
- 17 qyr. 2015 00:00
- 482
Álemdegi eń paıdaly azyqtar
«Forbs» jýrnaly densaýlyq aıdarymen jarıalanatyn betterinde Djonnı Boýdenniń kitabynan alynǵan álemdegi eń paıdaly azyqtardy jarıalady.
Pıaz-sarymsaq: Asqazan, prostat, óńesh qaterli isigine (rak) qarsy qorǵaıdy. Júrek aýrýy qaýpin 20%-ǵa azaıtady.
Fasol: Salmaqty rettep, qan quramyndaǵy shekerdi qalypqa keltiredi. İshek qaterli isigi jáne júrek aýrýlarynan qorǵaıdy.
Balyq: Qartaıýǵa qarsy eń jaqsy azyq. Arqan balyǵy (losos), sardına, skrýmbıa balyqtarynyń quramyndaǵy Omega-3 mıdy jáne júrekti qorǵaıdy. Cińir tizimin rettep, qan quramyndaǵy shekerdi qalypqa keltiredi.
Sút: Vıtamın, mıneral jáne paıdaly bakterıalarǵa óte baı. Qaterli isikke qarsy kúresetin CLA qyshqylyn da qamtıdy.
Jańǵaqtar: Aptada 5 ret jeý, ustamaly júrek aýrýy jáne júrek aýrýlarynyń qaýipin %30-50 arasynda azaıtady. Bir kún úshin 25 gramdyq, badam (mındal), jańǵaq, jerjańǵaq, orman jańǵaǵy jetkilikti.
Qyzyl et: Jaılaýda jaıylǵan maldyń eti, ıaǵnı óńdeýden ótpegen qyzyl etter, omega-3 vıtamınine baı bolyp tabylady. Qalypty mólsherde qoldanylǵanda qaterli isikten qorǵaıdy. Aqýyz (proteın) jáne B12 vıtamınniń qaınar kózi.
Jumyrtqa: Eń zıansyz as. Aqýyzǵa baı biraq kallorıasy tómen. Mıdy qorǵaıdy jáne kóz saýlyǵyn kúsheıtedi.
Brokkolı: Barlyq qaterli isikterdiń qaýipin azaıtady. Mıneral jáne vıtamın qory óte joǵary. Deneni toksınderden tazalaıdy. Asqabaq, qyryqqabat (kapýsta) qaterli isik qaýipin azaıtady.
Alma: Ókpeniń qaterli isigi, astma jáne qant dıabetine qarsy paıdaly. Quramynda súıekti qýattandyratyn K vıtamıni bar.
Anar: Antıoksıdanttarǵa baı. Qan qysymyn retteıdi, tamyrlardy qorǵaıdy jáne isikterdiń úlkeıýine tosqaýyl bolady.
Kók sháı: Qýyqtyń, ishekterdiń, tynys joly, uıqy beziniń, tik ishektiń jáne asqazannyń qaterli isikke shaldyǵý qaýipterin azaıtady. Salmaq rettelýin ońaılatady.
Qarajıdek (chernıka): Qaterli isikten qorǵaıdy, este saqtaý qabiletin jaqsartady.