سوڭعى جاڭارتۋ

(وزگەرتىلگەن ۋاقىتى 3 كۇن بۇرىن)
كومەكتەس سەپتىك
تاقىرىبى: كومەكتەس سەپتىك.
ماقساتى: ا) زات ەسىمنىڭ سەپتەلۋى تۋرالى العان بىلىمدەرىن ءارى قاراي جالعاستىرۋ.
كومەكتەس سەپتىگى تۋرالى تۇسىنىك بەرۋ، سۇراقتارىن، جالعاۋلارىن مەڭگەرتۋ. كومەكتەس سەپتىگىنىڭ قىزىمەتىنىڭ ءورىسىنىڭ كەڭدىگىن جاتتىعۋلاردى ورىنداۋ بارىسىندا ءتۇسىندىرۋ.
ءا) سوزدەردى سەپتەي ءبىلۋ داعدىلارىن، ولاردىڭ جالعاۋلارىن اجىراتا ءبىلۋ داعدىلارىن قالىپتاستىرۋ. تانىمدىق وي - ءورىسىن دامىتۋ. سوزدىك قورىن دامىتۋ.
ب) حالقىمىزدىڭ ۇلتتىق قۇندىلىقتارىن پايدالانۋ ارقىلى بالالاردى ۇلتتىق سالت - ءداستۇردى سۇيۋگە، ونى بىلۋگە ۇلتجاندىلىققا تاربيەلەۋ.

كورنەكىلىگى: ەرتەگى جەلىسىمەن قۇرىلعان سلايد، ماقال - ماتەلدەر، «ەلىم - اي»
انىنەن ءۇزىندى. ج. مولداعالييەۆ، ق. مىرزا ءالي، ا. باقتىگەرەيەۆا پورترەتتەرى.
ءتۇرى: كىرىكتىرىلگەن ساباق.(ادەبيەتپەن، مۋزىكامەن)

ساباقتىڭ بارىسى:
ۇيىمداستىرۋ ءبولىمى: امانداسۋ، سىنىپتىڭ ساباققا دايىندىعىن تەكسەرۋ.

پسيحولوگيالىق دايىندىق.
وتكەن ساباقتى قايتالاۋ.
- بالالار ءبىز قانداي تاقىرىپتى ءوتىپ جاتىرمىز؟
- زات ەسىمنىڭ سەپتەلۋى.
- زات ەسىمنىڭ سەپتەلۋى دەگەنىمىز نە؟
- زات ەسىمگە سەپتىك جالعاۋلارىنىڭ جالعانۋىن زات ەسىمنىڭ سەپتەلۋى دەيمىز.
- قازاق تىلىندە نەشە سەپتىك بار؟ جانە ول تۋرالى قانداي ەرتەگىنى ءوتىپ جاتىرمىز؟
- قازاق تىلىندە 7 سەپتىك بار، جانە ول تۋرالى «سەپتىك شالدىڭ جەتى ۇلى» دەگەن
ەرتەگىنى ءوتىپ جاتىرمىز.
- ەندەشە ەرتەگىنى ەسىمىزگە تۇسىرەيىك.(ەرتەگىنى ەسكە تۇسىرە وتىرىپ، وتىلگەن سەپتىكتەردى سۇراعىمەن قايتالايمىز.)
- ولاي بولسا، بالالار، ەرتەگىمىزدى ءارى قاراي جالعاستىرايىق. ەلدە جۇت ءالى جايلاپ جاتسا كەرەك. تاعى 1اي وتكەندە اجال سەپتىك شالدىڭ كەنجە ۇلىنا دا كەلىپ جەتىپتى. كەنجە ۇلى كىم ەدى، كىم ايتادى؟ – «كومەكتەس»
جاڭا ساباق
- ەندەشە ءبىزدىڭ بۇگىنگى ساباعىمىز - كومەكتەس سەپتىگى تۋرالى بولماق. داپتەرىمىزدى اشىپ كۇننىڭ جادىن، ساباقتىڭ تاقىرىبىن جازىپ قويالىق.
ينتەراكتيۆتى تاقتادان سلايدتى اشامىز. ەرتەگىمىزدى جالعاستىرامىز.
- سەندەر، مىنە، سوڭعى ۇمىتىنەن دە ايىرىلعان قارالى سەپتىك شالدى كورىپ وتىرسىڭدار
كومەكتەس اتتى ۇلىنان ايرىلعان ول تاقتايعا تاعى ءبىر قىلدى ىشەك قىلىپ تاعىپ، «ەندى كىممەن ءومىر سۇرەمىن، نەمەن شۇعىلدانامىن؟» دەپ زار جىلاپ، 7 ىشەككە اسىقتى تيەك قىلىپ تاعىپ «جەتىگەن» اسپابىن جاساپ شىعارىپتى. سودان بەرى

كومەكتەس سەپتىگىنىڭ سۇراقتارى: كىممەن؟، نەمەن؟، كىمدەرمەن؟ نەلەرمەن؟
ال جالعاۋلارى: – مەن،- بەن،- پەن بولىپتى.

سلايدتان جەتىگەن اسپابىن كورسەتىپ، ونىڭ بۇگىنگى تاڭدا قولدانىلۋى جونىندە اڭگىمەلەۋ. قاراقات ءابىلدينانىڭ وسى اسپاپپەن ءان ايتىپ، شاكىرت تاربيەلەپ جۇرگەنىن ايتا كەتەمىن.
- ءقازىر جەتىگەن ءسوزىن داپتەرىمىزگە سەپتەيىك. (سەپتەپ بولعان سوڭ، داپتەرلەرىن الماسىپ، ءبىرىن - ءبىرى تەكسەرەدى.)
- بالالار سەپتىكتىڭ ۇلدارى نەدەن قايتىس بولدى؟ - جۇتتان
- جۇت دەگەنىمىز نە؟
توپتاستىرۋ.

سلايدتان كورسەتۋ.
ماقالمەن جۇمىس.
1. جۇت - جەتى اعايىندى. (ماقالدىڭ ماعىناسىن اشىپ، سويلەم مۇشەسىنە تالداۋ.)

2. جۇت - جەتەۋ، سودىرمەن سەگىز، سالاقپەن توعىز، ولاقپەن ون.
(بۇل ماقالدا تابيعات اپاتىنىڭ زاردابى ادامنىڭ وزىنە دە بايلانىستى ەكەنىن اڭعارتقان. ماقالدان كومەكتەس سەپتىگىندەگى سوزدەردى تابۋ.)

وقۋلىقپەن جۇمىس.
1 - جاتتىعۋ سويلەمدەردى كوشىرىپ جازىپ، قارامەن جازىلعان سوزدەردىڭ ءتۇبىرى مەن قوسىمشاسىن تابۋ.
2 - جاتتىعۋ (اۋىزشا) جۇمباقتى وقىپ، كومەكتەس سەپتىكتەگى سوزدەرگە سۇراق قويۋ.

وي شاقىرۋ - بالالار سەپتىك شال جەتىگەن اسپابىن نە ءۇشىن جاسادى دەپ ويلايسىڭدار؟ (بالالارىن جوقتاپ، مۇڭ - زارىن شەرتۋ ءۇشىن)
- جوقتاۋ – دەگەنىمىز نە؟(بالالار وزدەرىنىڭ بىلگەنىن ايتادى.)
جوقتاۋ دەگەنىمىز - اۋىز ادەبيەتىنىڭ ءبىر ءتۇرى. سلايدتان انىقتاماسىن وقىتۋ.
جوقتاۋ - ادام قايتىس بولعان كەزدە ايتىلاتىن جىر.
ەرتەرەكتە ءقادىرلى ازاماتى ولگەن قارالى اۋىل كيىز ءۇيدىڭ تۇندىگىنە، كەيدە جاپسارىنا ازا تۋىن ءىلىپ قوياتىن. ەگەر ولگەن ادام جاس بولسا، قىزىل ءتۇستى جالاۋ، ورتا جاستاعى ادام بولسا، قارا ءتۇستى جالاۋ، قارت ادام بولسا، اق ءتۇستى جالاۋ ءىلىپ قوياتىن بولعان.
قارالى اۋىل كوشىپ - قونعاندا، ءۇي جىعىپ جاتقاندا، جۇك ارتىلىپ بولىپ، كوش جولعا شىعاردا داۋىس سالىپ جوقتاۋ ايتاتىن بولعان. مۇندا ۇلكەن ءمان بار. ولگەن ادامنىڭ سوڭعى كۇندەرى وتكەن جەردى قيماي، سول اتا مەكەنى مەن ولگەن ادامنىڭ اراسىنداعى بايلانىستىڭ ۇزىلگەنىن قايعىلى تۇردە پاش ەتۋدى بىلدىرەدى.
جوقتاۋ مۇڭلى، زارلى بولىپ كەلەدى.

سەرگىتۋ ءساتى. مۋزىكامەن پانىمەن بايلانىس.
- بالالار، ءقازىر كوزىمىزدى جۇمىپ، ءبىر اننەن ءۇزىندى تىڭداپ كورەيىك.(ەلىم - اي انىنەن ءۇزىندى تىڭداۋ.)
- بۇل قانداي ءان؟ شىعۋ تاريحى جونىندە نە بىلەسىڭدەر؟(اڭگىمەلەۋ)
- بۇل جوقتاۋ ءان. تۇران ەتنو - فولكلورلىق ءانسامبلىنىڭ ورىنداۋىندا ورىندالعان.
قۇرامىندا جەتىگەن اسپابى دا بار. (سلايدتان فوتوسۋرەتىن كورسەتۋ.)
جاتتىعۋ جۇمىستارىن جالعاستىرامىز.
4 - جاتتىعۋ. (اۋىزشا ) ءتيىستى قوسىمشالاردى ورنىنا قويىپ، سويلەمدەردى وقۋ.
5 - جاتتىعۋ. سۋرەتتە بەينەلەنگەن زات اتاۋلارىنا جالعاۋ جالعاپ، ءار سوزبەن بايلانىستىرىپ جازۋ. وسى ءسوز تىركەستەرىن قاتىستىرىپ، 5 سويلەم قۇراپ جازۋ.

ساباقتى قورىتىندىلاۋ.
- قازاق تىلىندە نەشە سەپتىك بار؟
- ولاردى كىم اتايدى؟
سلايدتان قادىر مىرزا ءاليدىڭ فوتوسۋرەتىن كورسەتۋ. اقىن تۋرالى اڭگىمەلەۋ
- قادىردىڭ «سەپتەۋ» اتتى ولەڭىمەن ساباقتى قورىتىندىلاۋ.
ۇيگە تاپسىرما: 3 - جاتتىعۋ جانە «كيەلى 7 سانى» ۇعىمىنا قاتىستى ماقال - ماتەلدەردى، ۇعىمداردى جازىپ كەلۋ.
وقۋشىلاردى باعالاۋ.
ساباقتى اياقتاۋ.

ەرتەگى:
«ەرتە - ەرتە ەرتەدە، ەشكى ءجۇنى بورتەدە، زات ەسىم جەرىندە، قازاق ءتىلى ەلىندە سەپتىك دەگەن شال بولىپتى. ەلدە جۇت بولىپ، اشارشىلىق جايلاپتى. بۇل اشارشىلىق سەپتىك شالدىڭ ۇيىنە دە كەلىپ جەتىپتى. اتاۋ اتتى ۇلى قايتىس بولعاندا شال اعاشقا اتتىڭ قىلىن كەرىپ، تيەگىنىڭ ورنىنا قويىپتى دا، ءۇنسىز ەگىلىپتى. اي وتكەن سوڭ ىلىك دەگەن ۇلى ولگەندە تاعى ءبىر ىشەك تاعىپ، «نەنىڭ زيانى، كىمنىڭ كوزى ءتيدى ەكەن؟» - دەپ ەگىلەدى.
اي وتكەن سوڭ بارىس اتتى ۇلى دۇنيەدەن وتەدى. سوندا شال تاعى ءۇشىنشى ىشەك تاعىپ «كىمگە ايتىپ جىلايىن نەگە عانا ءولدى ەكەن؟»دەپ جوقتاۋ ايتادى. تابىس اتتى ۇلى ولگەندە «نەنى ايتىپ، كىمدى عانا قارعايىن؟» - دەيدى. جاتىس اتتى ۇلى دا اشتىقتان ولگەندە اعاشقا بەسىنشى ىشەك تاعىلىپ، «نەدە، كىمدە ەكەن سەبەبى؟ - دەپ جىلايدى. شىعىس ۇلى دا قايتىس بولادى، التىنشى ىشەك تاعىلىپ «نەدەن قايتىس بولدىڭ، كىمنەن سەنى سۇرايمىن؟»دەپ ەگىلەدى. كومەكتەسى دە سول اشارشىلىقتان قايتىس بولعاندا «كىممەن ءومىر سۇرمەكپىن، نەمەن ەندى شۇعىلدانامىن؟» دەپ جوقتاۋ ايتىپ ەگىلەدى. سودان 7 ىشەك، 7 تيەك تاعىلىپ «جەتىگەن»اسپابى پايدا بولىپتى. وسى اسپاپ ارقىلى شال مۇڭىن حالىققا جەتكىزگەن دەسەدى.

You Might Also Like

جاڭالىقتار

جارناما