Word تەكستىك پروسەسسورى. قۇجاتقا سۋرەتتەر، گرافيكتىك وبەكتىلەر ورناتۋ
م.مامەتوۆا اتىنداعى گۋمانيتارلىق كوللەدجى، ينفورماتيكا ءپانى
وقىتۋشى: ن.ارقابايەۆ
ساباقتىڭ تاقىرىبى: Word تەكستىك پروسەسسورى. قۇجاتقا سۋرەتتەر، گرافيكتىك وبەكتىلەر ورناتۋ
ساباقتىڭ ماقساتى:
بىلىمدىلىك:
Word تەكستىك پروسەسسورى تۋرالى قالىپتاسقان بىلىمدەرىن جەتىلدىرۋ؛
Word تەكستىك پروسەسسورىندا گرافيكالىق وبەكتىلەرمەن جۇمىس جاساي بىلۋگە ۇيرەتۋ؛
قۇجاتقا سۋرەتتەر ورنالاستىرۋ ادىستەرىن ۇيرەتۋ؛
ورنالاسقان سۋرەت، گرافيكالىق وبەكتىلەردى فورماتتاي الۋعا، رەداكترلەي الۋعا ۇيرەتۋ؛
تاربيەلىلىك:
جان-جاقتى بولۋعا، ءوز بەتىمەن جۇمىس ىستەۋگە تاربيەلەۋ؛
وقۋشىلاردى ەلجاندىلىققا، ەڭبەككە، ۇنەمدىلىككە، ۇقىپتىلىققا، ءوزىن-وزى باعالاي بىلۋگە باۋلۋ.
وقۋشىنىڭ شىعارماشىلىق پوتەنسيالىن دامىتۋعا قولايلى جاعداي تۋعىزا وتىرىپ،
ءوزىنىڭ قىزمەتىنە اناليز جاساي بىلۋگە ۇيرەتۋ.
بولىپ جاتقان قۇبىلىستاردى قاراپ، سالىستىرا وتىرىپ ويلاۋ قابىلەتىن ارتتىرۋ.
اقپاراتتىق تەحنولوگيالارمەن جۇمىس جاساي بىلۋگە تاربيەلەۋ.
دامىتۋشىلىق:
وقۋشىلاردىڭ ەستە ساقتاۋ جانە زەيىندىك قابىلەتتەرىن دامىتۋ، پانگە دەگەن قىزىعۋشىلىعىن ارتتىرۋ؛
وقۋشىنىڭ شىعارماشىلىق پوتەنسيالىن دامىتۋعا قولايلى جاعداي تۋعىزا وتىرىپ، ءوزىنىڭ قىزمەتىنە اناليز جاساي بىلۋگە ۇيرەتۋ؛
بولىپ جاتقان قۇبىلىستاردى قاراپ، سالىستىرا وتىرىپ ويلاۋ قابىلەتىن ارتتىرۋ؛
اقپاراتتىق تەحنولوگيالارمەن جۇمىس جاساي بىلۋگە تاربيەلەۋ.
كاسىبي:
اقپاراتتىق مادەنيەتكە؛
كاسىبي ساۋاتتىلىققا تاربيەلەۋ؛
بولاشاق ماماندىعىنا بايلانىستى كاسىبي باعىت بەرۋ.
ساباقتىڭ ءتۇرى: لابوراتوريالىق
قولدانىلاتىن تەحنولوگيا:
كومپيۋتەرلىك وقىتۋ تەحنولوگياسى /كوت/
دەڭگەيلەپ وقىتۋ تەحنولوگياسى /دوت/
ساباقتىڭ ءادىسى:
تۇسىندىرە بايانداۋ ءادىسى، سۇراق-جاۋاپ ءادىسى، كورنەكىلىك ءادىسى، ميعا شابۋىل ءادىسى، وي قورىتۋ، تۇجىرىم جاساۋ، دالەلدەۋ، كەرى بايلانىس ءادىسى
ساباقتا قولدانىلاتىن كورنەكتى قۇرالدار:
كومپيۋتەر، وقۋلىق، سلايد، تاقتا، بەينە پروەكتور، سىزبا سۋرەتتەر، لابوراتوريالىق جۇمىس تاراتپاسى
وقۋشى ءبىلۋى ءتيىس: ماتىندىك رەداكتور ۇعىمىنىڭ ماعىناسىن، قۇجاتتى قۇرۋدى، ساقتاۋدى، اشۋدى، گرافيكالىق وبەكت تۇرلەرىن، فورماتتارىن
وقۋشى مەڭگەرۋى ءتيىس: قۇجاتتا ماتىنگە ساي سۋرەت، گرافيكالىق وبەكتىنى ورنالاستىرۋدى، ورنالاسقان سۋرەت، گرافيكالىق وبەكتىلەردى فورماتتاۋدى، رەداكترلەۋدى
ساباقتىڭ ءوتۋ بارىسى:
1. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى.
2. وتكەن ساباققا شولۋ جاساۋ:
2.1. وي قوزعاۋ (وتكەن ساباق بويىنشا پرەزەنتاسيادا بەرىلگەن سۇراقتارعا
جاۋاپ بەرۋ)
2.2. سەرگىتۋ ءساتى(“ەلجادىلىق” تاقىرىبىندا ماقال-ماتەلدەر ايتۋ)
3. جاڭا تاقىرىپتى ءتۇسىندىرۋ (جاڭا ۇعىمداردى ۋيرەتۋ)
4. جاڭا ءبىلىمدى قولدانۋ
لابوراتوريالىق جۇمىس ورىنداۋ (دەڭگەيلىك، پراكتيكالىق تاپسىرمالاردى ورىنداۋ)
5. كەرى بايلانىس (بەرىلگەن سۋرەت بويىنشا ءماتىن قۇراۋ).
6. سەرگىتۋ ءساتى
6. ساباقتى بەكىتۋ (باقىلاۋ سۇراقتارى).
7. ۇيگە تاپسىرما بەرۋ باعالاۋ.
8. ءتۇيىندى وي. «ءوز ورنىڭدى تاپ»
ساباق بارىسى:
ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى.
وقۋشىلاردى تۇگەلدەۋ؛
قاۋىپسىزدىك ەرەجەسىن ساقتاي وتىرىپ ورىندارىنا ورنالاسۋىن قاداعالاۋ؛
ساباقتىڭ ماقساتىمەن تانىستىرۋ
وتكەن ساباققا شولۋ جاساۋ:
2.1. وي قوزعاۋ (وتكەن ساباق بويىنشا پرەزەنتاسيادا بەرىلگەن سۇراقتارعا
جاۋاپ بەرۋ)
2.2. سەرگىتۋ ءساتى(“ەلجادىلىق” تاقىرىبىندا ماقال-ماتەلدەر ايتۋ)
جاڭا تاقىرىپتى ءتۇسىندىرۋ. (جاڭا ۇعىمداردى ۋيرەتۋ)
نەگىزگى تۇسىنىكتەر:
Word قۇجاتىندا سۋرەتتەر سالۋ. Word تەكستىك پروسەسسورىندا قاراپايىم سحەمالاردى، چەرتەجدەر مەن سۋرەتتەردى ۆيد->پانەلي ينسترۋمەنتوۆ->ريسوۆانيە كومانداسى ارقىلى ىسكە قوسىلاتىن ورناتىلعان گرافيكتىك رەداكتور كومەگىمەن سالۋعا بولادى.
گرافيكتىك وبەكتىلەردى بىرىكتىرۋ. ءتۇرلى بولىكتەردەن قۇرالعان چەرتەجدى نەمەسە سحەمانى ءبىرتۇتاس سۋرەت رەتىندە قاراستىرۋ ءۇشىن ول بولىكتەردى Shift باتىرماسىن باسا وتىرىپ بەلگىلەيدى دە سول جەردە كونتەكستىك مازىردەن دەيستۆيا->گرۋپپيروۆات كومانداسىن ورىندايدى. وبەكتىلەردى بىرىكتىرۋدى الىپ تاستاۋ ءۇشىن سول كونتەكستىك مازىردەگى دەيستۆيا -> رازگرۋپپيروۆات كومانداسى قولدانىلادى.
Word پروسەسسورىنداعى گرافيكامەن جاسالاتىن جۇمىستاردى ءۇش باعىتقا سايكەس قاراستىرادى:
1. باسقا قوسىمشالاردا (مىسالى، Paint، Ms Drawing، Paintbrush، Excel جانە ت. ب.) سالىنعان گرافيكتىك وبەكتىلەردى قۇجاتقا كىرىستىرۋ؛
2. قۇجاتتىڭ وزىندە ريسوۆانيە پانەلىنىڭ قۇرالدارىن پايدالانىپ سۋرەت سالۋ؛
3. تەكستى كوركەمدەۋدە Clipart كوللەكسياسىنىڭ دايىن سۋرەتتەرىن پايدالانۋ.
گرافيكتىك وبەكتىنىڭ تەكستەگى ورنالاسۋى.
1. ناسترويكا يزوبراجەنيا پانەلىن ىسكە قوسىڭىز. ول ءۇشىن ۆيد -> پانەلي ينسترۋمەنتوۆ -> ناسترويكا يزوبراجەنيا كومانداسى ورىندالادى.
2. پايدا بولعان پانەلدەن وبتەكانيە تەكستوم باتىرماسىنا شەرتىلەدى. پايدا بولعان مازىردەن وزىڭىزگە قاجەت كوماندا تاڭدالىنىپ، سول كومانداعا شەرتىلەدى. ەگەر پو كونتۋرۋ كومانداسى تاڭدالسا تەرىلگەن تەكست گرافيكتىك وبەكت كونتۋرىن جاعالاي ورنالاسادى.
OLE تەحنولوگيا. قۇجاتتا ءارتۇرلى تيپكە جاتاتىن وبەكتىلەردى بىرىكتىرۋ ءۇشىن، ايتالىق گرافيكتىك، مۋزىكالىق وبەكتىلەر، ەلەكتروندىق كەستەلار سەكىلدى، Windows جۇيەسىندە OLE تەحنولوگياسى قولدانىلادى. OLE تەحنولوگيا – وبەكتىلەردى كىرىستىرۋ جانە بايلانىستىرۋ. وسىعان بايلانىستى تەكستكە ەنگىزىلەتىن وبەكتىلەردى ەكى توپقا بولۋگە بولادى:
قۇجاتقا كىرىستىرىلگەن وبەكت قۇجاتتىڭ بولىگى رەتىندە ەسەپتەلەدى دە باستاپقى وريگينال وبەكتىدەگى وزگەرىستەر قۇجاتتاعى وبەكتىگە بەرىلمەيدى؛
قۇجاتتاعى بايلانىسقان وبەكتىلەر وريگينالدارى وزگەرگەن جاعدايدا قوسا وزگەرىپ وتىرادى.
OLE تەحنولوگياسىنىڭ تەرميندەرى:
كليەنت –وبەكتىنى قابىلدايتىن قوسىمشا نەمەسە پروگرامما؛
سەرۆەر –وبەكتىنىڭ ءوزى جاسالاتىن قوسىمشا نەمەسە پروگرامما.
قۇجاتقا كىرىستىرىلگەن نەمەسە بايلانىسقان وبەكتىلەردى سەرۆەر-قوسىمشا كومەگىمەن رەداكسيالاۋ ءۇشىن سول وبەكتىدە ەكى رەت شەرتىلەدى.
OLE تەحنولوگياسى ەكى ءتۇرلى ادىسپەن ورىندالادى:
1. الماستىرۋ بۋفەرى، ياعني قوسىمشا ءمازىرىنىڭ پراۆكا -> سپەسيالنايا_ۆستاۆكا كومانداسىن پايدالانۋعا بولادى. بۇل ءادىس فراگمەنت ءۇشىن دە، تۇتاس قۇجات ءۇشىن دە ورىندالادى.
2. قوسىمشا ءمازىرىنىڭ ۆستاۆكا -> وبەكت كومانداسىن پايدالانۋعا بولادى. بۇل ءادىس تۇتاس قۇجات ءۇشىن عانا ورىندالادى.
جاڭا ءبىلىمدى قولدانۋ( لاباراتوريالىق جۇمىس ورىنداۋ)
(دەڭگەيلىك، پراكتيكالىق تاپسىرمالاردى ورىنداۋ)
1-جاتتىعۋ: بەرىلگەن ءماتىندى تەرىپ، سۋرەتتى ماتىنگە ورنالاستىرىڭىز:
ءى دەڭگەي:
قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ مەملەكەتتىك ءانۇرانى
ءسوزى: جۇمەكەن ناجىمەدەنوۆ، نۇرسۇلتان نازاربايەۆ
ءانى: ءشامشى قالداياقوۆتىكى
التىن كۇن اسپانى،
التىن ءدان دالاسى،
ەرلىكتىڭ داستانى،
ەلىمە قاراشى!
ەجەلدەن ەر دەگەن،
داڭقىمىز شىقتى عوي.
نامىسىن بەرمەگەن،
قازاعىم مىقتى عوي!
قايىرماسى:
مەنىڭ ەلىم، مەنىڭ ەلىم،
گۇلىڭ بولىپ ەگىلەمىن،
جىرىڭ بولىپ توگىلەمىن، ەلىم!
تۋعان جەرىم مەنىڭ - قازاقستانىم!
ۇرپاققا جول اشقان،
كەڭ بايتاق جەرىم بار.
بىرلىگى جاراسقان،
تاۋەلسىز ەلىم بار.
قارسى العان ۋاقىتتى،
ماڭگىلىك دوسىنداي.
ءبىزدىڭ ەل باقىتتى،
ءبىزدىڭ ەل وسىنداي!
قايىرماسى:
مەنىڭ ەلىم، مەنىڭ ەلىم،
گۇلىڭ بولىپ ەگىلەمىن،
جىرىڭ بولىپ توگىلەمىن، ەلىم!
تۋعان جەرىم مەنىڭ - قازاقستانىم!
ءىى دەڭگەي:
قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ مەملەكەتتiك ەلتاڭباسى
Flag of Kazakhstan
Name
قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ مەملەكەتتiك ەلتاڭباسى
Adopted 24 قاڭتار 1996
Designed by جانداربەك ءمالiبەكوۆ پەن شوتامان ءۋاليحانوۆ
قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ مەملەكەتتىك ەلتاڭباسى — قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ نەگiزگi مەملەكەتتىك ءرامiزدەرiنiڭ بiرi. ق ر پرەزيدەنتiنiڭ “قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ مەملەكەتتiك ءرامiزدەرi تۋرالى” كونستيتۋسيالىق زاڭ كۇشi بار جارلىعىمەن (24.1.1996) بەلگiلەنگەن. ءرامiزدiك تۇرعىدان ق ر مەملەكەتتىك گەربiنiڭ نەگiزi — شاڭىراق. ول — گەربتiڭ جۇرەگi. شاڭىراق — مەملەكەتتىڭ تۇپ-نەگiزi — وتباسىنىڭ بەينەسى. شاڭىراق — كۇن شەڭبەرi. اينالعان كۇن شەڭبەرiنiڭ قوزعالىستاعى سۋرەتi iسپەتتi، شاڭىراق — كيىز ءۇيدىڭ كۇمبەزى كوشپەلى تۇركiلەر ءۇشiن ءۇيدiڭ، وشاقتىڭ، وتباسىنىڭ بەينەسi. تۇلپار — دالا ءدۇلدiلi، ەر-ازاماتتىڭ سايگۇلiگi، جەلدەي ەسكەن ءجۇيرiك اتى، جەڭiسكە دەگەن جاسىماس جiگەردiڭ، قاجىماس قايراتتىڭ، مۇقالماس قاجىردىڭ، تاۋەلسiزدiككە، بوستاندىققا ۇمتىلعان قۇلشىنىستىڭ بەينەسi. قاناتتى تۇلپار — قازاق پوەزياسىنداعى كەڭ تاراعان بەينە.
ول ۇشقىر ارماننىڭ، سامعاعان تاڭعاجايىپ جاسامپازدىق قيالدىڭ، تالماس تالاپتىڭ، اسىل مۇراتتىڭ، جاقسىلىققا قۇشتارلىقتىڭ كەيپi. قاناتتى تۇلپار ۋاقىت پەن كەڭiستiكتi بiرiكتiرەدi. ول ولمەس ءومiردiڭ بەينەسi. بiر شاڭىراقتىڭ استىندا ءتاتۋ-تاتتi ءومiر سۇرەتiن قازاقستان حالقىنىڭ ءوسiپ-وركەندەۋiن، رۋحاني بايلىعىن، سان سىرلى، الۋان قىرلى بەت-بەينەسiن پاش ەتەدi. بەس بۇرىشتى جۇلدىز گەربتiڭ ءتاجi iسپەتتi. ءاربiر ادامنىڭ جول نۇسقايتىن جارىق جۇلدىزى بار. قازاقستان Pەسپۋبليكاسىنىڭ مەملەكەتتiك ەلتاڭباسىنىڭ اۆتورلارى — جانداربەك ءمالiبەكوۆ پەن شوتامان ءۋاليحانوۆ.
ءىىى دەڭگەي:
قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ مەملەكەتتiك تۋى
Flag of Kazakhstan
Name
قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ مەملەكەتتiك تۋى
Use
National flag and civil ensign
Proportion 1:2
Adopted 24 January 1996
Designed by Shaken Niyazbekov
قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ مەملەكەتتiك تۋى – قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ مەملەكەتتiك نەگiزگi ءرامiزدەردiڭ بiرi. ق ر پرەزيدەنتiنiڭ “قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ مەملەكەتتiك ءرامiزدەرi تۋرالى” كونستيتۋسيالىق زاڭ كۇشi بار جارلىعىمەن (24.1.1996) بەلگiلەنگەن. مەملەكەتتىك تۋ كوگiلدiر ءتۇستi تiك بۇرىشتى كەزدەمە. ونىڭ ورتاسىندا ارايلى كۇن، كۇننiڭ استىندا قالىقتاعان قىران بەينەلەنگەن. اعاش سابىنا بەكiتiلگەن تۇستا — ۇلتتىق ويۋلارمەن كەستەلەنگەن تiك جولاق ورنەكتەلگەن. كۇن، اراي، قىران جانە ويۋ-ورنەك — التىن ءتۇستi. تۋدىڭ ەنi ۇزىندىعىنىڭ جارتىسىنا تەڭ. ق ر مەملەكەتتىك تۋىنىڭ اۆتورى — سۋرەتشi شاكەن نيازبەكوۆ. بiرىڭعاي كوك-كوگiلدiر ءتۇس توبەدەگi بۇلتسىز اشىق اسپاننىڭ بيiك كۇمبەزiن ەلەستەتەدi جانە قازاقستان حالقىنىڭ بiرلiك، ىنتىماق جولىنا ادالدىعىن اڭعارتادى.
بۇلتسىز كوك اسپان بارلىق حالىقتاردا ءارقاشان دا بەيبiتشiلiكتiڭ، تىنىشتىق پەن جاقسىلىقتىڭ نىشانى بولعان. گەرالديكا (گەربتانۋ) تiلiندە — كوك ءتۇس جانە ونىڭ ءتۇرلi رەڭكi ادالدىق، سەنiمدiلiك، ءۇمiت سياقتى ادامگەرشiلiك قاسيەتتەرگە ساي كەلەدi. ەجەلگi تۇركi تiلiندە “كوك” ءسوزi اسپان دەگەن ۇعىمدى بiلدiرەدi. كوك ءتۇس تۇركi حالىقتارى ءۇشiن قاسيەتتi ۇعىم. تۇركi جانە الەمنiڭ وزگە دە حالىقتارىنداعى كوك ءتۇستiڭ مادەني-سەميوتيكالىق تاريحىنا سۇيەنە وتىرىپ، مەملەكەتتىك تۋداعى كوگiلدiر ءتۇس قازاقستان حالقىنىڭ جاڭا مەملەكەتتiلiككە ۇمتىلعان نيەت-تiلەگiنiڭ تازالىعىن، اسقاقتىعىن كورسەتەدi دەپ قورىتۋعا بولادى. نۇرعا مالىنعان التىن كۇن تىنىشتىق پەن بايلىقتى بەينەلەيدi. كۇن — قوزعالىس، دامۋ، ءوسiپ-وركەندەۋدiڭ جانە ءومiردiڭ بەلگiسi. كۇن — ۋاقىت، زامانا بەينەسi. قاناتىن جايعان قىران قۇس — بار نارسەنiڭ باستاۋىنداي، بيلiك، ايبىندىلىق بەينەسi. ۇلان-بايتاق كەڭiستiكتە قالىقتاعان قىران قر-نىڭ ەركiندiك سۇيگiش اسقاق رۋحىن، قازاق حالقىنىڭ جان-دۇنيەسiنiڭ كەڭدiگiن پاش ەتەدi.
2-جاتتىعۋ: “ەلىمنىڭ جۇرەگى-استانا” تاقىرىبىندا ءۇش تىلدە (قازاق، ورىس، اعىلشىن تىلدەرى) بەرىلگەن ءماتىندى تەرىپ، سۋرەتتەردى ماتىنگە ورنالاستىرۋ جۇمىسىن جاساۋ، ءماتىندى فورماتتاۋ.
استانا — قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ ەلورداسى. استانادا 697 257 ادام تۇرادى (1 قاڭتار 2011). ءقازىر قالانىڭ اۋماعى 200 كم2 الىپ جاتىر. قالا قازاقستاننىڭ ورتالىق بولىگىنىڭ سولتۇستىگىندە اقمولا وبلىسىندا، ەسىل وزەنىنىڭ الابىنداعى وزەن ماڭى جازىقتىعىندا ورنالاسقان.
استانا 1830 ج. ەسىل وزەنىنىڭ جاعاسىندا قازاق-ورىستار اسكەرلەرى نەگىزىن قالاعان بەكىنىستەن باستاۋ الادى.
1862 ج. اقمولا قالا مارتەبەسىن الدى.
1962 ج. قالاعا سەلينوگراد اتاۋى بەرىلدى.
1997 ج. ەگەمەن قازاقستاننىڭ پرەزيدەنتى ن. نازاربايەۆ جارلىعىمەن ەلوردانى الماتىدان اقمولاعا كوشىرۋ تۋرالى شەشىم قابىلدادى.
1998 ج. 6 مامىر جاڭا ەلوردانىڭ اتاۋ استانا بولىپ وزگەرتىلدى.
1998 ج. 10 شىلدە قازاقستاننىڭ جاڭا ەلورداسى — استانانىڭ حالىقارالىق تۇساۋى كەسىلدى.
1998 ج. يۋنەسكو-نىڭ شەشىمى بويىنشا استانا قالاسىنا «بەيبىتشىلىك قالاسى» جوعارى اتاعى بەرىلىپ، مەدالمەن ماراپاتتالدى. بۇل اتاق قىسقا مەرزىم ىشىندە الەۋمەتتىك-ەكونوميكالىق، ساياسي جانە مادەني دامۋدا نەعۇرلىم اسەرلى ءارى قۋاتتى وسۋگە، تۇراقتى ەتنيكاارالىق قاتىناستى ورنىقتىرۋعا قول جەتكىزە العان عالامشاردىڭ جاس قالالارىنا بەرىلەدى. برازيليادا وتكىزىلگەن بۇل كونكۋرستا استانا بارلىق ولشەمدەر بويىنشا الەمنىڭ ءار ءتۇرلى ەلدەرىنىڭ ون ەكى قالاسىن باسىپ وزدى.
استانا́ (س كاز. استانا — «ستوليسا») — ستوليسا رەسپۋبليكي كازاحستان س 10 دەكابريا 1997 گودا. ناسەلەنيە گورودا، پو سوستويانيۋ نا 1 يانۆاريا 2012 گودا، سوستاۆيلو 743 014 جيتەلەي[1].
گورود راسپولوجەن ۆ سيەۆەرنوم كازاحستانە نا بەرەگۋ رەكي يشيم، نا مەستە ەو نايبولشەگو سبليجەنيا س رەكوي نۋروي.
مەستو راسپولوجەنيا گورودا — ستراتەگيچەسكي ۆىگودنىي پۋنكت پەرەسەچەنيا كاراۆاننىح پۋتەي، يزدريەۆلە پريۆلەكاۆشيي جيتەلەي ستەپي. ارحەولوگي وبنارۋجيۆايۋت ۆ چەرتە گورودا ارتەفاكتى، داتيرۋيۋششيەسيا ەپوحوي برونزى، راننيم جەلەزنىم ۆەكوم ي سرەدنيەۆەكوۆەم. تاك، ۆ 2001، 2005 گگ. بىلي يسسلەدوۆانى موگيلنيكي ەپوحي برونزى ي راننەگو جەلەزنوگو ۆەكا كۋيگەنجار. ۆ 2007 گ. چاستيچنو يسسلەدۋەتسيا سارسكيي كۋرگان نا ۋليسە سىگناك، راسپولوجەننىي ۆ نەپوسرەدستۆەننوي بليزوستي وت دۆورسا نەزاۆيسيموستي. ودنيم يز گلاۆنىح يستوريچەسكيح وبەكتوۆ، ناحودياششيحسيا ۆ چەرتە گورودا، ياۆلياەتسيا گوروديششە بوزوك — پامياتنيك، فۋنكسيونيروۆاۆشيي ناچينايا س ەپوحي راننەگو سرەدنيەۆەكوۆيا (VII—VIII ۆۆ.) دو ەپوحي كازاحسكوگو حانستۆا (XV—XVI ۆۆ.).
Astana (Kazakh: استانا )، formerly known as Akmola (Kazakh: اقمولا / Aqmola، until 1998)، Tselinograd (Russian: سەلينوگراد، until 1992) and Akmolinsk (Russian: اكمولينسك، until 1961)، is the capital and second largest city (after Almaty) of Kazakhstan، with an officially estimated population of 708، 794 as of 1 August 2010.[1] It is located in the north-central portion of Kazakhstan، within Akmola Province، though administrated separately from the province as a federal city area.
The current mayor of Astana is Imangali Tasmagambetov. He was appointed on 4 April 2008.
كەرى بايلانىس: (بەرىلگەن سۋرەت بويىنشا ءماتىن قۇراۋ).
سەرگىتۋ ءساتى (سەرگىتۋ جاتتىعۋىن ورىنداۋ)
ساباقتى بەكىتۋ (باقىلاۋ سۇراقتارى)
1. Word پروسەسسورىنداعى، قۇرالدارى سۋرەت سالۋدا پايدالانىلاتىن پانەل قالاي اتالادى؟
2. Word پروسەسسورىنداعى گرافيكامەن جاسالاتىن جۇمىستاردى قانداي باعىتتارعا سايكەس قاراستىرادى؟
3. OLE – تەحنولوگيا نە ءۇشىن قولدانىلادى؟
4. كىرىستىرىلگەن وبەكتى مەن بايلانىسقان وبەكت ايىرماشىلىعى قانداي؟
5. وبەكتىلەردى بىرىكتىرۋ نە ءۇشىن قاجەت ؟
ۇيگە تاپسىرما بەرۋ.
كونسپەكت:
كەلەسى ساباققا دايىندىق جاساۋ MS Word-تا فورمۋلا رەداكتورىمەن جۇمىس
زەرتتەۋ جۇمىسى:
ماتىندىك رەداكتوردىڭ شىعۋ تاريحىن زەرتتەۋ
پراكتيكالىق جۇمىس:
“ءانىم سەنسىڭ – قىزىلوردا” قىزىلوردا ولكەسىنەن شىققان ونەر جۇلدىزدارى
تۋرالى سۋرەتتەردى كىرىستىرە وتىرىپ ماقالا جازۋ.
باعالاۋ: وقۋشىلاردى بەرىلگەن تاپسىرمالاردى ورىنداۋ دەڭگەيىنە قاراي باعالاۋ
ءتۇيىندى وي. «ءوز ورنىڭدى تاپ»
ۋاقىتتى باعىندىرۋ
تومەندەگى ءجايت كەللوگ بيزنەس سكۋلدىڭ (نورزۆەستەرن ۋنيۆەرسيتەتى) جۇمىس باسقارۋ ماگيسترانتتارى مەن «ۋاقىتتى باعىندىرۋ» ءپانىنىڭ پروفەسسورى اراسىندا بولعان وقيعا.
پروفەسسور زالدا وتىرعان ستۋدەنتتەردىڭ جۇزىنە بارلاي ءبىر قاراپ شىققاننان كەيىن:
- بۇگىن ۋاقىتقا جەتەكشىلىك ەتۋ تاقىرىبىنا زەرتتەۋ ارالاس ءبىر سىناق جۇرگىزەمىز، - دەدى دە كۇنى بۇرىن دايىنداپ قويعان ۇلكەن شىنى ىدىستى الىپ، ۇستەلدىڭ ۇستىنە قويدى. ارتىنشا تاعى دا ءارقايسىسى جۇدىرىقتاي بىرنەشە تاستاردى اقىرىنداپ ىشىنە سالا باستايدى. ەندى سىيمايدى-اۋ دەگەن كەزدە شاكىرتتەرىنە بۇرىلىپ:
- قالاي ويلايسىڭدار، ىدىس تولدى ما؟ - دەپ سۇراپتى. ستۋدەنتتەر ءبارى ءبىراۋىزدان:
- ءيا، تولدى، - دەپ جاۋاپ بەرەدى.
-ولاي بولسا، ءقازىر كورەمىز، - دەپ پروفەسسور ۇستەل استىنان ۇساق شاعىل تاستار الىپ، الگى ۇلكەن تاستارى بار ىدىستىڭ ىشىنە سالا باستايدى. ونى نىعىزداپ ابدەن تولدى-اۋ دەگەن كەزدە ستۋدەنتتەردەن:
- قالاي، ەندى تولدى ما؟ - دەپ تاعى دا سۇراپتى. ءبىر شاكىرتى قۋلانا:
- ءالى دە تولماعان بولار، - دەگەندە، پروفەسسور اسىقپاستان:
- راس ايتاسىڭ، بۇل ءالى دە تولمادى، - دەپ قۇم الىپ، ونى دا جايلاپ قۇيا باستايدى. شىنى ىدىستى شايقاپ، نىعىزداپ وتىرىپ:
- ىدىس ەندى تولعان شىعار؟! - دەپ قايتا سۇراپتى. پروفەسسوردىڭ نەنى مەڭزەمەك بولعانىن ءالى دە تۇسىنە قويماعان شاكىرتتەرى:
- جوق، - دەسەدى. بۇل جولى دا «دۇرىس ايتاسىڭدار» دەگەن ول الگى ىدىسقا ەندى ءبىر وجاۋ سۋ قۇيىپتى. سۋ تاسىپ، ەرنەۋىنە جەتكەن كەزدە ەندى بولدى دەگەندەي:
- ءبىزدىڭ بۇل سىناعىمىزدىڭ استارىن كىم ۇقتى؟ - دەپ سۇراپتى. ءبىر ستۋدەنت:
- ۋاقىت بىزگە قانشا تولى بولىپ كورىنگەنىمەن، تاعى دا ءبولىپ، باسقا نارسەلەرمەن اينالىسۋعا بولاتىندىعى، - دەگەندە:
پروفەسسور:
- جوق، - دەپتى سىناقتىڭ ءتۇپ ءمانىسىن ءوزى تۇسىندىرمەك بولىپ:
- بۇل استارلى تاجىريبە. ەگەر ۇلكەن تاستار ءبىرىنشى بولىپ ورنالاستىرىلماسا، وندا ۇساق تاستار قويىلىپ قويعاننان كەيىن ىدىسقا ولار سىيماي قالاتىن ەدى. بۇل وزدەرىڭ دە كورىپ جۇرگەن كۇندەلىكتى ءومىردىڭ تازا شىندىعى.
ستۋدەنتتەر تاڭعالا قاراپ وتىرعاندا، پروفەسسور ءسوزىن ارى قاراي ساباقتايدى:
- ومىردەگى ۇلكەن تاستار دەگەنىمىز نە؟ وقۋ، ءبىلىم الۋ، وتباسىن قۇرۋ، بالا ءسۇيۋ، دەنساۋلىق، جورا-جولداس، باسقالارعا پايدالى بولۋ، ارتىنا ەڭبەك قالدىرۋ، وزىندىك ارمان-قيالدارىڭ. وسىلاردىڭ بىرەۋى نەمەسە بىرنەشەۋى، ءتىپتى، بارلىعى دا سەندەردىڭ ۇلكەن تاستارىڭ بولۋى عاجاپ ەمەس. بۇگىن تۇندە جاتار الدىندا جاقسىلاپ ويلانىڭدار، سەندەردىڭ ۇلكەن تاستارىڭ قايسىسى ەكەندىگىن دۇرىستاپ شەشىڭدەر. ىدىسقا ۇلكەن تاستاردى ءبىرىنشى سالماساڭدار، كەيىن سىيعىزارمىن دەۋلەرىڭ بوس اۋرەشىلىك ەكەنىن بىلىڭدەر، وندا بولاشاقتا ەلگە دە، وتانعا دا، ەشكىمگە دە پايدالى بولا المايسىڭدار. ەندەشە، ءومىردىڭ ىرگەتاسى ىسپەتتى ۇلكەن تاستارعا قازىردەن باستاپ زور جاۋاپكەرشىلىكپەن قاراڭدار، - دەگەن پروفەسسور ساباق بىتسە دە، اڭتارىلىپ ءۇنسىز وتىرىپ قالعان ستۋدەنتتەردى قالدىرعان كۇيى سىرتقا شىعىپ كەتەدى.
وقىتۋشى: ن.ارقابايەۆ
ساباقتىڭ تاقىرىبى: Word تەكستىك پروسەسسورى. قۇجاتقا سۋرەتتەر، گرافيكتىك وبەكتىلەر ورناتۋ
ساباقتىڭ ماقساتى:
بىلىمدىلىك:
Word تەكستىك پروسەسسورى تۋرالى قالىپتاسقان بىلىمدەرىن جەتىلدىرۋ؛
Word تەكستىك پروسەسسورىندا گرافيكالىق وبەكتىلەرمەن جۇمىس جاساي بىلۋگە ۇيرەتۋ؛
قۇجاتقا سۋرەتتەر ورنالاستىرۋ ادىستەرىن ۇيرەتۋ؛
ورنالاسقان سۋرەت، گرافيكالىق وبەكتىلەردى فورماتتاي الۋعا، رەداكترلەي الۋعا ۇيرەتۋ؛
تاربيەلىلىك:
جان-جاقتى بولۋعا، ءوز بەتىمەن جۇمىس ىستەۋگە تاربيەلەۋ؛
وقۋشىلاردى ەلجاندىلىققا، ەڭبەككە، ۇنەمدىلىككە، ۇقىپتىلىققا، ءوزىن-وزى باعالاي بىلۋگە باۋلۋ.
وقۋشىنىڭ شىعارماشىلىق پوتەنسيالىن دامىتۋعا قولايلى جاعداي تۋعىزا وتىرىپ،
ءوزىنىڭ قىزمەتىنە اناليز جاساي بىلۋگە ۇيرەتۋ.
بولىپ جاتقان قۇبىلىستاردى قاراپ، سالىستىرا وتىرىپ ويلاۋ قابىلەتىن ارتتىرۋ.
اقپاراتتىق تەحنولوگيالارمەن جۇمىس جاساي بىلۋگە تاربيەلەۋ.
دامىتۋشىلىق:
وقۋشىلاردىڭ ەستە ساقتاۋ جانە زەيىندىك قابىلەتتەرىن دامىتۋ، پانگە دەگەن قىزىعۋشىلىعىن ارتتىرۋ؛
وقۋشىنىڭ شىعارماشىلىق پوتەنسيالىن دامىتۋعا قولايلى جاعداي تۋعىزا وتىرىپ، ءوزىنىڭ قىزمەتىنە اناليز جاساي بىلۋگە ۇيرەتۋ؛
بولىپ جاتقان قۇبىلىستاردى قاراپ، سالىستىرا وتىرىپ ويلاۋ قابىلەتىن ارتتىرۋ؛
اقپاراتتىق تەحنولوگيالارمەن جۇمىس جاساي بىلۋگە تاربيەلەۋ.
كاسىبي:
اقپاراتتىق مادەنيەتكە؛
كاسىبي ساۋاتتىلىققا تاربيەلەۋ؛
بولاشاق ماماندىعىنا بايلانىستى كاسىبي باعىت بەرۋ.
ساباقتىڭ ءتۇرى: لابوراتوريالىق
قولدانىلاتىن تەحنولوگيا:
كومپيۋتەرلىك وقىتۋ تەحنولوگياسى /كوت/
دەڭگەيلەپ وقىتۋ تەحنولوگياسى /دوت/
ساباقتىڭ ءادىسى:
تۇسىندىرە بايانداۋ ءادىسى، سۇراق-جاۋاپ ءادىسى، كورنەكىلىك ءادىسى، ميعا شابۋىل ءادىسى، وي قورىتۋ، تۇجىرىم جاساۋ، دالەلدەۋ، كەرى بايلانىس ءادىسى
ساباقتا قولدانىلاتىن كورنەكتى قۇرالدار:
كومپيۋتەر، وقۋلىق، سلايد، تاقتا، بەينە پروەكتور، سىزبا سۋرەتتەر، لابوراتوريالىق جۇمىس تاراتپاسى
وقۋشى ءبىلۋى ءتيىس: ماتىندىك رەداكتور ۇعىمىنىڭ ماعىناسىن، قۇجاتتى قۇرۋدى، ساقتاۋدى، اشۋدى، گرافيكالىق وبەكت تۇرلەرىن، فورماتتارىن
وقۋشى مەڭگەرۋى ءتيىس: قۇجاتتا ماتىنگە ساي سۋرەت، گرافيكالىق وبەكتىنى ورنالاستىرۋدى، ورنالاسقان سۋرەت، گرافيكالىق وبەكتىلەردى فورماتتاۋدى، رەداكترلەۋدى
ساباقتىڭ ءوتۋ بارىسى:
1. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى.
2. وتكەن ساباققا شولۋ جاساۋ:
2.1. وي قوزعاۋ (وتكەن ساباق بويىنشا پرەزەنتاسيادا بەرىلگەن سۇراقتارعا
جاۋاپ بەرۋ)
2.2. سەرگىتۋ ءساتى(“ەلجادىلىق” تاقىرىبىندا ماقال-ماتەلدەر ايتۋ)
3. جاڭا تاقىرىپتى ءتۇسىندىرۋ (جاڭا ۇعىمداردى ۋيرەتۋ)
4. جاڭا ءبىلىمدى قولدانۋ
لابوراتوريالىق جۇمىس ورىنداۋ (دەڭگەيلىك، پراكتيكالىق تاپسىرمالاردى ورىنداۋ)
5. كەرى بايلانىس (بەرىلگەن سۋرەت بويىنشا ءماتىن قۇراۋ).
6. سەرگىتۋ ءساتى
6. ساباقتى بەكىتۋ (باقىلاۋ سۇراقتارى).
7. ۇيگە تاپسىرما بەرۋ باعالاۋ.
8. ءتۇيىندى وي. «ءوز ورنىڭدى تاپ»
ساباق بارىسى:
ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى.
وقۋشىلاردى تۇگەلدەۋ؛
قاۋىپسىزدىك ەرەجەسىن ساقتاي وتىرىپ ورىندارىنا ورنالاسۋىن قاداعالاۋ؛
ساباقتىڭ ماقساتىمەن تانىستىرۋ
وتكەن ساباققا شولۋ جاساۋ:
2.1. وي قوزعاۋ (وتكەن ساباق بويىنشا پرەزەنتاسيادا بەرىلگەن سۇراقتارعا
جاۋاپ بەرۋ)
2.2. سەرگىتۋ ءساتى(“ەلجادىلىق” تاقىرىبىندا ماقال-ماتەلدەر ايتۋ)
جاڭا تاقىرىپتى ءتۇسىندىرۋ. (جاڭا ۇعىمداردى ۋيرەتۋ)
نەگىزگى تۇسىنىكتەر:
Word قۇجاتىندا سۋرەتتەر سالۋ. Word تەكستىك پروسەسسورىندا قاراپايىم سحەمالاردى، چەرتەجدەر مەن سۋرەتتەردى ۆيد->پانەلي ينسترۋمەنتوۆ->ريسوۆانيە كومانداسى ارقىلى ىسكە قوسىلاتىن ورناتىلعان گرافيكتىك رەداكتور كومەگىمەن سالۋعا بولادى.
گرافيكتىك وبەكتىلەردى بىرىكتىرۋ. ءتۇرلى بولىكتەردەن قۇرالعان چەرتەجدى نەمەسە سحەمانى ءبىرتۇتاس سۋرەت رەتىندە قاراستىرۋ ءۇشىن ول بولىكتەردى Shift باتىرماسىن باسا وتىرىپ بەلگىلەيدى دە سول جەردە كونتەكستىك مازىردەن دەيستۆيا->گرۋپپيروۆات كومانداسىن ورىندايدى. وبەكتىلەردى بىرىكتىرۋدى الىپ تاستاۋ ءۇشىن سول كونتەكستىك مازىردەگى دەيستۆيا -> رازگرۋپپيروۆات كومانداسى قولدانىلادى.
Word پروسەسسورىنداعى گرافيكامەن جاسالاتىن جۇمىستاردى ءۇش باعىتقا سايكەس قاراستىرادى:
1. باسقا قوسىمشالاردا (مىسالى، Paint، Ms Drawing، Paintbrush، Excel جانە ت. ب.) سالىنعان گرافيكتىك وبەكتىلەردى قۇجاتقا كىرىستىرۋ؛
2. قۇجاتتىڭ وزىندە ريسوۆانيە پانەلىنىڭ قۇرالدارىن پايدالانىپ سۋرەت سالۋ؛
3. تەكستى كوركەمدەۋدە Clipart كوللەكسياسىنىڭ دايىن سۋرەتتەرىن پايدالانۋ.
گرافيكتىك وبەكتىنىڭ تەكستەگى ورنالاسۋى.
1. ناسترويكا يزوبراجەنيا پانەلىن ىسكە قوسىڭىز. ول ءۇشىن ۆيد -> پانەلي ينسترۋمەنتوۆ -> ناسترويكا يزوبراجەنيا كومانداسى ورىندالادى.
2. پايدا بولعان پانەلدەن وبتەكانيە تەكستوم باتىرماسىنا شەرتىلەدى. پايدا بولعان مازىردەن وزىڭىزگە قاجەت كوماندا تاڭدالىنىپ، سول كومانداعا شەرتىلەدى. ەگەر پو كونتۋرۋ كومانداسى تاڭدالسا تەرىلگەن تەكست گرافيكتىك وبەكت كونتۋرىن جاعالاي ورنالاسادى.
OLE تەحنولوگيا. قۇجاتتا ءارتۇرلى تيپكە جاتاتىن وبەكتىلەردى بىرىكتىرۋ ءۇشىن، ايتالىق گرافيكتىك، مۋزىكالىق وبەكتىلەر، ەلەكتروندىق كەستەلار سەكىلدى، Windows جۇيەسىندە OLE تەحنولوگياسى قولدانىلادى. OLE تەحنولوگيا – وبەكتىلەردى كىرىستىرۋ جانە بايلانىستىرۋ. وسىعان بايلانىستى تەكستكە ەنگىزىلەتىن وبەكتىلەردى ەكى توپقا بولۋگە بولادى:
قۇجاتقا كىرىستىرىلگەن وبەكت قۇجاتتىڭ بولىگى رەتىندە ەسەپتەلەدى دە باستاپقى وريگينال وبەكتىدەگى وزگەرىستەر قۇجاتتاعى وبەكتىگە بەرىلمەيدى؛
قۇجاتتاعى بايلانىسقان وبەكتىلەر وريگينالدارى وزگەرگەن جاعدايدا قوسا وزگەرىپ وتىرادى.
OLE تەحنولوگياسىنىڭ تەرميندەرى:
كليەنت –وبەكتىنى قابىلدايتىن قوسىمشا نەمەسە پروگرامما؛
سەرۆەر –وبەكتىنىڭ ءوزى جاسالاتىن قوسىمشا نەمەسە پروگرامما.
قۇجاتقا كىرىستىرىلگەن نەمەسە بايلانىسقان وبەكتىلەردى سەرۆەر-قوسىمشا كومەگىمەن رەداكسيالاۋ ءۇشىن سول وبەكتىدە ەكى رەت شەرتىلەدى.
OLE تەحنولوگياسى ەكى ءتۇرلى ادىسپەن ورىندالادى:
1. الماستىرۋ بۋفەرى، ياعني قوسىمشا ءمازىرىنىڭ پراۆكا -> سپەسيالنايا_ۆستاۆكا كومانداسىن پايدالانۋعا بولادى. بۇل ءادىس فراگمەنت ءۇشىن دە، تۇتاس قۇجات ءۇشىن دە ورىندالادى.
2. قوسىمشا ءمازىرىنىڭ ۆستاۆكا -> وبەكت كومانداسىن پايدالانۋعا بولادى. بۇل ءادىس تۇتاس قۇجات ءۇشىن عانا ورىندالادى.
جاڭا ءبىلىمدى قولدانۋ( لاباراتوريالىق جۇمىس ورىنداۋ)
(دەڭگەيلىك، پراكتيكالىق تاپسىرمالاردى ورىنداۋ)
1-جاتتىعۋ: بەرىلگەن ءماتىندى تەرىپ، سۋرەتتى ماتىنگە ورنالاستىرىڭىز:
ءى دەڭگەي:
قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ مەملەكەتتىك ءانۇرانى
ءسوزى: جۇمەكەن ناجىمەدەنوۆ، نۇرسۇلتان نازاربايەۆ
ءانى: ءشامشى قالداياقوۆتىكى
التىن كۇن اسپانى،
التىن ءدان دالاسى،
ەرلىكتىڭ داستانى،
ەلىمە قاراشى!
ەجەلدەن ەر دەگەن،
داڭقىمىز شىقتى عوي.
نامىسىن بەرمەگەن،
قازاعىم مىقتى عوي!
قايىرماسى:
مەنىڭ ەلىم، مەنىڭ ەلىم،
گۇلىڭ بولىپ ەگىلەمىن،
جىرىڭ بولىپ توگىلەمىن، ەلىم!
تۋعان جەرىم مەنىڭ - قازاقستانىم!
ۇرپاققا جول اشقان،
كەڭ بايتاق جەرىم بار.
بىرلىگى جاراسقان،
تاۋەلسىز ەلىم بار.
قارسى العان ۋاقىتتى،
ماڭگىلىك دوسىنداي.
ءبىزدىڭ ەل باقىتتى،
ءبىزدىڭ ەل وسىنداي!
قايىرماسى:
مەنىڭ ەلىم، مەنىڭ ەلىم،
گۇلىڭ بولىپ ەگىلەمىن،
جىرىڭ بولىپ توگىلەمىن، ەلىم!
تۋعان جەرىم مەنىڭ - قازاقستانىم!
ءىى دەڭگەي:
قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ مەملەكەتتiك ەلتاڭباسى
Flag of Kazakhstan
Name
قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ مەملەكەتتiك ەلتاڭباسى
Adopted 24 قاڭتار 1996
Designed by جانداربەك ءمالiبەكوۆ پەن شوتامان ءۋاليحانوۆ
قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ مەملەكەتتىك ەلتاڭباسى — قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ نەگiزگi مەملەكەتتىك ءرامiزدەرiنiڭ بiرi. ق ر پرەزيدەنتiنiڭ “قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ مەملەكەتتiك ءرامiزدەرi تۋرالى” كونستيتۋسيالىق زاڭ كۇشi بار جارلىعىمەن (24.1.1996) بەلگiلەنگەن. ءرامiزدiك تۇرعىدان ق ر مەملەكەتتىك گەربiنiڭ نەگiزi — شاڭىراق. ول — گەربتiڭ جۇرەگi. شاڭىراق — مەملەكەتتىڭ تۇپ-نەگiزi — وتباسىنىڭ بەينەسى. شاڭىراق — كۇن شەڭبەرi. اينالعان كۇن شەڭبەرiنiڭ قوزعالىستاعى سۋرەتi iسپەتتi، شاڭىراق — كيىز ءۇيدىڭ كۇمبەزى كوشپەلى تۇركiلەر ءۇشiن ءۇيدiڭ، وشاقتىڭ، وتباسىنىڭ بەينەسi. تۇلپار — دالا ءدۇلدiلi، ەر-ازاماتتىڭ سايگۇلiگi، جەلدەي ەسكەن ءجۇيرiك اتى، جەڭiسكە دەگەن جاسىماس جiگەردiڭ، قاجىماس قايراتتىڭ، مۇقالماس قاجىردىڭ، تاۋەلسiزدiككە، بوستاندىققا ۇمتىلعان قۇلشىنىستىڭ بەينەسi. قاناتتى تۇلپار — قازاق پوەزياسىنداعى كەڭ تاراعان بەينە.
ول ۇشقىر ارماننىڭ، سامعاعان تاڭعاجايىپ جاسامپازدىق قيالدىڭ، تالماس تالاپتىڭ، اسىل مۇراتتىڭ، جاقسىلىققا قۇشتارلىقتىڭ كەيپi. قاناتتى تۇلپار ۋاقىت پەن كەڭiستiكتi بiرiكتiرەدi. ول ولمەس ءومiردiڭ بەينەسi. بiر شاڭىراقتىڭ استىندا ءتاتۋ-تاتتi ءومiر سۇرەتiن قازاقستان حالقىنىڭ ءوسiپ-وركەندەۋiن، رۋحاني بايلىعىن، سان سىرلى، الۋان قىرلى بەت-بەينەسiن پاش ەتەدi. بەس بۇرىشتى جۇلدىز گەربتiڭ ءتاجi iسپەتتi. ءاربiر ادامنىڭ جول نۇسقايتىن جارىق جۇلدىزى بار. قازاقستان Pەسپۋبليكاسىنىڭ مەملەكەتتiك ەلتاڭباسىنىڭ اۆتورلارى — جانداربەك ءمالiبەكوۆ پەن شوتامان ءۋاليحانوۆ.
ءىىى دەڭگەي:
قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ مەملەكەتتiك تۋى
Flag of Kazakhstan
Name
قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ مەملەكەتتiك تۋى
Use
National flag and civil ensign
Proportion 1:2
Adopted 24 January 1996
Designed by Shaken Niyazbekov
قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ مەملەكەتتiك تۋى – قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ مەملەكەتتiك نەگiزگi ءرامiزدەردiڭ بiرi. ق ر پرەزيدەنتiنiڭ “قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ مەملەكەتتiك ءرامiزدەرi تۋرالى” كونستيتۋسيالىق زاڭ كۇشi بار جارلىعىمەن (24.1.1996) بەلگiلەنگەن. مەملەكەتتىك تۋ كوگiلدiر ءتۇستi تiك بۇرىشتى كەزدەمە. ونىڭ ورتاسىندا ارايلى كۇن، كۇننiڭ استىندا قالىقتاعان قىران بەينەلەنگەن. اعاش سابىنا بەكiتiلگەن تۇستا — ۇلتتىق ويۋلارمەن كەستەلەنگەن تiك جولاق ورنەكتەلگەن. كۇن، اراي، قىران جانە ويۋ-ورنەك — التىن ءتۇستi. تۋدىڭ ەنi ۇزىندىعىنىڭ جارتىسىنا تەڭ. ق ر مەملەكەتتىك تۋىنىڭ اۆتورى — سۋرەتشi شاكەن نيازبەكوۆ. بiرىڭعاي كوك-كوگiلدiر ءتۇس توبەدەگi بۇلتسىز اشىق اسپاننىڭ بيiك كۇمبەزiن ەلەستەتەدi جانە قازاقستان حالقىنىڭ بiرلiك، ىنتىماق جولىنا ادالدىعىن اڭعارتادى.
بۇلتسىز كوك اسپان بارلىق حالىقتاردا ءارقاشان دا بەيبiتشiلiكتiڭ، تىنىشتىق پەن جاقسىلىقتىڭ نىشانى بولعان. گەرالديكا (گەربتانۋ) تiلiندە — كوك ءتۇس جانە ونىڭ ءتۇرلi رەڭكi ادالدىق، سەنiمدiلiك، ءۇمiت سياقتى ادامگەرشiلiك قاسيەتتەرگە ساي كەلەدi. ەجەلگi تۇركi تiلiندە “كوك” ءسوزi اسپان دەگەن ۇعىمدى بiلدiرەدi. كوك ءتۇس تۇركi حالىقتارى ءۇشiن قاسيەتتi ۇعىم. تۇركi جانە الەمنiڭ وزگە دە حالىقتارىنداعى كوك ءتۇستiڭ مادەني-سەميوتيكالىق تاريحىنا سۇيەنە وتىرىپ، مەملەكەتتىك تۋداعى كوگiلدiر ءتۇس قازاقستان حالقىنىڭ جاڭا مەملەكەتتiلiككە ۇمتىلعان نيەت-تiلەگiنiڭ تازالىعىن، اسقاقتىعىن كورسەتەدi دەپ قورىتۋعا بولادى. نۇرعا مالىنعان التىن كۇن تىنىشتىق پەن بايلىقتى بەينەلەيدi. كۇن — قوزعالىس، دامۋ، ءوسiپ-وركەندەۋدiڭ جانە ءومiردiڭ بەلگiسi. كۇن — ۋاقىت، زامانا بەينەسi. قاناتىن جايعان قىران قۇس — بار نارسەنiڭ باستاۋىنداي، بيلiك، ايبىندىلىق بەينەسi. ۇلان-بايتاق كەڭiستiكتە قالىقتاعان قىران قر-نىڭ ەركiندiك سۇيگiش اسقاق رۋحىن، قازاق حالقىنىڭ جان-دۇنيەسiنiڭ كەڭدiگiن پاش ەتەدi.
2-جاتتىعۋ: “ەلىمنىڭ جۇرەگى-استانا” تاقىرىبىندا ءۇش تىلدە (قازاق، ورىس، اعىلشىن تىلدەرى) بەرىلگەن ءماتىندى تەرىپ، سۋرەتتەردى ماتىنگە ورنالاستىرۋ جۇمىسىن جاساۋ، ءماتىندى فورماتتاۋ.
استانا — قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ ەلورداسى. استانادا 697 257 ادام تۇرادى (1 قاڭتار 2011). ءقازىر قالانىڭ اۋماعى 200 كم2 الىپ جاتىر. قالا قازاقستاننىڭ ورتالىق بولىگىنىڭ سولتۇستىگىندە اقمولا وبلىسىندا، ەسىل وزەنىنىڭ الابىنداعى وزەن ماڭى جازىقتىعىندا ورنالاسقان.
استانا 1830 ج. ەسىل وزەنىنىڭ جاعاسىندا قازاق-ورىستار اسكەرلەرى نەگىزىن قالاعان بەكىنىستەن باستاۋ الادى.
1862 ج. اقمولا قالا مارتەبەسىن الدى.
1962 ج. قالاعا سەلينوگراد اتاۋى بەرىلدى.
1997 ج. ەگەمەن قازاقستاننىڭ پرەزيدەنتى ن. نازاربايەۆ جارلىعىمەن ەلوردانى الماتىدان اقمولاعا كوشىرۋ تۋرالى شەشىم قابىلدادى.
1998 ج. 6 مامىر جاڭا ەلوردانىڭ اتاۋ استانا بولىپ وزگەرتىلدى.
1998 ج. 10 شىلدە قازاقستاننىڭ جاڭا ەلورداسى — استانانىڭ حالىقارالىق تۇساۋى كەسىلدى.
1998 ج. يۋنەسكو-نىڭ شەشىمى بويىنشا استانا قالاسىنا «بەيبىتشىلىك قالاسى» جوعارى اتاعى بەرىلىپ، مەدالمەن ماراپاتتالدى. بۇل اتاق قىسقا مەرزىم ىشىندە الەۋمەتتىك-ەكونوميكالىق، ساياسي جانە مادەني دامۋدا نەعۇرلىم اسەرلى ءارى قۋاتتى وسۋگە، تۇراقتى ەتنيكاارالىق قاتىناستى ورنىقتىرۋعا قول جەتكىزە العان عالامشاردىڭ جاس قالالارىنا بەرىلەدى. برازيليادا وتكىزىلگەن بۇل كونكۋرستا استانا بارلىق ولشەمدەر بويىنشا الەمنىڭ ءار ءتۇرلى ەلدەرىنىڭ ون ەكى قالاسىن باسىپ وزدى.
استانا́ (س كاز. استانا — «ستوليسا») — ستوليسا رەسپۋبليكي كازاحستان س 10 دەكابريا 1997 گودا. ناسەلەنيە گورودا، پو سوستويانيۋ نا 1 يانۆاريا 2012 گودا، سوستاۆيلو 743 014 جيتەلەي[1].
گورود راسپولوجەن ۆ سيەۆەرنوم كازاحستانە نا بەرەگۋ رەكي يشيم، نا مەستە ەو نايبولشەگو سبليجەنيا س رەكوي نۋروي.
مەستو راسپولوجەنيا گورودا — ستراتەگيچەسكي ۆىگودنىي پۋنكت پەرەسەچەنيا كاراۆاننىح پۋتەي، يزدريەۆلە پريۆلەكاۆشيي جيتەلەي ستەپي. ارحەولوگي وبنارۋجيۆايۋت ۆ چەرتە گورودا ارتەفاكتى، داتيرۋيۋششيەسيا ەپوحوي برونزى، راننيم جەلەزنىم ۆەكوم ي سرەدنيەۆەكوۆەم. تاك، ۆ 2001، 2005 گگ. بىلي يسسلەدوۆانى موگيلنيكي ەپوحي برونزى ي راننەگو جەلەزنوگو ۆەكا كۋيگەنجار. ۆ 2007 گ. چاستيچنو يسسلەدۋەتسيا سارسكيي كۋرگان نا ۋليسە سىگناك، راسپولوجەننىي ۆ نەپوسرەدستۆەننوي بليزوستي وت دۆورسا نەزاۆيسيموستي. ودنيم يز گلاۆنىح يستوريچەسكيح وبەكتوۆ، ناحودياششيحسيا ۆ چەرتە گورودا، ياۆلياەتسيا گوروديششە بوزوك — پامياتنيك، فۋنكسيونيروۆاۆشيي ناچينايا س ەپوحي راننەگو سرەدنيەۆەكوۆيا (VII—VIII ۆۆ.) دو ەپوحي كازاحسكوگو حانستۆا (XV—XVI ۆۆ.).
Astana (Kazakh: استانا )، formerly known as Akmola (Kazakh: اقمولا / Aqmola، until 1998)، Tselinograd (Russian: سەلينوگراد، until 1992) and Akmolinsk (Russian: اكمولينسك، until 1961)، is the capital and second largest city (after Almaty) of Kazakhstan، with an officially estimated population of 708، 794 as of 1 August 2010.[1] It is located in the north-central portion of Kazakhstan، within Akmola Province، though administrated separately from the province as a federal city area.
The current mayor of Astana is Imangali Tasmagambetov. He was appointed on 4 April 2008.
كەرى بايلانىس: (بەرىلگەن سۋرەت بويىنشا ءماتىن قۇراۋ).
سەرگىتۋ ءساتى (سەرگىتۋ جاتتىعۋىن ورىنداۋ)
ساباقتى بەكىتۋ (باقىلاۋ سۇراقتارى)
1. Word پروسەسسورىنداعى، قۇرالدارى سۋرەت سالۋدا پايدالانىلاتىن پانەل قالاي اتالادى؟
2. Word پروسەسسورىنداعى گرافيكامەن جاسالاتىن جۇمىستاردى قانداي باعىتتارعا سايكەس قاراستىرادى؟
3. OLE – تەحنولوگيا نە ءۇشىن قولدانىلادى؟
4. كىرىستىرىلگەن وبەكتى مەن بايلانىسقان وبەكت ايىرماشىلىعى قانداي؟
5. وبەكتىلەردى بىرىكتىرۋ نە ءۇشىن قاجەت ؟
ۇيگە تاپسىرما بەرۋ.
كونسپەكت:
كەلەسى ساباققا دايىندىق جاساۋ MS Word-تا فورمۋلا رەداكتورىمەن جۇمىس
زەرتتەۋ جۇمىسى:
ماتىندىك رەداكتوردىڭ شىعۋ تاريحىن زەرتتەۋ
پراكتيكالىق جۇمىس:
“ءانىم سەنسىڭ – قىزىلوردا” قىزىلوردا ولكەسىنەن شىققان ونەر جۇلدىزدارى
تۋرالى سۋرەتتەردى كىرىستىرە وتىرىپ ماقالا جازۋ.
باعالاۋ: وقۋشىلاردى بەرىلگەن تاپسىرمالاردى ورىنداۋ دەڭگەيىنە قاراي باعالاۋ
ءتۇيىندى وي. «ءوز ورنىڭدى تاپ»
ۋاقىتتى باعىندىرۋ
تومەندەگى ءجايت كەللوگ بيزنەس سكۋلدىڭ (نورزۆەستەرن ۋنيۆەرسيتەتى) جۇمىس باسقارۋ ماگيسترانتتارى مەن «ۋاقىتتى باعىندىرۋ» ءپانىنىڭ پروفەسسورى اراسىندا بولعان وقيعا.
پروفەسسور زالدا وتىرعان ستۋدەنتتەردىڭ جۇزىنە بارلاي ءبىر قاراپ شىققاننان كەيىن:
- بۇگىن ۋاقىتقا جەتەكشىلىك ەتۋ تاقىرىبىنا زەرتتەۋ ارالاس ءبىر سىناق جۇرگىزەمىز، - دەدى دە كۇنى بۇرىن دايىنداپ قويعان ۇلكەن شىنى ىدىستى الىپ، ۇستەلدىڭ ۇستىنە قويدى. ارتىنشا تاعى دا ءارقايسىسى جۇدىرىقتاي بىرنەشە تاستاردى اقىرىنداپ ىشىنە سالا باستايدى. ەندى سىيمايدى-اۋ دەگەن كەزدە شاكىرتتەرىنە بۇرىلىپ:
- قالاي ويلايسىڭدار، ىدىس تولدى ما؟ - دەپ سۇراپتى. ستۋدەنتتەر ءبارى ءبىراۋىزدان:
- ءيا، تولدى، - دەپ جاۋاپ بەرەدى.
-ولاي بولسا، ءقازىر كورەمىز، - دەپ پروفەسسور ۇستەل استىنان ۇساق شاعىل تاستار الىپ، الگى ۇلكەن تاستارى بار ىدىستىڭ ىشىنە سالا باستايدى. ونى نىعىزداپ ابدەن تولدى-اۋ دەگەن كەزدە ستۋدەنتتەردەن:
- قالاي، ەندى تولدى ما؟ - دەپ تاعى دا سۇراپتى. ءبىر شاكىرتى قۋلانا:
- ءالى دە تولماعان بولار، - دەگەندە، پروفەسسور اسىقپاستان:
- راس ايتاسىڭ، بۇل ءالى دە تولمادى، - دەپ قۇم الىپ، ونى دا جايلاپ قۇيا باستايدى. شىنى ىدىستى شايقاپ، نىعىزداپ وتىرىپ:
- ىدىس ەندى تولعان شىعار؟! - دەپ قايتا سۇراپتى. پروفەسسوردىڭ نەنى مەڭزەمەك بولعانىن ءالى دە تۇسىنە قويماعان شاكىرتتەرى:
- جوق، - دەسەدى. بۇل جولى دا «دۇرىس ايتاسىڭدار» دەگەن ول الگى ىدىسقا ەندى ءبىر وجاۋ سۋ قۇيىپتى. سۋ تاسىپ، ەرنەۋىنە جەتكەن كەزدە ەندى بولدى دەگەندەي:
- ءبىزدىڭ بۇل سىناعىمىزدىڭ استارىن كىم ۇقتى؟ - دەپ سۇراپتى. ءبىر ستۋدەنت:
- ۋاقىت بىزگە قانشا تولى بولىپ كورىنگەنىمەن، تاعى دا ءبولىپ، باسقا نارسەلەرمەن اينالىسۋعا بولاتىندىعى، - دەگەندە:
پروفەسسور:
- جوق، - دەپتى سىناقتىڭ ءتۇپ ءمانىسىن ءوزى تۇسىندىرمەك بولىپ:
- بۇل استارلى تاجىريبە. ەگەر ۇلكەن تاستار ءبىرىنشى بولىپ ورنالاستىرىلماسا، وندا ۇساق تاستار قويىلىپ قويعاننان كەيىن ىدىسقا ولار سىيماي قالاتىن ەدى. بۇل وزدەرىڭ دە كورىپ جۇرگەن كۇندەلىكتى ءومىردىڭ تازا شىندىعى.
ستۋدەنتتەر تاڭعالا قاراپ وتىرعاندا، پروفەسسور ءسوزىن ارى قاراي ساباقتايدى:
- ومىردەگى ۇلكەن تاستار دەگەنىمىز نە؟ وقۋ، ءبىلىم الۋ، وتباسىن قۇرۋ، بالا ءسۇيۋ، دەنساۋلىق، جورا-جولداس، باسقالارعا پايدالى بولۋ، ارتىنا ەڭبەك قالدىرۋ، وزىندىك ارمان-قيالدارىڭ. وسىلاردىڭ بىرەۋى نەمەسە بىرنەشەۋى، ءتىپتى، بارلىعى دا سەندەردىڭ ۇلكەن تاستارىڭ بولۋى عاجاپ ەمەس. بۇگىن تۇندە جاتار الدىندا جاقسىلاپ ويلانىڭدار، سەندەردىڭ ۇلكەن تاستارىڭ قايسىسى ەكەندىگىن دۇرىستاپ شەشىڭدەر. ىدىسقا ۇلكەن تاستاردى ءبىرىنشى سالماساڭدار، كەيىن سىيعىزارمىن دەۋلەرىڭ بوس اۋرەشىلىك ەكەنىن بىلىڭدەر، وندا بولاشاقتا ەلگە دە، وتانعا دا، ەشكىمگە دە پايدالى بولا المايسىڭدار. ەندەشە، ءومىردىڭ ىرگەتاسى ىسپەتتى ۇلكەن تاستارعا قازىردەن باستاپ زور جاۋاپكەرشىلىكپەن قاراڭدار، - دەگەن پروفەسسور ساباق بىتسە دە، اڭتارىلىپ ءۇنسىز وتىرىپ قالعان ستۋدەنتتەردى قالدىرعان كۇيى سىرتقا شىعىپ كەتەدى.