InfoHub Logo

Burynǵy ótken zamanda bir qara ormanǵa jolbarys patsha bolypty. Zorlyqshyldyǵy sonsha - ózine kezdesken ańdy tarpa bas salyp jeı beredi eken. Sóıtip, orman ishin qan qaqsatypty. Sodan ań bitken úreıden óletin halge jetipti. Aqyrynda barlyq ań bas qosyp, keńes qurypty.

         — Jolbarys kózi shalǵan ańdy qylǵyp salyp júr. Tirshiligimizdiń berekesi ketti. Soǵan tyıym salatyn bir amal tabýymyz kerek.

         Osylaısha aqyldasa kelip, ańdar jolbarysqa elshi jiberýdi uıǵarysady. Elshilikke kimniń barýy kerek ekeni jóninde bári bir aýyzdan:

         — Qýa qalsa, tasqa shyǵyp ketersiń, tas seniń tabanyńa balshyqtaı jabysady, – dep, taýeshkini jumsapty.

         Taýeshki kópshiliktiń aıtqanynan shyǵa almapty. Qalyń jynysta jatqan jolbarystyń qasyna úreılene-úreılene zorǵa jetedi de elshilik mindetin óteı kelgenin aıtyp, ańdardyń óz patshasyna shaǵatyn muńy men aryzyn baıandaı bastapty.

         — O, aldıar taqsyr! Osy ormannyń barlyq ańdary bas qosyp, máslıhat ótkizedi.

         — Ol ne qylǵan máslıhat? – dep suraıdy samarqaý túrmen kerilip-sozylyp jatqan jolbarys.

         — Ańdardyń qalaýy bylaı, – deıdi taýeshki túsindirýge yntyǵyp, – osy ýaqytqa deıin patshamyzdyń ózi tamaq taýyp jeý úshin orman kezip, tabanynan taýsylyp júrdi. Sony elemegenimiz uıat boldy. Endi biz patshamyzdy sol azaptan qutqarýymyz kerek. Budan bylaı patsha jeıtin jemdi ózimiz alyp baryp berip turaıyq dep uıǵarysty. Sol habardy jetkiz dep, meni jiberip edi.

         — Iá, sonan soń... – deıdi jolbarys syzdanyp. Taýeshki sózin soza túsedi:

         — Ormandaǵy ańdar óziniń kezegi jetkende, seniń aldyńa ózi kelip turatyn boldy. Sóıtip, sen endi orman kezip, áýrege túspeısiń. Mine, saǵan ańdardyń aıtary.

         — Bularyń tabylǵan aqyl eken. Jaraıdy, men de kóndim, – dep, jolbarys basyn shulǵypty.

         Sóıtip, osy ýáde boıynsha ańdar kezekpen kún saıyn azyqty jolbarysqa ózderi jetkizip berip turatyn bolypty.

         Bir kúni kezek sondaǵy bir aqsaq qoıanǵa kelipti. Álgi qoıan endi qalaı da ajaldan qutylýdyń amalyn oılastyra bastaıdy. Sodan jolbarysqa tamaq jeıtin ýaǵyn ótkizip jiberip, ádeıi keshigip keledi. Qoıandy kóre sala:

         — Nege sonsha keshiktiń, ashtyqtan ózegim órtendi ǵoı! – dep aqyrady jolbarys.

         — Aldıar taqsyr, seni sonsha tostyryp qoıatyn mende qandaı qudiret bolýshy edi, – deıdi qoıan bezektep. — Túr-turpatym mynaý: aýzyń tolyp asaı da almaısyń. Patshamyzdyń bir kúndik azyǵyna jaramaǵan sorly basym-aı dep ókindim. Sodan keıin bir týysqanyma baryp: «Men patshamyzdyń asyna azdyq qyp turmyn, sen de júrshi!» – dep ótinip, ertip kele jatyr edim, orta jolǵa jetkende, taqsyr, dál óziń sıaqty jolbarys jol tosyp, qalaı bultarsaq ta qutylyp ketýdiń amalyn tappadyq. Sóıtip júrip, álgi jolbarys ertip kele jatqan týysqanymdy ustap aldy da parsha-parshasyn shyǵaryp, jep qoıdy. Ózimniń bir sıraǵymdy mertiktirdi. Sonyń kesirinen keshigip qaldym, taqsyr!

         Muny estigende, ashýy qaınaǵan jolbarys jatqan jerinen atyp turypty.

         — Ol kim, meniń ryzdyǵymdy jep, orta joldan qol suǵyp júrgen? Júr, meni soǵan ertip alyp bar! – depti jolbarys qoıanǵa. Aqsaq qoıannyń da kútkeni osy eken.

         Aldyna túsip alady da aqsańdaı basyp, jolbarysty qalyń jynystyń bir shetindegi qudyqtyń basyna ertip keledi. Sol jerge toqtap:

         — Mine, taqsyr, álgi jolbarys osy qudyqty mekendeıdi, – dep, qoıan qudyqtyń aýzyn nusqaıdy.

         Jolbarys taıap kep, qudyqqa úńiledi. Qudyq sýynyń betindegi óz beınesin kóredi de:

         — Áı, sen kimsiń? – dep aqyrady qaharlanyp. Qudyq ishinen óziniń daýsy jańǵyryp, odan beter qaharly bop estiledi. Ol da aıbarmen aqyrady:

         — Sen kimsiń?

         Patsha jolbarys ashýǵa býlyǵyp, daýyl urǵandaı qaltyraıdy. Tisin aqsıta kúrkireıdi. Qudyq ishinen de sondaı aıbat shegip turǵan jaýyn kóredi.

         Bul qorlyqqa shydaı almaǵan patsha jolbarys qýystaǵy jaýyn bul mańnan qýyp tastamaq bop, qarsy shaýypty. Sóıtip, yzalana kúrildep, qudyqtyń ishine kúmp beripti.

         Osylaısha barlyq ań aqyldy aqsaq qoıannyń tapqyr amalynyń arqasynda azaptan, ajaldan qutylypty.

---