ساپەردىڭ دزوتتى تاپسىرۋ كەزىندە جاياۋ اسكەرگە جولداعان حاتى
مەن بۇل حاتتى دزوتتان جازىپ وتىرمىن. ءبىز وسى تاماشا بەكىنىستى تەك جاڭا عانا سەن ءۇشىن ارنايى سالىپ بىتىردىك. ءبىز — ساپەرلەر بۇعان ءوزىمىزدىڭ بار شەبەرلىگىمىزدى جۇمساپ، دزوتتىڭ مۇمكىندىگىنشە جاقسى دا مىقتى بولۋىنا كۇشىمىزدى سالدىق.
ونى سالۋ بارىسىندا ءبىز بىر-بىرىمىزگە:
جاياۋ اسكەر بۇل بەكىنىستەن فاشيستەرگە — ءبىزدىڭ اتا جاۋىمىزعا قارسى وق بوراتادى. مۇمكىن ول نەمىستەردى بەكىنىسكە جاقىن جىبەرىپ، ولاردى ونداپ جويار. مۇمكىن جاۋ دزوتتى قورشاپ تا الار، ءبىراق ءبىزدىڭ جاياۋ اسكەر دوسىمىز فاشيستەر تۇگەلدەي قىرىلعانشا شايقاسادى،— دەگەن ەدىك.
وندا قارت ساپەر سەمەن، اينالانى شولىپ ءوتىپ:
بۇل ارادا قىپ-قىزىل شايقاس بولادى! — دەدى.
مۇنى ەستىگەن كومسومولەس عازيز:
كوزىممەن كەرسەم بە، سول ۇرىستى؟!—دەپ ساڭق ەتكەنى ءالى قۇلاعىمدا.
ءبىز — سەگىز ادامبىز. ءبارىمىز دە ساپەرمىز. ءبىز دزوتتى ءبىرىنشى بولىپ سالىپ بىتىردىك. جاياۋ اسكەر، دوس، ءبۇل بەكىنىستى ءوز ءىسىنىڭ شەبەرلەرى — "جاۋىنگەر ساپەرلەردىڭ سەن ءۇشىن سالعانىن ەسىندە ساقتا. مەن ءبىزدىڭ ءبىر ساپەر جايىندا ايتايىن. ول — ۋكراين. اسا ۇستامدى، ماقتانۋدى بىلمەيتىن ادام. ءبىز — ساپەرلەر ونى «باتكو» دەيمىز. ءبىر كۇنى جاۋ اسكەرى شابۋىلعا شىعار الدىندا بىزگە كوپىردى بۇزىپ، جويۋ تاپسىرىلدى. سونى ورىنداۋعا باتكومەن مەن دە اتتاندىم. باتكو كوپىردى تاس تالقان ەتتى، ءبىراق ءبىز ءوز شەبىمىزگە قايتا الماي قالدىق. ازىعىمىز تاۋسىلدى. باتكو ترۋبكاسىن سوڭعى قۇم ارالاس ءبىر شىم-شىم تەمەكى قالدىعىمەن تولتىردى. ترۋبكاسىن ءبىر تارتتى دا ماعان ۇسىندى. وسى ساتتە مەنىڭ ويىما: «دوسىڭنىڭ ترۋبكاسىن تارتساڭ، دوسىڭدى ەسكە الاسىڭ»، — دەگەن ناقىل ءسوز ءتۇستى.
جەتەكشىمىزدى جاۋىنگەردىڭ ءبىرىنشى دوسى — كومانديرىمىزدi ەسكە الدىق. بىزگە جاڭا جىگەر قوسىلدى. ءبىز العا ۇمتىلعان جاۋدىڭ سوڭىنان جۇردىك. ءتۇن بولاتىن. العا باسا وتىرىپ، ءبىزدىڭ جاياۋ اسكەر دوستارىمىزدىڭ قارسى شابۋىلعا شىعۋىن اسىعا كۇتتىك. باتكو ەكەۋىمىز شايقاسۋعا بەلىمىزدى بەكەم بۋدىق. پۋلەمەت تە، پاتروندار دا تاپتىق. جاۋدىڭ تىلىندا بەكىنىپ الدىق. باتكو: «مەن — كومانديرمىن، مەنىڭ بۇيرىعىمدى ورىندا!» — دەدى. شابۋىل باستالدى. جاياۋ اسكەرىمىز جاۋعا جاقسى تويتارىس بەرىپ، كەيىن قۋدى. فاشيستەر كەلگەن جاعىنا قاراي قاشا باستادى. ول بىزگە قارسى ءجۇردى.
باتكو: — «وگون!» — دەپ قيقۋ سالعان ساتتە-اق نەمىستەرگە قارسى وق بوراتتىق. مىقتاپ سوققىلادىق جانۋدى. ءبىر دە ءبىر فاشيست امان قالعان جوق. جاياۋ اسكەر كوماندير! بىزدەن مۇنداي كومەك كۇتپەگەن ەدى. ول بىزگە العىسىن ايتىپ، «ەر جۇرەك ساپەرلەر» دەدى.
مەن وسى كىشكەنە وقيعانى ساپەرلەردىڭ جاۋمەن شايقاسۋعا ءار كەزدە دايىن ەكەنىن كورسەتەتىن مىسال رەتىندە جازىپ وتىرمىن. قىزىل اسكەر تۇرعان جەر — ءار كەزدە مىقتى قامال.
قىمباتتى جولداس، بىزبەن — باتكومەن دە، سەمەنمەن دە جۇزبە-جۇز كەزدەسە المايسىڭ. جاڭا شەپكە كەتىپ بارامىز. ءبىزدىڭ ۋاقىتىمىز تار.
ءبىزدىڭ بۇل دزوتتى جاۋ وعىنىڭ استىندا ءجۇرىپ جاساعانىمىزدى ەسىڭدە ساقتا. مىنە، سوندىقتان دا ول بىزگە ەرەكشە قىمبات. ءبىز ونى كۇنى-تۇنى سالدىق. جۇمىسقا ەڭبەكتەپ جەتىپ، ەڭبەكتەپ ورالىپ جۇردىك. ورماننان مىنا جۋان بورەنەلەردى وسىندا ەڭبەكتەپ سۇيرەپ جەتكىزدىك.
وسى حاتتى جازىپ وتىرعان مىنا ستولدى ارنايى سەنىڭ «ماكسيمىڭ» ءۇشىن ءوزىم جاسادىم، «ماكسيمنىڭ» قاي جاققا بولسىن بۇرىلۋىنا مۇمكىنشىلىك بار ەمەس پە؟ جاياۋ اسكەر جولداس، بارلىق ءجۇز سەكسەن گرادۋس ايماقتا جاۋدى كۇيرەتۋىڭە بولادى. ءبىز كەتىپ بارا جاتىرمىز. ساپەرلەر كۇرەكتەرىن، بالتا - ارالارىن جيىستىرۋدا.
مەنىڭ قارۋىم — كۇرەك پەن بالتا ستول ۇستىندە، الدىمىزدا جاتىر. سوعىس جىلىندا مەن ولارمەن دوستاسىپ الدىم. مەن كەتىپ بارا جاتىپ، جاياۋ اسكەر جولداس، سەن قانشا ءفاشيستى جەرمەن-جەكسەن ەتتىڭ، ءبۇل دزوتتا نە بولدى، وسىنىن ءبارىن حابارلاۋدى وتىنەمىن.
مەنىڭ، قىمباتتى جاياۋ اسكەر جولداسىم!
وتان ءقاۋىپتى جاعدايدا. مەنى مەن سەنىڭ — وتانىمىز. مەن ساعان وتانىمىزدى قورعاۋ جولىندا، تۋعان جەرىمىزدە وپاسىز جاۋعا بەرىسپەي باتىل دا، مىقتى توتەپ بەرۋ ءۇشىن مىعىم بەكىنىس جاسادىم. مىقتى شەپتەن جاۋعا قارسى العا باسۋ جەڭىل.
ءبىز دزوتتى باتىر دا باتىل، تۇراقتىلار ءۇشىن تۇرعىزدىق. ءبىر ادىم كەيىن شەگىنبە!
مىنە، بار جازايىن دەگەنىم وسى. مەن ساعان وسى حاتتى جازىپ ۇلگەرگەنىمشە، جولداستارىمنىڭ ءبىرى اناۋ بورەنەگە مىنا سوزدەردى جازىپ ۇلگەرىپتى:
«جاياۋ اسكەر جولداس! وتانىمىز قاۋىپ-قاتەردە! ءبىزدىڭ دزوتتان جاۋ كورىنىپ تۇر. جاۋ جاپ-جاقىن! فاشيستەردى ۇزدىكسىز جوي! تاباندى بول! ءبىر ادىم كەيىن شەگىنبە! سەنىڭ دوسىڭ — ساپەر».
بۇل سەزدەردى قولتاڭباسىنا قاراپ ەر جۇرەك ساپەر باتكونىڭ جازعانىن سەزدىم. بۇل ءتىپتى جاقسى.
ءبىزدىڭ تالاپ-تىلەگىمىزدى، جاياۋ اسكەر جولداس، قايتا-قايتا وقىپ، ەسىڭدە ساقتا!
جاۋدى تاس-تالقان ەتۋدە تابىسقا جەتۋىڭە تىلەكتەسپىز.
باتىس مايدان 1942، اۆگۋست.
You Might Also Like
-
«Astana LRT» ج ش س جۋىق ارادا «مەكتەپ bus» جوباسى اياسىندا قايتادان ارنايى اۆتوبۋستاردى شىعاراتىن بولادى. بۇل تۋرالى «Astana LRT» ج ش س قوعاممەن بايلانىس دەپارتامەنتى...
