- 06 ءشىل. 2018 00:00
- 341
بيىل — استاناعا 20 جىل!
2018 جىلى 6-شى شىلدە دە قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ التىن شاھارى – استانا قالاسى 20 جىلدىق مەرەيتويىن اتاپ وتپەك. بۇل ۇلكەن جيىنعا بۇكىل قازاق جۇرتى دايىندالىپ، اسقاقتاتىپ تويلاتپاق. ارينە، ول تۇسىنىكتى جاعداي، سەبەبى استانا كۇنى تۇگەل رەسپۋبليكا كۇنتۇزبەسىنىڭ قىزىل كۇنىنە اينالعان. شىنىمەندە ۋاقىت زۋلاپ وتۋدە، ارادا 20 جىل وتكەنىمەن استانا قالاسى لاشىقتان، تۇعىرى بيىك مەگاپوليسكە اينالدى. قالانى جوعارى دەڭگەيگە كوتەرۋ وڭاي بولماعانىمەن ەل باسى جوسپارىنان ءبىر ساتكە باستارتقان ەمەس.ويتكەنى ەل باسىنىڭ كوزىندە قالا تۇعىرى جانە ۇلت بولاشاعى بولدى. ءدال وسى ساتتەرگە تاريحي شولۋ جاسايىق. ەلوردانى الماتىدان اقمولاعا اۋىستىرۋ تۋرالى شەشىمدى قازاقستان رەسپۋبليكاسى جوعارعى كەڭەسى 1994 جىلى 6 شىلدەدە قابىلدادى. استانانى رەسمي كوشىرۋ 1997 جىلعى 10 جەلتوقساندا جۇزەگە استى. پرەزيدەنتتىڭ 1998 جىلعى 6 مامىرداعى جارلىعىمەن اقمولانىڭ اتاۋى استانا بولىپ وزگەرتىلدى. جاڭا استانانىڭ حالىقارالىق تۇساۋكەسەرى 1998 جىلعى 10 ماۋسىمدا ءوتتى. ال 1999 جىلى استانا يۋنەسكو شەشىمىمەن «الەم قالاسى» اتاعىن الدى. قازاقستاننىڭ باس قالاسى 2000 جىلدان باستاپ استانالار مەن ءىرى قالالاردىڭ حالىقارالىق اسسامبلەياسىنىڭ مۇشەسى. استانا — ازيانىڭ ەڭ سولتۇستىگىندە ورنالاسقان ەلوردا. قازىرگى ۋاقىتتا استانانىڭ اۋماعى 722 شارشى شاقىرىمنان اسادى، تۇرعىندار سانى 1 ميلليون اسادى. قالا ءۇش اۋداننان — «الماتى»، «سارىارقا» جانە «ەسىل» اۋدانىنان تۇرادى. استانا قازاقستاننىڭ ورتالىعىنان سولتۇستىككە قاراي قۇرعاق دالالىق ولكەدە، قۇرعاق بوزدى-بەتەگەلى دالا ايماعىندا ورنالاسقان. قالا اۋماعى الاسا تەرراسا — جايىلما جەر بەدەرى تۇرىندە كەلەدى. ەسىل وزەنى ەلوردانىڭ باستى سۋ كوزى سانالادى. اۋا رايى كۇرت كونتينەنتالدى — قىسى سۋىق ءارى ۇزاق، جاز مەزگىلى ىستىق جانە ءبىرقالىپتى قۋاڭ. ەۋرازيا قۇرلىعىنىڭ ورتاسىندا قولايلى ورنالاسۋى استانانى ەكونوميكالىق تۇرعىدان ءتيىمدى كولىك، قاتىناس جانە لوگيستيكا ورتالىعىنا، ەۋروپا مەن ازيا اراسىنداعى وزىندىك ترانزيتتىك كوپىرگە اينالدىردى. ەندىگى كەزەكتە ەلوردانىڭ ەكونوميكالىق جانە الەۋمەتتىك جاعدايى.جالپى استانانىڭ ەكونوميكالىق تىرەگى – ساۋدا، ونەركاسىپ، كولىك، بايلانىس جانە قۇرىلىس سالالارى. قازىرگى ۋاقىتتا استانا ينۆەستيسيالار مەن ۇلكەن كومپانيالاردىڭ وشاعىنا اينالعان. ونىڭ سەبەبى ەلىمىزدىڭ باسقا شەتەلدىك ەلدەرمەن نىق قارىم قاتىناس ورناتۋىندا. مىنا سوزگە دالەل قالادا 128 مىڭنان استام شىعىن، ءارى ورتا كاسىپكەرلىك نىسانداردىڭ جۇمىس اتقارۋى ال قۇرىلىس نىساندارى ول مۇلدە تەڭەۋگە كەلمەيتىن ۇلتتىق ارحيتەكتورلاردىڭ تاماشا تۋىندىلارى. مىسلاعا «بايتەرەك» كەشەنى جاڭا ەلوردانىڭ باستى سيمۆولىنا، ونىڭ وزىندىك بويتۇمارىنا اينالدى. وزگە دە ساۋلەتكەرلىك عيماراتتار قاتارىندا بەلگىلى بريتاندىق ارحيتەكتور نورمان فوستەردىڭ جوباسى بويىنشا پيراميدا ۇلگىسىندە سالىنعان «بەيبىتشىلىك جانە كەلىسىم» سارايىن، الەمدەگى ەڭ بيىك شاتىر ۇلگىسىندەگى عيمارات —«حان شاتىر» ساۋدا-ويىن-ساۋىق ورتالىعىن، تەڭىزدەن الىس ورنالاسقان وكەاناريۋم — «دۋمان» ورتالىعىن، «استانا وپەرا» مەملەكەتتىك وپەرا جانە بالەت تەاترىن، ورتالىق ازياداعى ءىرى مەشىت — «ازىرەت سۇلتان» مەشىتىن، اۋليە ۋسپەن بوگوروديسا كافەدرالدىق سوبورىن، اۋليە ماريا ارحيەپارحياسى ريم-كاتوليكتىك كافەدرالدىق سوبورىن، «بەيت راحەل حاباد ليۋباۆيچ» سيناگوگاسىن، «قازاقستان» ورتالىق كونسەرت زالىن، «قازاق ەلى» مونۋمەنتىن، قازىرگى زامانعى ونەر مۋزەيى مەن پرەزيدەنتتىك مادەني ورتالىق عيماراتتارىن اتاۋعا بولادى. مىنە وسى وقيعالاردى اڭعارىپ وتىرىپ-اق استانانى شوكتىعى بيىك، وزگە مەگاپوليستەرمەن تەرەزەسى تەڭ ەكەنىن بايقاۋعا بولادى.ويتكەنى مۇندا ايقىن يدەيا، ەرەن ەڭبەك جانە ۇلت بىرلىگى.وسى فاكتىلەرگە سۋيەنە كەلە، مەنىڭ ويىمشا ۇلى شاھاردىڭ مەرەيتويىن شەت قالىپ، تويلاماۋ مۇمكىن ەمەس.
مەيمانبەك بەيبارىس