InfoHub Logo

ساباقتىڭ ماقساتى:
بىلىمدىلىگى: وقۋشىلاردىڭ ورگانيزمنىڭ ىشكى سۇيىق ورتاسى قان جانە قان جاسۋشالارى، ولاردىڭ قىزمەتى، ەريتروسيتتەر تۋرالى بىلىمدەرىن جەتىلدىرۋ.
دامىتۋشىلىعى: وقۋشىلاردىڭ وي - ءورىسىن ءبىلىمىن تياناقتاۋ. ويلاۋ قابىلەتتەرىمەن تانىمدىق ەرەكشەلىگىن ارتتىرۋ.
تاربيەلىگى: ۇرپاق تازالىعىنىڭ ۇلت بولاشاعى ەكەندىگىن ۇعىندىرۋ، جامان ادەتتەن جيرەنۋگە، سالاۋاتتى ءومىر سۇرۋگە تاربيەلەۋ
ساباقتىڭ ءتۇرى: ارالاس ساباق
ساباقتىڭ ءادىسى: ءتۇسىندىرۋ، بيولوگيالىق ديكتانت، سايكەستەندىرۋ تەستىسى، پروبلەمالىق سۇراقتار، تەرميندەرمەن جۇمىس
اعزانىڭ ىشكى ورتاسىن – قان
- ليمفا
- ۇلپا سۇيىقتىعى قۇرايدى.
ىشكى ورتانىڭ تۇراقتىلىعى ( گومەوستاز) اعزا ۇلپالارىنىڭ تىرشىلىگى، دۇرىس قىزمەت اتقارۋى ءۇشىن وتە ماڭىزدى. گومەوستازدى جۇيكە جانە ەندوكريندىك جۇيەلەر رەتتەيدى.
قان – دانەكەر ۇلپاعا جاتادى.
- قان اينالىم جۇيەسىندە تامىرلار بويىمەن قوزعالىپ ءجۇرىپ بىرنەشە
قىزمەت اتقارادى.
- وتتەگى مەن كومىرتەگىنى تاسىمالدايدى.
- قورەكتىك زاتتاردى، گورمونداردى تاسىمالدايدى.
- زات الماسۋ بارىسىندا تۇزىلگەن قاجەتسىز ونىمدەردى الىپ كەتەدى.
- جاسۋشالاردى ءبىر - بىرىمەن بايلانىستىرادى.
- يممۋندىق جاۋاپتاردا قىزمەت ەتەدى.
- جاسۋشالاردىڭ قىشقىلدىق جانە سۋ دەڭگەيىن قالىپتى ۇستا
- قاننىڭ ۇيۋ قاسيەتى بار.

ەرەسەك ادامنىڭ ورتاشا قان كولەمى 5 - 6 ل.

قان – پلازما ( قاننىڭ سارعىشتاۋ ءتۇستى سۇيىق ءبولىمى)
- قان جاسۋشالارى – ەريتروسيت
- لەيكوسيت
- ترومبوسيت

ەگەر ەرىتىندى قوسىلعان ۇيىمايتىن قاندى ىدىسقا قۇيىپ تۇندىرسا، 3 قابات ايقىن بىلىنەدى. سونىڭ ەڭ ۇستىڭگى سارعىش ءتۇستى مولدىرلەۋ قاباتى - پلازما دەپ اتالادى.

پلازما – سۋ – 90 - 92%
- گليۋكوزا – 0، 12%
- ماي – 0، 7 - 0، 8%
- تۇز – 0، 9%
- ءسۇت قىشقىلى
- فەرمەنتتەر، گارموندار
- ءنارۋىز – 7 - 8% – البۋميندەر (4، 5% )
- گلوبۋليندەر (1، 7 - 3، 5%)
- فيبرينوگەندەر (0، 4%)
فيبرينوگەندەر – قاننىڭ ۇيۋىنا قاتىسادى.
- قۇرامىندى فيبرينوگەن ءنارۋىزى بولمايتىن قان پلازماسىن – قاننىڭ سارىسۋى (سىۆوروتكا) دەيدى.
گليۋكوزا – جاسۋشالار ءۇشىن نەگىزگى قۋات كوزى. پلازمادا گليۋكوزا مولشەرى 0، 04% - دان از بولسا، مي جاسۋشالارى قاتتى قوزىپ، بۇلشىقەتتەر جيىرىلىپ، تىرىسىپ (سۋدوروگي) قالادى.

قان جاسۋشالارى – ەريتروسيتتەر (قاننىڭ قىزىل تۇيىرشىكتەرى)
- لەيكوسيتتەر (قاننىڭ ءتۇسسىز جاسۋشالارى)
- ترومبوسيتتەر (قان پلاستينكالارى)

ەريتروسيتتەر. – يادروسى جوق. ولاردىڭ ورتاشا d – 7، 2 - 7، 5مكم – قۇرامىندا قىزىل ءتۇستى بەرەتىن گەموگلوبين ءنارۋىزى بار
گەموگلوبين قۇرامىندا تەمىر (گەم ) جانە ءنارۋىزدىق بولىكتەر (گلوبين ) كىرەدى. – قاننىڭ 1مم كولەمىندە 4، 5 - 5ملن ەريتروسيت بار.
- ولاردىڭ ورتاسى قىسىڭقى تەگەرشىك ءپىشىندى. بۇل ەريتروسيتتەردىڭ بەتىن 1، 5 ەسە ۇلكەيتەدى جانە گازداردىڭ مول كولەمدە الماسۋىنا بەيىمىرەك كەلەدى.
- ورتاشا تىرشىلىك ۇزاقتىعى 120 كۇن.
- سۇيەكتىڭ قىزىل كەمىگىندە تۇزىلەدى.
- باۋىر مەن كوكباۋىردا جويىلىپ وتىرادى.
- قىزمەتى: وكپەدەن ۇلپالارعا وتتەگىنى، ال ۇلپالاردان وكپەگە كومىرتەگىنى تاسىمالدايدى.

قانازدىق (انەميا) اۋرۋىنىڭ پايدا بولۋ سەبەپتەرى:
1. قانداعى ەريتروسيتتەر سانىنىڭ كەمۋىنەن، گەموگلوبين مولشەرىنىڭ ازايۋىنان.
2. ادامنان كوپ قان كەتكەن جاعدايدا.
3. ينتوكسيكاسيادا.
4. ۆ12 ءۆيتامينىنىڭ جەتىسپەۋىنەن دە بولادى.

IV. جاڭا ساباقتى بەكىتۋ
1. سايكەستەندىرۋ تەستىسى
قان
وتتەكتى تاسىمالدايدى
ەريتروسيتتەر
قان ۇيىمايتىن اۋرۋ

گەماتولوگ
قاننىڭ قىزىل ءتۇستى جاسۋشالارى

گەموفيليا
ورگانيزمنىڭ ايناسى

گەموگلوبين
قان اۋرۋىن ەمدەيتىن دارىگەر

گلوبۋلين
پلازماداعى بەلوك

2. بيولوگيالىق ديكتانت
1. اعزانىڭ ىشكى ورتاسىنا قان، ۇلپا سۇيىقتىعى، ليمفا جاتادى.
2. قان دانەكەر ۇلپاسىنىڭ سۇيىق ءتۇرى.
3. ەريتروسيتتەر سۇيەك كەمىگىندە تۇزىلەدى.
4. قاننىڭ قۇرامى – پلازما جانە قان جاسۋشالارىنان تۇرادى.
5. اعزاداعى قاننىڭ مولشەرى 4، 5 - 5 ل
6. گليۋكوزا - جاسۋشالار ءۇشىن نەگىزگى قۋات كوزى.