تاۋەلسىزدىك - تۇعىرىم
سەناريي تاقىرىبى: تاۋەلسىزدىك - تۇعىرىم
سەناريي بارىسى: «تويباستار» كۇيى (حابارلانبايدى)
1 - جۇرگىزۋشى:
ارمىسىزدار، قۇرمەتتى ۇستازدار، وقۋشىلار جانە قادىرمەندى قوناقتار! بۇگىنگى تاۋەلسىزدىگىمىزدىڭ 30 جىلدىعىنا ارنالعان «تاۋەلسىزدىك - تۇعىرىم» اتتى مەرەكەلىك كەشىمىزگە قوش كەلدىڭىزدەر!
تاۋەلسىزدىك ەڭ باستى قۇندىلىعىمىز! تاۋەلسىزدىككە قانتوگىسسىز، بەيبىت تۇردە قول جەتكىزگەننەن كەيىن عانا ەلىمىزدى الەمنىڭ وركەنيەتتى مەملەكەتتەرىنىڭ قاتارىنا قوسا الدىق. 31 جىل ىشىندە تاۋەلسىز قازاق ەلىن قالىپتاستىرىپ، نارىقتىڭ قيىن وتكەلەكتەرىنەن امان وتكىزىپ كەلەمىز. وسى كەزەڭدە قازاقستاندى دۇنيە ديدارىنداعى ەڭ مىقتى مەملەكەتتەر تانيتىنداي، سىيلايتىنداي دەڭگەيگە جەتكىزگەن تۇڭعىش نۇرسۇلتان نازاربايەۆتاي كورەگەن ساياساتكەردىڭ ەرەن ەڭبەگىن ءدال بۇگىن جانە ءارقاشاندا ايتىپ وتەمىز.
تاۋەلسىزدىك كۇنى ەلىمىزدىڭ بارلىق ازاماتتارى ءۇشىن ورنى ەرەكشە مەرەكە دەپ بىلەمىز، سەبەبى، وسىناۋ جۇرەكجاردى قۋانىشقا تولى كۇندى اتا - بابالارىمىز عاسىرلار بويى ارمانداپ، كۇتۋمەن ءوتتى.
التايدان الاتاۋعا دەيىن ۇلان – عايىر جەردى مەكەن ەتكەن اتا – بابالارىمىز تاۋەلسىزدىكتى ارمان ەتكەن. وسىناۋ كەڭ دالانى كوك نايزانىڭ ۇشىمەن، سوم بىلەكتىڭ كۇشىمەن قورعاعان بابالارىمىزدىڭ اماناتىن ورىنداۋ ءۇشىن تالاي بوزداقتار جانكەشتىلىككە بارعان. قاراكەرەي قابانباي، قانجىعالى بوگەنباي باتىرلاردان باستاپ، يسا دوسان، شوتان باتىرلار، بەرىرەكتە باۋىرجان، مانشۇك، ءاليا سىندى باتىرلار سول ەل قورعاۋدى ۇران ەتكەن، سول ءۇشىن قۇربان بولىپ، ەل قۇرمەتىنە بولەنگەن باتىرلار.
رەسەيدىڭ ەزگىسىندە بولىپ، ءتىلىمىز بەن دىنىمىزدەن بەزىپ، ورىستانعالى تۇرعاندا قايرات رىسقۇلبەكوۆ، ءلاززات اسانوۆا سياقتى قىرشىن جاستاردىڭ قۇرباندىققا بارۋى ارقاسىندا عانا تاۋەلسىزدىك الىپ، ەگەمەندى ەل بولدىق.
2 - جۇرگىزۋشى:
قازاق حالقى ەركىندىككە جەتۋ ءۇشىن قانشاما قيىن – قىستاۋ كەزەڭدەردى باستان كەشىردى. مىڭداعان جىلدىق تاريحى بار، قازاقستان ءوز تاۋەلسىزدىگىن الدى. ال، 1986 جىلعى وقيعا حالىقتىڭ ەسىندە ماڭگى ساقتالادى.
16 – جەلتوقساندا قازاق جاستارى ورتالىق الاڭعا شىعىپ، قازاقستان تاۋەلسىزدىگىن تالاپ ەتتى.
بۇل كۇن - قازاقستان تاريحىندا تاۋەلسىز قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ تۋعان كۇنى دەپ التىن ارىپپەن جازىلدى. سوندىقتان دا جەلتوقسان بۇكىلحالىقتىق مەرەكە.
قازاقستان جوعارى كەڭەسى 1991ج. 16 جەلتوقساندا قازاقستاندى تاۋەلسىز رەسپۋبليكا دەپ جاريالادى. ەكى ءجۇز جىلداي پاتشالىق رەسسەيدىڭ وتارى، جەتپىس جىلدان استام كەڭەس ۇكىمەتىنىڭ بۇعاۋىندا بولعان قازاقستان ەگەمەن ەل بولدى. مىنە سودان بەرى 30 جىل!
تاۋەلسىزدىگىمىزگە ارنالعان مەرەكەلىك كەشىمىزدى ەلىمىزدىڭ مەملەكەتتىك انۇرانىمەن باستايىق.
ءانۇران ورىندالادى
1 - جۇرگىزۋشى:
ارمانداردى جاقىنداتىپ تىم الىس،
ءبىزدىڭ جاققا جەتكەن ەكەن جىلى اعىس.
ەگەمەندىك - ەل باقىتى، ەرتەڭى،
و، حالايىق! قۇتتى بولسىن قۋانىش!
ازات ولكەم كۇندەي كۇلگەن شىعىستان،
اسىل ەلىم جان - جۇرەكتى ۇعىسقان.
اتا بابام اڭساپ وتكەن باقىتىم،
اينالايىن، قازاقستان - گۇلستان!
2 - جۇرگىزۋشى:
كەڭ بايتاق، كوز جەتپەيتىن جەرىم مەنىڭ
تاۋلى ورمان، جاسىل جايلاۋ كولىم مەنىڭ
بۇگىندە بار الەمگە داڭقىڭ جەتتى
تاۋەلسىز قازاقستان – ەلىم مەنىڭ
قۇتتىقتاۋ ءسوز كەزەگى مەكتەبىمىزدىڭ ديرەكتورى داندىبايەۆ ساعىندىق مۇحامەدياۇلىنا بەرىلەدى.
ءان «تۋعان جەر» ورىندايتىن 9 - سىنىپ وقۋشىسى: تەكەباي كاۋسار
1 - جۇرگىزۋشى: مەيىرجان، سەن بىلەسىڭ بە جەلتوقسان وقيعاسىنىڭ شىعۋ سەبەبى نە ەكەنىن؟
2 - جۇرگىزۋشى: ءيا، بىلەمىن. 1986 جىلعى 16 جەلتوقساندا تاڭەرتەڭگى ساعات 10. 00 - دا بار - جوعى 18 مينۋتقا سوزىلعان قازاقستان كومپارتياسىنىڭ پلەنۋمىندا ەلىمىزدى شيرەك عاسىر باسقارعان دىنمۇحامەت احمەت ۇلى قونايەۆ ورنىنان الىنىپ، شەتتەن كەلگەن گەنناديي كولبين سايلاندى. بۇل، ارينە، قازاق حالقىنىڭ نارازىلىعىن تۋعىزىپ، ايگىلى جەلتوقسان وقيعاسىن تۋعىزدى.
وسى 17 - 18 جەلتوقسان كۇندەرىن قاراپايىم اۋىل ازاماتى لەسبەك وماروۆ بىلاي دەپ جىرلايدى:
قاسقالداق ۇشىپ كولىنەن،
شۇرەگەي كەلىپ قونعان كۇن.
قىراندى قۋىپ كوگىنەن،
قارعالار بيلىك العان كۇن.
«ناشاقور» دەپ، «ۇلتشىل» دەپ،
قازاققا كۇيە جاققان كۇن.
قاقاعان كۇننىڭ ىزعارى،
سۇيەكتەن ءوتىپ كەتكەن كۇن.
قاراكوز قازاق قىزدارىن
وموندار باستان تەپكەن كۇن،
وزبىرلىق كۇشپەن تۇنشىعىپ،
ءۇمىتتىڭ وتى وشكەن كۇن.
جانىنا تاپپاي ءبىر داۋا
ەر قايرات قىرشىن كەتكەن كۇن.
ءان: «قارا باۋىر قاسقالداق» 8 - سىنىپ وقۋشىسى: زيادا ەرلان
تاۋەلسىزدىك - تۇعىرىم. جۇكتەۋ
سەناريي بارىسى: «تويباستار» كۇيى (حابارلانبايدى)
1 - جۇرگىزۋشى:
ارمىسىزدار، قۇرمەتتى ۇستازدار، وقۋشىلار جانە قادىرمەندى قوناقتار! بۇگىنگى تاۋەلسىزدىگىمىزدىڭ 30 جىلدىعىنا ارنالعان «تاۋەلسىزدىك - تۇعىرىم» اتتى مەرەكەلىك كەشىمىزگە قوش كەلدىڭىزدەر!
تاۋەلسىزدىك ەڭ باستى قۇندىلىعىمىز! تاۋەلسىزدىككە قانتوگىسسىز، بەيبىت تۇردە قول جەتكىزگەننەن كەيىن عانا ەلىمىزدى الەمنىڭ وركەنيەتتى مەملەكەتتەرىنىڭ قاتارىنا قوسا الدىق. 31 جىل ىشىندە تاۋەلسىز قازاق ەلىن قالىپتاستىرىپ، نارىقتىڭ قيىن وتكەلەكتەرىنەن امان وتكىزىپ كەلەمىز. وسى كەزەڭدە قازاقستاندى دۇنيە ديدارىنداعى ەڭ مىقتى مەملەكەتتەر تانيتىنداي، سىيلايتىنداي دەڭگەيگە جەتكىزگەن تۇڭعىش نۇرسۇلتان نازاربايەۆتاي كورەگەن ساياساتكەردىڭ ەرەن ەڭبەگىن ءدال بۇگىن جانە ءارقاشاندا ايتىپ وتەمىز.
تاۋەلسىزدىك كۇنى ەلىمىزدىڭ بارلىق ازاماتتارى ءۇشىن ورنى ەرەكشە مەرەكە دەپ بىلەمىز، سەبەبى، وسىناۋ جۇرەكجاردى قۋانىشقا تولى كۇندى اتا - بابالارىمىز عاسىرلار بويى ارمانداپ، كۇتۋمەن ءوتتى.
التايدان الاتاۋعا دەيىن ۇلان – عايىر جەردى مەكەن ەتكەن اتا – بابالارىمىز تاۋەلسىزدىكتى ارمان ەتكەن. وسىناۋ كەڭ دالانى كوك نايزانىڭ ۇشىمەن، سوم بىلەكتىڭ كۇشىمەن قورعاعان بابالارىمىزدىڭ اماناتىن ورىنداۋ ءۇشىن تالاي بوزداقتار جانكەشتىلىككە بارعان. قاراكەرەي قابانباي، قانجىعالى بوگەنباي باتىرلاردان باستاپ، يسا دوسان، شوتان باتىرلار، بەرىرەكتە باۋىرجان، مانشۇك، ءاليا سىندى باتىرلار سول ەل قورعاۋدى ۇران ەتكەن، سول ءۇشىن قۇربان بولىپ، ەل قۇرمەتىنە بولەنگەن باتىرلار.
رەسەيدىڭ ەزگىسىندە بولىپ، ءتىلىمىز بەن دىنىمىزدەن بەزىپ، ورىستانعالى تۇرعاندا قايرات رىسقۇلبەكوۆ، ءلاززات اسانوۆا سياقتى قىرشىن جاستاردىڭ قۇرباندىققا بارۋى ارقاسىندا عانا تاۋەلسىزدىك الىپ، ەگەمەندى ەل بولدىق.
2 - جۇرگىزۋشى:
قازاق حالقى ەركىندىككە جەتۋ ءۇشىن قانشاما قيىن – قىستاۋ كەزەڭدەردى باستان كەشىردى. مىڭداعان جىلدىق تاريحى بار، قازاقستان ءوز تاۋەلسىزدىگىن الدى. ال، 1986 جىلعى وقيعا حالىقتىڭ ەسىندە ماڭگى ساقتالادى.
16 – جەلتوقساندا قازاق جاستارى ورتالىق الاڭعا شىعىپ، قازاقستان تاۋەلسىزدىگىن تالاپ ەتتى.
بۇل كۇن - قازاقستان تاريحىندا تاۋەلسىز قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ تۋعان كۇنى دەپ التىن ارىپپەن جازىلدى. سوندىقتان دا جەلتوقسان بۇكىلحالىقتىق مەرەكە.
قازاقستان جوعارى كەڭەسى 1991ج. 16 جەلتوقساندا قازاقستاندى تاۋەلسىز رەسپۋبليكا دەپ جاريالادى. ەكى ءجۇز جىلداي پاتشالىق رەسسەيدىڭ وتارى، جەتپىس جىلدان استام كەڭەس ۇكىمەتىنىڭ بۇعاۋىندا بولعان قازاقستان ەگەمەن ەل بولدى. مىنە سودان بەرى 30 جىل!
تاۋەلسىزدىگىمىزگە ارنالعان مەرەكەلىك كەشىمىزدى ەلىمىزدىڭ مەملەكەتتىك انۇرانىمەن باستايىق.
ءانۇران ورىندالادى
1 - جۇرگىزۋشى:
ارمانداردى جاقىنداتىپ تىم الىس،
ءبىزدىڭ جاققا جەتكەن ەكەن جىلى اعىس.
ەگەمەندىك - ەل باقىتى، ەرتەڭى،
و، حالايىق! قۇتتى بولسىن قۋانىش!
ازات ولكەم كۇندەي كۇلگەن شىعىستان،
اسىل ەلىم جان - جۇرەكتى ۇعىسقان.
اتا بابام اڭساپ وتكەن باقىتىم،
اينالايىن، قازاقستان - گۇلستان!
2 - جۇرگىزۋشى:
كەڭ بايتاق، كوز جەتپەيتىن جەرىم مەنىڭ
تاۋلى ورمان، جاسىل جايلاۋ كولىم مەنىڭ
بۇگىندە بار الەمگە داڭقىڭ جەتتى
تاۋەلسىز قازاقستان – ەلىم مەنىڭ
قۇتتىقتاۋ ءسوز كەزەگى مەكتەبىمىزدىڭ ديرەكتورى داندىبايەۆ ساعىندىق مۇحامەدياۇلىنا بەرىلەدى.
ءان «تۋعان جەر» ورىندايتىن 9 - سىنىپ وقۋشىسى: تەكەباي كاۋسار
1 - جۇرگىزۋشى: مەيىرجان، سەن بىلەسىڭ بە جەلتوقسان وقيعاسىنىڭ شىعۋ سەبەبى نە ەكەنىن؟
2 - جۇرگىزۋشى: ءيا، بىلەمىن. 1986 جىلعى 16 جەلتوقساندا تاڭەرتەڭگى ساعات 10. 00 - دا بار - جوعى 18 مينۋتقا سوزىلعان قازاقستان كومپارتياسىنىڭ پلەنۋمىندا ەلىمىزدى شيرەك عاسىر باسقارعان دىنمۇحامەت احمەت ۇلى قونايەۆ ورنىنان الىنىپ، شەتتەن كەلگەن گەنناديي كولبين سايلاندى. بۇل، ارينە، قازاق حالقىنىڭ نارازىلىعىن تۋعىزىپ، ايگىلى جەلتوقسان وقيعاسىن تۋعىزدى.
وسى 17 - 18 جەلتوقسان كۇندەرىن قاراپايىم اۋىل ازاماتى لەسبەك وماروۆ بىلاي دەپ جىرلايدى:
قاسقالداق ۇشىپ كولىنەن،
شۇرەگەي كەلىپ قونعان كۇن.
قىراندى قۋىپ كوگىنەن،
قارعالار بيلىك العان كۇن.
«ناشاقور» دەپ، «ۇلتشىل» دەپ،
قازاققا كۇيە جاققان كۇن.
قاقاعان كۇننىڭ ىزعارى،
سۇيەكتەن ءوتىپ كەتكەن كۇن.
قاراكوز قازاق قىزدارىن
وموندار باستان تەپكەن كۇن،
وزبىرلىق كۇشپەن تۇنشىعىپ،
ءۇمىتتىڭ وتى وشكەن كۇن.
جانىنا تاپپاي ءبىر داۋا
ەر قايرات قىرشىن كەتكەن كۇن.
ءان: «قارا باۋىر قاسقالداق» 8 - سىنىپ وقۋشىسى: زيادا ەرلان
تاۋەلسىزدىك - تۇعىرىم. جۇكتەۋ