- 30 qar. 2022 00:00
- 255
Álem qurlyqtardyń ataýy qaıdan shyqqan?
Bizdiń planetada álemniń alty qurlyǵy bar. Olar: Azıa, Amerıka, Afrıka, Antarktıda, Eýropa, Aýstralıa. Álemniń bul qurlyqtary nege osylaı atalǵanyn oılanyp kórdińiz be? Bul ataýlar qaıdan shyqqan?
Azıa
Bul ataý ejelgi grekterdiń Prometeı týraly ańyzdarynan shyqqan. Gerodot Azıany Prometeıdiń áıeli dep jıi ataıdy. Keı málimetter boıynsha, Azıa — onyń anasy bolǵan. Shamasy, álemniń bul bóligi onyń esimimen atalǵan.
Amerıka
Biz Amerıkany resmı túrde 1492 jyly Hrıstofor Kolýmb ashqanyn bilemiz. Ony Kolýmbıa dep ataǵan durys bolar edi. Másele mynada: Kolýmb qaıtys bolǵanǵa deıin ózi ashqan jerler jańa kontınentke tıesili ekenin bilmegen. Ol Úndistanǵa jańa jol ashtym dep oılaıdy. Sebebi ol dál osy maqsatpen saparǵa shyqqan bolatyn. Sondyqtan ol ashqan jerlerdiń turǵyndaryn úndiler dep atady.
Amerıka taǵy bir ónertapqysh Amerıgo Vespýchchıdiń esimimen atalady. Ol óziniń zertteýleri arqyly ózi ashqan jerler jańa kontınent ekenin rastady. Vespýchchı óziniń atyn jańa qurlyqqa máńgi qaldyrýǵa tyryspady, ol oǵan "Jańa álem" degen at berdi. Al sol kezdegi tanymal kartograf Martın Valdzemúller jańa jerdi “Amerıka” dep atady.
Afrıka
Álemniń osy kontınentine ataý berý týraly birneshe gıpotezalar bar. Bastysy Karfagen kezeńine jatady. Ejelgi karfagendikter jaqyn mańdaǵy taıpalardy "afrı" dep ataǵan. Karfagen qulaǵannan keıin bul jerler Rım provınsıasynyń ıeligine ótti jáne "Afrıka" degen atpen tanymal boldy.
Shonaeva Dáýletbıke