سوڭعى جاڭارتۋ

(وزگەرتىلگەن ۋاقىتى 2 اپتا بۇرىن)
فرانسيا ءباسپاسوزىنىڭ تاريحى

فرانسيا ءباسپاسوزى – فرانسيادا گازەت شىعارۋ ءىسى 17 عاسىردا پايدا بولىپ، 1604 جىلى العاشقى گازەت «گازەت فرانسۋاز» جارىق كوردى. الەمدەگى ەڭ العاشقى جۋرنال «جۋرنال دە ساۆان» دەگەن اتپەن 1665 جىلى فرانسيادا دۇنيەگە كەلگەن.

1631 جىلى تەوفراست رەنودو نەگىزىن سالعان «گازەت» اپتالىق گازەتى اقپاراتتارىنىڭ جان –جاقتىلىعىمەن، ادەبي دەڭگەيىنىڭ جوعارىلىعىمەن، ۇزاق ۋاقىت ۇزبەي شىعىپ تۇرعاندىعىمەن ەرەكشەلەنەدى.  سونىڭ ىزىنشە، 1672 جىلى جارىق كورگەن «مەركيۋر گالان» جۋرنالىنداعى تاقىرىپتاردىڭ جان – جاقتىلىعى، فورمالارىنىڭ ارتۇرلىلىگى، كەيبىر جانرلاردىڭ ۇشىراسىپ قالۋى - قازىرگى جۋرنالدارعا ۇقسايدى. فرانسيا باسپا ءسوز تاريحىنداعى العاشقى جەكەمەنشىك جۋرنال پەر دە شامبلەن دە ماريۆونىڭ يەلىگىندە «سپەكتاتەر ىرانسە» دەگەن اتپەن دۇنيگە كەلگەن. ال العاشقى كۇندەلىكتى گازەت «جۋرنال دە پاري» جارىق كورگەن تۇستا، پاريجدە 27 گازەت شىعىپ تۇرعان.

قازىرگى تاڭدا فرانسيادا 100-عا جۋىق اپتالىق باسىلىمدار شىعىپ تۇرادى.تانىمال باسىلىمدارى «پاري ماچ»، «فامم اكتيۋەل»، «ەلل»، «ماري فرانس»، «ەكسپرەسس»، «پۋەن»، «نۋۆەل وبسەرۆاتەر»، «تەلەسەت جۋر». سونداي-اق «فيگارو»، «پاريزەن»، «موند»، «فرانس-سۋار»، «ليبەراسون» سەكىلدى ۇلتتىق گازەتتەر شىعىپ تۇرادى. ولاردىڭ ىشىندەگى ەڭ بەدەلدىسى جانە تانىمالى 797 مىڭ دانامەن تارالاتىن «ۋەست-فرانس» گازەتى. بالالارعا ارنالعان ايگىلى فرانسيا جۋرنالى «پيف» كوميكستەر جۋرنالى بولىپ تابىلادى. ول 1969-1993 جىلدارى جانە 2004-2008 جىلدارى ارالىعىندا شىعىپ تۇردى.

بۇگىنگى فرانسۋز جۋرناليستيكاسىندا اشىقتىق، ەركىندىك سەزىلەدى. بۇل مەملەكەتتە جۋرناليستەرگە ايرىقشا قۇقىق بەرىلگەن. جۋرناليست پەن شەنەۋنىك سوتتاسقان جاعدايدا ءجۋرناليستىڭ جەڭۋ مۇمكىندىگى جوعارى. سوندىقتان دا، جۋرناليستەر قاتەلەسۋدەن قورىقپايدى. اشىقتىق دەگەنىمىزگە توقتالىپ وتەر بولساق. ماسەلەن، ءبىزدىڭ مەملەكەتىمىزدىڭ پارلامەنتتە تالقىلانعان جيىنداردىڭ كەيبىرىنە ەشقانداي جۋرناليستەر شاقىرىلماسا، فرانسيادا كەرىسىنشە، باسى – قاسىندا جۋرناليستەر جۇرەدى. كەز كەلگەن قوعامدىق شارالارعا اتسالىسا الادى. بۇل مەملەكەت باسپاسوزىندە «سەنزۋرا جوق» دەۋگە دە بولادى. الەمدىك رەيتينگ بويىنشا بۇل مەملەكەت سەنزۋراسىز مەملەكەتتەردىڭ قاتارىنا كىرەدى. جۋرناليستيكانىڭ سالالىق تۇرلەرى وتە جاقسى دامىعان. سارى باسىلىمداردىڭ ۇلەس سالماعى وتە جوعارى. سەنساسيالىق جاڭالىقتارعا جانى قۇمار. بۇل ەلدىڭ ءباسپاسوزىنىڭ تاعى ءبىر ەرەكشەلىگى – كەز كەلگەن جاڭالىقتى ساركازم ارقىلى جەتكىزۋ، ءاجۋا ەتۋ.  وعان دالەل قازاقستانعا كەلگەن فرانسيانىڭ ۇكىمەت باسشىسىنا جاپقان شاپاندى كەلەكە ەتۋ، تاعى سول سياقتى.

ءال-فارابي اتىنداعى قازاق ۇلتتىق ۋنيۆەرسيتەتى

جۋرناليستيكا فاكۋلتەتىنىڭ 2 كۋرس ستۋدەنتى مەيربەك بايان مۇراتبەك قىزى


You Might Also Like

جاڭالىقتار

جارناما