InfoHub Logo

تاقىرىبى: تۋعان جەر
ق. مىرزا ءالي
ماقساتى: «وتان»، «سۇيىسپەنشىلىك»، «تۋعان جەر» قۇندىلىقتارىنىڭ ماڭىزدىلىعىن ءتۇسىندىرۋ.
مىندەتتەرى:
- وتان، سۇيىسپەنشىلىك، تۋعان جەر تۋرالى تۇسىنىكتەرىن كەڭەيتۋ؛
- تۋعان جەرگە دەگەن سۇيىسپەنشىلىك سەزىمدەرىن دامىتۋ؛
- تۋعان جەرىن سۇيۋگە، قادىرلەۋگە تاربيەلەۋ.
كورنەكىلىگى: تۋعان جەر تۋرالى ماقال-ماتەلدەر، شالقاردىڭ سۋرەتتەرى

بارىسى:
ءى. ۇيىمداستىرۋ
ءىى. ءۇي تاپسىرماسى «عاسىر ساڭلاعى»
1تىزبەكتەي وقىتۋ
2. مازمۇنىن سۇراۋ (3-4وقۋشى)

3. سۇراق-جاۋاپ ارقىلى بەكىتۋ
ا) اڭگىمەدەگى توقتار كىم؟
ب)اناسى ەكەۋى كەلە جاتىپ قانداي كورىنىستى تاماشالادى؟
ۆ)توقتار كىشكەنتاي كەزىنەن كىم بولۋدى ارماندادى؟
گ) توقتار قاي جىلى عارىشقا ۇشتى؟
د) توقتار تۋرالى تاعى نە بىلەسىڭدەر؟ (وقۋشىلار جاۋابى )
(1-سلايد)

سەرگىتۋ ءساتى
قۋانامىن مەن دە،
قۋاناسىڭ سەن دە،
قۋانايىق دوستارىم
ارايلاپ اتقان كۇنگە!

جاڭا ساباق
ق. مىرزا ءالي «تۋعان جەر»
ق. مىرزا ءالي تۋرالى مالىمەت (2-سلايد)
Aقىن 1935 جىلى 5 قازاندا ورال وبلىسىنىڭ جىمپيتى كەنتىندە تۋعان. 1958 جىلى قازاق مەملەكەتتىك ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ فيلولوگيا فاكۋلتەتىن ءتامامداعان. ەڭبەك جولىن سول كەزدە جاڭادان اشىلعان بالالار جۋرنالى «بالدىرعاننان» باستاعان. «جۇلدىز» جۋرنالى رەداكسياسىندا پوەزيا جانە سىن ءبولىمىنىڭ مەڭگەرۋشىسى، جاۋاپتى حاتشى، باس رەداكتوردىڭ ورىنباسارى، 1968-1973 جىلدارى «جازۋشى» باسپاسىندا قازاق پوەزياسى ءبولىمىنىڭ مەڭگەرۋشىسى، «بالاۋسا» باسپاسىنىڭ رەداكتورى، كەيىن قازاقستان جازۋشىلار وداعىندا پوەزيا سەكسياسىنىڭ كەڭەسشىسى بولعان. 1966 جىلى «وي ورمانى» جيناعى ءۇشىن قازاقستان لەنين كومسومولىنىڭ سىيلىعى بەرىلدى. 1980 جىلى «جەرۇيىق» جىر كىتابى ءۇشىن قازاق كسر مەملەكەتتىك سىيلىعىنىڭ لاۋرەاتى اتاندى. ول قازاقستاننىڭ حالىق جازۋشىسى. 2001 جىلى تاۋەلسىز «تارلان» سىيلىعىن الدى. 2011 جىلى قايتىس بولدى
- بالالار سەندەر حايۋاناتتار باعىنا بارىپ كوردىڭدەر مە؟(وقۋشىلار جاۋابى) (3سلايد)
بۇل حايۋاناتتار باعى. مۇندا ءۇندى پىلىنەن باستاپ بەتپاقدالانىڭ باتباتىنا دەيىن بار.
باتبات دەگەنىمىز - كادىمگى كەسىرتكەنىڭ ءبىر ءتۇرى.
كەسىرتكە، كولباقا، پينگۆين بالا كەزدەرى ەستەرىنە ءتۇسىپ، كوڭىلدەرى قۇلازىپ تۋعان جەرلەرىن
ەسكە الادى. (4-سلايد)

بۇلاردىڭ ۇشەۋىنىڭ دە ايتقانى دۇرىس. ويتكەنى اركىمنىڭ تۋعان جەرى وزىنە ىستىق بولىپ كورىنەدى.
- بالالار سەندەردىڭ تۋعان جەرلەرىڭ قالاي اتالادى؟(وقۋشىلار جاۋابى تىڭدالادى)
- شالقار
- بيىل ءبىز شالقاردىڭ نەشە جىلدىعىن تويلاعالى وتىرمىز؟
-80 جىلدىق مەرەكەسى ەكەن.
ولاي بولسا ءوزىمىزدىڭ تۋعان جەرىمىز تۋرالى قىسقاشا ايتىپ وتەيىك
شالقار اقتوبە وبلىسىنداعى شالقار اۋدانىنىڭ ورتالىعى، قالا ءىرى تەمىر جول ستانسياسى. تاريحقا جۇگىنسەك، سوناۋ 1870 جىلى ۇلىقۇمنىڭ وڭتۇستىك-باتىس بەتكەيىنە، شالقار كولىنىڭ جاعاسىنا قازاق شارۋالارى كەلىپ، قونىس تەبەدى. ولار بۇل وڭىردە مال شارۋاشىلىعىمەن اينالىسىپ، العاش جەركەپە ۇيلەر سالعان. 1901-1903 جىلدارى وسى ولكەدە ورىنبور - تاشكەنت تەمىر جولىنىڭ قۇرىلىسى باستالىپ، العاشقى ونەركاسىپ ورنى - شالقار پاراۆوز دەپوسىنىڭ ىرگەتاسى قالاندى. 1932 جىلى شالقار اۋدانى بولىپ قۇرىلادى. (شالقاردىڭ قۇمى، كولى، ەمبلەماسىن كورسەتۋ 5-سلايد)

ەلباسىمىز ن. نازاربايەۆتىڭ « 100 مەكتەپ، 100 اۋرۋحانا باعدارلاماسى» بويىنشا، شالقاردا بوي كوتەرگەن جاڭا №8 مەكتەپ
شالقار كولى
شالقار اۋدانىنىڭ 80جىلدىق تويىنا قۇرىلعان 80 اعاش ءۇي.

شالقار قۇمى
بالالار ءۇنتاسپاعا قوسىلىپ، «شالقار ءۆالسى» ءانىن ايتادى.
اركىمگە ءوزىنىڭ تۋىپ وسكەن جەرى، ونىڭ سىلدىراپ اققان سۋى، بيىك تاۋلارى، اعاشتارى، حوش ءيىستى گۇلدەرى دە ىستىق. سوندىقتان اركىم ءوزىنىڭ تۋعان جەرىنە دەگەن ماحابباتىن، وتانىنا سۇيىسپەنشىلىگىن، ماقتانىشىن ءتۇرلى جولدارمەن بىلدىرەدى. اقىن – جازۋشىلارىمىز تۋعان جەردىڭ سۇلۋ تابيعاتىن، بايلىعىن جىرلاسا، سۋرەتشىلەرىمىز سۋرەتىن سالادى.
ۇلتاراقتاي بولسا دا،
اتا قونىس جەر قىمبات.
ات توبەلىندەي بولسا دا،
تۋىپ وسكەن ەل قىمبات.

داپتەرمەن جۇمىس
تۋعان جەر تۋرالى ماقال –ماتەلدەر جازۋ.
تۋعان جەر-التىن بەسىك.
تۋعان ەلدەي ەل بولماس، تۋعان جەردەي جەر بولماس.

سوزدىك جۇمىس
جۇماق-راقات ورىن، پەيىش.
قورىتىندىلاۋ.
باعالاۋ.
ۇيگە تاپسىرما بەرۋ