قوسقاناتتىلار
قوسقاناتتىلار — جاندىكتەر كلاسىنىڭ ءبىر وتريادى. جەر شارىندا كەڭ تارالعان، 250-دەي تۇقىمداسى 100 مىڭنان استام ءتۇرى بەلگىلى. كازاقستاندا 2 وترياد تارماعى (ۇزىنمۇرتتىلار جانە قىسقامۇرتتىلار)، 114 تۇقىمداسى، 5 مىڭعا جۋىق ءتۇرى بار. اتاۋى قوس قاناتىنا وراي قويىلعان (كەيبىر تۇرلەرىنىڭ قاناتى جوق)، كوزدەرى فاسەتكە ۇقسايدى. مۇرتشاسى ءۇش نە ودان دا كوپ بۋناقتان تۇرادى. اۋزى شانشىپ تەسۋگە، جالاۋعا بەيىمدەلگەن. تولىق تۇرلەنىپ داميدى. دەرناسىلى قۇرتقا ۇقساس، اياقتارى بولمايدى. قۋىرشاعى بوس جاتادى نە ەڭ سوڭعى دەرناسىل قابىعىمەن (ءپىللا) قاپتالادى. كەيبىر قوسقاناتتىلار تۇرلەرىنىڭ دەرناسىلدەرى وسىمدىكتەر مەن جانۋارلار دەنەسىندە ءوسىپ جەتىلەدى، ەرەسەك جاندىكتەر وسىمدىك شىرىگىمەن، جانۋار قانىمەن قورەكتەنەدى.
قان سورعىش جاندىكتەر (ماسا، شىركەي، ت.ب.) ادام مەن مالعا بەزگەك، ەنسەفالوميەليت، كۇيدىرگى سياقتى جۇقپالى اۋرۋلار تاراتادى. گەسسەن شىبىنى، شۆەد شىبىنى، ۇزىنسيراقتى باقشا شىبىنى، تەرى بوگەلەگى، قارىن بوگەلەگى م اۋىل شارۋاشىلىعى مەن مال شارۋاشىلىعىنىڭ زيانكەستەرى. ءبىرقاتار قوسقاناتتىلار پايدالى جاندىكتەر: گۇل شىبىنى — وسىمدىكتەردى توزانداندىرادى؛ جەمىس شىبىنى گەنەتيكالىق زەرتتەۋلەردە پايدالانىلادى؛ كەيبىر قوسقاناتتىلار دەرناسىلدەرى زيانكەس جاندىكتەرمەن قورەكتەنىپ، شارۋاشىلىققا پايدا كەلتىرەدى؛ حيرونوميد دەرناسىلدەرى — بالىق جەمى. قازاقستاندا 6 ءتۇرى (الىپ شىبىن، جەتىلمەگەن ەفەدروما، قۇمىتى شىبىنى، ت.ب.) "قىزىل كىتاپقا" ەنگىزىلگەن.
وقۋعا كەڭەس بەرەمىز:
بوگەلەك
گەسسەن شىبىنى
كوبەلەكتەر جايلى بىرنەشە دەرەك
جۇلدىزقۇرتتاردىڭ سۇلۋ كورىنىسى
You Might Also Like
-
قۇلان — تاقتۇياقتىلار وتريادىنا جاتاتىن جابايى جىلقى. سىرتىنان قاراعاندا قۇلاننىڭ ەسەككە دە (باسى ۇلكەن، قۇلاعى ۇزىن، قۇيرىعى قىسقا، كەكىلى جوق، جالى تىك)، جىلقىعا دا (ءجۇرىس-تۇرىسى شيراق، دەنە ...
-
قويان — ءسۇت قورەكتىلەردىڭ ءبىر تۇقىمداسى، 8 تۋىسقا بولىنەتىن 50 ءتۇرى بار. بۇلاردىڭ ىشىندە تەز جۇگىرۋگە، ءىن كازۋعا، جۇزۋگە، اعاشقا ورمەلەۋگە بەيىمدەلگەن تۇرلەرى كەزدەسەدى. سالماعى 0،1 - 4،5 كگ، ...
