سوڭعى جاڭارتۋ

(وزگەرتىلگەن ۋاقىتى 3 كۇن بۇرىن)
تەڭگە – تاۋەلسىزدىك سيمۆولى (تانىمدىق ساباق)
تەڭگە – تاۋەلسىزدىك سيمۆولى. 1993 جىلعى 15 قاراشادا قازاقستاننىڭ ۇلتتىق ۆاليۋتاسى — تەڭگە اينالىسقا ەنگىزىلدى. (تانىمدىق ساباق)

ماقساتى: قازاقستاننىڭ ۇلتتىق اقشاسىنا كوشۋ تاريحى، ونىڭ ماڭىزىن ءتۇسىندىرۋ. اقشانىڭ پايدا بولۋ تاريحى، ءوز ۇلتتىق تەڭگەمىزدىڭ اينالىمعا كىرۋى، قالاي، كىمدەر جاساعانى تۋرالى ماعلۇمات بەرۋ. باسقا ەل ۆاليۋتالارىمەن تانىستىرۋ. جاڭادان اينالىمعا ەنگەن ۇلتتىق ۆاليۋتا، ونى ەنگىزۋدىڭ قاجەتتىلىگى، بەزەندىرىلۋى تۋرالى كەڭىرەك تانىستىرۋ.
كۇتىلەتىن ناتيجە وقۋشىلاردىڭ قازاقستاننىڭ تاۋەلسىز مەملەكەت رەتىندە قول جەتكىزگەن جەتىستىكتەرىنە ماقتانىش سەزىمدەرىن وياتۋ.
كورنەكىلىگى: تەڭگەلەر بەينەلەنگەن جيناق، «تەڭگە - تاۋەلسىزدىك سيمۆولى» كورمەسى، كورمەگە باسقا ەلدەر اقشالارى مەن مونەتالارى قويىلادى، سلايد شوۋ.
ساباق بارىسى
1 - جۇرگىزۋشى: قايىرلى كۇن، قۇرمەتتى ۇستازدار مەن وقۋشىلار! "تەڭگە – تاۋەلسىزدىك سيمۆولى" اتتى تانىمدىق كىتاپحانالىق ساباعىمىزدى باستايمىز. ءار مەملەكەتتىڭ وزىنە ءتان بەلگىلەرى بولادى. بۇگىنگى ساباعىمىزدا سول باستى بەلگىلەردىڭ ءبىرى قازاقستاننىڭ ۇلتتىق ۆاليۋتاسى تەڭگە تۋرالى اڭگىمەلەيمىز.

قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ «ءان ۇرانى» ايتىلادى.

2 - جۇرگىزۋشى: ساباعىمىزعا بەلسەنە ارالاسىپ، زەيىن قويىپ تىڭداي وتىرىڭىزدار، ساباق سوڭىندا تاپقىرلار مەن زەيىندىلىكتى شىڭدايتىن سۇراق - جاۋاپ ويىنىمىز بار.
1 - وقۋشى: تاۋەلسىزدىك العان ەلدىڭ ەڭ ءبىرىنشى ايرىقشا بەلگىسى - ۇلتتىق ۆاليۋتا. ول - قازاقستان رەسپۋبليكاسى كولەمىندە پايدالانىلاتىن زاڭدى تولەم قۇرالى. اقشا - اسىل قازىنا، حالىق بايلىعى.
2 - وقۋشى: حالقىمىز تەڭگەنى بۇرىن دا پايدالانعان. تەڭگە اتاۋى ورتا عاسىرلاردان باستاۋ الادى. VIII - IX عاسىرلاردا ءار بيلەۋشىنىڭ ءوز رۋىنىڭ رامىزدەرى بەينەلەنگەن تەڭگەلەرى اينالىمدا ءجۇردى. XIV عاسىردىڭ اياعىندا قازاقستان اۋماعىندا ءامىر تەمىردىڭ مانەتى اينالىستا بولدى.
3 - وقۋشى: XVI - XVIءىى عاسىرلاردا مىس تيىندار قولدانىستا ءجۇرىپ، قازاقستاننىڭ ورتا ازيا مەملەكەتتەرىمەن جانە رەسەيمەن ساۋدا - ساتتىق بايلانىستا بولعانىن ايعاقتايدى. قازاقتىڭ «تانگە» دەگەن اقشا اتاۋىنىڭ ورىستىڭ «دەنگي» دەگەن ءسوزى شىققان. ەرتە زامانداردا تەڭگەلەردى تۇركىستان، تاراز قالالارىنداعى ارناۋلى شەبەرحانالاردا جاساعان.
2 - جۇرگىزۋشى: قۇرمەتتى ۇستازدار مەن وقۋشىلار، ەندى تەڭگەنىڭ اينالىمعا كەلۋ تاريحىمەن تانىسايىق.
4 - وقۋشى 1991 جىلى 1 جەلتوقساندا قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ تۇڭعىش پرەزيدەنتى بولىپ نۇرسۇلتان ءابىش ۇلى نازاربايەۆ سايلاندى.
تەڭگە ومىرگە وڭايلىقپەن كەلگەن جوق. ەلباسىمىز ءوز تەڭگەمىزدى شىعارۋعا قارجىگەرلەرگە ارنايى تاپسىرما بەردى. ۇلتتىق ۆاليۋتامىزدىڭ ءوز ءديزاينى، ءوز يدەياسى بولۋى كەرەكتىگىن قاتاڭ تاپسىرىلدى. قازاقستان ايماعىندا ەرتە كەزەڭدە قانداي اقشا بولعانىن، تاريحتا بۇل جونىندە قانداي دەرەكتەر بارى ىزدەستىرىلدى.
5 - وقۋشى: 1992 جىلى تامىزدىڭ 27 - ءسى كۇنى ۇلتتىق بانك باسقارماسى تەڭگە كۋپيۋراسىنىڭ ۇلگىلەرىن بەكىتتى. ءبىرىنشى بەتىندە قازاق حالقىنىڭ ايگىلى ۇلى تۇلعالارىنىڭ ءال - فارابي، ءسۇيىنباي، قۇرمانعازى، شوقان، ابايدىڭ بەينەلەرى باسىلدى. ەكىنشى بەتىندە ويۋ - ورنەكتەر، تابيعات كورىنىستەرى بەينەلەنىپ، ەلتاڭبامىز سالىنعان. ەرتەسىنە قازاق ۆاليۋتاسىن ومىرگە كەلتىرگەن سۋرەتشىلەر تيمۋر سۇلەيمەنوۆ، مەڭدىباي الين، اعىمسالى دۇزەلحانوۆ، قايروللا عابجالەلوۆتەر انگلياعا اتتاندى.
6 - وقۋشى 1993 جىلدىڭ كۇزىندە قازاقستان تمد ەلدەرىنىڭ ەڭ سوڭىندا رۋبل ايماعىنان شىقتى.
7 - وقۋشى: تەڭگە ۇلىبريتانيانىڭ الەمگە ايگىلى ءارى ەڭ كونە «حارريسون جانە ونىڭ ۇلدارى» دەپ اتالاتىن بانكنوتتىق فابريكاسىندا باسىلىپ شىقتى.
8 - وقۋشى: تەڭگەنىڭ 16 - عا جۋىق قۇپيا قورعانىسى بەلگىسى بار. قازاقستان تەڭگەسى قازىرگى اقشا جاساۋ تەحنولوگياسىنىڭ سوڭعى جەتىستىكتەرىنە سۇيەنىپ جاسالعان. قۇپيا بەلگىنى ۇكىنىڭ كوزىمەن قاراساڭىز دا، بايقاي المايسىز.
9 - وقۋشى: 1993 جىلى قاراشانىڭ 12 - ءسى كۇنى ەلباسى نۇرسۇلتان نازاربايەۆ «قازاقستان رەسپۋبليكاسىندا ۇلتتىق ۆاليۋتا ەنگىزۋ تۋرالى» جارلىققا قول قويدى. ارادا ءۇش كۇن وتكەن سوڭ، 15 قاراشا كۇنى تاڭەرتەڭگى ساعات 8 - دەن باستالىپ، 20 قاراشادا ساعات 20 - دا اياقتالىپ تاۋەلسىز قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ ءوز ۆاليۋتاسى قارجى نارىعىندا اينالىمعا ەنگىزىپ، ەلدىڭ قولىنا ءتيىپ، ەل مارە - سارە بولىستى. ويتكەنى ءتول تەڭگەمىز تاۋەلسىزدىگىمىزدىڭ باستى بەلگىسى ەدى.
10 - وقۋشى
مەن «تەڭگەمىن، تەڭگەمىن!»
قازاق دەگەن ەلدەنمىن.
تاۋەلسىزدىك – تۇعىرىم،
جارقىن مەنىڭ عۇمىرىم!
11 - وقۋشى: ۇلتتىق بانك باستاپقىدا 1 تەڭگەنى سول كەزدەگى مىڭ رۋبلگە باعالاعان بولاتىن. دەگەنمەن، ەلىمىزدىڭ ساياسي، الەۋمەتتىك ماسەلەلەرى جانە مەملەكەتارالىق قاتىناستار ەسكەرىلىپ 1 تەڭگە 500 سومعا بەكىتىلدى. تەڭگە ءبىرىنشى اينالىمعا كىرگەن كۇنى 1 دوللار 4، 75 تەڭگە بولىپ بەكىتىلدى.
12 - وقۋشى
تەڭگە، تەڭگە، تەڭگەلەر،
تەڭگە ادامعا دەم بەرەر.
تىرشىلىكتىڭ ارباسى،
تەڭگەمەنەن دوڭگەلەر.
13 - وقۋشى ۇلتتىق ۆاليۋتا بانكنوت جانە مونەتا تۇرىندە اينالىسقا ەنگىزىلدى. بانكنوت — ۇلتتىق بانكتىڭ الماتى قالاسىنداعى بانكنوت فابريكاسىندا، ال مونەتا — وبلىسىمىزدىڭ ورتالىعى وسكەمەندەگى مونەتا سارايىندا شىعارىلادى.
14 - وقۋشى: 1994 جىلى قاعاز تيىنداردىڭ ورنىنا جەزدەن جاسالىنعان 2، 5، 10، 20 جانە 50 نومينالدى مونەتالار شىقتى. قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ 1995 جىلعى ناۋرىزداعى № 2155 «قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ ۇلتتىق بانكى تۋرالى» زاڭىنىڭ 42 - بابىنا سايكەس، مونەتالار مىناداي تۇرگە بولىنەدى:
— ينۆەستيسيالىق مونەتالار — ينۆەستيسيالاۋ جانە جيناقتالعان اقشا قاراجاتى وبەكتىسى بولىپ تابىلاتىن، قىمبات مەتالدان دايىندالعان مونەتالار؛
— كوللەكسيالىق مونەتالار — كوللەكسيالاۋ جانە جيناقتالعان اقشا قاراجاتى وبەكتىسى بولىپ تابىلاتىن، قىمبات مەتالدان جانە قىمبات ەمەس مەتالدان شەكتەۋلى تيراجبەن دايىندالعان مەرەيتويلىق، ەسكەرتكىش جانە ارنايى سوعىلعان مونەتالار؛
— اينالىستا جۇرەتىن مونەتالار — قىمبات ەمەس مەتالدان دايىندالعان جانە قولما - قول اينالىمعا ارنالعان مونەتالار.
15 - وقۋشى: ەلىمىزدە ينۆەستيسيالىق مونەتالار «جىبەك جولى» دەپ اتالادى، ولار 1996 جىلى 19 اقپاننان باستاپ اينالىسقا شىعارىلدى.
16 – وقۋشى: ق ر 1995 جىلعى 30 ناۋرىزدا № 2155 زاڭىنا سايكەس ق ر ۇلتتىق بانكى 2006 جىلعى ۇلگىدەگى نومينالى 200، 500، 1000، 2000، 5000، 10000 تەڭگەلىك بانكنوتتارى اينالىسقا شىقتى.
1 - جۇرگىزۋشى الدىڭعى شىققان اقشا مەن قازىرگى شىققان اقشانىڭ اراسىندا ايىرماشىلىقتار بار.
17 - وقۋشى
گۇل جايناعان ەلىمدە،
22 جىل تورىمدە
تەڭگەلەرىم ارداقتى
يە بولدىڭ سەنىمگە.

ش. ءۋاليحانوۆ اتىنداعى ورتا مەكتەپ
سىنىپ جەتەكشىسى ابىلحانوۆا ق. ا.

تەڭگە – تاۋەلسىزدىك سيمۆولى (تانىمدىق ساباق). جۇكتەۋ

You Might Also Like

جاڭالىقتار

جارناما