InfoHub Logo

Búgingi kún zamannyń damyǵan kezi. Tehnologıanyń órkendep, keń qanat jaıyp turǵan tusynda, endigi ómirdi bularsyz elestetý múmkin emes der edim. Árıne, tipti jańa týylǵan shaqalaqty da tehnologıanyń kózimen arnaıy jáshikterge tastap ketýge bolady. «Óz balańa ómir súrýge múmkindik ber» - deıdi-mis. Qaıdan, balańdy tastap ketseń, óz múmkindigińnen aıyrylyp qalǵanmen teń emes pe?! Qalaaısha ǵana baýyr etiń balańdy qıyp tastap ketýge bolady? Saǵan Qudaı budan keıin perishte, baqyt syılaryna kim kepil?

Taǵy da aıtsaq, batystan kelgen úrdis delik. Bizdiń súıegimizge sińip qalǵan qaǵıda! Bizge usynyp otyrǵan da joǵarǵy jaq. Onymen qoımaı, halyqqa, naqtyraq aıtsaq, tas júrek, bez búırek, kókek analardyń qamyn oılap istep otyrǵan is sıaqty. Jáshikpen balalardyń densaýlyǵyn saqtap qalýǵa bolar, biraq ómiriniń kúl talqany shyǵatynyn nege oılamaıdy? Kishkentaı ǵana sábıdi jan túrshigerlik jaǵdaıda qudyqtan, qoqys arasynan taǵy da sondaı adam aıaǵy baspaıtyn jerge tastaǵannan, jáshikke tastap ketkeni jón ba dersiń?! Biraq, beıbı boks bar eken dep, tastandylardyń sany artyp ketse ne bolmaq?

Tarıhyna úńilsek, jáshiktiń ıaǵnı, tastandy jáshikti oılap tapqan Rım papasy Innokontıı 3. 1198 jyly zamannnyń bulyńǵyr kezeńinde, qazirgi beı-jaı ýaqytta emes, qıyndyq kórgen analar Tıbr ózenine sábılerin aǵyzyp jibergen eken. Ózen jaǵasynan óli sábılerdi kórgen Rım papasy jany ashyǵandyqtan, hram qabylǵalaryna jáshik qoıdyrǵan. Al, bizdikiler jany ashyp qoıdy ma eken, óz qamyn oılap qoıdy ma eken?! Halyq bundaı jaǵdaıdy kórgendikten, bir shara qoldansyn degen nıetten týyndaǵandyqtan  nemese qazaq halqynyń urpaǵyn alalaý maqsatynda jasalǵan is!

Tastandy balalardyń ómiri ne bolmaq? Tektilik qaıda qalady? Bul suraqtarǵa jaýap izdep kóreıik. Bárimizge málim tastandyny balalar úıine tapsyrady. Sonymen áńgime bitti! Biraq, bez búırekterge ne shara qoldanady? Jáshikke tastarda, aınalasynda eshqandaı kamera bolmaıdy. Jeke basyna qatysty eshbir málimet saqtalmaıdy deıdi. Kerisinshe, sol turǵan jerinde ustap alyp, jaýapqa tartý kerek. Nege asyraı almasa dúnıege ákeledi? Ómir syılady ma, baǵý kerek! Odansha, «túsik» jasaı salǵany durys emes pe? Keıin qaıtyp óz tegin bilmeı ómir súredi? «Erkek – urpaq tárbıeleıdi, Áıel – ultty tárbıeleıdi» degen naqyl sózdiń astarynda qanshama maǵyna jatyr? Jáne tolyqtaı kelisemin. Sheshim – bireý! Urpaq tárbıesi ǵana emes, ult tárbıesine de mán berý qajet. Qyzǵa qyryq úıden tıym salý kerek. Qyz ulttyń bolashaǵy, ata-anasynyń namysy, erteńgi qaharmandardyń tiregi retinde qózqaras qalyptastyrý shart! Búningi jaımashýaq kezeńde usaq-túıek máselelermen ultymyzdyń alalanýyna jol bermeımiz. Beıbı boks emes, bala qoqys bolatyn jaǵdaıdan aman bolaıyq!

Nurtaıqyzy G. ál-Farabı atyndaǵy QazUÝ, Dintaný mamandyǵynyń stýdenti www.kaznu.kz aǵa oqytýshy Ý.A. Týngatova

---