- 25 qaz. 2015 00:00
- 323
Ataqty ury men aıbyndy jolbarys
Bir ataqty ury bolypty. Ol japanda jaıaý kele jatyp bir kerýenshilerden minetin at suraıdy. Kerýenshiler basy artyq at joq ekenin aıtady. Ury:
— Bálem, qolyńnan bermegendi jolyńnan alarmyn,–dep kerýenshilerdiń sońynan erip otyrady. Kesh bolyp, tún qarańǵysyn jamylǵanda, kerýenshiler bir toǵaıdyń shetine kelip qonady. Ol toǵaıda kerýenshilerdi tonaıtyn bir jyrtqysh jolbarys bar eken. Kerýenshiler ot jaǵyp, kólikterin baılap tastap otyrǵanda, jolbarys taıap kelip ottyń sóngenin baǵyp turady. Sol kezde ury da jolbarystyń art jaǵynan kelip kerýenshilerdiń uıqyǵa ketýin kútedi. Kerýenshiler uıyqtady-aý degen kezde, ury taıap kelip, eń jaqyn turǵan shubarǵa sap etip qarǵyp minedi. Shubar at shoshyp yta jóneledi. Sonda urynyń salǵan áni:
Aıtaıyn, aıtageniń paı... shubarym.
Osyndaı bir at edi ynta zarym.
Jortqanda búgin túnde jolym bolyp,
Taǵdyrym jolyqtyrdy, mádet kárim, shý janýar, – dep tepkilenip qoıady. Sonda jolbarys ta:
Qudaı-aý, aınalaıyn tabystyrdyń,
Arqama ketpesteı ǵyp jabystyrdyń.
Qazamnyń búıtip júrip jetkeni me,
Qysyp ap eki ókpemnen jabystyrdyń, – dep zyta beredi. Tań atyp, kún shyqqanda, ury mingen at emes, jolbarys ekenin kórip:
— Báse nege sharshamaıdy, júrisi attan bólek desem, tez qutylaıyn dep qorqa bastaıdy. Zytyp kele jatqan jolbarys eki aǵashtyń arasynan óte bergende, butaqtan ustap, ury aǵashtyń basynda qalyp qoıady. Ábden dymy quryp shaldyqqan jolbarys, bir qamystyń túbine kelip basyn kótere almaı jatqanda, qasyna maımyl kelip:
— Qaıtpaıtyn qaraıǵannan batyrsyń, bul arada sileıip neǵyp jatyrsyń, – dep suraıdy. Sonda jolbarys:
Maımylym kórer ediń shapqanymdy,
Shabarǵa shamam kelmeı jatqanymdy.
Jol tosyp jolaýshyny tonaımyn dep,
Urynyń taqymynan tapqanymdy, – degende
Maımyl:
Bolsa da saǵan qıyn maǵan ońaı,
Uryny bul jasymda kórdim talaı.
Toǵaıdan oryn teýip turǵyzbaıyq,
Bálemdi óltireıin bara sala-aı, – dep tura umtylady.
Jolbarys:
Ólimge basty baılap barmas deımin,
Arqańa bir jabyssa qalmas deımin.
Adamnyń aılasy artyq, qaılasy kóp,
Bir túnge minip alsa, talmas deımin, – deıdi.
Sonda jolbarystyń aıtqanyna kónbeı maımyl uryǵa baryp, órmelep aǵash basyna shyǵady. Ury da qaıla izdeıdi. Jeıdesin sheship tuzaq esedi de, maımyldyń eninen ilip alyp tarta bastaıdy. Jan daýysy shyqqan maımylǵa jolbarys kelip:
Maımylym, barma dese bolyp pa ediń,
Qıyn is budan basqa kórip pe ediń.
Nesine shydaı almaı baqyrasyń,
Degenge qaılasy kóp kónip pe ediń, – dep odan ary qasha jóneledi.
Kerýenshiler kún júrip, urynyń qasyna kelip qonady. Ury kerýenshilerge ótken túngi kórgenderin aıtady. Kerýenshiler:
– Iapyrym-aı, osy jigit zerek eken,
Qaılasy ózge jannan bólek eken.
Jolbarys jolaýshynyń jaýy edi,
Bir atty bul jigitke bermek eken, – dep aralarynan at shyǵaryp jigitke mingizipti.