InfoHub Logo

Emtıhanǵa daıyndaıtyn aqyly kýrsta budan ózge tórt jigit oqyǵan edi. Bul jigitterdiń tórteýiniń de jasy - budan eresek. Osy jigitterdiń ishinde Araldyń jigiti muny ózine jaqyn tartady. Óıtkeni Araldyń jigiti eki sóziniń birinde: "Maǵan Araly ne, Qazalysy ne, báribir", - dep sóıleıdi.

Araldyń jigiti kitap oqıdy. Araldyń jigiti dombyra ustaıdy. Jaldap turyp jatqan páterine barǵanda, sol dombyrasyn alyp sol kezde keń taralyp jatqan "Kózderińe ǵashyqpyn" degen ándi salyp otyrady.

Birde ekeýi tanys qyzdardy jataqhanalaryna deıin shyǵaryp salǵany bar. Jataqhana jabylatyn mezgil bolǵan edi. Qyzdar bularmen qoshtasyp ishke kirdi. Jataqhananyń aýzynda sol kúngi kezekshilikte bularǵa tanys Qazalynyń qyzy tur eken. Esikke kóldeneńdeı ústel qoıylǵan. Ústeldiń arjaǵynda Qazalynyń qyzy, berjaǵynda ekeýi sol qyzben sóılesip turyp qaldy. Osy kezde ishke, sirá,  qyzdaryna kelgen bolý kerek, tórt-bes jigit kirdi. Jigitterdiń aldynda kele jatqan ózin erkinirek, adýyndylaý ustaıtyndyǵy baıqalyp turatyn tórtpaq deneli, jaýyryndy kelgen jigit álgi ústelge qos alaqanyn qoıǵan kúıi asyla turdy da:

- Qaryndas, ishten qyzdardy shaqyryp jiberesiń be? - dedi.

Jigittiń erkinsińkiregen minezin qyz jaqtyrta qoımady ma, shap etip jaýap berdi:

- Shaqyra almaımyn! Jataqqana degen jabylatyn ýaqyt boldy ǵoı!

- Shaqyryp jiberseńshi!

Osy kezde Qazalynyń qyzy tórtpaqtyń shamyna tıetindeı bir sóz aıtyp qaldy, bilem, tórtpaq ashýlanyp aspanǵa sekirdi.

Araldyń jigiti tórtpaqty jeńinen tartady. Tórtpaq qyzǵa qarap turǵan qalpy Araldyń jigitine moınyn da buryp qaraǵan joq, jeńinen ustaǵan qoldy silkip tastady da:

- Jaıyńa tur qystyrylmaı! Saǵan sóılep jatyrǵan eshkim joq! - dedi.

Araldyń jigiti de shaq ete qaldy:

- Nege jaıyma turady ekenmin?! Sender biz sóılesip turǵan qyzǵa kelip kıligip jatyrsyńdar ǵoı!

Endi tórtpaq bar denesimen Araldyń jigitine qaraı buryldy. Júzinde mysqyl bar edi.

- Sen sonshalyqty kimniń sherisi ediń?! - dedi. - Qaı jaqtyń jigitisiń óziń?!

Araldyń jigiti de tórtpaqqa qarap ejireıe tústi:

- Araldyń jigitimin, al! Qaıteıin dep ediń, qaı jaqtyń jigiti ekendigimdi?!

Tórtpaqtyń aýzy ashylyp qaldy. Sodan keıin baryp júzindegi tańdanys jyly jymıysqa ulasty. Sosyn qushaǵyn ashty:

- Baýyr-e-em!

Sóıtse, myna jigitterdiń ózderi Araldyń jigitteri eken. Endi jigitter Araldyń jigitin kelip kezek-kezek qushaǵyna alsyn.

- Araldyń jigiti ekensiń ǵoı?! Araldyń qaı jerinensiń?!

Araldyń jigitteriniń osyndaı minezderi baryn buryn da kórgen. Olardyń tanymaıtyn jigitteriniń arasynda "Aral" degen sóz aıtylyp qalsa boldy, bir-birimen baýyrlasa ketetin. Olarǵa Qazaly degen sóz aıtylsa da, osy minezderin kórsetip turady.

Jerles jigitteri ózin qushaqtap jatqasyn, endi Araldyń jigitiniń de júzi jylıyn dedi.

- Myna qyz - Qazalynyń qyzy, - dedi ústeldiń arjaǵynda turǵan qyzdy kórsetip.

Sol-aq eken, tórtpaq jik-japar boldy da qaldy:

- Qazalynyń qyzy edi degenshe, qaryndasyń edi deseıshi! - Keshir qaryndas! - deıdi tórtpaq. - Bizden bir aıyp ketti.

Sol-aq eken, ústeldiń arjaǵynda turǵan Qazalynyń qyzy da syzyla qalsyn.

- Joq, aǵalar, bul jerde aıyp menen! Ózimniń aǵalarym ekensizder ǵoı. Qaıdan bileıin, mańdaılaryńyzda Araldyń jigitteri dep jazýly turǵan joq qoı. Qazir shaqyryp kelemin qyzdardy.

Tórtpaq odan saıyn jik-japar boldy:

- Jo-joq, qaryndas! Biz ózi mezgilsiz ýaqytta kelippiz. Qazir qyzdar uıyqtap ta qalǵan shyǵar?

- Áı, araldyq ańǵal aǵalarym-aı! - deıdi Qazalynyń qyzy. - Kúshteriń boılaryńa syımaı tursa da, áli kúngi qyzdyń syrynan beıhabar ekensizder ǵoı. Osy ýaqytta qyzdar uıyqtaıtyn ba edi? Tysyr etken dybysqa qulaǵyn túrip, elegizip-aq jatqan shyǵar. Qazir shyǵaramyn ǵoı ol qyzdardy.

Aıtsa, aıtqandaı-aq, halattarynyń óńirin bir qolymen qymtap ustaǵan tórt-bes qyz ysyrylyp qoıylǵan ústeldiń janynan jigitterine qaraı óte berdi, óte berdi.

Sol jyly bul oqýǵa túsip ketip, Araldyń jigiti únemi qaýyrt sharýalarmen júretin bir salaǵa jumysqa aýysyp, ony kóre almaı ketken edi. Bir kúni poıyzdyń ishinde kórdi.

- Úılendim! - dedi Araldyń jigiti muny kórgen boıda. - Úılendim! Aıdy alamyn ǵoı deýshi edim, aıǵa qolym jetpedi. Biraq alǵan jarym - Sholpan juldyzynyń ózi!

Odaq múshesi, qazalylyq belgili aqynnyń myna bir jyr joldary qatar jatqan irgeli eki aýdannyń týystyǵy men birligin dáleldeı túsetin sekildi.

Týystyqty júregimde terbetem,
El birligin oılamaǵan er me eken?!
Keıde bizdi ázil-shyny aralas,
"Aqudaılar" aýdandary deıdi eken.

Jaıa salǵan dastarqany - daladaı,
Qarttary bar elpildegen baladaı.
Jigitiniń janary - ot, shyndyqty,
Tike aıtatyn bet-júzińe qaramaı.

Qyzdaryna kóz súringen, súıingen,
Kelinderi sálem etip ıilgen.
Báıbishesi - bes bıeniń sabasy,
Ómir jibin úzip almaı ıirgen.

Sondaı elmiz - Aral menen Qazaly,
Jetip jatqan raqaty, azaby.
Tartylǵanmen, Aral keri qaıtqanmen,
Tartylmaǵan eldiń dýman-bazary.

Tektilikpen týǵan jerde tik turǵan,
Qaısarlyqpen san apatty yqtyrǵan.
"Aqudaılar", aınalaıyn senderden,
Adamdardyń ulylyǵyn uqtyrǵan!

---