تابيعات زونالارى (كۇندەلىكتى ساباق جوسپارى)
كۇندەلىكتى ساباق جوسپارى، گەوگرافيا 7 سىنىپ
تاقىرىپتار:
41 - ساباق. تابيعات زونالارى.
42 - ساباق. وڭتۇستىك امەريكانىڭ حالقى مەن ەلدەرى
43 - ساباق. افريكا ماتەريگى. گەوگرافيالىق ورنى. جاعالاۋىنداعى مۇحيتتار مەن تەڭىزدەر. زەرتتەلۋ تاريحى.
44 - ساباق. جەر بەدەرى مەن پايدالى قازبالارى.
45 - ساباق. افريكانىڭ كليماتى
سىنىبى: 7
ءپانى: ماتەريكتەر مەن مۇحيتتار گەوگرافياسى
تاقىرىبى: تابيعات زونالارى.
ساباقتىڭ ماقساتتارى:
1. بىلىمدىلىك: وقۋشىلارعا العان ءبىلىمىن تياناقتاپ، ەستە ساقتاۋ، تاپقىرلىقپەن تولىق تاقىرىپپەن تانىستىرۋ.
2. دامىتۋشىلىق: وقۋشىلارعا تانىمدىق قابىلەتتەرىن قالىپتاستىرۋ، العان بىلىمدەرىن جەتىلدىرۋ جانە پانگە دەگەن قىزىعۋشىلىقتارىن ارتتىرۋ.
3. تاربيەلىك: وقۋشىلاردى بەلسەندى ءىس - ارەكەت جاساۋعا، ءبىلىم الۋعا، ىسكەرلىككە، ىزگىلىككە، ۇقىپتىلىققا تاربيەلەۋ.
ساباقتىڭ ءتۇرى: ارالاس ساباق
وقىتۋ ءادىسى: سۇراق - جاۋاپ، تۇسىندىرمەلى، بايانداۋ
ساباقتىڭ ادىستەمەلىك جابدىقتالۋى: كارتا، اتلاس كارتا، وقۋلىق، قوسىمشا ماتەريالدار.
ساباقتىڭ بارىسى: ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى. وقۋشىلارمەن امانداسۋ، ولاردى تۇگەندەۋ. وقۋشىلار نازارىن وزىمە اۋدارتۋ
جاڭا ساباقتى ءتۇسىندىرۋ:
وڭتۇستىك امەريكا جەرىندە مىناداي تابيعات زونالارى اجىراتىلادى: ىلعالدى ەكۆاتورلىق ورماندار (گيلەيا)، اۋىسپالى ىلعالدى (مۋسسوندى) ورماندار، سۋبتروپيكتىك قاتتى جاپىراقتى ماڭگى جاسىل ورماندار مەن بۇتالار، جالپاق جاپىراقتى ورماندار، سۋبتروپيكتىك دالا (پامپا) زوناسى، شولەيت، ءشول زوناسى.
ەكۆاتوردىڭ ەكى جاعىن امازونكانىڭ ىلعالدى ەكۆاتورلىق ورماندارى (گيلەيا) الىپ يجاتىر. ولار ءتۇر قۇرامى ونشا وزگەرمەي - اق سولتۇستىك پەن وڭتۇستىككە قاراي اۋىسپالى ىلعالدى ورماندارعا ۇلاسادى. مۇنداعى قىزىل - سارى فەرروليتتى توپىراقتاردا تەك قانا اعاشتاردىڭ ەكى مىڭنان استام ءتۇرى وسەدى. سوندىقتان بۇل ايماقتى عالامشاردىڭ «وكپەسى» دەپ تە اتايدى. ال جەرگىلىكتى حالىق يت تۇمسىعى باتپايتىن بۇل قالىڭ ورماندى «سەلۆاس» دەيدى. اعاشتاردىڭ اسا باعالى تۇلەرىنە تابيعي كاۋچۋك الىناتىن گيەۆەيا، ەڭ جەڭىل بالس اعاشى، دارىلىك شيكىزات بەرەتىن حينا اعاشى، كاكاو، سەيبا، قاۋىن اعاشى جانە ت. ب. جاتادى.
جانۋارلار دۇنيەسى شاعىن دەنەلى باقىراۋىق جانە ىلمەكقۇيرىق مايمىلدار، جالقاۋاڭ، تاپير، وپوسسۋم، قۇمىرسقا جەگىش، قان سورعىش جارقاناتتار، پەكاري شوشقاسى مەن ەڭ ءىرى سۋ شوشقاسى – كاپيبارادان جانە ت. ب. تۇرادى، ال جىرتقىشتاردان ياگۋار، پۋما كەزدەسەدى. ورمانداردا قاۋىرسىندارى الۋان تۇسكە قۇبىلاتىن توتىقۇستار مەن تۋكانلدار، گاوسيندەر، الەمدەگى ەڭ كىشكەنتاي تقۇس – كوليبري مەكەندەيدى. ۇزىندىعى 12 م - گە جەتەتىن الەمدەگى ەڭ ۇزىن جىلان – اناكوندا دا كەزدەسەدى.
اۋىسپالى ىلعالدى ورماندار اتلانت مۇحيتىنىڭ اسەرى كۇشتى بولاتىن برازيليانىڭ شىعىس جاعالاۋىندا دا تارالعان. بۇل ورمانداردىڭ ەرەكشەلىگى مۇندا قىلقان جاپىراقتى اراۋكاريا اعاشى جانە پاراگۆاي شايى وسەدى. اراۋكاريا ورماندارى كەسۋدىڭ ناتيجەسىندە جويىلۋ الدىندا تۇر.
ساۆاننالار مەن سيرەك ورماندار ماتەريكتە ورينوكو ساۆانناسى – ليانوس جانە برازيليا ساۆانناسى – كامپوس دەپ اجىراتىلادجى. توپىراق جامىلعىسى فەرروليتتى قىزىل توپىراقتان قىزىل - قوڭىر توپىراققا اۋىسادى.
سولتۇستىك جارتى شار ساۆاۆنناسى – ليانوستا پالمالار مەن اكاسيا، بيىك شوپتەسىن وسىمدىكتەرن تارالعان. وڭتۇستىك جارتى شار ساۆانناسى - كامپوستا اعاشتار از، كوبىنەسە تىكەنەكتى كاكتۋس، ميموزا، سۋتتىگەن بۇتالارى وسەدى. ءار جەردە بوتەلكە تارىزدەس دىڭىنە سۋ جينالاتىن بوتەلكە اعاشتارى كەزدەسەدى. الۋان ءتۇرلى اعاش تارىزدەس كاكتۋستار وسەتىن مەكسيكا تاۋلى قىراتىن «كاكتۋستىڭ ەكىنشى وتانى» دەپ اتايدى.
جانۋارلار دۇنيەسىنەن پەكاري، ەرگەجەيلى، بۇعىلار، تاپير، جالدى قاسقىر، ساۋىتتىلاردىڭ بىرنەشە تۇرلەرى، قۇمىرسقا جەگىشتەر، ناندۋ تۇيەقۇسى كەزدەسەدى. توپىراعى قۇنارلى بولعاندىقتان ساۆاننا مەن سيرەك ورمان زوناسى كاكاو مەن افريكادان اكەلىنىپ جەرسىندىرىلگەن كوفە اعاشى وسىرىلەتىن پلانتاسيالارعا اينالدىرىلعان.
سۋبتروپيكتىك دالا زوناسى لا - پلاتا جازىعىن الىپ جاتىر. قۇنارلى شىمدى قىزعىلت توپىراقتا تارالعان بۇل زونانى جەرگىلىكتى حالىق پامپا دەپ اتايدى. ول «جازىق دالا» دەگەن ۇعىمدى بىلدىرەدى. جازى ىستىق، قىستا وڭتۇستىكتەن اۋا تەمپەراتۋراسىن تومەندەتەتىن جەلدەر سوعىپ تۇرادى. زونا بويىنشا جىلدىق جاۋىن-شاشىننىڭ مولشەرى اركەلكى تارالادى. جاڭبىر جىل بويى جاۋاتىن شىعىس بولىكتە بيىك ءارى بىتىك استىق تۇقىمداس پامپا ءشوبى، قوڭىرباس وسەدى. جانۋارلاردان كىشىگىرىم پامپا بۇعىسى، پامپا مىسىعى، پامپا تۇلكىسى، وسەلوت، كەمىرگىشتەر وتە كوپ. وزەن جاعالارىندا تەڭىز شوشقاسى مەن تەرىسى باعالى ساز قۇندىزى مەكەندەيدى. قۇنارلى قىزعىلت - قارا توپىراق الىپ جاتقان پامپا جەرى تۇگەلگە جۋىق جىرتىلىپ، ماتەريكتەگى اسا ءىرى ەگىنشىلىك جاقسى دامىعان اۋداندارىنا اينالعان. ال قۇرعاق دالالار جايىلىم رەتىندە پايدالانىلادى. تابيعي وسىمدىكتەرى مەن جانۋارلار دۇنيەسى قورىقتاردا عانا ساقتالىپ قالعان.
شولەيت زوناسى ماتەريكتىڭ قيىر وڭتۇستىگىندە پاتاگونيا جەرىن قامتيدى. قوڭىرجاي كونتينەنتتىك كليمات جاعدايىندا شولەيتتىڭ سۇر جانە قوڭىر توپىراقتارى تارالعان. مۇندا سيرەك شوپتەر مەن الاسا كاكتۋستى تىكەنەكتى بۇتالار الماسىپ وتىرادى. كەيبىر بولىكتەرىندە الاسا جانە قاتتى، جاتاعان جاستىق تارىزدەس وسىمدىكتەر تىعىز ءوسىپ، كيىزدەي تۇتاسقان جامىلعىسى قۇرايدى. كليماتىنىڭ قولايسىزدىعىنا بايلانىستى ناشار يگەرىلگەن بۇل زونادا جانۋارلار دۇنيەسى ءبىرشاما جاقسى دامىعان. ساۋىتتىلاردىڭ بىرنەشە ءتۇرى كەمىرۋشىلەرمەن قاتار، پامپا بۇعىسى مەن پامپا مىسىعى، ماگەللان تۇلكىسى جانە ءىرى قۇستار مەكەندەيدى. ءىرى جانۋارلار گۋاناكو لاماسى مەن پۋما كەزدەسەدى.
ماتەريكتىڭ تىنىق مۇحيت جاعالاۋىنداعى جىڭىشكە القاپتا، ەكۆاتور ماڭىندا ىلعالدى ماڭگى جاسىل ورماندار زوناسى ورنالاسسا، ەكۆاتوردان 30º و. ە. دەيىنگى ارالىقتى تروپيكتىك ءشول زوناسى، سۋبتروپيكتىك جاعالىق بولىكتى قاتتى جاپىراقتى ماڭگى جاسىل ورماندار مەن بۇتالار زوناسى، ال قوڭىرجاي بەلدەۋگە سايكەس كەلەتىن جاعالىق بولىكتى وڭتۇستك جالپاق جاپىراقتى ورماندار زوناسى الىپ جاتىر.
اند تاۋلارىنىڭ جانارتاۋلار دۇنيەسى ەندەميكتەرگە باي. اند تاۋلارىنىڭ بارلىق بولىگىندە دەرلىك تۇيە تۇقىمداسىنا جاتاتىن لامانىڭ ەكى جابايى ءتۇرى - ۆيكۋنيا جانە گۋاناكو مەكەندەيدى. قازىرگى كەزدە جەرگىلىكتى حالىق لامانىڭ ەكى ءتۇرىن – الپاكا مەن كادىمگى لامانى قولدا ۇستايدى.
اند تاۋلارىندا تاۋ تاپيرى، كوزىلدىرىكتى ايۋ، پۋما، تەرىسى وتە باعالى كەمىرگىش - شينشيللا تارالعان. ال اسا ءىرى جىرتقىش قۇس - كوندور مەن لامانى اند تاۋىنىڭ سيمۆولى دەۋگە بولادى. كوندوردىڭ سالماعى 9 - 12 كگ، ال قاناتى جايىلعانداعى ۇزىندىعى 3 م - گە دەيىن جەتەدى. تاۋدىڭ وڭتۇستىگىندە ماگەللان پينگۆينى كەزدەسەدى.
جاڭا ساباقتى بەكىتۋ:
1. وڭتۇستىك امەريكانىڭ جازىق بولىگىندە قانداي تابيعات زونالارى ورنالاسقان؟
2. «سەلۆاس»، «ليانوس»، «كامپوس»، «پامپا» ۇعىمدارىن ءتۇسىندىرىپ، تابيعات ەرەكشەلىكتەرىن اتاڭدار.
3. اند تاۋلارىنداعى بيىكتىك بەلدەۋلەردىڭ تارالۋى گەوگرافيالىق ەندىك پەن كليماتتىق جاعدايعا تاۋەلدى ەكەندىگىن وقۋلىق ءماتىنى مەن 58 - سۋرەتتى سالىستىرا وتىرىپ، دالەلدەڭدەر.
4. نەگە ورتالىق اندىنىڭ باتىس بەتكەيىندە ورمان بەلدەۋلەرى جوق.
قورىتىندى: بۇگىنگى ساباقتا، وڭتۇستىك امەريكانىڭ جالپى تابيعات زونالارىنىڭ تۇرلەرىمەن تانىستىردىم.
ۇيگە تاپسىرما: §41 - 42 - وقۋ. كەسكىن كارتاعا تابيعات زونالارىن سالىپ كەلۋ.
تولىق نۇسقاسىن قاراۋ
تاقىرىپتار:
41 - ساباق. تابيعات زونالارى.
42 - ساباق. وڭتۇستىك امەريكانىڭ حالقى مەن ەلدەرى
43 - ساباق. افريكا ماتەريگى. گەوگرافيالىق ورنى. جاعالاۋىنداعى مۇحيتتار مەن تەڭىزدەر. زەرتتەلۋ تاريحى.
44 - ساباق. جەر بەدەرى مەن پايدالى قازبالارى.
45 - ساباق. افريكانىڭ كليماتى
سىنىبى: 7
ءپانى: ماتەريكتەر مەن مۇحيتتار گەوگرافياسى
تاقىرىبى: تابيعات زونالارى.
ساباقتىڭ ماقساتتارى:
1. بىلىمدىلىك: وقۋشىلارعا العان ءبىلىمىن تياناقتاپ، ەستە ساقتاۋ، تاپقىرلىقپەن تولىق تاقىرىپپەن تانىستىرۋ.
2. دامىتۋشىلىق: وقۋشىلارعا تانىمدىق قابىلەتتەرىن قالىپتاستىرۋ، العان بىلىمدەرىن جەتىلدىرۋ جانە پانگە دەگەن قىزىعۋشىلىقتارىن ارتتىرۋ.
3. تاربيەلىك: وقۋشىلاردى بەلسەندى ءىس - ارەكەت جاساۋعا، ءبىلىم الۋعا، ىسكەرلىككە، ىزگىلىككە، ۇقىپتىلىققا تاربيەلەۋ.
ساباقتىڭ ءتۇرى: ارالاس ساباق
وقىتۋ ءادىسى: سۇراق - جاۋاپ، تۇسىندىرمەلى، بايانداۋ
ساباقتىڭ ادىستەمەلىك جابدىقتالۋى: كارتا، اتلاس كارتا، وقۋلىق، قوسىمشا ماتەريالدار.
ساباقتىڭ بارىسى: ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى. وقۋشىلارمەن امانداسۋ، ولاردى تۇگەندەۋ. وقۋشىلار نازارىن وزىمە اۋدارتۋ
جاڭا ساباقتى ءتۇسىندىرۋ:
وڭتۇستىك امەريكا جەرىندە مىناداي تابيعات زونالارى اجىراتىلادى: ىلعالدى ەكۆاتورلىق ورماندار (گيلەيا)، اۋىسپالى ىلعالدى (مۋسسوندى) ورماندار، سۋبتروپيكتىك قاتتى جاپىراقتى ماڭگى جاسىل ورماندار مەن بۇتالار، جالپاق جاپىراقتى ورماندار، سۋبتروپيكتىك دالا (پامپا) زوناسى، شولەيت، ءشول زوناسى.
ەكۆاتوردىڭ ەكى جاعىن امازونكانىڭ ىلعالدى ەكۆاتورلىق ورماندارى (گيلەيا) الىپ يجاتىر. ولار ءتۇر قۇرامى ونشا وزگەرمەي - اق سولتۇستىك پەن وڭتۇستىككە قاراي اۋىسپالى ىلعالدى ورماندارعا ۇلاسادى. مۇنداعى قىزىل - سارى فەرروليتتى توپىراقتاردا تەك قانا اعاشتاردىڭ ەكى مىڭنان استام ءتۇرى وسەدى. سوندىقتان بۇل ايماقتى عالامشاردىڭ «وكپەسى» دەپ تە اتايدى. ال جەرگىلىكتى حالىق يت تۇمسىعى باتپايتىن بۇل قالىڭ ورماندى «سەلۆاس» دەيدى. اعاشتاردىڭ اسا باعالى تۇلەرىنە تابيعي كاۋچۋك الىناتىن گيەۆەيا، ەڭ جەڭىل بالس اعاشى، دارىلىك شيكىزات بەرەتىن حينا اعاشى، كاكاو، سەيبا، قاۋىن اعاشى جانە ت. ب. جاتادى.
جانۋارلار دۇنيەسى شاعىن دەنەلى باقىراۋىق جانە ىلمەكقۇيرىق مايمىلدار، جالقاۋاڭ، تاپير، وپوسسۋم، قۇمىرسقا جەگىش، قان سورعىش جارقاناتتار، پەكاري شوشقاسى مەن ەڭ ءىرى سۋ شوشقاسى – كاپيبارادان جانە ت. ب. تۇرادى، ال جىرتقىشتاردان ياگۋار، پۋما كەزدەسەدى. ورمانداردا قاۋىرسىندارى الۋان تۇسكە قۇبىلاتىن توتىقۇستار مەن تۋكانلدار، گاوسيندەر، الەمدەگى ەڭ كىشكەنتاي تقۇس – كوليبري مەكەندەيدى. ۇزىندىعى 12 م - گە جەتەتىن الەمدەگى ەڭ ۇزىن جىلان – اناكوندا دا كەزدەسەدى.
اۋىسپالى ىلعالدى ورماندار اتلانت مۇحيتىنىڭ اسەرى كۇشتى بولاتىن برازيليانىڭ شىعىس جاعالاۋىندا دا تارالعان. بۇل ورمانداردىڭ ەرەكشەلىگى مۇندا قىلقان جاپىراقتى اراۋكاريا اعاشى جانە پاراگۆاي شايى وسەدى. اراۋكاريا ورماندارى كەسۋدىڭ ناتيجەسىندە جويىلۋ الدىندا تۇر.
ساۆاننالار مەن سيرەك ورماندار ماتەريكتە ورينوكو ساۆانناسى – ليانوس جانە برازيليا ساۆانناسى – كامپوس دەپ اجىراتىلادجى. توپىراق جامىلعىسى فەرروليتتى قىزىل توپىراقتان قىزىل - قوڭىر توپىراققا اۋىسادى.
سولتۇستىك جارتى شار ساۆاۆنناسى – ليانوستا پالمالار مەن اكاسيا، بيىك شوپتەسىن وسىمدىكتەرن تارالعان. وڭتۇستىك جارتى شار ساۆانناسى - كامپوستا اعاشتار از، كوبىنەسە تىكەنەكتى كاكتۋس، ميموزا، سۋتتىگەن بۇتالارى وسەدى. ءار جەردە بوتەلكە تارىزدەس دىڭىنە سۋ جينالاتىن بوتەلكە اعاشتارى كەزدەسەدى. الۋان ءتۇرلى اعاش تارىزدەس كاكتۋستار وسەتىن مەكسيكا تاۋلى قىراتىن «كاكتۋستىڭ ەكىنشى وتانى» دەپ اتايدى.
جانۋارلار دۇنيەسىنەن پەكاري، ەرگەجەيلى، بۇعىلار، تاپير، جالدى قاسقىر، ساۋىتتىلاردىڭ بىرنەشە تۇرلەرى، قۇمىرسقا جەگىشتەر، ناندۋ تۇيەقۇسى كەزدەسەدى. توپىراعى قۇنارلى بولعاندىقتان ساۆاننا مەن سيرەك ورمان زوناسى كاكاو مەن افريكادان اكەلىنىپ جەرسىندىرىلگەن كوفە اعاشى وسىرىلەتىن پلانتاسيالارعا اينالدىرىلعان.
سۋبتروپيكتىك دالا زوناسى لا - پلاتا جازىعىن الىپ جاتىر. قۇنارلى شىمدى قىزعىلت توپىراقتا تارالعان بۇل زونانى جەرگىلىكتى حالىق پامپا دەپ اتايدى. ول «جازىق دالا» دەگەن ۇعىمدى بىلدىرەدى. جازى ىستىق، قىستا وڭتۇستىكتەن اۋا تەمپەراتۋراسىن تومەندەتەتىن جەلدەر سوعىپ تۇرادى. زونا بويىنشا جىلدىق جاۋىن-شاشىننىڭ مولشەرى اركەلكى تارالادى. جاڭبىر جىل بويى جاۋاتىن شىعىس بولىكتە بيىك ءارى بىتىك استىق تۇقىمداس پامپا ءشوبى، قوڭىرباس وسەدى. جانۋارلاردان كىشىگىرىم پامپا بۇعىسى، پامپا مىسىعى، پامپا تۇلكىسى، وسەلوت، كەمىرگىشتەر وتە كوپ. وزەن جاعالارىندا تەڭىز شوشقاسى مەن تەرىسى باعالى ساز قۇندىزى مەكەندەيدى. قۇنارلى قىزعىلت - قارا توپىراق الىپ جاتقان پامپا جەرى تۇگەلگە جۋىق جىرتىلىپ، ماتەريكتەگى اسا ءىرى ەگىنشىلىك جاقسى دامىعان اۋداندارىنا اينالعان. ال قۇرعاق دالالار جايىلىم رەتىندە پايدالانىلادى. تابيعي وسىمدىكتەرى مەن جانۋارلار دۇنيەسى قورىقتاردا عانا ساقتالىپ قالعان.
شولەيت زوناسى ماتەريكتىڭ قيىر وڭتۇستىگىندە پاتاگونيا جەرىن قامتيدى. قوڭىرجاي كونتينەنتتىك كليمات جاعدايىندا شولەيتتىڭ سۇر جانە قوڭىر توپىراقتارى تارالعان. مۇندا سيرەك شوپتەر مەن الاسا كاكتۋستى تىكەنەكتى بۇتالار الماسىپ وتىرادى. كەيبىر بولىكتەرىندە الاسا جانە قاتتى، جاتاعان جاستىق تارىزدەس وسىمدىكتەر تىعىز ءوسىپ، كيىزدەي تۇتاسقان جامىلعىسى قۇرايدى. كليماتىنىڭ قولايسىزدىعىنا بايلانىستى ناشار يگەرىلگەن بۇل زونادا جانۋارلار دۇنيەسى ءبىرشاما جاقسى دامىعان. ساۋىتتىلاردىڭ بىرنەشە ءتۇرى كەمىرۋشىلەرمەن قاتار، پامپا بۇعىسى مەن پامپا مىسىعى، ماگەللان تۇلكىسى جانە ءىرى قۇستار مەكەندەيدى. ءىرى جانۋارلار گۋاناكو لاماسى مەن پۋما كەزدەسەدى.
ماتەريكتىڭ تىنىق مۇحيت جاعالاۋىنداعى جىڭىشكە القاپتا، ەكۆاتور ماڭىندا ىلعالدى ماڭگى جاسىل ورماندار زوناسى ورنالاسسا، ەكۆاتوردان 30º و. ە. دەيىنگى ارالىقتى تروپيكتىك ءشول زوناسى، سۋبتروپيكتىك جاعالىق بولىكتى قاتتى جاپىراقتى ماڭگى جاسىل ورماندار مەن بۇتالار زوناسى، ال قوڭىرجاي بەلدەۋگە سايكەس كەلەتىن جاعالىق بولىكتى وڭتۇستك جالپاق جاپىراقتى ورماندار زوناسى الىپ جاتىر.
اند تاۋلارىنىڭ جانارتاۋلار دۇنيەسى ەندەميكتەرگە باي. اند تاۋلارىنىڭ بارلىق بولىگىندە دەرلىك تۇيە تۇقىمداسىنا جاتاتىن لامانىڭ ەكى جابايى ءتۇرى - ۆيكۋنيا جانە گۋاناكو مەكەندەيدى. قازىرگى كەزدە جەرگىلىكتى حالىق لامانىڭ ەكى ءتۇرىن – الپاكا مەن كادىمگى لامانى قولدا ۇستايدى.
اند تاۋلارىندا تاۋ تاپيرى، كوزىلدىرىكتى ايۋ، پۋما، تەرىسى وتە باعالى كەمىرگىش - شينشيللا تارالعان. ال اسا ءىرى جىرتقىش قۇس - كوندور مەن لامانى اند تاۋىنىڭ سيمۆولى دەۋگە بولادى. كوندوردىڭ سالماعى 9 - 12 كگ، ال قاناتى جايىلعانداعى ۇزىندىعى 3 م - گە دەيىن جەتەدى. تاۋدىڭ وڭتۇستىگىندە ماگەللان پينگۆينى كەزدەسەدى.
جاڭا ساباقتى بەكىتۋ:
1. وڭتۇستىك امەريكانىڭ جازىق بولىگىندە قانداي تابيعات زونالارى ورنالاسقان؟
2. «سەلۆاس»، «ليانوس»، «كامپوس»، «پامپا» ۇعىمدارىن ءتۇسىندىرىپ، تابيعات ەرەكشەلىكتەرىن اتاڭدار.
3. اند تاۋلارىنداعى بيىكتىك بەلدەۋلەردىڭ تارالۋى گەوگرافيالىق ەندىك پەن كليماتتىق جاعدايعا تاۋەلدى ەكەندىگىن وقۋلىق ءماتىنى مەن 58 - سۋرەتتى سالىستىرا وتىرىپ، دالەلدەڭدەر.
4. نەگە ورتالىق اندىنىڭ باتىس بەتكەيىندە ورمان بەلدەۋلەرى جوق.
قورىتىندى: بۇگىنگى ساباقتا، وڭتۇستىك امەريكانىڭ جالپى تابيعات زونالارىنىڭ تۇرلەرىمەن تانىستىردىم.
ۇيگە تاپسىرما: §41 - 42 - وقۋ. كەسكىن كارتاعا تابيعات زونالارىن سالىپ كەلۋ.
نازار اۋدارىڭىز! جاسىرىن ءماتىندى كورۋ ءۇشىن سىزگە سايتقا تىركەلۋ قاجەت.
تولىق نۇسقاسىن قاراۋ
You Might Also Like
-
كۇندەلىكتى ساباق جوسپارى، گەوگرافيا 7 سىنىپ
-
كۇندەلىكتى ساباق جوسپارى، گەوگرافيا 7 سىنىپ
