InfoHub Logo

ادام باسقا ادامدارمەن قارىم-قاتىناسقا ءتۇسۋ بارىسىندا نەمەسە ءوزىن ءوزى تانۋ ۇستىندە سەزىمدەرى مەن ىس-ارەكەتتەرىن جانە مىنەز-قۇلقى مەن اقىل ويىن يگەرە الۋى كەرەك، ياعني ءتيىمدى پايدالانۋدى جۇزەگە اسىرۋى كەرەك. سوندىقتان، قازىرگى كەزدە جەكە ادامنىڭ جان دۇنيەسى مەن ونىڭ رۋحاني بولمىسىن تانۋ قوعامدىق قاجەتتىلىكتەردىڭ بىرىنە اينالىپ وتىر. ال بۇل تانىمنىڭ شىڭىندا پسيحولوگيا اتتى عىلىم تۇرعانىن ءبىز انىق بىلەمىز. باسەكەگە قابىلەتتى، دامىعان XXI عاسىردا پسيحولوگيانى ءبىلۋ زامان تالابى. پسيحولوگيانى بىلەتىن ادام ءومىرىن ءوز قالاعانىنداي جارقىن ەتۋگە جانە بارلىق ارمان-ماقساتتارىن جۇزەگە اسىرۋعا مۇمكىندىگى زور، سونىمەن قاتار ءوزىن كەز-كەلگەن ورتادا ەركىن كورسەتە الادى. سول سەبەپتى، ءومىرىمىزدىڭ بارلىق تارماقتارىندا پسيحولوگيانىڭ ءرولى زور دەۋ قاتە ايتقانىمىز ەمەس.

ۇلتتىق ءبىلىمنىڭ قارا شاڭىراعى ءال-فارابي اتىنداعى قازاق ۇلتتىق ۋنيۆەرسيتەتىندە وقۋ كەز كەلگەن جاس بۋىننىڭ ارمانى. ۋنيۆەرسيتەت قابىرعاسىندا ادام ومىرىنە قاجەت، عىلىمدار جۇيەسىنىڭ باستاۋىندا ورىن العان پسيحولوگيا ءپانى نەگىزگى جانە مىندەتتى پاندەردىڭ قاتارىندا وقىتىلادى. پسيحولوگيا عىلىمدارىنىڭ كانديداتى، پروفەسسور نازيراش سۇلەيمەن قىزىنىڭ دارىسىنەن «باسقارۋ پسيحولوگياسى» پانىنەن ۇيرەنگەندەرىمىزدى، قازىرگى كۇندە، ءوز جۇمىسىمىزدا قولدانىپ باستادىق. سونىڭ ىشىندە ءبىز، 1-كۋرس ماگيسترانتتارى «باسقارۋ پسيحولوگياسى» ءپانىن قىزىعۋشىلىقپەن، ىنتامەن وقيمىز. سەبەبى، بۇل ءپاننىڭ بىزگە بەرەرى مول ەكەنىن تۇسىندىك.

«باسقارۋ پسيحولوگياسى» ءپانىن وقۋ بارىسىندا قازاق جانە ورىس زەرتتەۋشىلىرەنىڭ كوپتەگەن ەڭبەكتەرىمەن تانىستىق، جانە دە سول ەڭبەكتەردى وقۋ ارقىلى وزىمىزگە كوپتەگەن پايدالى مالىمەتتەردى الا بىلدىك. ءار عالىمنىڭ ايتقان تۇجىرىمداماسىمەن تانىسا وتىرىپ، ونى باسقا عالىمداردىڭ ەڭبەكتەرىمەن سالىستىرا، سارالاي قاراستىردىق. مىسالى، ە.ك. قالىمبەتوۆانىڭ «باسقارۋ پسيحولوگياسى»، ت.س. كاباچەنكونىڭ «پسيحولوگيا ۋپراۆلەنيا»، ل.ا. ۆاينشتەيننىڭ «پسيحولوگيا ۋپراۆلەنيا ي وسنوۆى ليدەرستۆا» اتتى وقۋلىقتارىن وقۋ ارقىلى، كوپتەگەن پايدالى اقپارات كوزىن الا الدىق.

عالىم پروفەسسور ن.س. احتايەۆانىڭ «باسقارۋ پسيحولوگياسى» ەڭبەگىنىڭ بىزگە بەرەر اقپاراتىنىڭ تيىمدىلىگى وتە جوعارى بولدى. سونىڭ ىشىندە ەڭبەكتىڭ «وزىندىك مەنەدجمەنت: مىنەز-قۇلىقتىق ىس-ارەكەت جانە ەموسيالىق جاي-كۇيدى باسقارۋ» اتتى سوڭعى ءبولىمى وزىمە ەرەكشە اسەر ەتتى. كەز-كەلگەن ورتادا ءوزىمىزدى ۇستاي الۋ، ەموسيامىزدى باسقارۋ الۋ، جاساعان ىس-ارەكەتىمىزگە جاۋاپ بەرە الۋ ۇلكەن جاۋاپكەرشىلىكتى، ماڭىزدى ءىس. ال عالىم ەڭبەگىنىڭ بۇل بولىمىندە ءوزىن-وزى يگەرە الۋدى جان-جاقتى تالداپ، جولدارىن قاراپايىم تۇردە، ءتۇرلى كەڭەستەردى، مىسالداردى كورسەتۋ ارقىلى انىقتاپ بەرگەن. عالىم بىلاي دەيدى: «ومىردەگى ەڭ ماڭىزدى نارسە – بەلگىلى ءبىر اقىل-ويدى دامىتا الۋ قابىلەتى، قورشاعان الەمگە دەگەن وڭ كوزقاراس تانىتا الۋ». عالىم وسى تۇجىرىمداماسىنا ساي ەڭبەكتە «تەك بۇگىن» دەگەن كۇندەلىكتى ورىندالۋى ءتيىس باعدارلامانى ۇسىنادى: مەن بۇگىن باقىتتى بولامىن.

1. مەن بۇگىن ءوزىمدى قورشاپ تۇرعان ومىرىمە مويىنسۇنامىن. مەن وتباسىمدى، جۇمىسىمدى قالاي بار سولاي قابىلدايمىن. ولاردىڭ جاقسى جاعىن كورۋگە تىرىسامىن. مەن بۇگىن ءوزىمنىڭ دەنساۋلىعىما قامقور بولامىن. مەن سپورتتىق جاتتىعۋ جاسايمىن، ءتانىمدى كۇتەمىن، مۇمكىندىگىنشە دۇرىس تاماقتانامىن. مەن دەنساۋلىعىما زيان كەلتىرمەۋگە بارىنشا تىرىسامى. مەن ومىرگە ريزا بولۋىم ءۇشىن،دەنساۋلىعىم وتە مىقتى بولۋى كەرەك.
2. مەن بۇگىن ءوزىمنىڭ اقىل-ويىمدى دامىتۋعا كوڭىل بولەمىن. پايدالى ءبىر نارسە وقيمىن، ۇيرەنەمىن.
3. بۇگىن مەن جانىما جاقىن ۇنايتىن ىستەرمەن اينالىسامىن. بىرەۋگە ءوزى بىلمەيتىندەي پايدالى نارسە جاسايمىن. سوسىن كەم دەگەندە بۇرىن ىستەۋگە قۇلقىم بولماعان ەكى ءىستى اتقارامىن. مەن بۇنى وزىمە جاي جاتتىعۋ ءۇشىن جاسايمىن.
4. بۇگىن مەن بارىنە مەيىرىمدى بولامىن. مەن مۇمكىندىگىنشە جاقسى كورىنۋگە تىرىسامىن؛ ماعان ۇيلەسەتىن كيىمدى كيەمىن، جۇمساق، تىنىش داۋىسپەن سويلەسەمىن، سىپايى بولامىن، ماقتاۋعا جومارت بولامىن. مەن ەشكىمدى ايقايلاماۋعا، ەشكىمدى كىنالاماۋعا جانە بىرەۋدى باسقارماۋعا نەمەسە بىرەۋدى تۇزەتپەۋگە تىرىسامىن.
5. مەن تەك بۇگىنگە بەلگىلەنگەن ىستەردى عانا ورىندايمىن، سەبەبى بۇكىل ماسەلەنى بىردەن شەشۋ مۇمكىن ەمەس. مەن بۇگىنگى ءار ساعاتتا جاسايتىن ىستەرىمنىڭ جوسپارىن قۇرىپ جازامىن. ساعات سايىن بۇل جوسپارمەن ءجۇرۋ مىندەتتى ەمەس، ءبىراق مەن جازامىن. بۇل ماعان ءوزىمنىڭ اسىعىستىعىمنان جانە شەشىم قابىلداي المايتىندىعىمنان ارىلۋعا كومەكتەسەدى.
6. بۇگىن مەن جارتى ساعات جالعىز قالىپ، وزىمە تىنىش دەمالۋعا ۋاقىت بەرەمىن. بۇگىن مەن ەشتەڭەدەن قورىقپايمىن. مەن ءوزىمدى باقىتتى سەزىنەمىن، ادەمىلىككە تامسانامىن، جاقسى كورىپ، سەنەمىن.

عالىمنىڭ وسى 6 قاعيداتتان تۇراتىن «تەك بۇگىن» جوباسى ءوزىن جوعالتقان، ۋايىم ۇستىندە جۇرگەن، سترەسسكە بەيىم ادامدارعا جاقسى كومەك بەرە الاتىن وتە كەرەمەت باعدارلاما دەپ بىلەمىن. ءتىپتى، ءوزىن تولىققاندى جەتىلگەنمىن دەپ سانايتىن ادامنىڭ ءوزى كۇندەلىكتى وسى ىس-ارەكەتتەردى جاساسا دامۋ ۇستىنە دامي تۇسەر ەدى. بۇل جوبا ءبىزدى سترەسستەن ساقتاۋعا، مىنەز-قۇلقىمىزدى باسقارا الۋعا، ادامدارمەن جاقسى قارىم-قاتىناس ورناتۋعا، ەڭ ماڭىزدىسى ءوز-وزىمىزدى تابۋعا كومەكتەسەدى. سوندىقتان «باسقارۋ پسيحولوگياسى» ءپانىنىڭ بىزگە بەرەر پايداسى مول دەپ بىلەمىن. قازىرگى جاستاردىڭ ساناسىنىڭ ساۋلىعىنىڭ نەگىزى وسىنداي پايداعا جارار پاندەردىڭ وقىتىلۋىنان باستالادى.

مادالييەۆا ز.ب. ءال-فارابي اتىنداعى قازۇۋ، جالپى جانە قولدانبالى پسيحولوگيا كافەدراسىنىڭ مەڭگەرۋشىسى پسيحولوگيا عىلىمدارىنىڭ دوكتورى، پروفەسسور

جۋبانازاروۆا ن.س. پسيحولوگيا عىلىمدارىنىڭ كانديداتى، پروفەسسورم.ا.

باعىتوۆا ا.س. فيلولوگيا فاكۋلتەتى، قازاق ءتىلى مەن ادەبيەتى ماماندىعىنىڭ 1-كۋرس ماگيسترانتى

---