InfoHub Logo

Bizdiń mekemeniń bastyǵy ózin asa bir adal adammyn dep sanaıtyndar sanatynda. Qaramaǵyndaǵy qyzmetkerlerin de adal bolmaqqa baýlıtyndaı. Saıyp kelgende, sabantaspa sekildi saǵyzdana saqsynǵan basshysy bar, sazdaqshópteı suıqyltym keńsemizde kúnáharlyqqa ushyraı qoıatyndaı dáneme joq. Tipti memqyzmetkerlerge úı salatyn telim tegin beriledi degen erejeniń ózine hám erip kete almadyq. Ańqıyp, aıdalada qala bergenbiz.

«Maǵan jerdiń keregi shamaly, jarytyp úı salatyn jaǵdaı qaıda? Qaıda-a-a?! Áıda, ózderiń áreket jasańdar», — degen mekeme bastyǵy.

Kezekke jazyldyq.

Kezeń-kezeńder kóbeıdi.

Asý-asýlar azaımady.

Jyldar ótip barady. Jyljymaqtyń jyldamdyǵyna qaraǵanda, táýelsizdigimizdiń shırek ǵasyrlyq toı-tomalaǵyna tuspa-tus qol jetkizýimiz kádik. Oǵan deıin kim bar, kim joq. Ol kezge deıin Ulpakent shaharynda ultaraqtaı bos jer qalar ma?!

Osyndaı-osyndaıdan ǵoı, qıalı kúıde, salqam-salǵyrt aıańmen saıabaq janyndaǵy jıekjolmen jaldap turar páterińe betteısiń. Paternalıstik psıhologıadan arylmaqqa talpynyp, alǵa qaraı alqynyp-aq adymdaǵyń bar-aý. Alaıda Ulpakentińniń keıbir keıpinen kejegeń keıin tartar. Tıemel telimińdi telmirtpeı-aq, tentiretpeı-aq, birden kesip bere salsa qaıter edi deıtin qyjyl qanyńdy qaraıtyp, júdeý júziń kúreńitip kele jatqanyńda, saıabaqtyń sulý búıirindegi buıyǵyńqy úıshikten kúshik shyǵady.

Quıryǵyn bulǵańdatar. Kúzetshi shal qalqıǵan qulaǵyna qonǵan shybyn-shirkeıdi ushyrýǵa eriner. Ash kúshiktiń janarlary jalynyshty dymqyl jarqylmen jasaýraıdy. Qyńsylyn qosymshalap, aldyńdy kes-kester. Jalynyshty dymqyl jarqyl janyńdy jabyrqatardaı tarǵyl-tarǵyl tamshylarǵa aınalar. Ala kúshiktiń mólt-mólt etip músápirlene jylaǵanyna shydamaı, amalsyzdan sútkenjeńe satyp alǵan aǵarǵannan azdap qana quıasyń.

Jıekjoldyń shetindegi japyraqtarǵa shashyraǵan juǵynǵa deıin jalap-juqtaıdy. Quıryq shirkin burynǵydan beter buratyla bulǵańdar. Jylbysqylana jabysqan ishegine aq júgirgeni qabysqan qabyrǵalarynyń búlkildeýinen biliner. Omyrtqasynyń shodyraıǵan tusy arqa terisin tesip jibererdeı kórinip, dorbańdaǵy nanyńnan burap úzip tastaısyń taǵy da.

Ala kúshigiń qaraqoshqyldaý tumsyǵymen túrtip-túrtip, rahattana masattanyp, qońyr bólkeniń shırek bóligin qarbyta asap-asap kep-kep jibergende bar ǵoı, shubyra aqqan silekeıinen saıabaǵyń túgel sýarylardaı sezinesiń.

Artyńnan qalmaı, qalbań qaǵar.

Aıaǵyńa oratyla alǵys túısigin túsindirip baǵar.

Saıabaqtyń shetindegi kóshemen temir kóliktiń túr-túrleri ersili-qarsyly aǵylar. Kóbinese keptelekke kezigesiń. Ara-arasymen jaıaý ótpektiń ózi — muń. Sol kóshege jete bere ala kúshik aqyrǵy márte aıaǵyńnyń arasymen bıleı basyp baryp, juqaltań qyzyl tilin qaıyr-qosh aıtqandaı qos urtynan kezek-kezek kórsetip, keri burylar.

Ulpakentte saıabaq degeniń az emes-ti.

Keıingi kezderi olardy da olıgarhıalyq toptardyń ozǵyndary bólisip ala bastaǵan. Ozǵyndar men tozǵyndardyń arasy aspan men jerdeı alshaqtap ketkenimen eshkimniń de isi joq.

Kóp uzamaı-aq, biz janynan jalyqpaı aıańdaıtyn saıabaqtyń da sulý búıirindegi biryńǵaı balqaraǵaı men baısamyrsynnan basqa aǵashtyń bári baqaıqurtqa shaldyqqandaı-aq shetinen qyryla qyrqyldy. Buıyǵyńqy úıshik bir kúnde, bálkim bir saǵatta joq boldy. Kúzetshi shal ólip qapty desti jurt. Baq-talaısyz baıqusty bireýler jer tegisteıtin tehnıkamen taptap ketken desedi.

Ala kúshik ushty-kúıli joǵalǵan.

Alty aı boıy aıranym men nanym jaldap turar páterime bútin baryp júrgen.

Jetinshi aıda saıabaqtyń belgili tusynan bank úıi boı kóterip bitip, aınalasyna aıbarlana qarap, jarqyl-jurqyl jaryq shashty. Tóńiregi túgeldeı qara shoıyn tektes, tym-tym bıik, baǵanórnegi mysyńdy basatyndaı metal sharbaqpen qorshaldy.

Banktiń janynan júrmekke hám sán-saltanat kerek sıaqtytuǵyn. Olaryń bizde qaıdan bolsyn. Amal neshik, aınalyp keter joldardyń bári alys qıyrlarǵa jeteler. Bankke jaqyndaı bere boıyńdy tikteńkireısiń. Jalt-julty basym nesheme nasat kólikter, ásirese, delebe deldıter «Jıpter» qaz-qatar tizilgen mańaıdan malmakúbiniń qysqa pispegindeı domalańdap, pysyq qozǵalmasqa lajyń qalmas. Aıaǵyńnyń astyna deıin aınatas pa, taımatas pa, anyqtap qaramaqqa áddiń jetpes.

Birde keńsemizden keshirek shyqqan ek. Mekememizdiń shaý tartqan shaǵyr basshysy ózin onsha bastyqsynbas, bıliktemin dep te, bıiktemin dep te sezinbes kúıde kórsetpekke tyrysar. Biraq jumys istetpekte álgindeıin jaıly-jumsaqtyǵynyń qarymtasyn qyryq eselep qaıtarar. Qaǵaz-qujat jasap-jazbaq mindetten qansorpań shyǵyp, qaljyraı qaltyrarsyń.

Ulpakenttiń ymyrty qoıýlanar mezgilde jańa banktiń ǵımaraty baısamyrsyn men balqaraǵaı arasynan ǵaryshqa ushatyn ǵajaıyp zymyran zálittes zoraıar. Qaraǵan mezet, qaljyraı qaltyldaǵanyńdy umytarsyń. Qadamyńdy nyqtaýyń, eńse shirkinińdi jyqpaýyń jón ǵoı mundaıda. Qaraýytqan qorshaýdyń arǵy jaǵynda da, bergi betinde de qaraýyldar.

Kenet banktiń buryshyn aınalyp ótip, beri qaraı bir shoǵyr ıt sháýildeı úrip, salyp uryp keledi eken. Oıý-órnekti sharbaqtan syrtqary shyǵa qoımas degen úmitim aqtalmady. Baǵandardyń jan-jaǵynan op-ońaı, sýmańdaı sekirisip, qaýmalaı qamalady. Quj qara qaraýyldardyń qoı deıtin túri baıqalmaıdy. Qoldy sermep, dorbamen jasqap, qarsylyq bildirseń, birdi-ekili betpaǵy baltyryńdy tistep alýdan taıynbas. Bir táýiri, báıtóbetsiz, óńsheń bórtik tarydaı birkelkileý báleketter eken. Biraq báriniń de jaǵdaılary jaman emes tárizdi. Jún-jurqalaryna deıin jylt-jylt etedi.

Basqa jaqtyń emes, banktiń ıtteri dá.

Ne istemekti bilińkiremeı, daǵdaryp qaraǵanymda, quj qaranyń biri: «Qappaıdy. Kete ber!» — dep kújildedi. Sháýildekter shoǵyrynyń shýyly birden báseń tartty. Qaraýyldyń daýysy qatty áser etkendeı. Ket degendi ózderine emes, sen sekildi sileıme-sekem sómpımege aıtqanyna ıt-kúshikter aıryqsha rızalanyp, sympyń qaǵady.

Al men alǵa qarata birer attap, ańtaryla qattym da qaldym.

Banktiń ıtteri arasynan baıaǵy ala kúshikti anyq tanyǵandaı edim.

Sol ǵoı, sol.

Álde ol emes shyǵar dep, sál qozǵalyp baryp, kúdiktene kidirgenimde she, ala kúshik serikterinen sytylyp, bermen qarata buryldy.

Sol eken ǵoı, sol. Kóńiliń bosańsyp, keńsirigiń jibigendeı.

Biraq baıaǵydaǵydaı emes. Emes-emes-emes. Dep qataıa bastaısyń.

Quıryǵyn bulǵańdatpaıdy.

Jalynyshty, jasaýraǵan janarlar joq. Basqalanǵan bári de.

Jalpaqtaý joq. Ol jaǵynan da ózgergen. Biraq boıy óspeıtuǵyn bákeneler tuqymy ǵoı, sál-pál ǵana qalqyńqy.

Jarbańdaý joq. Jylmańdyq bar.

Quddy «jańa qazaqtarsha» araqashyqtyq saqtaıdy. Jaqyndamaıdy-eı.

Jumyrlana maılanyp alypty.

Aıranymdy dorbamnan alyp, aınatasqa azyraq quıǵym kelgen. Jolamas ta jalamas dep aınydym.

Qońyrqaı nanymnan burap úzip, yqylaspen usynǵym bar-dy. Banktiń banketterinen, qymbat taǵamdar qaldyqtarynan tamaqtanatyn shyǵar, qurǵaq bólkeni mensinbes. Degendeı kúbir kómeıden túbir tartyp, raıymnan qaıtardy.

Itter shoǵyry shýyldaı sháýildep, bıik banktiń arǵy betine qaraı shubyrdy.

Quj qaranyń biri bankırler tilinde birdeńe dedi me qaıdam, ala kúshik taban astynan shala búlinip, al kep shabalansyn. Shynymen-aq myna maǵan shyjbalana shaptyǵyp, baıaǵy dosyn qas dushpan tuta, jaýyǵa úrip turypty-aı...

Tuǵyrsyz, teksiz eken dá. Atańa ǵana nálet-aı...

Itjemede qalǵandaıyn qorlanbasqa ne shara... Ash ishegiń ashıdy-aı. Taımatasqa jyǵylmaqtan qorqarsyń.

Keptelekte ıintires kóliktermen ıyqtasa ıt búlkekke salasyń.

Keńseńnen de ıttepki bop shyǵyp eń.

Jaldap turar páterińde ıtyrqyljyń kútýli.

---