ ساقتالادى.
You Might Also Like
