InfoHub Logo

Qazirgi tehnokratıalyq oıdyń basymdyǵy oryn alyp otyrǵan  álemde kóptegen qoǵamdyq sala ókilderi, memleket pen qoǵamnyń ótken tarıh aldyndaǵy jaýapkershiliginiń artýyn adamzattyq qundylyqtardyń sharty turǵysynan baǵalaýdy usynyp otyr. Osy suranysty qanaǵattandyrýǵa baǵyttalǵan mamandyqtardyń birine arhıvtanýshy mamandyǵyn jatqyzýǵa bolady. Qoǵamdyq qatynastardyń ósýine baılanysty aqparattyq resýrstarǵa degen suranys kún sanap ósýde. Olardyń qoǵamdaǵy jáne memlekettegi mańyzdylyǵy arhıvpen  tikeleı baılanysty, sebebi onda retrospektıvti aqparattyq málimetter saqtalǵan qujattar kesheni saqtalady.

Elimizde arhıvtanýshylardy daıyndaıtyn jalǵyz ál-Farabı atyndaǵy Qazaq ulttyq ýnıversıtetiniń tarıh, arheologıa, jáne etnologıa fakúltetiniń «muraǵattaný, qujattaný, qujattamamen qamtamasyz etý» mamandyǵy boıynsha 2010 jyldan beri stýdentter men magıstranttardy daıarlaýda.

Tarıh, arheologıa jáne etnologıa fakúltetinde bolashaq arhıvtanýshy maman daıarlaý úshin ǵylymı-ádistemelik turǵydan qamtamasyz etýdi, jańa tehnologıalar, ádister, bilim berýdiń formalary men quraldaryn ázirleýdi, qalyptasqan túrlerin jetildirýdi, biliktiliktiń artýyn jáne kásibı sheberlikti, profesorlyq-oqytýshylyq quramnyń ǵylymı-ádisnamalyq áleýetin jetildirýdi maqsat tutady. Bul jumystar fakúltettiń ádistemelik búrosy tarapynan úılestiriledi. Olar óz qyzmetterin júzege asyrýda oqý úrdisin uıymdastyrý jáne ádistemelik qamtamasyz etýge arnalǵan normatıvti qujattardy, memlekettik bilim berý standarttaryn, pánderdiń tıptik jáne tıpologıalyq qurlymyn, bolashaq arhıvtanýshylardyń quraldyq, tulǵaaralyq, júıeli jáne pándik quzyrettilikterdi qalyptastyrý úshin úsh tilde bilim berý baǵdarlamalarynyń spesıfıkasıasy jasalynady.

Sonymen birge, fakúltet tarapynan sheteldik tájirbıe almastyrý maqsatynda  Polsha, Italıa, AQSH syndy memleketteriniń ýnıversıtetterinde bilim alýǵa múmkindik týǵyzady. Oqý baǵdarlamasy júıesindegi  sabaqtar, oqý-óńdiristik, ǵylymı tájirbıeler elimizdiń eń iri arhıv mekemeleri bolyp sanalatyn - Qazaqstan Respýblıkasynyń Prezıdent arhıvi, Qazaqstan Respýblıkasynyń Ortalyq memlekettik arhıvi, Qazaqstan Respýblıkasynyń ǵylymı-tehnıkalyq qujattama arhıvi, Qazaqstan Respýblıkasynyń kıno-foto jáne dybys jazbalar arhıvinde stýdentter men magıstranttar teorıalyq bilimderin praktıka júzinde ushtastyra alady. Birneshe jyldardan beri TMD (Ýkraına, Bellarýsıa, Reseı Federasıasy, Ózbekstan, Tájikstan)  memleketteriniń arhıv salasynyń mamandary, ýnıversıtet oqytýshylary men profesorlary ushtasqan «Halyqaralyq jas arhıvısterdiń jazǵy mektebi» atty halyqaralyq konferensıa ótkiziledi. Jazǵy mektepte keıingi kezdegi arhıv salasyndaǵy shıelenisken máseleler talqylanyp, jańa tujyrymdar, ıdeıalar  men uǵymdardyń damýyna alyp keledi. Jas arhıvıster ózderiniń bilimi men tájirbıesimen almasyp qana qoımaı, biliktiligi men kásiptiligin de damytýǵa múmkindik alyp, sonyńda halyqaralyq sertıfıkat beriledi. Sondaı-aq ár jyl saıyn QR Prezıdent arhıvi tarapynan «arhıvtaný jáne is júrgizý» boıynsha qalalyq stýdenttik olımpıada uıymdastyrylady. Oǵan fakúltettiń jas stýdentteri ózderiniń bilimderimen ǵana emes, shyǵarmashylyq qabiletterin de kórsetedi.Olar  bolashaq maman ıeleri retinde  úshin jańa oılar men ıdeıalaryn  ortaǵa usynyp, arhıv salasynyń damýyna úles qosady.

Qazirgi kezde Elbasy men halyq eńbekqorlyǵy arqasynda elimiz aldyńǵy qatarly memlketterdiń deńgeıine kóterilýde. Ata-babalarymyzdyń sonaý jyldardan beri ansap  kele jatqan táýelsizdigi, álemdegi aldyńǵy qatarly damyǵan memlekettermen tepe-teń kelýi, bul Qazaqstannyń búgingi jetistigi. Osy máselege saı elimiz jetken jetistigin asyp túsetindeı, barynsha baǵyt baǵdarlar qabyldaýda. Atap ótilgen  baǵyt - baǵdarlardyń biri memleket damýynda aıryqsha ról oınaıtyn mamandar daıarlaý. Arhıvtanýshy maman ol osy baǵyt baǵdardyn aıryqsha bir bóligi bolyp sanalady.

Nýrpeısova B.E.  t.ǵ.d., ál-Farabı atyndaǵy Qazaq ulttyq ýnıversıteti, Tarıh, arheologıa jáne etnologıa fakúltetiniń aǵa oqytýshysy

Sháripanova Merýert ál-Farabı atyndaǵy Qazaq ulttyq ýnıversıteti, Tarıh, arheologıa jáne etnologıa fakúltetiniń 2 kýrs magıstranty

---