ەرلىكتىڭ ارقاۋى، ەلدىكتىڭ باستاۋى – قازاق ەلى!
«ەرلىكتىڭ ارقاۋى، ەلدىكتىڭ باستاۋى – قازاق ەلى!»
«ءبىز تاۋەلسىزدىكتى اقىلمەن، اتا - بابا جولىمەن الدىق دەپ ويلايمىن»
ن. ءا. نازاربايەۆ
قازاقستان ىدىراۋدىڭ سوڭىنا دەيىن كەڭەس وداعىن ساقتاپ قالۋ ءۇشىن كۇرەستى. ءبىراق رەسپۋبليكانىڭ بۇل نيەتىنە وداقتا بولىپ جاتقان الەۋمەتتىك - ەكونوميكالىق جانە قوعامدىق - ساياسي وزگەرىستەر قارسى تۇردى. سوندىقتان قازاقستان دا ءوزىنىڭ تاۋەلسىزدىگىن جاريالاۋ شارالارىنا كىرىستى. اتاپ ايتقاندا، قازاق كسر جوعارعى كەڭەسى 1990 جىلى 25 قازاندا رەسپۋبليكامىزدىڭ مەملەكەتتىك ەگەمەندىگى تۋرالى دەكلاراسيا قابىلدادى. ءسويتىپ، بار الەمگە قازاقستاننىڭ ەگەمەندىگىن جاريالادى.
تاۋەلسىزدىك الۋ قازاقستاندا جالپى دەموكراتيالىق پروسەستەردىڭ بارىسىن شاپشاڭداتتى، مۇنىڭ ءوزى ەلدەگى بولىپ جاتقان وقيعالارمەن تىعىز بايلانىستى ەدى. وسى كەزدەن باستاپ قازاقستان باسقا رەسپۋبليكالارمەن بىرگە ءىس جۇزىندە ورتالىققا قارسى وپپوزيسياعا اينالدى. قازاقستاننىڭ باستاماسى بويىنشا بەلورۋسسيامەن، ۋكراينامەن، رەسەيمەن جانە باسقا رەسپۋبليكالارمەن ءبىر - ءبىرىنىڭ ەگەمەندىگىن، قالىپتاسقان شەكارالاردى، ورناتىلىپ جاتقان ءوزارا پايدالى ەكونوميكالىق بايلانىستاردى مويىنداۋ تۋرالى ەكى جاقتى كەلىسىمدەر جاسالدى.
1991 ج. 1 جەلتوقساندا قازاقستان تاريحىندا تۇڭعىش رەت رەسپۋبليكادا جالپى حالىقتىڭ قاتىناسۋىمەن پرەزيدەنت سايلاۋى وتكىزىلدى. داۋىس بەرۋ قورىتىندىسى بويىنشا ن. نازاربايەۆ پرەزيدەنت بولىپ سايلاندى. وسى كەزدە پرەزيدەنت بولىپ سايلاندى. وسى كەزدە پرەزيدەنتتىڭ جارلىعىمەن بۇرىن وداققا باعىنعان كاسىپ ورىندار مەن ۇيىمداردى رەسپۋبليكا ۇكىمەتىنىڭ قارماعىنا بەرۋ، مەملەكەتتىڭ سىرتقى ەكونوميكالىق قىزمەتىنىڭ دەر بەستىگىن قامتاماسىز ەتۋ، ەلىمىزدە التىن قورىن جاساۋ تۋرالى جانە ت. ب. زاڭدار شىعارىلدى. سول جىلعى 10جەلتوقساندا ەلباسى جارلىعىمەن قازاق كەڭەستىك سوسياليستىك رەسپۋبليكاسى بولىپ وزگەرتىلدى. 1991 ج. 16 جەلتوقساندا قازاقستان رەسپۋبليكاسى جوعارى كەڭەسىنىڭ جەتىنشى سەسسياسىندا پارلامەنت دەپۋتاتتارى قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ مەملەكەتتىك تاۋەلسىزدىگى تۋرالى زاڭ قابىلدادى. زاڭنىڭ ءبىرىنشى بابىندا قازاقستان رەسپۋبليكاسى تاۋەلسىز مەملەكەت بولىپ جاريالاندى. ول ءوزىنىن جەرىنە، ۇلتتىق تابىسىنا جوعارى يەلىك ەتۋ قۇقى بار، تاۋەلسىز سىرتقى جانە ىشكى ساياساتىن جۇرگىزەدى، باسقا شەت مەملەكەتتەرىمەن حالىقارالىق قۇقىقتىڭ پرينسيپتەرى نەگىزىندە ءوزارا بايلانىس جاسايدى دەپ كورسەتىلدى.
رەسپۋبليكانىڭ مەملەكەتتىك ءتىلى - قازاق ءتىلى، ال ورىس ءتىلى ۇلتارالىق بايلانىس ءتىلى بولىپ بەلگىلەنەدى. ءسويتىپ، 1991 جىلعى 16 جەلتوقساندا رەسپۋبليكا تاۋەلسىز كۇنى رەتىندە بۇكىل الەمگە تانىلادى.
حالقىمىزدىڭ عاسىرلار بويعى ارمانىن جۇزەگە اسىرعان قازاقستان تاۋەلسىزدىگىنە بيىل مىنە 24 جىل! ال سول تاۋەلسىزدىك تۇعىرىنا جەتۋ جولىندا تالاي جىل كۇرەسپەن ارپالىسىپ كەلدىك. ءتىپتى، ول كۇرەس ءبىر ءسات تە تولاستاعان ەمەس، تەڭىز تولقىنى سياقتى قات - قابات جارعا سوعىپ جاتتى. ەل تاۋەلسىزدىگى ءۇشىن اتا - بابالارىمىز باسىنان قيىن كۇندەردى وتكەرىپ، كەڭ بايتاق جەرىمىزگە كوز الارتقان جاۋعا قاسقايا قارسى تۇردى. ارىسىنە بارماي - اق، قويالىق، 20 - شى عاسىردىڭ وزىندە كوتەرىلىستىڭ باسىم كوپشىلىگى وتارشىلدىققا قارسى باعىتتالدى. 1986 جىلعى جەلتوقسان ۇلتتىق قوزعالىسى دا سول كوتەرىلىستەردىڭ زاڭدى جالعاسى بولاتىن.
جاڭاوزەن قالاسى
جاڭاوزەن قىزمەت كورسەتۋ جانە قىزمەت كورسەتۋ
جاڭا تەحنولوگيالار كوللەدجىنىڭ
تاريح ءپانى وقىتۋشىسى ۆەنەرا جولمۋحامبەتوۆا
تولىق نۇسقاسىن جۇكتەۋ
«ءبىز تاۋەلسىزدىكتى اقىلمەن، اتا - بابا جولىمەن الدىق دەپ ويلايمىن»
ن. ءا. نازاربايەۆ
قازاقستان ىدىراۋدىڭ سوڭىنا دەيىن كەڭەس وداعىن ساقتاپ قالۋ ءۇشىن كۇرەستى. ءبىراق رەسپۋبليكانىڭ بۇل نيەتىنە وداقتا بولىپ جاتقان الەۋمەتتىك - ەكونوميكالىق جانە قوعامدىق - ساياسي وزگەرىستەر قارسى تۇردى. سوندىقتان قازاقستان دا ءوزىنىڭ تاۋەلسىزدىگىن جاريالاۋ شارالارىنا كىرىستى. اتاپ ايتقاندا، قازاق كسر جوعارعى كەڭەسى 1990 جىلى 25 قازاندا رەسپۋبليكامىزدىڭ مەملەكەتتىك ەگەمەندىگى تۋرالى دەكلاراسيا قابىلدادى. ءسويتىپ، بار الەمگە قازاقستاننىڭ ەگەمەندىگىن جاريالادى.
تاۋەلسىزدىك الۋ قازاقستاندا جالپى دەموكراتيالىق پروسەستەردىڭ بارىسىن شاپشاڭداتتى، مۇنىڭ ءوزى ەلدەگى بولىپ جاتقان وقيعالارمەن تىعىز بايلانىستى ەدى. وسى كەزدەن باستاپ قازاقستان باسقا رەسپۋبليكالارمەن بىرگە ءىس جۇزىندە ورتالىققا قارسى وپپوزيسياعا اينالدى. قازاقستاننىڭ باستاماسى بويىنشا بەلورۋسسيامەن، ۋكراينامەن، رەسەيمەن جانە باسقا رەسپۋبليكالارمەن ءبىر - ءبىرىنىڭ ەگەمەندىگىن، قالىپتاسقان شەكارالاردى، ورناتىلىپ جاتقان ءوزارا پايدالى ەكونوميكالىق بايلانىستاردى مويىنداۋ تۋرالى ەكى جاقتى كەلىسىمدەر جاسالدى.
1991 ج. 1 جەلتوقساندا قازاقستان تاريحىندا تۇڭعىش رەت رەسپۋبليكادا جالپى حالىقتىڭ قاتىناسۋىمەن پرەزيدەنت سايلاۋى وتكىزىلدى. داۋىس بەرۋ قورىتىندىسى بويىنشا ن. نازاربايەۆ پرەزيدەنت بولىپ سايلاندى. وسى كەزدە پرەزيدەنت بولىپ سايلاندى. وسى كەزدە پرەزيدەنتتىڭ جارلىعىمەن بۇرىن وداققا باعىنعان كاسىپ ورىندار مەن ۇيىمداردى رەسپۋبليكا ۇكىمەتىنىڭ قارماعىنا بەرۋ، مەملەكەتتىڭ سىرتقى ەكونوميكالىق قىزمەتىنىڭ دەر بەستىگىن قامتاماسىز ەتۋ، ەلىمىزدە التىن قورىن جاساۋ تۋرالى جانە ت. ب. زاڭدار شىعارىلدى. سول جىلعى 10جەلتوقساندا ەلباسى جارلىعىمەن قازاق كەڭەستىك سوسياليستىك رەسپۋبليكاسى بولىپ وزگەرتىلدى. 1991 ج. 16 جەلتوقساندا قازاقستان رەسپۋبليكاسى جوعارى كەڭەسىنىڭ جەتىنشى سەسسياسىندا پارلامەنت دەپۋتاتتارى قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ مەملەكەتتىك تاۋەلسىزدىگى تۋرالى زاڭ قابىلدادى. زاڭنىڭ ءبىرىنشى بابىندا قازاقستان رەسپۋبليكاسى تاۋەلسىز مەملەكەت بولىپ جاريالاندى. ول ءوزىنىن جەرىنە، ۇلتتىق تابىسىنا جوعارى يەلىك ەتۋ قۇقى بار، تاۋەلسىز سىرتقى جانە ىشكى ساياساتىن جۇرگىزەدى، باسقا شەت مەملەكەتتەرىمەن حالىقارالىق قۇقىقتىڭ پرينسيپتەرى نەگىزىندە ءوزارا بايلانىس جاسايدى دەپ كورسەتىلدى.
رەسپۋبليكانىڭ مەملەكەتتىك ءتىلى - قازاق ءتىلى، ال ورىس ءتىلى ۇلتارالىق بايلانىس ءتىلى بولىپ بەلگىلەنەدى. ءسويتىپ، 1991 جىلعى 16 جەلتوقساندا رەسپۋبليكا تاۋەلسىز كۇنى رەتىندە بۇكىل الەمگە تانىلادى.
حالقىمىزدىڭ عاسىرلار بويعى ارمانىن جۇزەگە اسىرعان قازاقستان تاۋەلسىزدىگىنە بيىل مىنە 24 جىل! ال سول تاۋەلسىزدىك تۇعىرىنا جەتۋ جولىندا تالاي جىل كۇرەسپەن ارپالىسىپ كەلدىك. ءتىپتى، ول كۇرەس ءبىر ءسات تە تولاستاعان ەمەس، تەڭىز تولقىنى سياقتى قات - قابات جارعا سوعىپ جاتتى. ەل تاۋەلسىزدىگى ءۇشىن اتا - بابالارىمىز باسىنان قيىن كۇندەردى وتكەرىپ، كەڭ بايتاق جەرىمىزگە كوز الارتقان جاۋعا قاسقايا قارسى تۇردى. ارىسىنە بارماي - اق، قويالىق، 20 - شى عاسىردىڭ وزىندە كوتەرىلىستىڭ باسىم كوپشىلىگى وتارشىلدىققا قارسى باعىتتالدى. 1986 جىلعى جەلتوقسان ۇلتتىق قوزعالىسى دا سول كوتەرىلىستەردىڭ زاڭدى جالعاسى بولاتىن.
جاڭاوزەن قالاسى
جاڭاوزەن قىزمەت كورسەتۋ جانە قىزمەت كورسەتۋ
جاڭا تەحنولوگيالار كوللەدجىنىڭ
تاريح ءپانى وقىتۋشىسى ۆەنەرا جولمۋحامبەتوۆا
تولىق نۇسقاسىن جۇكتەۋ
You Might Also Like
