InfoHub Logo

جايماشۋاق كۇندەر ارتتا قالىپ، ورنىن سۋىق، ىلعالدى ءارى جاڭبىرلى اۋا-رايى باستى. جىلى كيىمدەردى شىعارىپ،  اسىمىزعا جىلىتاتىن ونىمدەردى قوساتىن كەز كەلدى.

سالقىن جانە ىلعالدى كۇزدىڭ كەلۋىمەن قالىڭ كيىمگە ورانا باستايمىز. ءبىراق جىلى كيىم — جىلىنۋدىڭ ەڭ ءتيىمدى جولى ەمەس. ەگەر اعزاڭىز جىلۋ ەنەرگياسىن جەتكىلىكسىز مولشەردە بولەتىن بولسا، ءسىز جىلى كيىنگەنىڭىزبەن جاۋرايتىن بولاسىز. ەندەشە، اعزاعا قالاي كومەكتەسۋگە بولادى؟ ەڭ وڭاي ءادىس — دۇرىس تاماقتانۋ.

تاماقتانۋ كەزىندە اعزادا تەرموگەنەز ىسكە قوسىلادى — تاعامنان تۇسەتىن كالوريا توتىعادى دا، جىلۋ بولىنەدى. بۇل پروسەستى كۇشەيتە الاتىن ءبىرقاتار ءونىم بار. ول قانداي ونىمدەر ەكەنىن وسى ماقالادا اتاپ وتەمىز.

قۇرامىندا جانۋار اقۋىزى جوعارى ونىمدەر

يسپانيانىڭ ناۆارر ۋنيۆەرسيتەتى قىزمەتكەرلەرىنىڭ زەرتتەۋلەرىنە سۇيەنسەك قۇرامىندا جانۋار پروتەينى بار ونىمدەر تەرموگەنەزدى كومىرتەگى جوعارى جانە مايى جوعارى تاعامنان گورى جاقسى كۇشەيتەدى ەكەن. قىزىل جانە اق ەت، قۇس، بالىق، باۋىر، جۇمىرتقا، ىرىمشىك جانە سۇزبە — مۇنىڭ ءبارى اقۋىزعا باي جانە كۇزگى داستارحان ءۇشىن وتە ۇيلەسىمدى ازىقتار. سونىمەن قاتار، ەت پەن قۇستاردا اعزانىڭ تەرمورەتتەۋىنە بەلسەندى قاتىساتىن تەمىر كوپ.

 
بۇرشاقتار

ماكارونعا قاراعانا تاعامعا ۇرمەبۇرشاق، نوقات، جاسىمىق، اسبۇرشاقتان گارنير جاساعان الدەقايدا پايدالى بولماق. اعزانى وسىمدىك اقۋىزىمەن جانە كومىرسۋمەن قامتاماسىز ەتە وتىرىپ، ولار ۇزاق ۋاقىت بويى توقتىق سەزىمىن بەرەدى جانە باياۋ ءسىڭىپ، جىلۋ بولۋگە ىقپال ەتەدى.

تۇتاس ءداندى بوتقالار

كۇزدە جانە قىستا كۇنىڭىزدى س ۇلى، قاراقۇمىق، تارى، جۇگەرى، ارپادان جاسالعان ءدامى ءتىل ۇيىرەر تۇتاس ءداندى بوتقادان باستاۋ ماڭىزدى. سەبەبى، تاڭەرتەڭ دەنەنىڭ تەمپەراتۋراسى وتە تومەن بولادى، سوندىقتان سۋىققا شىعار الدىندا جاقسىلاپ جىلىنىپ الۋ كەرەك. مۇندايدا جاسۇنىققا باي جارمالار كومەككە كەلەدى، ونى قورىتۋعا كوپ ەنەرگيا شىعىنى قاجەت بولعاندىقتان اعزا قارقىندى تۇردە جىلۋ بولە باستايدى. مۇنداي تاڭعى اس تەك جىلىتىپ قانا قويماي، بىرنەشە ساعاتقا توقتىقتى قامتاماسىز ەتەدى.

ماۋسىمدىق كوكونىستەر جانە تامىرجەمىستىلەر

كۇز بىزگە ءار ءتۇرلى كوكونىستەر مەن تامىرجەمىستىلەردەن ءونىم سىيلايدى. اسقاباق، ءسابىز، قىزىلشا، قىرىققابات، شالعام، بالدىركوك، قىزاناق، ۇرمە بۇرشاق، بولگار بۇرىشى، بايالدى، جوكە، تارنا، كادى، كارتوپ — بۇلاردىڭ بارلىعى تەك دارۋمەندەرگە عانا ەمەس، سونىمەن قاتار كۇردەلى كومىرسۋلارعا باي، اسىرەسە بۇقتىرىلعان جانە پىسىرىلگەن كۇيىندە وتە جاقسى جىلىتۋ اسەرىن بەرەدى. سونداي-اق كارتوپ — قان تامىرلارىنىڭ جاعدايىن جاقسارتاتىن جانە جىلۋدى ساقتاۋ ءۇشىن ماڭىزدى قان اينالىمىن قالىپقا كەلتىرەتىن باعالى كاليي كوزى.

وقۋعا كەڭەس بەرەمىز: جەمىس-جيدەك جانە كوكونىس

سورپالار

دالا سالقىن ءارى دىمقىل بولعاندا، ءبىر تارەلكە قايناتىلعان ىستىق سورپا ءىشۋدى جانىڭ قالايتىنى راس. بۇل بەكەر ەمەس: سورپانىڭ قۇرامىندا كوپتەگەن جىلىتقىش زاتتار بار. بىرىنشىدەن، ەت سورپاسى جانە ەت (بالىق، قۇس) — اقۋىز كوزى. ەكىنشىدەن، كارتوپ، قىرىققابات جانە تامىر جەمىستەرى (ءسابىز، قىزىلشا، بالدىركوك) باياۋ كومىرسۋلارعا باي. ۇشىنشىدەن، سورپادا قان اينالىمىن كۇشەيتەتىن دامدەۋىشتەر بار. تورتىنشىدەن، جارما نەمەسە بۇرشاق تا — كۇردەلى كومىرسۋلاردىڭ قاينار كوزى. سورپا — بۇل كوپ كومپونەنتتى تاعام، سوندىقتان ونى قورىتۋعا كوپ ۋاقىت پەن ەنەرگيا قاجەت، دەمەك، اعزاعا كوپ مولشەردە جىلۋ بولۋگە تۋرا كەلەدى.

سارى ماي

جانۋار تەكتەس مايلار اعزاعا جىلۋدى ساقتاۋ ءۇشىن كوپ قۋات بەرەدى، سونىمەن قاتار وتە كالوريالى بولىپ كەلەدى. ولاردى مولشەردەن تىس پايدالانۋ دۇرىس ەمەس، ءبىراق وتە سۋىق اۋا-رايى كەزىندە كىشىگىرىم سارى ماي تۇتىنۋ اعزا ءۇشىن پايدالى بولادى.

بانان

پىسكەن بانان — كۇزگى اۋا رايى ءۇشىن تاماشا تاعام. بىرىنشىدەن، جەمىس قۇرامىندا قالقانشا بەزى مەن بۇيرەك ءۇستى بەزىنىڭ (اعزانىڭ جىلۋىن رەتتەيدى) جۇمىسىن قالىپقا كەلتىرەتىن ماگنيي بار. ەكىنشىدەن، باناندار قانمەن قامتاماسىز ەتۋ جانە قالىپتى دەنە تەمپەراتۋراسىن ساقتاۋ ءۇشىن ماڭىزدى تەمىرگە باي. ال ۇشىنشىدەن، باناننىڭ جارقىن سارى ءتۇسى جىلى اسەر ەتىپ جانە كوڭىل-كۇيدى كوتەرەرى انىق.

ءزىمبىر

ءزىمبىر تامىرىنىڭ نەگىزىندە جاسالعان جىلىتاتىن جانە قۋاتتاندىراتىن سۋسىندار جىلدىڭ سۋىق مەزگىلىندە وتە كوپ تۇتىنىلادى. ءزىمبىر قۇرامىندا بەلسەندى قان اينالىمىن كۇشەيتەتىن جانە دەنەدەن جىلۋ بولدىرەتىن زات — گينگەرول بار. ءزىمبىر شايىن دايىنداۋ قيىن ەمەس،  قالاساڭىز، وعان جيدەكتەر، سيترۋس جانە باسقا دا جەمىستەر، نەمەسە بال قوسىپ ىشۋگە بولادى. سونىمەن قاتار، سۋسىن ۆيرۋستار مەن ينفەكسيالارمەن كۇرەسۋگە تاماشا كومەكتەسەدى.

وقۋعا كەڭەس بەرەمىز: كۇندەلىكتى زىمبىرمەن اۋقاتتانۋدىڭ 5 سەبەبى

دامدەۋىشتەر

ءبىر شىمشىم حوش ءيىستى دامدەۋىش ءسىزدىڭ تاعامدارىڭىزعا كەرەمەت ءدام مەن حوش ءيىس بەرىپ قانا قويماي، جىلىنۋىڭىزعا دا كومەكتەسەدى. اششى بۇرىش تۇرلەرى، سارىمساق، پياز، رايحان، دارشىن، زەرە، قىزىل بۇرىش، كۋركۋما، زاپىرانگۇل، قالامپىر، قىشا، گۇلشەتەن، اسكوك جانە اقجەلكەن — بۇلاردىڭ بارلىعى قان اينالىمىن جاقسارتادى جانە زات الماسۋىن رەتتەيدى، سول ارقىلى دەنەنىڭ جىلۋى كوتەرىلەدى. سونىمەن قاتار، دامدەۋىشتەر سۋىق تيۋ مەن ماۋسىمدىق دەپرەسسيادان قورعايدى، اعزانىڭ زياندى شلاكتان تازارۋىنا كومەكتەسەدى.

بال

تابيعي بالدىڭ جىلىتۋ قاسيەتتەرى تۋرالى ءبارى دە بىلەدى. ونى جازدىڭ ىستىق كۇندەرى پايدالانۋدىڭ اسا قاجەتى جوق، ال كۇزدە سۋىقتان قورعانۋعا تامتىرماس كومەكشى بولا الادى. بال قان اينالىمىن جىلدامداتادى، سول ارقىلى دەنە تەمپەراتۋراسىن ارتتىرىپ، زات الماسۋدى جاقسارتادى. تەز جىلىنعىڭىز كەلسە — ءبىر قاسىق بال قوسىلعان ىستىق شاي ءىشىڭىز. سونىمەن قاتار، ءتاتتى بال — دارۋمەندەر مەن ميكروەلەمەنتتەردىڭ ناعىز قويماسى.

وقۋعا كەڭەس بەرەمىز:

بال – بارلىق دەرتكە داۋا

ارا، بال جانە ارا ءسۇتى

كوفە

ايازدى كۇنى ءبىر شىنىاياق ىستىق كوفە ىشكەنگە نە جەتسىن. ءبىراق سۋسىننىڭ جىلىتۋ اسەرى ونىڭ جوعارى تەمپەراتۋراسىنا عانا بايلانىستى ەمەس. كوفەين زات الماسۋدى تەزدەتەدى جانە اعزانىڭ مايلى تىندەرىنەن ماي قىشقىلدارىن بوساتادى. وسىنىڭ ناتيجەسىندە دەنە جىلىنادى. ءتىپتى سۋىق كوفەنى ىشەسەڭىز دە، ونىڭ اسەرى تۋرا وسىنداي بولادى. تاڭقالارلىق، سولاي ەمەس پە؟

كوك شاي

ءدال كوفە سياقتى كوك شايدا دا دەنەدە جىلۋدىڭ ءبولىنۋىن ىنتالاندىراتىن كوفەين بار. جىلىتۋ اسەرىن سۋسىننىڭ قۇرامىندا كوپتەپ كەزدەسەتىن فلاۆونويدتار مەن كاتەحيندەر كۇشەيتەدى. سونداي-اق كوك شاي — كالوريا جاعۋدان ناعىز چەمپيون.

جىلىنۋعا نەنىڭ كومەگى تيمەيدى

كوپتەگەن ادامدار ءالى كۇنگە دەيىن الكوگول سۋىق كۇندەرى جىلىنۋعا كومەكتەسەدى دەپ سەنەدى. الايدا، بۇل الىپقاشپا ءسوز باياعىدان-اق اشكەرە بولعان. سپيرتتىك ءونىم شىن مانىندە تامىرلاردى كەڭەيتەدى جانە جىلۋدىڭ تارالۋىنا كومەكتەسەدى. الايدا، قىسقا ۋاقىتتان كەيىن ورگانيزم جىلۋ ەنەرگياسىن قايتادان جوعالتا باستايدى جانە دەنە تەز سالقىنداتىلادى. ءتىپتى كەي جاعدايلاردا بۇل گيپوتەرميا مەن ۇسىككە اكەلىپ سوعۋى مۇمكىن.

وقۋعا كەڭەس بەرەمىز:

اراقتىڭ زياندارى

اراقتىڭ اعزاعا بەرەتىن اسەرلەرى

---