- 25 qaz. 2015 00:00
- 309
Qoryqqan buryn judyryqtaıdy
Ertede bir kempir men shal ómir súripti. Mal degennen saýatyn úsh sıyry bolypty. Shal kún saıyn sıyryn jaıyp keledi de, kempiri sút pisirip, tamaq isteıdi eken.
Bir kúni sıyrdyń birin qasqyr jep ketedi. Keshkisin úıine kelgen shal kempirinen qorqyp:
— Kempir, ekeýimizge eki sıyr bolady ǵoı dep bir sıyrdy altynǵa sattym, - dep ótirik aıtyp keledi.
Shal erteńinde qalǵan eki sıyryn óriske aparyp jaıyp otyrǵanda, daǵdyly qasqyr kelip, taǵy birin tartyp jeıdi. Shal kempirine:
— Keshegi sıyrdy satyp alǵan saýdager artyq altyn beretin bolǵan soń, sıyrdyń birin taǵy satyp keldim, –deıdi.
—Endi qashan qolǵa altyn túskenshe qalǵan jalǵyz sıyrdy sata kórme, ashtan ólermiz, qaraǵanymyz osy sıyr emes pe? – deıdi kempiri.
Dánigip ańdyp júrgen qasqyr óriske kelgen jerinde shaldyn jalǵyz sıyryn tartyp jep ketedi. Bar sıyrdan osylaı aırylǵan shal jylaı-jylaı úıine qaıtady. Ol kempirine kelip, altynǵa qyzyǵyp qalǵan jalǵyz sıyrdy taǵy sattym, – deıdi.
Sonda kempiri:
—Úsh sıyrdyń altynyna tamak, qoı satyp ákel, – dep shaldy qýyp jiberedi. Shal altyn izdep ıen dalada qańǵyp kele jatyp, japan túzdegi bir úlken aq úıge kózi túsedi. Osy úıge baryp altyn suraıyn, –dep kelse túndigi jabýly, esigi bekitýli, ishinde birdeńe kúbir-kúbir sóıleıdi. Úı ishindegi sóılegender adamnan qorqyp, esigin bekitip túndigin jaýyp alǵan jalmaýyzdar edi. Shal esigin asham dep tyrmalaı túsedi. Úı ishindegi jalmaýyzdar jany qalmaı, bizdin janymyzǵa eshbir jan jolamaýshy edi dep odan ári qorqady. Eki jalmaýyz kelisip, ne qylǵan jan eken, jónin surap, qajetin berip qutylaıyq, deıdi de i shten .
— Kimsiń? Ne kerek? – deıdi. Sonda shal:
—Adammyn, az ǵana sıyrdan aırylyp, altn surap júrmin, – deıdi.
Jalmaýyzdar «páleden mashaıyk qashypty» degen, altyn berip qutylaıyk, – dep jabyqtan bir dorba altyn beredi. Altyn tapqan shal qýanyp, kempirine qaıtady. Shal ketken soń, álgi úıge qasqyr keledi. Jalmaýyzdar qasqyrǵa,shal kelip altyn suraǵanyn, odan qorqyp, altyn berip qutylǵandyǵyn aıtady.
Sonda qasqyr kúlip:
— Ol qart, men úsh kúnde úsh sıyryn tartyp jegen shal eken, artynan qýyp baryp, altyndy ákelemin dep tura umtylady. Sonda jalmaýyzdar:
— Sen qasqyr, aqymaqsyń, aılaly adam qaılaly ádisin istep ózińdi mert etedi. Sosyn kelip bizdi qurtady, – dep jibermeıdi. Qasqyr kúsh bermeı baramyn dep esikke umtylady. Sol arada jalmaýyzdar qasqyrdy baltamen uryp óltiredi.
Shal úıine esen jetip, kempiri ekeýi altyndy satyp, tamaq taýyp jep kúnin kóre beredi. Sóıtip qoryqqan buryn judyryqtaıdy degendeı; birinshi jyrtqysh ekinshi jyrtqyshty qurtyp,kempir men shal burynǵysyndaı ómir súripti.