InfoHub Logo

ءبىلىم بەرۋدى دامىتۋدىڭ 2011-2020 جىلدارعا ارنالعان مەملەكەتتىك باعدارلاماسىندا «بالالاردىڭ مەكتەپكە دەيىنگى ساپالى تاربيە جانە وقىتۋ مەن تولىق قامتىلۋىن، ولاردىڭ مەكتەپكە دەيىنگى تاربيە جانە وقىتۋ باعدارلامالارىنا تەڭدەي قول جەتكىزۋىن جانە «ينكليۋزيۆتى ءبىلىم بەرۋ جۇيەسىن جەتىلدىرۋىن» قامتاماسىز ەتۋ كوزدەلگەن.قازىرگى ۋاقىتتا دامۋىندا اقاۋلارى بار بالالار سانى ارتىپ وتىر.ولاردى وقىتۋ كەڭەيىپ، تۇزەتىپ قولداۋ تەحنولوگيالارى جەتىلدىرىلۋدە.  ءبىلىم بەرۋ جۇيەسىندە دامۋ مۇمكىندىگى شەكتەۋلى بالالارعا ايىرىقشا ورىن بولىنگەن. بۇل بالالارعا قاتىستى ءبىزدىڭ الدىمىزدا تۇرعان نەگىزگى مىندەت-ولاردىڭ الەۋمەتتىك اقتالۋى مەن بيىمدەلۋىنە، قوعامداعى تولىققاندى ومىرگە دايىندالۋىنا جاعداي جاساۋ جانە كومەك كورسەتۋ. ق.ر پرەزيدەنتىنىڭ 07.12.2010 جىلعى №1118 جارلىعىمەن بەكىتىلگەن ءبىلىم بەرۋدى دامىتۋدىڭ مەملەكەتتىك باعدارلاماسى ينكليۋزيۆتى ءبىلىم بەرۋ جۇيەسىن جەتىلدىرۋدى قاراستىرادى.  مۇمكىندىگى شەكتەۋلى بالالاردى جالپىعا ءبىلىم بەرۋ ورتاسىنا قاراي بەيىمدەۋ 2002 جىلدان باستالدى. سول جىلى قازاقستان تمد ەلدەرىنىڭ اراسىندا العاش رەت «مۇمكىندىگى شەكتەۋلى بالالاردى الەۋمەتتىك جانە مەديكا-پەداگوگيكالىق تۇرعىدان قولداۋ»تۋرالى زاڭى قابىلدادى.وسى زاڭ اياسىندا جارىمجان بالالارعا ەرتە باستان ءبىلىم بەرۋ ماسەلەسىنە ءمان بەرىلگەن. ولاردى ءبىلىم بەرۋ، الەۋمەتتىك، مەديسينالىق تۇرعىدا قامتاماسىز ەتۋ قاراستىرىلعان.  ينكليۋزيۆتى ءبىلىم بەرۋ –مۇمكىندىگى شەكتەۋلى بالالاردىڭ جالپى ءبىلىم بەرەتىن مەكتەپتەردە تەڭ جاعدايدا بىردەي ءبىلىم الۋىنا قولجەتىمدىلىگىن ۇيىمداستىرۋ. ماسەلەن اربامەن قوزعالاتىن بالالار ءۇشىن مەكتەپتەردە ارنايى پانۋستار وزگە دە مۇمكىندىكتەر قاراستىرىلۋى كەرەك. بۇل ينديكاتورلار 2011-2015جىلدارعا ارنالعان ستراتەگيالىق جوسپاردا دا تالاپ ەتىلگەن.  ينكليۋزيۆتى وقىتۋ نەگىزىندە بالالاردىڭ قانداي دا ءبىر ديسكريميناسياسىن جوققا شىعارۋ، بارلىق ادامدارعا دەگەن تەڭدىك قاتىناستى قامتاماسىز ەتۋ، سونىمەن بىرگە وقىتۋدىڭ ەرەكشە قاجەتتىگى بار بالالارعا ارنايى جاعداي قالىپتاستىرۋ.تاجىريبە كورسەتكەنىندەي قاتاڭ ءبىلىم بەرۋ جۇيەسىنەن بالالاردىڭ ءبىر بولىگى شىعىپ قالادى، ويتكەنى قالىپتاسقان جۇيە مۇنداي بالالاردىڭ دارالىق قاجەتتىلىگىن قاناعاتتاندىرا المايدى. ينكليۋزيۆتى باعىت مۇنداي بالالاردى وقۋدا جەتىستىككە جەتۋگە ىقپال ەتىپ، جاقسى ءومىر ءسۇرۋ مۇمكىنشىلىگىن قالىپتاستىرادى.  ينكليۋزيۆتى ءبىلىم بەرۋدى ۇيىمداستىرۋ ءۇشىن قانداي ارنايى جاعدايلار قاجەت ەڭ الدىمەن، دامۋ مۇمكىندىگى شەكتەلگەن بالالارمەن جۇمىس جاساي الاتىن ماماندار دايارلاۋ.ەكىنشىدەن ارحيتەكتۋرالىق كەدەرگىلەردى جويۋ.  ءبىلىم مەكەمەلەرىن ارنايى تۇتقالارمەن، پارتالارمەن، ۇستەلدەرمەن جانە باسقا دا كومپەنساتورلىق قۇرالدارمەن جابدىقتاۋدى، كوتەرگىش قوندىرعىلار، پاندۋستار، سانيتارلىق بولمەلەردىڭ ارنايى قوندىرعىلارىن ورناتاتىن ءىس-شارالار كەشەنىن باستاۋ قاجەت. قازاقستان رەسپۋبليكاسىنداعى ءبىلىم بەرۋدى دامىتۋدىڭ 2011-2020جىلدارعا ارنالعان مەملەكەتتىك باعدارلاماسىندا ينكليۋزيۆتى ءبىلىم بەرۋدى جەتىلدىرۋ ماقساتىندا تومەندەگىدەي ماسەلەلەردى قاراسترادى.  2015 جىلعا قاراي اتالعان مىندەتتى شەشۋ ءۇشىن قاجەتتى نورماتيۆتىك بازا قۇرىلادى. ينكليۋزيۆتى ءبىلىم بەرۋ شەڭبەرىندە جالپى جانە ارنايى ءبىلىم بەرۋدىڭ ءوزارا ارەكەتىنىڭ تەتىگى ازىرلەنەدى،  مۇمكىندىگى شەكتەۋلى بالالاردى بىرىكتىرىپ وقىتۋدىڭ مودۋلدىك باعدارلامالارى ازىرلەنەدى مۇگەدەك بالالارعا قاشىقتىقتان ءبىلىم بەرۋدى ۇيىمداستىرۋدىڭ ءتارتىبى ازىرلەنەدى.
وسى جۇمىستاردىڭ بارلىعى دا قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ «ءبىلىم تۋرالى» «بالا قۇقىقتارى تۋرالى»، »كەمتار بالالاردى الەۋمەتتىك جانە مەديسينالىق –پەداگوگيكالىق تۇزەتۋ ارقىلى قولداۋ تۋرالى» زاڭدارىن جانە ەرەجەلەردى باسشىلىققا الادى.
ينكليۋزيۆتى ءبىلىم بەرۋ ەرەكشە بالاعا ءبىلىم بەرۋ ساياساتىنىڭ ءبىر ءتۇرى بولىپ تابىلادى.

2015 جىلعا دەيىنگى ينكليۋزيۆتىك ءبىلىم بەرۋمەن مۇمكىندىگى شەكتەۋلى بالالاردىڭ 25 پايىزىن قامتۋ كوزدەلسە، ينكليۋزيۆتىك ءبىلىم بەرۋگە جاعداي جاساعان مەكتەپ ۇلەسى 30%-عا جەتۋ كەرەك. بۇل مۇمكىندىگى شەكتەۋلى بالالاردىڭ جالپى ءبىلىم بەرەتىن مەكتەپكە دەنى ساۋ بالالارمەن قاتار ءبىلىم الۋىنا جاعداي جاسايدى. ءبىلىم بەرۋدىڭ بۇل تۇرىندە مۇمكىندىگى شەكتەۋلى بالانىڭ وز-وزىنە سەنىمى ارتادى، ول ماڭايىنداعىلاردىڭ تاراپىنان وزىنە قولداۋ بار ەكەنىن سەزىنەدى، بۇل بالانىڭ وزىن-وزىنە باعالاي بىلۋىنە، قورشاعان ورتاسىنا سۇيىسپەنشىلىكپەن قاراۋىنا، ءوزىن قوعامنىڭ تولىققاندى مۇشەسى سەزىنۋىنە جول اشادى. وقىتۋدىڭ بۇل ءتۇرى ارقىلى مۇمكىندىگى شەكتەۋلى بالا ءوز قابىلەتىنە ساي اتا-اناسىنان الشاقتاماي، ياعني ارنايى مەكتەپ-ينتەرناتتاردا تۇرىپ وقۋعا ءماجبۇر بولماي، تۇرعىلىقتى جەردە ءبىلىم الادى. قوعاممەن بىتە قايناسىپ، الەۋمەتتىك جاعىنان بەيىمدەلەدى. اتا-اناسى دا بالاسىنىڭ دامۋى مەن تاربيەسىنە بەلسەنە قاتىسىپ، جەتكىنشەك الدىندا جاۋاكەرشىلىكتەرى ارتادى.

1. ادام قۇندىلىعى ونىڭ مۇمكىندىگىنە قاراي قابىلەتىلىگىمەن، جەتكەن جەتىستىكتەرىمەن انىقتالادى. 

2. ءاربىر ادام سەزۋگە جانە ويلاۋعا قابىلەتتى.

3. ءاربىر ادام قارىم-قاتىناسقا قۇقىلى.

4. بارلىق ادام بىر-بىرىنە قاجەت.

5. ءبىلىم شىنايى قارىم-قاتىناس شەڭبەرىندە جۇزەگە اسادى.

6. بارلىق ادامدار قۇربى-قۇرداستارىنىڭ قولداۋى مەن دوستىعىن قاجەت ەتەدى.

7. ءاربىر وقۋشى ءۇشىن جەتىستىككە جەتۋ-وزىنىڭ مۇمكىندىگىنە قاراي ورىنداي الاتىن ارەكەتىن جۇزەگە اسىرۋ.

8. جان-جاقتىلىق ادام ءومىرىنىڭ دامۋ اياسىندا كەڭەيتەدى.

ينكليۋزيۆتى وقىتۋدى اشقان مەكتەپتەردە وقىعان بالالار ادام قۇقىعى تۋرالى ءبىلىم الۋعا مۇمكىنشىلىك الادى، ويتكەنى ولار بىر-بىرىمەن قارىم-قاتىناس جاساۋعا، تانىم-بىلۋگە، قابىلداۋعا ۇيرەنەدى. حح عاسىردىڭ باسىندا نەمىس پەداگوگ-دەفەكتولوگى پ.شۋماننىڭ «بالا كەمىستىگنىڭ دامۋ دەڭگەيى نەعۇرلىم تومەن بولسا، سوعۇرلىم ءمۇعالىمنىڭ ءبىلىم دەڭگەيى جوعارى بولۋ كەرەك» دەگەن اسىل سوزىنەن دامۋ ەكەنىن ۇعىنامىز. دامۋىندا ءار ءتۇرلى كەمشىلىكتەرى بار بالالاردى ارنايى وقىتۋعا دەگەن سۇرانىس، اسىرەسە ولاردىڭ تانىمدىق پروسەستەرىن پسيحولوگيالىق جاعىنان زەرتتەۋ قازىرگى تاڭدا وزەكتى ماسەلە بولىپ وتىر. مۇمكىندىگى شەكتەۋلى بالالارمەن جۇمىس ەرەكشەلىگى 
ماقساتى: جەكە تۇلعانىڭ الەمەتتىك وزىندىك تانىمعا قابىلەتتىلىگى جانە ونىڭ باعىتتالۋى، قىزىعۋشىلىعىنىڭ قالىپتاسۋى مەن دامۋى، وقىتۋ ىس-ارەكەتىندەگى نەگىزىگى بىلىمدىلىك جانە بىلىكتىلىك داعدىلارىن ۇيرەنۋ ءۇشىن جاعداي جاساۋ.

مىندەتتەرى:

1.سايكەس كەلەتىن دەڭگەيىنە پسيحوفيزيلوگيالىق مۇمكىندىگىن دامىتۋ:ارتيكۋليارلىق اپپاراتىن، فونەماتيكالىق ەستۋ قابىلەتى، قولىنىڭ ۇساق بۇلشىق ەتتەرىنىڭ دامۋى، كورۋ-موتورلىق قوزعالىس ت.ب.

2.مەكتەپ جاعدايىنا تەز بەيىمدەلۋگە قاجەت الەۋمەتتىك-ادامگەرشىلىك جاعىمدى مىنەز-قۇلىق قالىپتاستىرۋ.

3.وقۋعا قىزىعۋشىلىعىن دامىتۋ.

4.جەكە تۇلعالىق ەرەكشەلىكتەرىن دامىتۋ (وقۋ بەلسەندىلىگى، ءوز بەتىمەن جۇمىس ىستەۋ ت.ب.) ارقىلى وقۋداعى نەگىزگى قيىندىقتاردى جويۋ. 

5.جالپى ينتەللەكتۋالدىق جاس ەرەكشەلىگىنە قاراي دامىتۋ (سالىستىرۋ قارىم-قاتىناس، پراكتيكالىق توپ، ويلاۋ ت.ب.)

6.جالپى دامۋ دەڭگەيىن كوتەرۋ جانە جەكە دامۋىنداعى اۋىرتپاشىلىقتى تۇزەتۋ.

7.ءوز جاسىنا سايكەس بالانىڭ جالپى دامۋىنا جانە بىلىكتىلىك داعدىلارىن نىعايتۋ ءۇشىن جاعىمدى الەۋمەتتىك ورتا قالىپتاستىرۋ.

كۇتىلەتىن ناتيجە:

-پسيحوفيزيولگيالىق مۇمكىندىگى داميدى.

-وقۋداعى نەگىزىگى قيىندىقتارى جويىلادى.

-الەۋمەتتىك-ادامگەرشىلىك قاسيەتتەرى داميدى، جاعىمدى مىنەز-قۇلىق قالىپتاسادى.

پسيحولوگيالىق دياگونوستيكادا تانىم پروسەستەرىن زەرتتەۋ، قارىم-قاتىناس ديوگنوستيكاسى، مىنەز-قۇلىق ەرەكشەلىكتەرىن زەرتتەۋ جۇمىستارى جۇرگىزىلەدى. پسيحولوگيالىق دامىتۋ جانە تۇزەتۋ جۇمىسىندا تانىم پروسەستەرىن دامىتۋ جانە تۇزەتۋ، موتيۆاسيالىق جانە ەموسيالىق اياسىن دامىتۋ جانە تۇزەتۋ، قارىم-قاتىناس اياسىن تۇزەتۋ جانە دامىتۋ باعىتىنداعى جۇمىستار جۇگىزىلەدى. پسيحولوگيالىق كەڭەس بەرۋ باعىتىندا بالانىڭ دامۋىنداعى اتا-انانىڭ كومەگى، داۋ-جانجال جاعدايىنداعى مىنەز-قۇلقى جانە ونى باسۋ ءادىسى، بالامەن جاعىمدى قارىم-قاتىناسقا جەتۋ جولى تۋرالى اتا-انالارعا كەڭەس، جادىنامالار بەرىلەدى. پسيحولوگيالىق اعارتۋ باعىتىندا مۇنداي بالالاردى قالاي تاربيەلەۋ، قالاي قارىم-قاتىناس جاساۋ كەرەكتىگى تۋرالى اڭگىمە، ءدارىس، جادىناما، ترەنينگ، تاقىرىپتىق باياندامالار ارقىلى اتا-انالارعا پسيحولوگيالىق ءبىلىم بەرىلەدى. ءار باعىتقا جەكە-جەكە توقتالار بولساق، پەداگوگ-پسيحگولوگتىڭ جيناق قورجىنىندا بالانى پسحولوگيالىق-ديوگنوستيكالىق تەكسەرۋگە ارنالعان قۇرالدار، لوگيكالىق ويلاۋعا، زەيىنگى جانە ەستە ساقتاۋعا ارنالعان ءار ءتۇرلى ادىستەمەلىك قۇرال-جۇمىستارى ساتىلى جۇرگىزىلەدى. زەرتتەۋ بارىسىندا پسيحولوگ زەرتتەۋ حاتتاماسىن جۇرگىزىپ، تىركەپ وتىرادى: بەرىلگەن تاپسىرمانى ءتۇسىنۋى جانە ونى ورىنداۋ دەڭگەيى؛  بالاعا كورسەتىلگەن كومەك پەن ونىڭ بىلىمدىلىك دارەجەسى؛ ءوز بەتىمەن قاتەلىكتەرىن تۇزەتە الۋى؛ ۇلكەندەرمەن قارىم-قاتىناس ەرەكشەلىگى؛ تاپسىرمانى ورىنداۋعا قارىم-قاتىناسى؛ تاپسىرمانى ورىنداۋداعى بەلسەندىلىگى. مىسالى، مۇمكىندىگى شەكتەۋلى بالالاردىڭ زەيىن قاسيەتتەرىن زەتتەۋ ءۇشىن زەيىننىڭ كولەمىن، اۋىسۋىن، شوعىرلانۋىن، تۇراقتىلىعىن زەرتتەۋ ادىستەمەلەرىن قولدانۋعا بولادى.بۇعان سىنىپ جەتكەشىسىنىڭ نەمەسە ءپان مۇعالىمدەرىنىڭ كومەگىن پايدالانۋعا بولادى. ەستە ساقتاۋىن زەرتتەۋ ءۇشىن «فيگۋرا لاردى ەستە ساقتا ، » «10 ءسوز»، « سان قاتارى» ت.ب. ادىستەمەلەردى، ويلاۋ پروسەسىن زەرتتەۋ ءۇشىن «ارتىعىن تاپ»، «قانداي فيگۋرا جەتىسپەيدى» ت.ب. ادىستەمەلەردى قولدانۋعا بولادى.  پسيحولوگيالىق تۇزەتۋ-بۇل بالانىڭ جەكە تۇلعالىق دامۋىندا ، وقۋ بارىسىندا قانداي دا ءبىر اۋىتقۋشىلىقتار ، پسيحولوگيلىق قيىنشىلىقتاردى تۇزەتىپ، دامىتۋعا ارنالعان جۇمىس جۇيەسى بولىپ تابىلادى. پسيحولوگيالىق تۇزەتۋ-بۇل بالانىڭ جەكە تۇلعالىق پسيحيكالىق دامۋىندا، وقۋ بارىسىندا بىلىگى مەن داعدىسىندا قانداي دا ءبىر اۋىتقۋشىلىقتار، پسيحولوگيالىق قيىنشىلىقتاردى تۇزەتىپ، دامىتۋعا ارنالعان جۇمىس جۇيەسى بولىپ تابىلادى ءار پسيحولوگ ۇيدەن وقيتىن بالاعا بارعاندا بىرىنشىدەن بالانىڭ كوڭىل-كۇيىنە قاراپ، ديناميكالىق باقىلاۋ كۇندەلىگىن جۇرگىزىپ وتىرادى.بالانى مەكتەپشىلىك ءىس-شاراعا قاتىستىرادى نەمەسە كورەرمەن رەتىندە كورۋگە شاقىرادى. ەكىنشىدەن، بالانىڭ ۇيىنە بارعاندا اتا-اناسىمەن سويلەسەدى، پىكىرلەسەدى، كەڭەس بەرىپ وتىرادى. پسيحولوگيالىق كەڭەس بەرۋ جۇمىستارى اتا-انالارعا، ءپان مۇعالىمدەرىنە، وقۋشىلاردىڭ وزدەرىنە جەكە جۇرگىزىلەدى.اتا-انالارعا جينالىستاردا توپتىق كەڭەس بەرۋ، ءار بالانىڭ ۇيىنە بارعاندا، مەكتەپكە شاقىرىپ جەكە كەڭەس بەرۋ جۇزەگە اسسا، ءپان مۇعالىمدەرىنە كەڭەس بەرۋ جۇمىسى پەداگوگيكالىق كەڭەستە، ادىستەمەلىك كەڭەستە، پەداگوگيكالىق كونسيليۋم بارىسىندا جۇرگىزىلەدى.مىسالى، تدو سىنىبىنىڭ مۇعالىمدەرىنە ارنالعان كەڭەس-جادىنامالار: -وقۋشىنىڭ مۇمكىندىگىنە جانە جۇمىس ىستەۋ تەمپى مەن جىلدامدىعىنا سايكەس كەلەتىن تاپسىرمالار جيناعىن بەرۋ؛ -بالانىڭ جەكە جانە دامۋ مۇمكىندىكتەرىن ەسەپكە الۋ؛ -بالانىڭ ديناميكالىق (شارشاۋ، قوزۋ ت.ب.) وزگەرىستەرىنىڭ پايدا بولۋىنا بايلانىستى جۇمىس جەتەكشىلىگىنىڭ تاكتيكاسىن وزگەرتىپ وتىرۋ؛ -ساباقتا جەتىسىككە اكەلەتىن، جالپى ناتيجە بەرەتىن، توپتىق جانە جەكە جۇمىس ادىستەمەسىن قولدانۋ؛- ساباق اراسىندا سەرگىتەتىن جەڭىل فيزيكالىق جاتتىعۋلار نەمەسە بوساڭسۋ جاتتىعۋلارىن جاساۋ؛ -وقىتۋ ۇردىسىنە ويىن، جارىس ەلەمەنتتەرىن، ديداكتيكالىق ويىنداردى پايدالانۋ؛

-وقۋشى ءوزىنىڭ مىقتى جاقتارىن كورسەتە الاتىن تابىستىلىق جاعدايلارىن تۋعىزۋ؛
-بالانىڭ كەز كەلگەن جەتىستىگى مەن ءوز بەتىندىك جۇمىسىن ماداقتاپ، كوتەرمەلەپ وتىرۋ؛
-بالاعا قويىلاتىن تالاپتاردىڭ بىرەسە كوتەرىلىپ، بىرەسە تومەندەۋىنەن اۋلاق بولۋ؛
-وتە بەلسەندى (گيپەراكتيۆتى) بالالاردىڭ كۇشىن پايدالى جاققا قولدانۋ (تاقتا ءسۇرتۋ، داپتەردى جيناۋ ت.ب.) -جاقسى ءتارتىبى مەن وقۋداعى جەتىستىگىن

كوتەرمەلەپ، بالاعا ماداقتاۋ سوزدەرىن ايتۋ؛ -پسيحولوگ مامان بىرگە وتىرىپ، بالالاردىڭ سىنىپ، مەكتەپ ومىرىنە بەيىمدەلۋىنە، وقۋ داعدىلارىنا، قارىم-قاتىناس جاساۋ داعدىلارىنا تاربيەلەۋ، الەۋمەتتىك ورتا تۋرالى تۇسىنىكتەرىن قالىپتاستىرۋ. كەلەسى جۇمىس باعىتى بۇل-پسيحولوگيالىق الدىن الۋ مەن اعارتۋ جۇمىستارى. ءاربىر سىنىپ بولمەسىندە، مەكتەپ دالىزىندە، تدو سىنىبى بولمەلەرىندە، اتا-انالارعا ارنالعان بۇرىشتاردا اتا-انالارعا ارنالعان اعارتۋشىلىق ماتەريالدار مەن كەڭەستەر ۇنەمى جاڭارتىلىپ وتىرادى.  مەتەپ پسيحولوگىنىڭ مۇمكىندىگى شەكتەۋلى بالالارمەن جۇمىسىنىڭ نەگىزگى پەداگوگيكالىق كونسيليۋمدا كورىنەدى.جالپى جانە ارناۋلى (تۇزەتۋ) ءبىلىم بەرۋ مەكەمەلەرىنىڭ پسيحولوگيالىق-دارىگەرلىك-پەداگوگيكالىق كونسيليۋم جاعدايلارى نەگىزىندە مەكتەپتە مەكتەپ ديرەكتورىنىڭ بۇيرىعىمەن پسيحولوگيالىق-دارىگەرلىك-پەداگوگيكالىق كونسيليۋم قۇرىلادى.كونسيليۋم قۇرامىنا مەكتەپ ديرەكتورى، وقۋ ءىسى مەگەرۋشىسى، پسيحولوگ، الەۋمەتتىك پەداگوگ، مەدبيكە، سىنىپ جەتەكشىسى، تدو سىنىبى ءمۇعالىمى، تاربيەشىسى، جانە وقىتۋ ءمۇعالىمى قاتىسادى.كونسيليۋمعا ءار مامان ءوز زەرتتەۋلەرى مەن ۇسىنىستارىن جازىپ، دايارلاپ كەلەدى. 1.پەداگوگيكالىق قورىتىندى (سىنىپ جەتەكشىسى) 2.پسيحولوگيالىق قورىتىندى (پەداگوگ-پسيحولوگ) 3.مەديسينالىق قورىتىندى (مەدبيكە) 4.الەۋمەتتىك پەداگوگ قورىتىندىسى. لوگوپەديالىق قورىتىندىسى (لوگوپەد). بۇعان قوسىمشا بالالاردىڭ جۇمىس داپتەرلەرى، بالا دامۋىن باقىلاۋ كۇندەلىگى، ساباق ۇلگەرىمىن تىركەۋ جۋرنالدارى اكەلىنەدى.

قورىتا كەلگەندە، ەڭ باستىسى كەمتار بالالارعا دەگەن قوعامنىڭ كوزقاراسىن، پىكىرىن وزگەرتۋ كەرەك، ولار ءۇشىن كەدەرگىسىز ورتا قالىپتاستىرۋ قاجەت جانە مۇمكىندىگى شەكتەۋلى بالامەن ءبىر سىنىپتا وتىرعان دەنى ساۋ بالا الدەقايدا مەيىرىمدى، قايىرىمدى بولىپ وسەتىنىن حالىقارالىق تاجىريبە كورسەتىپ وتىر.ەندى سول تاجىربيەنىڭ ءبىزدىڭ ەلىمىزدە دە قانات جايىپ، وركەندەۋىنە پەداگوگتار قاۋىمى زور ۇلەس قوسۋى قاجەت دەپ ويلايمىن. مۇمكىندىگى شەكتەۋلى بالالاردىڭ سىرتقى ورتامەن قارىم-قاتىناسقا ءتۇسىپ، ءوزىن الەۋمەتتىك ورتادا جەكە تۇلعا ساناپ، ولاردىڭ تاعدىرىن ەل بولىپ رەتتەيتىن ۋاقىت كەلدى. «بالا تاعدىرى-ەل تاعدىرى» دەپ قاراپ، ۇرپاقتىڭ ومىرگە كەلگەن ساتىنەن باستاپ، تالىم-تاربيەنى بويلارىنا ءسىڭىرىپ، مۇمكىندىگى شەكتەۋلى بالالاردىڭ الەۋمەتتىك ومىرگە دايارلاپ، ەلىمىزدىڭ دامۋىنا ءوز ۇلەسىن قوسا الاتىن ازامات تاربيەلەيتىن كەز كەلدى.

---