InfoHub Logo

Bal ashtyram dep kempirdi óltirip alǵan baıaǵy han, ne isterin bilmeı, qazy-bıleri bolyp jınalyp, aqyl taba almaı, sol kúnge deıin daǵdaryp otyr eken desedi. Aqyrynda bir qazysy:

— Aldar degen bir qý bar eken. Aqyl tapsa, sol tabar, — dep hanǵa habar etedi. Daǵdaryp otyrǵan han Aldardy aldyrady.

— Solaı da solaı. Suraǵanyńdy al. Mystan kempirdiń jeti balasynan qutqar, — deıdi.

— Jaraıdy. Biraq, maǵan úlken shenińdi beresiń, sonymen birge kempirge bir shen ber. Maǵan bir túıe ber. Aıtqanyńdy isteıin, — deıdi Aldar.

Bir túıe alyp, ol túıege ózi minip, artyna kempirdi mingestirip, Aldar jóneledi. Kempirdiń aýylyna keledi. Aýylǵa jaqyndaǵanda kempirdiń kele jatqanyn kórip balalar júgiredi.

Balalar jetip kelgende, Aldar túıege biz tyǵyp alady. Túıe atyp kelip ketedi. Túıe týlaǵanda kempir de ushady, Aldar da ushady. Aýyldyń kórip turǵan úlken adamdary júgiredi. Júgirip kelip qarasa, kempir ólip qalǵan. Kempirdi alyp kelgen adam da ólgen. Óńirine qarasa, úlken sheni bar.

— Masqara boldyq - Hannyń adamy ólip qalypty. Kempir bolsa, jasaryn jasap bolǵan. Mynanyń ólýi búkil elge búlik bolýy múmkin. Óziniń sheni úlken eken, muny han joqtamaı qoımaıdy. Endi ne isteımiz? — desedi.

Kúnimen, túnimen keńesedi. Hannyń qaharynan qutylatyn jol taba almaıdy. Súıtip daǵdaryp otyrǵanda... "ýh" dep dybys beredi. Birazdan keıin kózin ashady. Aqyrynda esin jıǵan bolady.

Aldardyń tirilgenine jurt jatyp-turyp qýanady.

Syılyq alyp, shapan kıil, "qosh bolyńdar" dep Aldar da jóneıdi. Sonymen, Aldarǵa eki jaǵy da yrza bolysady. "Seldeı bolyp aǵatyn qannan, qyrǵynnan qutqardy" dep alǵys aıtysady. Kóptiń alǵysyn alyp, baıdan enshisin alyp, "esiń barda eliń tap" dep, Aldar óziniń eline kóshedi.

Aldardyń Shyqbermes Shyǵaıbaıǵa qonaq bolǵany sol baıaǵy erte zamanda, quıryǵy kelte zamanda Shyqbermes Shyǵaıbaı deıtin baı bolypty. Sol Shyqbermes Shyǵaıbaı úıine eshkimdi qondyrmaıdy eken, qondyrsa dám bermeıdi eken. Zamannyń degen sarań baıy, ózi toısa da, kózi toımaıtyn baı eken. Úıine kisi kelse, onyń jaýaby:

— Shyq, áı, — eken. Osydan jurt ony Shyǵaıbaı atap ketken eken.

Shyqbermes Shyǵaıbaıdyń aty estilmegen el bolmaıdy eken. Onyń "shyq, óıin" estimegen er bolmaıdy eken.

— Tas túlek bolsa da, dámin tatamyn, — degen talaılardyń taýy shaǵylǵan eken.

— Aldar qý! Aldardyń almaıtyny, arbamaıtyny joq, — degen ataqta el-elge jaıylady. El aýzyndaǵy mátelge aınalady.

— Áı, Aldaryń qansha qý bolsa da, Shyqbermes Shyǵaıbaıdy aldaı almas, — deıdi eken jurt. Osy sóz Aldarǵa jetedi. Shyqbermes Shyǵaıbaıdyń atyn Aldar da esitedi.

— Shyqbermes Shyǵaıbaıdy myrza baıǵa aınaldyrmasam, Aldar degen atym qurysyn, — dep Aldar attanady. Kún-tún júrip, Shyqbermes Shyǵaıbaıdyń elin izdep sapar shegedi.

Aqyrynda elden irgesin aýlaq salǵan, en dalaǵa jalǵyz úı qonǵan Shyǵaıbaıdyń úıine keledi. Aldar:

— Shyqbermes Shyǵaıbaı atyń jaman, jurt aıtatyn syryń jaman. Ne istep otyr ekensiń, qý, — dep, atynan bildirmeı túsip, jabyqtan syǵalaıdy

Syǵalasa, Shyǵaıbaı qazy tilip otyr eken, báıbishesi nan ılep, toqaly bas úıitip otyr eken, qyzy tyrnanyń júnin julyp otyr eken.

— Osydan dám tatpasam, Aldar atym qurysyn, — dep jylmań etip:

— Kesh jaryq! — dep kirip barady.

Bular da jyldam eken, Aldar "Kesh..." degendi aıtyp bolǵansha, qoldaryndaǵy asty astaryna tyǵyp, Shyǵaıbaı taspany, báıbishe urshyqty, qyzy tigip jatqan kóılekti, toqaly kóseýdi qoldaryna alyp otyrysa qalady. Túk bilmegensip, qoldaryndaǵy ispen bolyp otyrǵansyp, jaıbaraqat bola qalady.

"Áı, ákki bolǵan neme ekensińder, myzǵymas qý ekensińder" deıdi Aldar ishinen. Amandasqansyp, qol alysqansyp, baıǵa súıkene baryp, tor aldyna otyryp alady.

"Áı, kóse ekensiń, jurtty qurtqan qý ekensiń! Júrisiń jylmań eken. Jyryndy bolǵan sum ekensiń! Qý bolsań da, sum bolsań da, menen dym da tımes" deıdi baı ishinen.

— Qaıdan júrgen sumsyń? Qaıda barasyń? Ne estigen-bilgeniń bar? — deıdi baı Aldarǵa.

— Kórgen-bilgenim kóp. Jolda kele jatyp úlken sary jylan kórdim. Jýandyǵy tap ózińniń astyńdaǵy qazydaı.

Artyq-kem qyp asyrmaı,

Shyn aıtqanda jasyrmaı:

Taspen urdym jiberip,

Kúń astyndaǵy basyndaı.

Bylsh etti ılenip,

Báıbishe astyndaǵy nanyndaı.

Ótirik bolsa saqal julynsyn

Qyz astyndaǵy tyrnadaı.

Bárin de osynyń kórip keldim,

Asyndy qylyshty urlamaı, —

deıdi. Osyny aıtqannan keıin baı:

— Shoq tússin tilińe! — dep, astyndaǵy qazysyn laqtyryp tastaıdy.

— Tiliń tasqa tısin! — dep báıbishe astyndaǵy nanyn laqtyrady.

— Jaǵyń qaryssyn! - dep toqal basyn laqtyrady.

— Jatyńa jylan jumyrtqalasyn, — dep qyzy tyrnany laqtyrady.

— Qazanyńdy asa ber, báıbishe, - deıdi baı. "Amal qaısy" degen pishinmen, báıbishe qazanǵa as salady.

— Pis, qazanym, bes aı! — dep salady.

— Otyraıyn on aı! — dep, Aldar etigin sheship laqtyryp, tórge nyǵaıyp otyryp alady.

Qazan túnimen qaınaıdy, biraq túsirilmeıdi. Qaınasań qaına dep, baq jıyp Aldar da otyrady.

Aqyrynda baı shydamaı:

— Áı, kempir, sal tósekti, - deıdi. Qatyny tósek salady, jatýǵa kirisedi. "Jatsań jat" dep, Aldar da jatady. Baıdyń kózi uıqyǵa bardy-aý degen kezde, Aldar ornynan turyp, qazandaǵy etti súzip alyp, onyń ornyna týlaqty týrap salyp qoıady. Bir ýaqytta baı oıanyp, qatynyn oıatady.

— Myna ıt uıyqtady bilem. Túsir asyndy tez, ýaqytymen asymyzdy jegizbedi ǵoı, ıt, — deıdi.

Báıbishe tezdetip, qarańǵyda "asty" túsiredi. Baı pyshaqty qolǵa alyp jiberip:

— Jat, jigitim, jat! Sazaıyń osy! - dep aýzyna bir kesegin asap jiberse, tisi ótpeıdi. Olaı ıdalaıdy, bylaı ıdalaıdy, bolmaıdy.

— Etiń ne bolyp ketken? Óńkeı shandyr, - dep qatynyna ursady. Túıilip qalyp, maı suraıdy. Kebejeni ashyp, aıaqqa maı salady. Ádeıi osyny andyp, Aldar ornynan turyp baryp, aıaqqa salynǵan maıdy alyp qoıady. Onyń ornyna irgeden sıyrdyń jas japasyn alyp salady.

Shyǵaıbaı aıaqty alyp jiberip, byljyrap turǵan japany maı dep aýzyna salyp jiberedi. Salyp jiberedi de, laq etkizip qusady.

— Qazy ornyna shandyr berdiń, maı ornyna japa berdiń, aljyǵan! — dep aıaqpen kempirin bir qoıady. Kempirdiń basy jarylyp, oıbaılap qalady.

Kempirdiń daýysynan oıanǵan bolyp, Aldar syrtqa shyǵady. "Bul sumnyń yzasy az bolmas, atyma birdeńe qylyp óshin alar" dep atyna barady. Atynyń qasynda baıdyń da aǵy tur eken. Óz atynyń mańdaıyndaǵy qasqasy bolmasa, ekeýiniń eshbir aıyrmashylyǵy joq eken. "Maǵan oılaıtyn zıany bolsa, ózine tısin" dep, óz atynyń qasqasyna boq jaǵyp joǵaltady da, baı atynyń mańdaıyna bor jaǵyp, qasqa at qylyp qoıady. Súıtedi de ornyna kelip jatyp, uıyqtap qalady.

Etti, maıdy jep qoıǵan Aldar ekenin, munyń jurttan asqan bir qý ekenin baı biledi. Biledi de ishin yza kernep: "Tura tur, bálem" — deıdi. Aldar uıyqtady-aý degen kezde syrtqa shyǵyp, Aldardyń atyn jaryp tastaıdy.

— Mine, jigitim, sazaıyń! — dep qýanyshpen tósegine kelip jatyp uıqyǵa ketedi. Tańerteń baı ornynan turyp jatyp, Aldarǵa aıtady:

— Myna kempir, bir qasqa at ólip jatyr deıdi. Seniń atyń bolý kerek jarylyp qalǵan. Sorly atyndy baqpaı, qazan baǵyp júrgeniń ne qylǵanyń? — dep qarq-qarq kúledi.

Aldar turyp:

— Qandaı qasqa eken? Boq qasqa bolsa meniki bolar, bor qasqa bolsa sizdiki bolyp júrmesin! — deıdi.

Baı quryǵanyn biledi de, ornynan tura júgiredi. Júgirip barsa, aıtqanyndaı ólip jatqan baıdyń bor qasqasy eken.

Baı kúıip ketip Aldarǵa kelip:

— Joǵalt qarańdy, sum! Men seni endi kórmeıin, — dep, keıip shyǵyp ketedi.

Syrtqa shyǵysymen qatynyna:

— Álgi nanyńdy ber! Myna ıttiń qarasyn kórmeımin! Tez jónelt, — deıdi.

Áıeli oshaqta pisip jatqan nandy ottan sýyryp bere qoıady.

Muny kóre salyp, Aldar júgirip shyǵady.

— E, baıeke! Endi budan bylaı jolyǵamyz ba, joq pa? Aqtyq ret qazaq dástúrimen kórisip aıyrylysaıyq — dep, bara baıdy qushaqtaıdy. Baıdy qushaqtap, qysyp jibermeıdi. Ottan jańa shyqqan nan baıdyń keýdesin kúıdirip ketedi.

— Aý, jaraıdy endi! - degen saıyn qysa túsedi.

— Aý, myna ıt jegirińdi ıt jesin! Má, jemtigińdi! - dep qoınynan nandy laqtyryp tastaıdy.

— Pisimillaıy pisken as, aýzyma kelip túsken as, — dep, Aldekeń qaǵyp alady.

Baı endi keteıin dese, Aldar taǵy jibermeıdi.

— Aý, sum! Alatyn nanyńdy aldyń, endi neń bar? — dese:

— Mynaý etigim jyrtylyp, julyǵym shyǵyp júr. Bizińdi berip ket — deıdi. Baıdyń bergisi kelmeıdi. Aldar jabysyp jibermeıdi. Aqyry bolmaǵan soń:

— Á, alsań alshy, ant urǵan! Al da qarańǵy joǵaltshy kápir!, — deıdi.

Aldar "raqmetti" jaýdyrmalatyp kúlip qala beredi. Baı ketisimen qatynyna júgirip kelip:

— Al, qyzyndy kıindir, – deıdi.

— E, ne úshin?

— Baımen kelisip, qyzyndy alatyn boldym.

— Joǵal ári, jurtty jalmaǵan! Saǵan qyz beretin be edi baı!

— Áıtpese, óz qulaǵyńmen esitip qal, — dep, syrtqa shyǵyp kóp jerge baryp qalǵan baıdyń artynan aıqaılaıdy:

— Áı, baı! Qyzyndy bermeı jatyr qatynyń, — deıdi.

— Áı, qatyn! Ber bizdi! Joǵalt sol kápirdiń kózin! — dep baı aıqaılaıdy.

— Áni, esittiń be? - deıdi Aldar qasynda turǵan áıelge.

— Myna kápir ıt aljyǵan ba ózi? Eldi qurtqan bir qý aıaqqa qyzyn berip qutyrǵan ba? — dep, tań qalady áıeli.

Qatyn-qalashqa boı bergen Aldar ma? Anaý-mynaý degenge kónbesten, qyzdy atqa mingizedi. Aldardyń oıyny osylaı bolady dep, eline qaraı jóneı beredi.

Aldardyń ógiz semirtkeni, kerýen basynyń eki aldaýy

Bir kúni Aldar úlken qara jolmen sapar júrip kele jatyp, mal aıdaǵan úlken bir kerýenge kezdesedi. Aldar janynan jortyp ótip bara jatqanda kerýen basy:

— Áı, jigitim! Bosqa júrgenshe mal tappaısyń ba? — deıdi.

— Tabaıyn, - deıdi Aldar.

— Olaı bolsa, biz saǵan 100 ógiz berelik. Sony qasymyzda jaıyp, aıdap otyr. Keshke qonǵan jerimizde ottatyp otyr. Osyǵan kónesiń be? — deıdi.

— Jaqsy, kóneıin. Ógizderińdi semirtip bereıin, - deıdi Aldar.

Súıtip, kerýenniń júz ógizin jaıýǵa kirisedi. Ógizderin kerýenmen qatar aıdap birneshe kún júrip otyrady.

Bul janýarlardy azyraq qatty aıdap, ishin bosatpasa bolmas, aýyrlap júre almaı keledi dep, bir kúni ógizderdi qatty aıdap, qýa jóneledi. Sol qýýmen otyryp, kerýennen birneshe kúndik jerge ozyp ketedi.

Bir jerge keledi de:

— Jyrymdap bergen maldy alǵan Aldardy kórgen ekensińder, - deıdi de, ógizderdi aıdaladaǵy bir qoraǵa qamap tastap, barlyǵynyń da quıryqtaryn kesip alady. Ol quıryqtardy kerýenniń júretin jolyndaǵy bir úlken batpaqqa ákelip, árqaısysyn ár jerge shanshady. Ózi batpaqtyń bir shetin qazýǵa kirisedi. Birneshe kúnnen keıin kerýenshiler keledi. Kelse, ógizderi joq. Aldardyń ózi batpaqty aınaldyryp qazyp jatyr.

— Aý, neǵyp jatyrsyń? Ógizder qaıda? — deıdi kerýen basy.

— Ýaı, ne qylasyń? Ógizder toıynyp, júnderi túlep, shóldegennen boı bermeı, myna batpaqqa kelip túsip ketkeni. Batpaqtyń asty sý emes pe? Sol sýǵa tumsyqtary jetip sý iship shyqpaı jatqany. Qandary keýip qalǵan eken, tipti shyǵara almaı qoıdym, — deıdi.

— Káni, batpaqta ógiz túgil saıtan da joq qoı! — deıdi kerýen basy.

— Ana quıryqtaryn kórmeısiń be, shoshaıyp shyǵyp turǵan. Ógiz bolmasa, ol ne? - deıdi Aldar.

— Al, ógiz ol bolsyn, óziń jerdi nege qazyp jatyrsyń?

— Ógizdi aıdap shyǵa almaǵan soń, myna batpaqty qazyp, bir-birlep aıdap shyqqandy edim.

— Qoı, mynaýyń erikkenniń ermegi! Sol batpaqty qazyp bolǵansha biz joldan qalyp, jatamyz ba? — dep, túse qalyp, kúshine sengen bir neme eken, júgirip baryp bir quıryqty ustaı alady.

— Oıbaı, toqta! — dep Aldar júgirip baryp jibermeıdi.

— Al, nemene?

— Oıbaı, quıryǵynan tarta kórme! Sıyrdyń quıryǵy osal bolady. Úzilip ketedi. Sıyrdyń kóbi sholaq bolatynyn bilmeısiń be? Quıryǵyn tartyp úzip alsań, biri qalmastan sýǵa ketedi. Olar jalǵyz ǵana quıryǵyna iligip tur. Áıtpese, sýǵa ketip qalady, — deıdi.

— Ottap turǵanyń ne ózi? — dep kerýen basy júgirip baryp, bir quıryqty tartyp qalyp, sýyryp alady.

— Mynaýy qalaı bos edi, — dep, ekinshi bireýin taǵy sýyryp alady.

— Apyraı, kúshiń qalaı edi, jaryqtyǵym! Ógizden de kúshti ekensiń. Kúshti balýan adamdy ómirimde birinshi kórýim, kúshiń baılyǵyńa saı kelgen eken. Oıbaı, endi tarta kórme! Myna kúshińmen bir ógiz de qalmaıdy. Báriniń quıryǵy úzilip, batyp ketedi. Onan da bazardan ketpen satyp ákelip jabyla qazsaq, bárin de arshyp alamyz. Apyraı, kúshińnen qorqaıyn dedim. Endi tartýyńdy qoı! - dep, Aldar júgirip kelip kerýen basyn ustaıdy.

Kerýen basy maqtanshaq bir myrza eken. "Ógizdeı kúshiń bar" degenge keýdesin kótere túsedi. Maqtanyp, taǵy birneshe quıryqty julyp alady. Aqyrynda malǵa qumarlyǵyn maqtanshaqtyǵy jeńedi, tartýyn qoıady.

— Tez kúrek ákelip arshyǵan jón bolar, — dep quıryqty tartýdy qoıady.

— Mine, júz som aqsha, bireýiń tez baryp, kúrek satyp ákelińder, — deıdi kerýen basy. Júz somdy kórip Aldardyń kózi jaınap ketedi.

— Kúrek ákelgende bir mán bar. Quıryqtyń ushyna ilinip turǵan ógizder kepke tózbeıdi. Osal quıryq emes pe? Eki-úsh kúnnen keıin úzilip ketedi. Tez qazyp alý kerek bolady. Ketpendi qalaı da keshke deıin jetkizý kerek. Buǵan bir júırik jigit barý kerek, — deıdi. Jigitterdiń ishinen "men baramyn" deýshi tabylmaıdy. Bári de "Búgin kúrek jetkizý qaıda! Bazarǵa da jete almaımyz" deıdi.

— Bolmas, bolmas! Men ózim-aq júreıin, — deıdi Aldar.

— Olaı bolsa, jaraıdy, má, aqsha! Qalaıda búgin jet! — dep kerýen basy júz somdy Aldarǵa beredi.

Júz som qolǵa túsken soń, Aldardyń aıaǵy aıaǵyna juqpaıdy. Quıyndaı ushyp jóneledi.

— Shaıtannyń júırigi-aı, lezde kóz ushyna jetip joq boldy, — dep kerýenshiler maqtasady. Aldekeń júgirip otyryp, qamaǵan ógizderge kelip, aldyna salyp ap, jóneı beredi.

Aldardyń Tazshany emdeýi ógizderdi aıdap kele jatsa, qoı baqqan bir Tazshaǵa jolyǵady. Amandasyp, ol-púldep otyryp, torsyǵyndaǵy aıranynan iship, shólin qandyrady.

"Osyny aldap, qoıyn aıdap ketsem" — deıdi ishinen Aldar. "Qalaı aldaımyn" dep otyryp, qoıshynyń samaıyna

Bir jerge keledi de:

— Jyrymdap bergen maldy alǵan Aldardy kórgen ekensińder, — deıdi de, ógizderdi aıdaladaǵy bir qoraǵa qamap tastap, barlyǵynyń da quıryqtaryn kesip alady. Ol quıryqtardy kerýenniń júretin jolyndaǵy bir úlken batpaqqa ákelip, árqaısysyn ár jerge shanshady. Ózi batpaqtyń bir shetin qazýǵa kirisedi. Birneshe kúnnen keıin kerýenshiler keledi. Kelse, ógizderi joq. Aldardyń ózi batpaqty aınaldyryp qazyp jatyr.

— Aý, neǵyp jatyrsyń? Ógizder qaıda? — deıdi kerýen basy.

— Ýaı, ne qylasyń? Ógizder toıynyp, júnderi túlep, shóldegennen boı bermeı, myna batpaqqa kelip túsip ketkeni. Batpaqtyń asty sý emes pe? Sol sýǵa tumsyqtary jetip sý iship shyqpaı jatqany. Qandary keýip qalǵan eken, tipti shyǵara almaı qoıdym, — deıdi.

— Káni, batpaqta ógiz túgil saıtan da joq qoı! — deıdi kerýen basy.

— Ana quıryqtaryn kórmeısiń be, shoshaıyp shyǵyp turǵan. Ógiz bolmasa, ol ne? - deıdi Aldar.

— Al, ógiz ol bolsyn, óziń jerdi nege qazyp jatyrsyń?

— Ógizdi aıdap shyǵa almaǵan soń, myna batpaqty qazyp, bir-birlep aıdap shyqpaqshy edim.

— Qoı, mynaýyń erikkenniń ermegi! Sol batpaqty qazyp bolǵansha biz joldan qalyp, jatamyz ba? — dep, túse qalyp, kúshine sengen bir neme eken, júgirip baryp bir quıryqty ustaı alady.

— Oıbaı, toqta! — dep Aldar júgirip baryp jibermeıdi.

— Al, nemene?

— Oıbaı, quıryǵynan tarta kórme! Sıyrdyń quıryǵy osal bolady. Úzilip ketedi. Sıyrdyń kóbi sholaq bolatynyn bilmeısiń be? Quıryǵyn tartyp úzip alsań, biri qalmastan sýǵa ketedi. Olar jalǵyz ǵana quıryǵyna iligip tur. Áıtpese, sýǵa ketip qalady, — deıdi.

— Ottap turǵanyń ne ózi? — dep kerýen basy júgirip baryp, bir quıryqty tartyp qalyp, sýyryp alady.

— Mynaýy qalaı bos edi, — dep, ekinshi bireýin taǵy sýyryp alady.

— Apyraı, kúshiń qalaı edi, jaryqtyǵym! Ógizden de kúshti ekensiń. Kúshti balýan adamdy ómirimde birinshi kórýim, kúshiń baılyǵyńa saı kelgen eken. Oıbaı, endi tarta kórme! Myna kúshińmen bir ógiz de qalmaıdy. Báriniń quıryǵy úzilip, batyp ketedi. Onan da bazardan ketpen satyp ákelip jabyla qazsaq, bárin de arshyp alamyz. Apyraı, kúshińnen qorqaıyn dedim. Endi tartýyńdy qoı! — dep, Aldar júgirip kelip kerýen basyn ustaıdy.

Kerýen basy maqtanshaq bir myrza eken. "Ógizdeı kúshiń bar" degenge keýdesin kótere túsedi. Maqtanyp, taǵy birneshe quıryqty julyp alady. Aqyrynda malǵa qumarlyǵyn maqtanshaqtyǵy jeńedi, tartýyn qoıady.

— Tez kúrek ákelip arshyǵan jón bolar, — dep quıryqty tartýdy qolady.

— Mine, júz som aqsha, bireýiń tez baryp, kúrek satyp ákelińder, — deıdi kerýen basy. Júz somdy kórip Aldardyń kózi jaınap ketedi.

— Kúrek ákelgende bir mán bar. Quıryqtyń ushyna ilinip turǵan ógizder kópke tózbeıdi. Osal quıryq emes pe? Eki-úsh kúnnen keıin úzilip ketedi. Tez qazyp alý kerek bolady. Ketpendi qalaı da keshke deıin jetkizý kerek. Buǵan bir júırik jigit barý kerek, — deıdi. Jigitterdiń ishinen "men baramyn" deýshi tabylmaıdy. Bári de "Búgin kúrek jetkizý qaıda! Bazarǵa da jete almaımyz" deıdi.

— Bolmas, bolmas! Men ózim-aq júreıin, — deıdi Aldar.

— Olaı bolsa, jaraıdy, má, aqsha! Qalaıda búgin jet! — dep kerýen basy júz somdy Aldarǵa beredi.

Júz som qolǵa túsken soń, Aldardyń aıaǵy aıaǵyna juqpaıdy. Quıyndaı ushyp jóneledi.

— Shaıtannyń júırigi-aı, lezde kóz ushyna jetip joq boldy, — dep kerýenshiler maqtasady. Aldekeń júgirip otyryp, qamaǵan ógizderge kelip, aldyna salyp ap, jóneı beredi.

---