InfoHub Logo

ەجەلگى ەگيپەتتە بولاشاق حاتشى-جىلناماشىلاردى اۋەلى سوزدەردىڭ، ارىپتەردىڭ تاڭبالارىن بالشىققا ەمەس، پاپيرۋسقا جازدىرىپ ۇيرەتكەن. پاپيرۋس دەگەنىمىز — باتپاقتى جەردە وسەتىن قامىس ءتارىزدى وسىمدىك. ەگيپەتتىك جىلناماشىلار ونىڭ ساباعىن جىڭىشكەلەپ ۇزىنىنان ءتىلىپ، سۋعا ءجىبىتىپ، قايتا كەپتىرەدى. سونان سوڭ عانا ولاردى بىر-بىرىنە جالعاپ، جەلىمدەيدى دە، جالپاق تاسپادان وراما جاسايدى. تاسپا بەتىنە قىزىل، قارا «سيامەن» جازا بەرگەن. جازۋعا ارنالعان وسىناۋ سارعىش ورامانى دا «پاپيرۋس» دەپ اتايتىن بولعان.

عالىم-ارحەولوگتار قازبا جۇمىستارى كەزىندە ەرتەدەگى ەگيپەتتىك جىلناماشى شاكىرتتەردىڭ جازعان ءار ءتۇرلى تاڭبالارى بار وسىنداي ورامالاردى تاۋىپ العان. كەيبىر تاڭبالار شايىلىپ، كورىنبەي دە قالعان. بالكىم، قاتە جىبەرگەنى ءۇشىن جازالانعان شاكىرتتىڭ كوز جاسىمەن شايىلعان بولار؟

ەندى ءبىر كونە مەملەكەت — پەرگامدا ەرەكشە يلەنگەن بۇزاۋ نەمەسە لاقتىڭ تەرىسىن جازۋ ماتەريالى رەتىندە پايدالانعان. «پەرگامەنت» ءسوزى دە «پەرگام» سوزىنەن الىنعان عوي. پەرگامەنتكە جازۋ پاپيرۋسقا قاراعاندا الدەقايدا ىڭعايلى ەدى. جازۋدان جىبەرىپ العان قاتەنى شاكىرتتەردىڭ قىرىپ تاستاۋىنا بولاتىن. ەڭ قيىنى پەرگامەنت وتە قىمباتقا تۇسەتىن، وعان جازىلعان ءبىر كىتاپتىڭ قۇنى ۇلكەن قورا-جايى، جەرى بار ۇيمەن بىردەي باعالاناتىن.

ەجەلگى سلاۆياندار جازۋعا ەڭ ارزان، وڭاي دايىندالاتىن ماتەريالدى — قايىڭنىڭ قابىعىن پايدالانعان.

قايىڭنىڭ قابىعى قانشاما جاقسى بولعانمەن، ول كىتاپ جاساۋعا جارامايتىن.

اقىرى شالعايدا جاتقان شىعىس ەلدەرىنەن كوپەستەر مەن جيھانكەزدەر اپپاق قارداي، ءوزى جۇقا كەرەمەت پاراقتار اكەلە باستادى. بۇل... قاعاز بولاتىن.

العاشقى قاعاز جىبەك وندىرەتىن تۇت اعاشىنىڭ قابىعىنان ازىرلەندى. عاجايىپ اق قاعازدى كورگەن ەۋروپالىقتار: «ءبىز دە وسىندايدى جاساپ الار ما ەدىك، شىركىن! ءبىراق نەدەن، قالاي جاساۋعا بولادى؟» دەپ اۋرەسارساڭعا ءتۇستى. وقىمىستى-عۇلامالار باستارىن قاتىرىپ، قاعاز جاساۋ تۋرالى ۇزاق ويلاندى، اقىرى تاپتى-اۋ. قاعاز دەگەنىمىز وسىمدىكتىڭ قىسقا-قىسقا تالشىقتارىنىڭ جيىنتىعى، ال وسىمدىك تالشىقتارىن تۇت اعاشىنىڭ قابىعىنان باسقادان دا الۋعا بولادى عوي. ىسكە جارامسىز بولىپ، ەسكىرىپ قالعان كەنەپ جانە ماقتا-ماتالارىن كادەگە اسىرىپ كورسە قايتەر ەدى؟ ماتاداعى ۇزىن تالشىقتاردى ۇساقتاپ قىسقارتۋعا بولادى عوي. بايقاپ كورىپ ەدى، ىسكە استى.

ءار ءتۇرلى ەلدەردە قاعاز جاسايتىن ماتەريالدى قايدان العاندارى تۋرالى ءارقالاي ايتىلىپ ءجۇر. سونداي اڭگىمەنىڭ ءبىرى مىنانداي.

قانداي دا قۇپيانىڭ سىرىن بىلۋگە وتە قۇمار ءبىر ادام جابايى ارانىڭ ۇيانى نەدەن جاسايتىنىن بىلگىسى كەلەدى. باقىلاي باستايدى. سويتسە، ارا الدىمەن اعاشتىڭ شەتىنەن كىشكەنتاي جاڭقا كەرتىپ الىپ، سونى ۇزاق شايناپ شىلايدى ەكەن دە، ۇياسىنىڭ قابىرعاسىن سودان جاسايدى ەكەن.

مىناۋ ەرەكشە قۇرىلىس ماتەريالىن كورگەن جاڭاعى كىسى: «ەھە، قاعازدى دا مىناۋ ماتەريالدان، اعاشتان-اق جاساۋعا دا بولادى ەكەن-اۋ! اعاشتان كوپ دۇنيە جوق! اينالا تولعان اعاش» دەپ ويلاپتى.

وقيعا ءدال وسىلاي، الدە ءسال باسقاشالاۋ بولدى ما، — ول جاعى بەلگىسىز، ءبىراق ەڭ باستىسى قازىرگى كەزدە گازەتتەر مەن كىتاپتاردى، جۋرنالدار مەن كۇنتىزبەلەر، وقۋلىقتار مەن داپتەرلەردى باسىپ شىعاراتىن قاعاز وسىلايشا پايدا بولعان ەدى.

---