InfoHub Logo

Qazaqstan Respýblıkasynyń Prezıdenti Qasym-Jomart Kemeluly Toqaevtyń «Egemen Qazaqstan» gazetinde jarıalanǵan «Táýelsizdik bárinen qymbat» dep atalatyn, Qazaqstan Táýelsizdiginiń 30 jyldyǵyna arnalǵan maqalasynda elimizdiń úsh onjyldyqtaǵy qalyptasýy men damýynyń negizgi kezeńderi atalyp, aldaǵy tórtinshi onjyldyqtyń bizge júkteıtin mindetteri aıqyndaldy. Maqalanyń tarıhı mańyzdylyǵy – Elbasy ótkenniń taǵylymyna úńiledi, qazaq halqynyń ejelgi zamannan búginge deıingi tarıhı jolynda, ózimizge tán dástúrlerimiz ben mádenıetimizdiń óristeýi, damýy jóninde syr shertedi. 

Óziniń jeke maqsat-múddeleri qoǵam ıgiligimen úndesip, eliniń órkendeýine úlken úles qosyp jatqanyn júregimen sezine bilgen adam naǵyz baqytqa keneledi. «Ultqa qyzmet etý bilimnen emes, minezden» degen bolatyn Alash ardaqtysy Álıhan Bókeıhanov. Biz qasıetti Táýelsizdigimizdi odan ári nyǵaıta túsý úshin birlese jumys jasaýymyz kerek. Prezıdent bul jaıynda: «Bizdiń maqsatymyz – keler urpaqqa Qazaqstandy tuǵyry myǵym, ekonomıkasy qýatty, rýhy asqaq memleket retinde tabystaý jáne eldik isterdi shashaý shyǵarmaı laıyqty jalǵastyratyn jasampaz urpaq tárbıeleý» degen edi. 

«Tanym men taǵylym» taraýynda jas urpaqtyń tarıhı sanasy aıqyn, ári berik bolýyna basa nazar aýdarady. Derekti jáne kórkem kıno týyndylarda memlekettilik jáne memleketshildik ıdeıasy árdaıym kórinis tabýy qajet dep baǵalady. Otandyq telearnalar men quzyrly organdarǵa memlekettik tapsyrystyń belgili bir bóligin mindetti túrde tarıhı taqyryptarǵa baǵyttaýdy tapsyrǵan bolatyn. Sonymen qatar, shetel aýdıtorıasyna arnalǵan Qazaqstannyń qysqasha tarıhyn jazyp, álemniń negizgi tilderine aýdarýdy usyndy. Árbir halyq óziniń tarıhyn ózi jazýǵa tıis. Ulttyq múdde turǵysynan jazylǵan shejire urpaqtyń sanasyn oıatyp, ulttyń jadyn jańǵyrtýǵa múmkindik beredi. Memleket basshysy 1921-1922 jyldardaǵy asharshylyqqa júz jyl bolǵanyn, Jeltoqsan oqıǵasyna 35 jyl tolatynyn, Qazaqstannyń akademıalyq úlgidegi jańa tarıhyn jazý týraly sóz qozǵady. «...Qazaqtyń jeri eshbir sheteldiktiń menshigine berilmeıdi, eshqashan satylmaıdy» - dep, shegelep aıtty. 

Elbasy memlekettik tildiń áli kúnge deıin tórge shyǵa almaı otyrǵanyna alańdaıtynyn aıryqsha jetkizdi. Táýelsiz elimizdiń erteńi – qazaq tili ekenin nazarǵa alyp, memleket basshysy: «Memlekettik tildi bilý - Qazaqstannyń árbir azamatynyń paryzy. Mindeti dep te aıtýǵa bolady. Osy oraıda men barsha qazaqstandyqtarǵa, onyń ishinde qazaq tilin áli jete meńgermegen otandastaryma úndeý tastaǵym keledi. Jastar aǵylshyn tilin nemese basqa tilderdi az ǵana ýaqytta meńgere alatynyn kórip otyrmyz. Tutas býyn almasqan osy jyldarda qazaq tilin úırengisi kelgen adam ony áldeqashan bilip shyǵar edi. Halqymyzda «Eshten kesh jaqsy» degen sóz bar. Eń bastysy, ynta bolýy kerek» deı kele, árbir azamattyń qazaq tilin meńgeremin degen nıeti bolsa, ol óz maqsatyna jetetindigin túsindirgen bolatyn. Qasym-Jomart Toqaev bul maqalasynda bizdiń kópultty memleketimizdi bir baǵytqa biriktiretin kúsh – memlekettik til ekenine taǵy da basa nazar aýdarǵanyn atap ótý kerek. Qazaq jazýshylarynyń altyn shyǵarmalaryn jáne shetel qalamgerleriniń tańdaýly týyndylaryn aýdaryp, taratýdy tapsyrdy. Prezıdentimizdiń maqalasynda aıtylǵan osyndaı maǵynaly oılar jastardy ǵylym-bilim, til úırenýge shaqyryp, kókjıegin keńeıtip, kókirek kózin oıatýǵa jeteleıdi. 

Bıyl, 2021 jyly Qazaq eli táńiri bergen Táýelsizdiginiń, araıly azattyǵynyń otyzynshy jylyna qadam basyp otyr. Túp tamyry sonaý ejelgi túrki zamanynan bastaý alatyn qazaq halqy yqylym zamannan beri óziniń irgeli el, qabyrǵaly qalpyn, salıqaly saltyn saqtap qalǵany – erkindik súıgishtik jigeriniń, asqaq rýhynyń arqasy. «Egemen Qazaqstan» gazetinde jarıalanǵan «Táýelsizdik bárinen qymbat» atty maqalasynda QR Prezıdenti Qasym-Jomart Toqaev: «Babalardan mura bolǵan qasıetti jerimiz – eń basty baılyǵymyz. Qazaqqa osynaý keń baıtaq aýmaqty syrttan eshkim syıǵa tartqan joq» - dep, jazǵan bolatyn. Rasymen de, eńsemizdi tiktep, egemen el atanyp, óz aldyna otaý tigip, derbes memleket atanǵan Qazaqstan qanshama qıyndyqtarǵa jolyqsa da, tastaı berik tózimdiliktiń arqasynda, jalpaq álemge óziniń órshil únin, órkenıetke degen úmitin moıyndatty. Bizdiń tutas maqsatymyz – Táýelsizdigimizdiń baıandy bolýy úshin Máńgilik el qundylyqtaryn qasterlep, ony bolashaqqa amanattaý. Tuǵyrly Táýelsizdigimiz máńgilik, irgemiz berik bolsyn! Táýelsiz Qazaqstannyń tańy nurly, egemen elimizdiń urpaǵynyń eńsesi bıik bolyp, kók aspanda qasıetti kók týymyz máńgi jelbiresin! 

Bolat SAILAN, Ál-Farabı atyndaǵy QazUÝ-niń profesory, t.ǵ.d.

Jalǵas Toqtarov, 1 kýrs stýdenti

---