قۇلان
قۇلان — تاقتۇياقتىلار وتريادىنا جاتاتىن جابايى جىلقى. سىرتىنان قاراعاندا قۇلاننىڭ ەسەككە دە (باسى ۇلكەن، قۇلاعى ۇزىن، قۇيرىعى قىسقا، كەكىلى جوق، جالى تىك)، جىلقىعا دا (ءجۇرىس-تۇرىسى شيراق، دەنە ءبىتىمى سىمباتتى، سيراقتارى ۇزىن) ۇقسايتىن ەرەكشەلىگى بار. دەنە تۇرقى 210-240 سم، شوقتىعىنىڭ بيىكتىگى 112-126 سم، سالماعى 190-260 كگ ارالىعىندا. ءتۇسى سارعىشتاۋ، جوتاسىندا قارا قوشقىل جولاعى بولادى، قۇيرىعىنىڭ ۇشى قارا، باۋىرى مەن سيراقتارى اقشىل كەلەدى. مامىر — ماۋسىم ايلارىندا جالقى قۇلىن تۋادى. الدىڭعى، ورتالىق ازيانىڭ شولدى-شولەيتتى ايماقتارىندا تارالعان. 20-عاسىردىڭ العاشقى جارتىسىنا دەيىن قۇلان قازاقستاننىڭ جازىق دالاسىندا ۇيىر-ۇيىرىمەن توپتانىپ جۇرگەن. قۇلاندى ەسەپسىز اۋلاۋ — ونىڭ قازاق جەرىندە جويىلىپ كەتۋ قاۋپىنە اكەلىپ سوقتىردى. رەسپۋبليكادا قۇلاندى جەرسىندىرۋ جۇمىسى 1953 جىلى باستالدى. وسى جىلى بارساكەلمەس ارالىنا تۇرىكمەنستاننان 8 قۇلان اكەلىندى. 1982 جىلدان باستاپ ونى "التىنەمەل" ۇلتتىق تابيعي ساياباعىنا، انداساي قورىقشاسىنا جانە ماڭعىستاۋ وبلىسى اۋماعىنا جەرسىندىرە باستادى. قۇلاننىڭ سانى دۇنيە جۇزىندە جىلدان-جىلعا ازايۋىنا بايلانىستى قورعاۋعا الىنىپ، حالىقارالىق تابيعات قورعاۋ وداعىنىڭ جانە قازاقستاننىڭ "قىزىل كىتابىنا" ەنگىزىلگەن.
قازاق حالقىندا تىكەلەي قۇلانعا قاتىسى بار ماقال-ماتەلدەر، اڭىز-اڭگىمەلەر، ت.ب. كوپتەپ كەزدەسەدى. مىسىلى، "اقساق قۇلان" كۇيى؛ تالاس الاتاۋىندا 7-9-عاسىرلاردا "كۇلانقورىق" دەگەن قورىق بولعان.
وقۋعا كەڭەس بەرەمىز:
You Might Also Like
-
قۇمىرسقا — جارعاققاناتتىلار وتريادىنىڭ ءبىر تۇقىمداسى. قۇمىرسقا جەر شارىندا كەڭىنەن تارالعان، تەك قيىر سولتۇستىكتە جانە انتاركتيدادا عانا كەزدەسپەيدى. قۇمىرسقانىڭ 10 مىنداي ءتۇرى بار. ولاردىڭ كو...
-
قوسقاناتتىلار — جاندىكتەر كلاسىنىڭ ءبىر وتريادى. جەر شارىندا كەڭ تارالعان، 250-دەي تۇقىمداسى 100 مىڭنان استام ءتۇرى بەلگىلى. كازاقستاندا 2 وترياد تارماعى (ۇزىنمۇرتتىلار جانە قىسقامۇرتتىلار)، 114 ...
